Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος εξέφρασε την θλίψη του για τον θάνατο του πολυβραβευμένου συγγραφέα Βασίλη Βασιλικού.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου αποχαιρετά με συγκίνηση τον Βασίλη Βασιλικό, αναφερόμενη στην πληθωρική και πολυδιάστατη προσωπικότητα του, καθώς και στο πλούσιο έργο του, που αφήνει παρακαταθήκη στους νεότερους.
Όπως επισημαίνει στην ανάρτηση της στο Facebook:
«Πληθωρική, πολυδιάστατη προσωπικότητα, τολμηρός δημιουργός που κινήθηκε στο μεταίχμιο ιστορίας και μυθοπλασίας, ευαίσθητος δέκτης των σημάτων της επικαιρότητας και ικανός να τα ερμηνεύσει, ο Βασίλης Βασιλικός σφράγισε με το σπινθηροβόλο του πνεύμα, το έργο και την παρουσία του τα γράμματα, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, την πολιτική. Ήταν εκείνος που εισήγαγε στην πεζογραφία μας τη λογοτεχνία του ντοκουμέντου, γράφοντας το μυθιστόρημα-σταθμό ”Ζ”, με θέμα τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, ένα από τα διασημότερα ελληνικά βιβλία παγκοσμίως. Αντιστάθηκε στη χούντα των συνταγματαρχών και υπήρξε σε όλη του τη ζωή γνήσιος κοσμοπολίτης, με βαθύ αποτύπωμα στην πνευματική και την πολιτική μας ζωή. Όλοι εμείς που μεγαλώσαμε με τα βιβλία του, αλλά και οι νεότεροι που τον ανακαλύπτουν με ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον, τον αποχαιρετούμε με συγκίνηση».
Ο Πρόεδρος της Βουλής
Την θλίψη του για την εκδημία «του σπουδαίου ανθρώπου» και «μεγάλου Έλληνα συγγραφέα» Βασίλη Βασιλικού, εξέφρασε ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Κωνσταντίνος Τασούλας.
Όπως σημείωσε σε σχετική δήλωσή του, ο Βασίλης Βασιλικός αποτέλεσε έναν από τους γνωστότερους Έλληνες συγγραφείς παγκοσμίως, καθώς σύμφωνα με τα δεδομένα της UNESCO, είναι ένας από τους 10 πιο μεταφρασμένους Έλληνες συγγραφείς, με τα βιβλία του να έχουν εκδοθεί σε 33 γλώσσες ανά τον κόσμο, καθώς και στη γραφή Μπράιγ. Στο πλούσιο και πολυποίκιλο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται: μυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, θεατρικά έργα και ποίηση, ενώ υπήρξε επίσης μεταφραστής σημαντικών συγγραφέων.
Από τα κορυφαία έργα του θεωρείται στο «Ζ», το οποίο έγινε σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Κώστα Γαβρά προκαλώντας παγκόσμια συγκίνηση. Σύμφωνα με τον Κ. Τασούλα, «εκτός από το σπουδαίο έργο του στον πολιτισμό, ο Βασίλης Βασιλικός ξεχώρισε και για την ενασχόλησή με τα κοινά.: Στις εκλογές του 2019 ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ την περίοδο 2019-2023, συνέβαλε αποφασιστικά στις προσπάθειες της Βουλής των Ελλήνων για την αναβάθμιση του πολιτισμού στη χώρα μας. Ο πολιτισμός αποτέλεσε και το επίκεντρο του έργου του την τριετία 1981-1984 ως αναπληρωτής γενικός διευθυντής της ΕΡΤ αλλά και ως πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO την περίοδο 1996-2004. Ήταν μέχρι σήμερα αντιπρόεδρος του Μορφωτικού Ιδρύματος της Ε.Σ.Η.Ε.Α.»
Με τη δήλωσή του, ο κ. Τασούλας εξέφρασε τα ειλικρινή συλλυπητήριά του «στη σύζυγο του σπουδαίου αυτού ανθρώπου διάσημη υψίφωνο, Βάσω Παπαντωνίου και την κόρη του».
Ο πρωθυπουργός
«Με θλίψη πληροφορήθηκα τον θάνατο του Βασίλη Βασιλικού, μιας προσωπικότητας με ανεξίτηλη σφραγίδα στην ελληνική, αλλά και στην παγκόσμια λογοτεχνία» έγραψε σε ανάρτησή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μτσοτάκης, για τον θάνατο του βραβευμένου Έλληνα συγγραφέα. «Ευτύχησε, άλλωστε, να είναι από τους πιο πολυμεταφρασμένους πεζογράφους μας. Και, πάντα, μία φωνή που τιμούσε την Ελλάδα και πέρα από τα σύνορά μας» αναφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στην ανάρτηση που έκανε στο Facebook μετά τη είδηση για το θάνατο του Βασίλη Βασιλικού.
«Ο Βασιλικός ήταν ένας αριστοτέχνης αφηγητής που για δεκαετίες ύφαινε ιστορίες οι οποίες γοήτευαν, οξύνοντας τον προβληματισμό του αναγνώστη. Υπήρξε, όμως και ένας ενεργός πολίτης. Πολέμιος της δικτατορίας και, αργότερα, συμμέτοχος στην οικοδόμηση της Δημοκρατίας, την οποία υπηρέτησε και ως βουλευτής» γράφει ο πρωθυπουργός.
Και καταλήγει:
«Αν και σε διαφορετικούς πολιτικούς χώρους, ανέκαθεν είχε τον σεβασμό μου για την προσφορά του στα γράμματα, όσο και για την πίστη του στις αρχές της ελευθερίας και της ισότητας. Τον ίδιο σεβασμό καταθέτω και σήμερα, μαζί με τα συλλυπητήριά μου στη σύζυγο και την κόρη του».
H Λίνα Μενδώνη
Στο συλλυπητήριο μήνυμά της η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σημειώνει: «Με οδύνη πληροφορήθηκα τον θάνατο του σπουδαίου συγγραφέα και αγαπητού φίλου Βασίλη Bασιλικού. Κοσμοπολίτης, με κοινωνική συνείδηση και ενεργό δράση στην πολιτική ζωή του τόπου, έγραψε μυθιστορήματα στα οποία καθρεφτίστηκε η μεταπολεμική ελληνική περιπέτεια. Ανάμεσά τους το «Ζ», που έγινε παγκόσμια κινηματογραφική επιτυχία από τον Κώστα Γαβρά. Δεινός αφηγητής, τεχνίτης της ελληνικής γλώσσας, προσέγγιζε την ελληνική κοινωνία με δημοσιογραφική οξυδέρκεια, διεισδύοντας στις πολιτικές καταστάσεις, αναλύοντας, με δεινότητα τα κοινωνικά προβλήματα, με αποτέλεσμα τα βιβλία του να χρησιμεύουν εσαεί ως μαρτυρίες εποχών πολιτικής ανωμαλίας.
Η είσοδος του στα γράμματα με την πολύτιμη Τριλογία του, «Το φύλλο», «Το πηγάδι», «Τ´ αγγέλιασμα», αποτέλεσε το δικαίωμα του να πολιτογραφηθεί στων ιδεών την πόλη. Έδειξε αξιοζήλευτη στοχαστικότατα στην διαμόρφωση του χαρακτήρα των ηρώων του, κρατώντας «νυστέρι» στους κοινωνικούς λόγους που τους διαμόρφωσαν. Πολιτικός, κατά βάση, συγγραφέας, υπηρέτησε με την τέχνη του τα πιστεύω του, για τα οποία στρατεύτηκε, έχοντας και αξιοσημείωτη πολιτική δράση.
Η απώλειά του αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό στα ελληνικά γράμματα. Τα βιβλία του θα βρίσκουν πάντα αναγνώστες και πολλά από αυτά θα διαβάζονται ως τεκμήρια της νεοελληνικής ιστορίας.
Έζησε μία ελεύθερη και πλούσια ζωή σε εμπειρίες, που του έδωσαν έμπνευση κάνοντας τον έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του καιρού μας. Τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στη Βάσω Παπαντωνίου, στην Ευρυδίκη και σε εκείνους που τον αγάπησαν.
Ο Νίκος Δένδιας
«Ο Βασίλης Βασιλικός ήταν ένας ξεχωριστός συγγραφέας αλλά και πολιτικός, τον οποίο είχα την τύχη να γνωρίζω προσωπικά, παρά τη διαφορετική ιδεολογική μας προέλευση.
Θα θυμάμαι πάντα ότι παρουσιάσαμε από κοινού, όταν διατέλεσα υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, το βιβλίο του ”Ζ”, σε εκδήλωση της Λέσχης Αστυνομικών Θεσσαλονίκης (11/12/2013), σε μια εξόχως συμβολική ενέργεια.», ανέφερε στο δικό του μήνυμα ο Νίκος Δένδιας και κατέληξε: «Ειλικρινή συλλυπητήρια στους οικείους του».
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ
«Ο Βασίλης Βασιλικός είναι από τους λίγους που κατάφεραν να αποτυπώσουν τον αιώνα τους τόσο ανεξίτηλα, σημειώνει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Στέφανος Κασσελάκης σε ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τον θάνατο του πολυβραβευμένου συγγραφέα.
«Η ελληνική γλώσσα έχει όλη τη δυναμική του δυναμίτη’, είχε πει σε μία συνέντευξή του ο Βασίλης Βασιλικός. Κατάφερε την παγκόσμια έκρηξη με ένα γράμμα: Ζ. Έκρηξη λογοτεχνίας. Έκρηξη δημοκρατίας. Ένας ολόκληρος πλανήτης έμαθε τον ήρωα Γρηγόρη Λαμπράκη, το παρακράτος που εξουσίαζε για δεκαετίες τη χώρα μας, τη δημοκρατία που για να κερδηθεί κάποιοι μάτωσαν σε αυτόν τον τόπο», αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ. Τονίζει ότι «ο Βασίλης Βασιλικός μίλησε την παγκόσμια γλώσσα – το μεγαλύτερο επίτευγμα για έναν συγγραφέα. Και συνομίλησε ταυτόχρονα με την παγκόσμια Ιστορία – το μεγαλύτερο επίτευγμα για έναν άνθρωπο».
«Πολυγραφότατος, πολυμεταφρασμένος, πολυβραβευμένος, πολύτιμος», επισημαίνει ο κ. Κασσελάκης, προσθέτοντας ότι για τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ η σημερινή απώλεια είναι διπλή: «Όχι μόνο του μεγάλου διανοούμενου αλλά και του μεγάλου συντρόφου. Που συμπαρατάχθηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ σε δύσκολες στιγμές και κόσμησε την πρώτη θέση του ψηφοδελτίου επικρατείας στις εκλογές του 2019, όπως κόσμησε μέσα από την εκλογή του το ελληνικό κοινοβούλιο».
Σε προσωπικό τόνο ο κ. Κασσελάκης αναφέρει ότι διάβασε το «Ζ» νεαρός, στην Αμερική, είδε την ταινία του Κώστα Γαβρά, «και αυτό το βιβλίο έγινε κομμάτι της δικής μου πολιτικής και ηθικής συγκρότησης».
«Θέλησα να αποτυπώσω τον αιώνα μου», έλεγε ο Βασίλης Βασιλικός. Είναι από τους λίγους που το πέτυχαν τόσο ανεξίτηλα», σημειώνει ο κ. Κασσελάκης.
«Η ελληνική γλώσσα έχει όλη τη δυναμική του δυναμίτη», είχε πει σε μία συνέντευξή του ο Βασίλης Βασιλικός.
Κατάφερε την παγκόσμια έκρηξη με ένα γράμμα: Ζ.
Έκρηξη λογοτεχνίας. Έκρηξη δημοκρατίας.
Ένας ολόκληρος πλανήτης έμαθε τον ήρωα Γρηγόρη Λαμπράκη, το παρακράτος που εξουσίαζε… pic.twitter.com/84NWyEsENi— Stefanos Kasselakis – Στέφανος Κασσελάκης (@skasselakis) November 30, 2023
Ο ΣΥΡΙΖΑ
Με θλίψη αποχαιρετά ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ «τον σπουδαίο συγγραφέα, διανοούμενο και σύντροφο Βασίλη Βασιλικό, έναν άνθρωπο που το έργο του μετέφερε σε όλο τον κόσμο τους αγώνες του ελληνικού λαού για τη Δημοκρατία». Στην ανακοίνωση του ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει ειδικότερα:
«Μπορεί ο Βασίλης Βασιλικός να έγινε ευρέως γνωστός από το μυθιστορηματικό του χρονογράφημα ”Ζ”, ωστόσο το λογοτεχνικό του κληροδότημα αποτελείται από ένα ογκώδες και σημαντικό έργο. Στο ”Ζ” η δολοφονία του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη προσφέρει την κρίσιμη και γόνιμη ύλη για έναν μαχητικό αντιδικτατορικό λόγο, αλλά καθώς αυτή ζυμώνεται με τη λογοτεχνική μαγιά, αναδεικνύει το κλίμα της εποχής και τις αιτίες που οδήγησαν στη χούντα των συνταγματαρχών.
Τη χούντα ο Βασιλικός την πολέμησε με την ίδια ζέση, τόσο από τα ερτζιανά κύματα της ”Ντόιτσε Βέλε” -από τη Γερμανία, όπου ζούσε εξόριστος από τη χούντα- όσο και με την αρθρογραφία του. Γνώρισε παγκόσμια αναγνώριση από τα πολυμεταφρασμένα βιβλία του, αλλά και από τη μεταφορά του ”Ζ” στον κινηματογράφο, εν μέσω δικτατορίας, από τον Κώστα Γαβρά.
Πριν απ’ όλα ο Βασίλης Βασιλικός υπήρξε σημαντικός άνθρωπος των γραμμάτων, της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, ενεργός πολίτης, ακόμη και με τη σημαντική τηλεοπτική του δράση, διαδίδοντας το βιβλίο, μέσω της αγαπημένης εκπομπής του στην ΕΡΤ 3. Άλλωστε, πάντοτε μεριμνούσε για τη διάδοση του πολιτισμού εκτός Αθηνών, αφού η Καβάλα υπήρξε ο τόπος καταγωγής του και η Θεσσαλονίκη πόλη όπου έζησε και σπούδασε στα χρόνια της νεότητάς του.
Δεν θα πάψει να αποτελεί φωτεινό παράδειγμα συνδυασμού της πολιτικής δράσης με το λογοτεχνικό της ισοδύναμο, ακόμη κι όταν αυτό περνάει από τα δύσβατα μονοπάτια του έρωτα.
Το 2019, ο Βασίλης Βασιλικός έκανε τη μεγάλη τιμή στον ΣΥΡΙΖΑ να τεθεί επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας και να κοσμήσει τη Βουλή με την παρουσία του τα επόμενα χρόνια.
Απευθύνουμε τα θερμά συλλυπητήριά μας στους οικείους του. Καλό ταξίδι…».
Το ΠΑΣΟΚ
«Με βαθύ σεβασμό αποχαιρετούμε τον σπουδαίο Έλληνα συγγραφέα, Βασίλη Βασιλικό», αναφέρει στο μήνυμά του το ΠΑΣΟΚ και συνεχίζει: «Άφησε μοναδικό στίγμα στον χώρο των Γραμμάτων και των Τεχνών, με τα βιβλία του να μεταφράζονται σε 33 γλώσσες σε όλον τον κόσμο, καθιστώντας τον έναν από τους πιο μεταφρασμένους Έλληνες συγγραφείς με παγκόσμια αναγνώριση.
Τα έργα του διατρέχουν τη νεότερη ελληνική ιστορία και απέδωσαν τη συλλογική συνείδηση για κρίσιμα γεγονότα.
Η «Τριλογία», το «Ζ» για τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη, αποτελούν λογοτεχνικά ορόσημα σε μια συγγραφική διαδρομή, που πλούτισε τον ελληνικό πολιτισμό.
Βαθιά δημοκράτης και ενεργός πολίτης αφήνει μία πολύτιμη παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές Ελλήνων και θα μνημονεύεται για πάντα. Ειλικρινή συλλυπητήρια στους οικείους του», καταλήγει το μήνυμα του ΠΑΣΟΚ.
Το ΚΚΕ
«Αποχαιρετούμε με μεγάλη θλίψη και σεβασμό τον πολυτάλαντο Βασίλη Βασιλικό, συγγραφέα του εμβληματικού ”Ζ” για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, που έγινε ταινία με σπουδαίους συντελεστές και μουσική του Μίκη Θεοδωράκη» αναφέρει το ΚΚΕ σε ανακοίνωσή του για τον θάνατο του Βασίλη Βασιλικού.
«Τον τιμούμε για τη σπουδαία συμβολή του στην εξέλιξη της σύγχρονης λογοτεχνίας μας, με το ιδιαίτερα πλούσιο σε όγκο και θεματολογία συγγραφικό έργο του, από το οποίο η Τριλογία –”Το Φύλλο-Το Πηγάδι-Τ’ Αγγέλιασμα”- εντάσσεται στον Κανόνα των κλασσικών έργων της ελληνικής λογοτεχνίας του 20ου αιώνα. Είναι, μάλιστα, ένας από τους δέκα πιο μεταφρασμένους Έλληνες συγγραφείς σε 33 γλώσσες και στη γλώσσα Μπράιγ.
Από το 1967 μέχρι το 1994 έζησε και εργάστηκε κυρίως στο εξωτερικό, τα πρώτα επτά χρόνια εξόριστος από τη χούντα κατά της οποίας ανέπτυξε δράση» αναφέρει ακόμα η ανακοίνωση του κόμματος. Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του.
