Η ώρα της κάλπης για τις αυτοδιοικητικές εκλογές 2023 έφτασε. Οι πολίτες προσέρχονται στις κάλπες για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών από τις 07:00 το πρωί της Κυριακής (08/10). Οι κάλπες θα παραμείνουν ανοιχτές μέχρι και τις 19:00 το απόγευμα.
Σε όσους Δήμους και Περιφέρειες χρειαστεί να πραγματοποιηθούν επαναληπτικές εκλογές (σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν πλειοψηφήσει), αυτές θα διεξαχθούν την Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2023.
Η αλλαγή σε σχέση με τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019
Σε αυτές εκλογές επανέρχεται το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα ανάδειξης των αιρετών οργάνων των ΟΤΑ μετά την εφαρμογή, κατά τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές του 2019, του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής. Επιτυχών θεωρείται ο συνδυασμός που θα πλειοψηφήσει με ποσοστό μεγαλύτερο του 43% του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων.
Στην περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει το ποσοστό αυτό στον α’ γύρο, διενεργείται επαναληπτική ψηφοφορία, μεταξύ των υποψήφιων δημάρχων των δύο συνδυασμών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους. Είσοδο στο δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο εξασφαλίζει ο συνδυασμός που στον α’ γύρο έλαβε ποσοστό τουλάχιστον 3%.
Παράταση της ψηφοφορίας
Με την παρέλευση της καθορισμένης ώρας λήξης της ψηφοφορίας και εφόσον διαπιστωθεί ότι υπάρχουν ακόμη εκλογείς που επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, η εφορευτική επιτροπή μπορεί να παρατείνει την ψηφοφορία για δύο (2) ώρες κατ’ ανώτατο όριο. Σε περίπτωση διακοπής, για οποιονδήποτε λόγο, της ψηφοφορίας, αυτή παρατείνεται με συμφωνία και του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής, για χρονικό διάστημα ίσο με τη διάρκεια της τυχόν διακοπής.
Σε ιδιαίτερα εξαιρετικές και απόλυτα δικαιολογημένες περιπτώσεις, η εφορευτική επιτροπή μπορεί να παρατείνει την ψηφοφορία και πέραν των δύο (2) ωρών καθώς και από το χρόνο που διήρκεσαν οι διακοπές, μέχρι να εξαντληθεί ο αριθμός των παρόντων εκλογέων (άρθρο 89 παρ. 1 του π.δ. 26/2012).
Τι γίνεται μετά την λήξη της ψηφοφορίας
Μετά τη λήξη της ψηφοφορίας, ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροπής κηρύσσει την περάτωσή της και κλείνουν οι πόρτες του εκλογικού καταστήματος (άρθρο 89 παρ. 2 του π.δ. 26/2012). Αμέσως μετά, αρχίζει η διαδικασία ανοίγματος της κάλπης, αρίθμησης των φακέλων, διαλογής των ψήφων και μετάδοσης των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας.
Επισημαίνεται ότι στα εκλογικά τμήματα που η αρίθμησή τους λήγει σε 1, 3, 5, 7 και 9, οι εφορευτικές επιτροπές ανοίγουν πρώτα την κάλπη των δημοτικών εκλογών. Αριθμούν τα ψηφοδέλτια, πραγματοποιούν τη διαλογή των ψήφων υπέρ συνδυασμών και υπέρ υποψηφίων και μεταδίδουν τα αποτελέσματα στο Υπουργείο Εσωτερικών σύμφωνα με τις οδηγίες, επί της διαδικασίας, που ακολουθούν παρακάτω.
Ακολούθως, επαναλαμβάνουν τη διαδικασία για τις εκλογές για την ανάδειξη των περιφερειακών αρχών.
Στα εκλογικά τμήματα που η αρίθμησή τους λήγει σε 2, 4, 6, 8 και 0, οι εφορευτικές επιτροπές ανοίγουν πρώτα την κάλπη των περιφερειακών εκλογών. Αριθμούν τα ψηφοδέλτια, πραγματοποιούν τη διαλογή των ψήφων υπέρ συνδυασμών και υπέρ υποψηφίων και μεταδίδουν τα αποτελέσματα στο Υπουργείο Εσωτερικών σύμφωνα με τις οδηγίες, επί της διαδικασίας, που ακολουθούν παρακάτω.
Ακολούθως, επαναλαμβάνουν τη διαδικασία για τις εκλογές για την ανάδειξη των δημοτικών αρχών.
Συγκεκριμένα:
Στα Βιβλία Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής (ΠΡΑΚΤΙΚΟ Νο 2), αναφέρεται ο συνολικός αριθμός των εγγεγραμμένων εκλογέων στους εκλογικούς καταλόγους, ο αριθμός εκείνων που ψήφισαν, η ώρα λήξης της ψηφοφορίας, καθώς και ο λόγος τυχόν παράτασής της (άρθρο 89 παρ.2 και 3 του π.δ. 26/2012).
Επισημαίνεται ότι τηρούνται δύο (2) Βιβλία Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής: α) Βιβλίο Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής Δημοτικών Εκλογών 2023 και β) Βιβλίο Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής Περιφερειακών Εκλογών 2023.
Άνοιγμα κάλπης και μέτρηση φακέλων
Ο πρόεδρος της επιτροπής ή αυτός που διευθύνει τα έργα της, παρουσία των υποψηφίων ή των αντιπροσώπων των συνδυασμών, ορίζει τα καθήκοντα κάθε μέλους της επιτροπής. Ανοίγεται η κάλπη και μετρούνται οι φάκελοι, χωρίς να ανοιχτούν. Το αποτέλεσμα της μέτρησης αναγράφεται ολογράφως στο Βιβλίο Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής. Κατόπιν τοποθετούνται οι φάκελοι πάλι στην κάλπη.
Εάν από την μέτρηση προκύψει διαφορά μεταξύ του αριθμού των φακέλων και των εκλογέων που ψήφισαν, επαναλαμβάνεται η μέτρηση. Εάν και πάλι προκύψει διαφορά, δεν λαμβάνονται υπόψη και δεν καταμετρώνται οι φάκελοι εκείνοι που δεν έχουν τη σφραγίδα της εφορευτικής επιτροπής. Εφόσον ο αριθμός των ασφράγιστων ξεπερνάει τον αριθμό των φακέλων που πλεονάζουν, τότε αφαιρούνται στην τύχη και καταστρέφονται τόσοι φάκελοι ασφράγιστοι όσοι είναι οι πλεονάζοντες.
Εάν και πάλι ύστερα από την καταστροφή των ασφράγιστων φακέλων υπάρχουν πλεονάζοντες, τότε όλοι οι σφραγισμένοι φάκελοι ξαναρίχνονται στην κάλπη και αφαιρούνται στην τύχη τόσοι, όσοι είναι οι πλεονάζοντες. Οι φάκελοι που αφαιρούνται, ανοίγονται και σημειώνεται στο Βιβλίο Πράξεων Εφορευτικής Επιτροπής το περιεχόμενο των ψηφοδελτίων που βρίσκονται μέσα σε αυτούς, χωρίς όμως να υπολογίζονται στη διαλογή.
Η εφορευτική επιτροπή υποχρεούται, σε κάθε περίπτωση, να διατυπώσει στα πρακτικά τη γνώμη της για την αιτία της ύπαρξης πλεοναζόντων φακέλων (άρθρο 90 παρ. 3 έως 6 του π.δ. 26/2012).
Διαλογή ψήφων
Μετά την καταμέτρηση των φακέλων, αρχίζει η αποσφράγισή τους και η διαλογή των ψήφων, σύμφωνα με τα άρθρα 91, 92 και 93 του π.δ. 26/2012. Ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροπής ή αυτός που διευθύνει τα έργα της παίρνει από την κάλπη έναν – έναν φάκελο, τον αποσφραγίζει και, αφού εξακριβώσει την εγκυρότητα του ψηφοδελτίου, τον επιδεικνύει σε όποιον από τους παριστάμενους το ζητήσει, διαβάζοντας το περιεχόμενό του, ώστε να ακούγεται από όλους.
Κάθε έγκυρο ψηφοδέλτιο αριθμείται κατά τη σειρά εξαγωγής του από την κάλπη. Ο πρόεδρος της εφορευτικής επιτροπής θέτει τη μονογραφή του στο κάθε έγκυρο ψηφοδέλτιο, καθώς και δίπλα από κάθε σταυρό προτίμησης, ενώ αναγράφει ολογράφως το συνολικό αριθμό των σταυρών προτίμησης. Η μονογραφή των σταυρών προτίμησης και η αναγραφή του αριθμού τους είναι υποχρεωτική.
Σε περίπτωση που ο πρόεδρος της επιτροπής δεν έχει θέσει τη μονογραφή του στο ψηφοδέλτιο παραπλεύρως του σταυρού προτίμησης και δεν έχει αναγράψει στο ψηφοδέλτιο ολογράφως το συνολικό αριθμό σταυρών προτίμησης, το ψηφοδέλτιο προσµετράται απλώς υπέρ του συνδυασμού, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη σταυρός προτίμησης (άρθρο 72 παρ.10 του π.δ. 26/2012).
Στην περίπτωση που το ψηφοδέλτιο δεν φέρει σταυρό προτίμησης, αυτό θεωρείται έγκυρο και, προς αποφυγή της δυνατότητας προσθήκης σταυρού εκ των υστέρων, ο δικαστικός αντιπρόσωπος θα πρέπει να αναγράψει «κανένας σταυρός» και να το μονογράψει.
Η εφορευτική επιτροπή τηρεί Βιβλία Διαλογής Ψήφων υπέρ των συνδυασμών για τις δημοτικές εκλογές και για τις περιφερειακές εκλογές. Στα βιβλία αυτά τηρούνται και συμπληρώνονται οι Πίνακες διαλογής ψήφων προτίμησης υπέρ συνδυασμών και υπέρ υποψηφίων. Ο αριθμός κάθε ψηφοδελτίου σημειώνεται σε όλους τους πίνακες διαλογής ψήφων.
Στον Πίνακα διαλογής ψήφων προτίμησης υπέρ συνδυασμών, στη στήλη «Συνδυασμοί» γράφονται κατά σειρά οι ανακηρυχθέντες συνδυασμοί και στη διπλανή στήλη «Αριθμοί ψηφοδελτίων κατά σειρά εξαγωγής από την κάλπη», για κάθε συνδυασμό, σε κάθε τετραγωνίδιο της γραμμής του πίνακα διαλογής σημειώνονται κατά σειρά οι αριθμοί των έγκυρων ψηφοδελτίων υπέρ του
συνδυασμού, σύμφωνα με την αρίθμηση που δόθηκε από τον πρόεδρο της επιτροπής.
Στον Πίνακα διαλογής ψήφων προτίμησης υπέρ υποψηφίων, στη στήλη «Υποψήφιοι» γράφονται τα ονόματα των υποψηφίων και στα κελιά της διπλανής στήλης «Αριθμοί ψηφοδελτίων κατά σειρά εξαγωγής από την κάλπη» σημειώνονται οι αριθμοί των ψηφοδελτίων στα οποία έχουν τεθεί έγκυροι σταυροί προτίμησης, σύμφωνα με όσα ορίζονται στις παρ. 7 και 9 του άρθρου 72 του π.δ. 26/2012 (άρθρο 91 παρ. 1, περ. γ’ του π.δ. 26/2012).
Σημειώνεται ότι στα Βιβλία Διαλογής Ψήφων των δημοτικών εκλογών υπάρχουν τρείς (3) Πίνακες διαλογής ψήφων προτίμησης: α) υπέρ των συνδυασμών, β) υπέρ των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων και γ) υπέρ των προέδρων κοινοτήτων και συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων. Ο πίνακας γ) συμπληρώνεται μόνο από τις εφορευτικές επιτροπές που διεξάγουν την ψηφοφορία σε εκλογικά τμήματα, στα οποία τα ψηφοδέλτια των συνδυασμών συμπεριλαμβάνουν υποψήφιους για την ανάδειξη των αρχών των δημοτικών κοινοτήτων.
Τα άκυρα και τα λευκά ψηφοδέλτια δεν αριθμούνται ούτε αναγράφονται στους πίνακες διαλογής, μονογράφονται όμως και αυτά από τον πρόεδρο της εφορευτικής επιτροπής και αναγράφονται στην πράξη που συντάσσεται μετά το τέλος της διαλογής των ψήφων.
Επισημαίνεται, τέλος, ότι τα λευκά ψηφοδέλτια δεν προσµετρώνται στα έγκυρα (άρθρο 98 παρ. 8 του π.δ. 26/2012).
ΠΡΟΣΟΧΗ: Στα «ΒΙΒΛΙΑ ΔΙΑΛΟΓΗΣ ΨΗΦΩΝ – ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2023» από τη σελίδα 3 έως και τη σελίδα 112 του ΠΙΝΑΚΑ ΔΙΑΛΟΓΗΣ ΨΗΦΩΝ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ (μετά τη σελίδα 32 του ΒΙΒΛΙΟΥ ΔΙΑΛΟΓΗΣ ΨΗΦΩΝ), στην επικεφαλίδα της δεύτερης (2ης) στήλης του Πίνακα υπάρχει λεκτικό σφάλμα. Αντί του λεκτικού «Συνδυασμοί» νοείται το λεκτικό «Υποψήφιοι».
Εγκυρότητα – Ακυρότητα ψηφοδελτίων
Από τις σχετικές συνταγματικές διατάξεις και ρυθμίσεις της εκλογικής νομοθεσίας, αλλά και από τη νομολογία του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, συνάγεται ότι κατά την κρίση των ενστάσεων κατά του κύρους των ψηφοδελτίων, επιβάλλεται η αποφυγή κάθε υπερβολής.
Συγκεκριμένα, οι διατάξεις που προβλέπουν ακυρότητα των ψηφοδελτίων κατά την ψηφοφορία πρέπει να εφαρμόζονται, μόνο στις περιπτώσεις εκείνες, όπου σαφώς προκύπτουν ελαττώματα που βάσιμα μπορεί να θεωρηθεί ότι οδηγούν στην παραβίαση του απορρήτου της ψηφοφορίας.
Σύμφωνα με το π.δ. 26/2012 και τις διατάξεις του ν. 4804/2021, ακυρότητα των ψηφοδελτίων υπάρχει:
➢ Σε περίπτωση που το ψηφοδέλτιο δεν είναι έντυπο, έστω και μερικά (άρθρο 70 παρ. 3 του π.δ. 26/2012),
➢ Σε περίπτωση αλλοίωσης του περιεχομένου του ψηφοδελτίου (άρθρο 73 παρ. 1 του π.δ. 26/2012),
➢ Σε περίπτωση που σημειωθούν λέξεις, φράσεις, υπογραμμίσεις, στίγματα ή άλλα σημεία σε οποιαδήποτε πλευρά του ψηφοδελτίου (άρθρο 73 παρ. 2 του π.δ. 26/2012) ή έχει σημειωθεί σταυρός προτίμησης με χρώμα διαφορετικό από αυτό που ορίζεται στα άρθρα 22 και 55 του ν. 4804/2021,
➢ Σε περίπτωση λευκού ψηφοδελτίου με διαγραφές, εγγραφές ή διορθώσεις, που καθιστούν αμφίβολο το περιεχόμενό του (άρθρο 74 παρ. 6 του π.δ. 26/2012).
➢ Αν λευκό ψηφοδέλτιο δεν έχει την σφραγίδα της εφορευτικής επιτροπής, την ημερομηνία της εκλογής και τη μονογραφή του οικείου δικαστικού αντιπροσώπου, στην περίπτωση της κατ` εξαίρεση συνέχισης της ψηφοφορίας με λευκά ψηφοδέλτια (άρθρο 74 παρ. 7 του π.δ. 26/2012).
➢ Σε περίπτωση που ο φάκελος φέρει σημειωμένα στίγματα, σημεία ή λέξεις, τα οποία θα κριθούν σαν διακριτικά γνωρίσματα, που ολοφάνερα παραβιάζουν το απόρρητο της ψηφοφορίας και, συνεπώς επάγονται την ακυρότητα του ψηφοδελτίου που περιέχει ο φάκελος (άρθρο 75 παρ. 4 του π.δ. 26/2012).
Εκτός από την ακυρότητα των ανωτέρω άρθρων, το ψηφοδέλτιο είναι άκυρο και στις ακόλουθες περιπτώσεις που ορίζονται περιοριστικά, δηλαδή εάν:
α) εκτυπώθηκε σε χαρτί που ολοφάνερα διαφέρει στο χρώμα από αυτό που ορίζεται στα άρθρα 20 και 54 του ν. 4804/2021,
β) έχει σχήμα, διαστάσεις ή μορφή που διαφέρουν φανερά από τα οριζόμενα στα άρθρα 20 και 54 του ν. 4804/2021 και τις αποφάσεις 71015/2908.2023 (Β΄ 5244) και 65078/02.08.2023 (Β΄ 4880) του Υπουργού Εσωτερικών,
γ) βρεθεί στον ίδιο φάκελο μαζί με ένα ή περισσότερα άλλα έγκυρα ή άκυρα ψηφοδέλτια του ίδιου ή άλλου συνδυασμού ή με λευκό ή λευκά ψηφοδέλτια,
δ) βρεθεί σε φάκελο που δεν πληροί τους όρους των αποφάσεων 69431/22.08.2023 (Β΄ 5165) και 74188/11.09.2023 (Β΄ 5403) του Υπουργού Εσωτερικών, περί καθορισμού διαστάσεων και ειδικού έντυπου γνωρίσματος των εκλογικών φακέλων που χρησιμοποιούνται κατά την ψηφοφορία.
Για τις δημοτικές εκλογές, το νομοθετικό πλαίσιο δεν ορίζει ως άκυρο το ψηφοδέλτιο συνδυασμού που συμμετέχει στις εκλογές του οικείου δήμου και είναι ψηφοδέλτιο άλλης δημοτικής κοινότητας από αυτή που ανήκει το εκλογικό τμήμα. Επομένως, στην περίπτωση αυτή θεωρείται έγκυρο ως προς το συνδυασμό και τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους και δεν λαμβάνονται υπόψη σταυροί προτίμησης των υποψηφίων συμβούλων δημοτικών κοινοτήτων ή των υποψηφίων προέδρων δημοτικής κοινότητας.
Ειδικά για τις περιφερειακές εκλογές, το ψηφοδέλτιο είναι άκυρο και εάν χρησιμοποιηθεί σε εκλογικό τμήμα άλλης εκλογικής περιφέρειας κι όχι αυτής που αναγράφεται πάνω σε αυτό.
Επιπλέον, κρίνεται χρήσιμο να διευκρινιστεί ότι δεν αποτελούν, κατά κανόνα, λόγο ακύρωσης από τις εφορευτικές επιτροπές ήσσονος σημασίας διαφορές των ψηφοδελτίων, οι οποίες ενδέχεται να οφείλονται σε:
• συνήθεις τυπογραφικές αβλεψίες,
• ασήμαντες αποκλίσεις από τις οριζόμενες διαστάσεις (στις οποίες η σχετική απόφαση αναφέρεται με τη λέξη «περίπου»), αναπόφευκτες άλλωστε κατά την κοπή των φύλλων του χαρτιού,
• απλές παραλλαγές της απόχρωσης ή της ποιότητας του χαρτιού,
• ατέλειες στην κοπή των πλευρών, και
• στίγματα ή ξέσματα, που επέφερε η εκτύπωση του μεγάλου όγκου των ψηφοδελτίων.
Ερωτήσεις και απαντήσεις για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές
- Πότε διεξάγονται οι αυτοδιοικητικές εκλογές;
- Ποιοι ακριβώς εκλέγονται στις αυτοδιοικητικές εκλογές;
- Πώς μπορώ να μάθω που ψηφίζω;
- Τι έγγραφα χρειάζομαι για να ψηφίσω;
- Πώς ψηφίζουμε;
- Υπάρχουν διευκολύνσεις για ψηφοφόρους ΑμεΑ;
- Τι να κάνω αν δεν βρίσκω το όνομά μου στους εκλογικούς καταλόγους;
- Στις βουλευτικές εκλογές ψήφισα ως ετεροδημότης σε εκλογικό τμήμα κοντά στην περιοχή που κατοικώ ή σε εκλογικό τμήμα του εξωτερικού. Μπορώ να κάνω το ίδιο και στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές;
- Είμαι πολίτης άλλου κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορώ να ψηφίσω στις αυτοδιοικητικές εκλογές;
- Ποιος εκλέγεται Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης; Ποιος εκλέγεται Δημοτικός ή Περιφερειακός Σύμβουλος;
- Πόσους σταυρούς προτίμησης μπορώ να βάλω στο ψηφοδέλτιο;
- Τι θα συμβεί αν βάλω περισσότερους σταυρούς;
- Πόσους Δημοτικούς ή Περιφερειακούς Συμβούλους θα εκλέξει ο νικητής των εκλογών;
- Θα πραγματοποιηθούν κανονικά οι εκλογές στις περιοχές που έχουν πληγεί από τα πρόσφατα ακραία καιρικά φαινόμενα;
- Πού μπορώ να μάθω περισσότερες πληροφορίες για τις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές;
Πότε διεξάγονται οι αυτοδιοικητικές εκλογές;
Οι εκλογές για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών αρχών θα διεξαχθούν ταυτόχρονα στο σύνολο της χώρας την Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2023. Οι κάλπες θα ανοίξουν στις 7 πμ και θα είναι ανοικτές έως τις 7 μμ. Σε όσους Δήμους και Περιφέρειες πραγματοποιηθούν επαναληπτικές εκλογές, αυτές θα διεξαχθούν την Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2023.
Ποιοι ακριβώς εκλέγονται στις αυτοδιοικητικές εκλογές;
Στις αυτοδιοικητικές εκλογές εκλέγονται οι αρχές των 332 Δήμων και των 13 Περιφερειών της χώρας με πενταετή θητεία. Δηλαδή, οι Δήμαρχοι, τα Δημοτικά Συμβούλια και τα Συμβούλια των Δημοτικών Κοινοτήτων (ή οι Πρόεδροι των Δημοτικών Κοινοτήτων με πληθυσμό κάτω των 200 κατοίκων) και αντίστοιχα οι Περιφερειάρχες και τα Περιφερειακά Συμβούλια.
Πώς μπορώ να μάθω που ψηφίζω;
Οι εκλογείς μπορούν να ενημερώνονται άμεσα για τον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος από την εφαρμογή «Μάθε που ψηφίζεις» του Υπουργείου Εσωτερικών στην ηλεκτρονική διεύθυνση mpp.ypes.gov.gr, καθώς και από τα κατά τόπους Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών και τους Δήμους.
Τι έγγραφα χρειάζομαι για να ψηφίσω;
Οι εκλογείς μπορούν να ψηφίσουν με αστυνομική ταυτότητα (φυσική ή ψηφιακή), διαβατήριο, άδεια οδήγησης ή ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων που έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές. Εάν έχουν αλλάξει τα προσωπικά τους στοιχεία (π.χ. μεταβολή επωνύμου λόγω γάμου/διαζυγίου), θα πρέπει να προσκομίσουν και τα σχετικά δικαιολογητικά. Στρατιωτικοί και υπηρετούντες στα σώματα ασφαλείας χρησιμοποιούν την υπηρεσιακή τους ταυτότητα.
Πώς ψηφίζουμε;
Οι εκλογείς προσέρχονται στο κατάστημα της ψηφοφορίας και παρουσιάζονται στην εφορευτική επιτροπή, η οποία αναγνωρίζει την ταυτότητά τους και επαληθεύει την εγγραφή τους στον εκλογικό κατάλογο. Οι εκλογείς μπαίνουν στο κατάστημα της ψηφοφορίας ένας-ένας ή σε ολιγάριθμες ομάδες, με τη σειρά της προσέλευσής τους και όπως ειδικότερα καθορίζει κάθε εφορευτική επιτροπή. Πραγματοποιείται η αναγνώριση των εκλογέων και, στη συνέχεια, η εφορευτική επιτροπή δίνει σε κάθε εκλογέα έναν φάκελο με ειδικό γνώρισμα μονογραφημένο από τον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής και σφραγισμένο με τη σφραγίδα της επιτροπής, καθώς και πλήρη σειρά έντυπων ψηφοδελτίων όλων των συνδυασμών και υποψηφίων για τις δημοτικές εκλογές, καθώς και λευκά ψηφοδέλτια. Οι εκλογείς εισέρχονται στον χώρο εντός του διαχωριστικού ψηφοφορίας (παραβάν) για την επιλογή του ψηφοδελτίου και επιλέγουν τον συνδυασμό που επιθυμούν. Στη συνέχεια εξέρχονται και ρίχνουν τον φάκελο στην αντίστοιχη κάλπη. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται ξεχωριστά και για τις περιφερειακές εκλογές. Στους εκλογείς που ψήφισαν χορηγείται, εφόσον ζητηθεί, σχετική βεβαίωση που υπογράφεται από τον Πρόεδρο της εφορευτικής επιτροπής και σφραγίζεται με τη σφραγίδα της.
Υπάρχουν διευκολύνσεις για ψηφοφόρους ΑμεΑ;
Οι ψηφοφόροι με αναπηρία ψηφίζουν κατ’ απόλυτη προτεραιότητα. Επιπλέον προβλέπεται η διαμόρφωση χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα για τα εκλογικά τμήματα που δεν βρίσκονται σε ισόγειο όροφο και δεν πληρούν τα κριτήρια προσβασιμότητας ΑμεΑ. Στον χώρο εντός του διαχωριστικού ψηφοφορίας (παραβάν) για την επιλογή των ψηφοδελτίων, αποκλειστική πρόσβαση, εφόσον είναι αναγκαίο, εκτός από τον εκλογέα, έχουν ο δικαστικός αντιπρόσωπος και τυχόν συνοδός του εκλογέα, με την ευθύνη και την παρουσία του δικαστικού αντιπροσώπου. Ο δικαστικός αντιπρόσωπος βοηθά στην έκφραση της επιθυμίας του εκλογέα με την απαιτούμενη διακριτικότητα και εχεμύθεια για την τήρηση της μυστικότητας της ψήφου. Στο κατάστημα ψηφοφορίας και στον χώρο υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα επιτρέπεται η είσοδος σκύλων βοηθείας ΑμεΑ.
Τι να κάνω αν δεν βρίσκω το όνομά μου στους εκλογικούς καταλόγους;
Αν δεν βρείτε το όνομά σας στους εκλογικούς καταλόγους απευθυνθείτε στο Δήμο, στα δημοτολόγια του οποίου είστε εγγεγραμμένος/η.
Στις βουλευτικές εκλογές ψήφισα ως ετεροδημότης σε εκλογικό τμήμα κοντά στην περιοχή που κατοικώ ή σε εκλογικό τμήμα του εξωτερικού. Μπορώ να κάνω το ίδιο και στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές;
Όχι, στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές δεν συντάσσονται ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι ετεροδημοτών, εξωτερικού, κρατουμένων ή ναυτικών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Οι πολίτες ψηφίζουν μόνο στον τόπο όπου έχουν τα εκλογικά τους δικαιώματα.
Είμαι πολίτης άλλου κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπορώ να ψηφίσω στις αυτοδιοικητικές εκλογές;
Οι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν δικαίωμα ψήφου στις αυτοδιοικητικές εκλογές, εφόσον κατοικούν στην Ελλάδα, έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους και έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του Δήμου όπου κατοικούν μέχρι και τις 30 Ιουνίου 2023. Πρέπει επίσης να μην έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν στο κράτος καταγωγής τους.
Ποιος εκλέγεται Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης; Ποιος εκλέγεται Δημοτικός ή Περιφερειακός Σύμβουλος;
Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης εκλέγεται ο/η επικεφαλής του συνδυασμού που αναδεικνύεται πρώτος σε ψήφους στις εκλογές της Κυριακής 8 Οκτωβρίου 2023, εφόσον έχει συγκεντρώσει ποσοστό μεγαλύτερο του 43% επί του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων. Σε διαφορετική περίπτωση, διεξάγεται επαναληπτική ψηφοφορία την επόμενη Κυριακή μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους συνδυασμούς. Για την εκλογή Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβούλων, το απαραίτητο ποσοστό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως τον αριθμό των μελών του Συμβουλίου και τις επιδόσεις των άλλων συνδυασμών. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχουν λάβει ποσοστό μεγαλύτερο του 3% επί των εγκύρων ψηφοδελτίων.
Πόσους σταυρούς προτίμησης μπορώ να βάλω στο ψηφοδέλτιο;
Ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός σταυρών προτίμησης διαφέρει από περιοχή σε περιοχή. Σε Δήμους με πληθυσμό μέχρι 10.000 κατοίκους, οι εκλογείς μπορούν να βάλουν μέχρι 3 σταυρούς προτίμησης σε υποψήφιους Δημοτικούς Συμβούλους και μέχρι 4 σε Δήμους με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων. Για την εκλογή Συμβουλίων Δημοτικών Κοινοτήτων, οι εκλογείς μπορούν να επιλέξουν μέχρι 2 υποψηφίους, ενώ σε Δημοτικές Κοινότητες με πληθυσμό μικρότερο των 200 κατοίκων, όπου εκλέγεται μόνο Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας, οι εκλογείς έχουν τη δυνατότητα επιλογής ενός μόνο υποψηφίου. Στις περιφερειακές εκλογές, ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός σταυρών προτίμησης κυμαίνεται από 1 έως 4, κατά περίπτωση. Στο ψηφοδέλτιο κάθε συνδυασμού υπάρχει σαφής ένδειξη για τον αριθμό των υποψηφίων που μπορεί να επιλέξει ο εκλογέας.
Τι θα συμβεί αν βάλω περισσότερους σταυρούς;
Σε περίπτωση που κάποιος επιλέξει περισσότερους υποψηφίους από όσους είναι επιτρεπτό, το ψηφοδέλτιο δεν είναι άκυρο και προσμετράται κανονικά στο σύνολο των ψηφοδελτίων που έλαβε ένας συνδυασμός, χωρίς όμως να λαμβάνεται υπόψη κανένας σταυρός.
Πόσους Δημοτικούς ή Περιφερειακούς Συμβούλους θα εκλέξει ο νικητής των εκλογών;
Ο συνδυασμός που θα αναδειχθεί νικητής των εκλογών λαμβάνει κατ’ ελάχιστο τα 3/5 (60%) των εδρών του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου αντίστοιχα. Αν το ποσοστό του επιτυχόντος συνδυασμού είναι μεγαλύτερο του 60%, τότε εκλέγει ανάλογο αριθμό Συμβούλων.
Θα πραγματοποιηθούν κανονικά οι εκλογές στις περιοχές που έχουν πληγεί από τα πρόσφατα ακραία καιρικά φαινόμενα;
Ναι, οι εκλογές θα διεξαχθούν κανονικά σε όλη την επικράτεια. Το Υπουργείο Εσωτερικών είναι σε συνεννόηση με τους πληγέντες Δήμους και τις πληγείσες Περιφέρειες ώστε η εκλογική διαδικασία να εξελιχθεί ομαλά. Ενδέχεται να τροποποιηθούν τα εκλογικά τμήματα, όπου απαιτείται, εξαιτίας των επιπτώσεων της κακοκαιρίας στις περιοχές που έχουν επηρεαστεί. Οι εκλογείς που ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στις περιοχές αυτές παρακαλούνται να συμβουλευτούν την εφαρμογή «Μάθε που ψηφίζεις» του Υπουργείου Εσωτερικών (mpp.ypes.gov.gr) προτού πάνε να ψηφίσουν για να ενημερωθούν για τυχόν αλλαγές.
Πού μπορώ να μάθω περισσότερες πληροφορίες για τις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές;
Στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών (https://www.ypes.gr/apokentromeni-dioikisi-aytodioikisi/thesmika-themata-organosis-kai-leitourgias-dimon/thth-organosisleitourgiasdimon-dimotikes-ekloges) υπάρχει αναλυτικό υλικό για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Μεταξύ άλλων, οι εκλογείς μπορούν να βρουν όλες τις υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους για την οργάνωση και διεξαγωγή των εκλογών. Επίσης, στο ekloges.ypes.gr είναι αναρτημένα αναλυτικά τα αποτελέσματα των προηγούμενων δημοτικών και περιφερειακών εκλογών.
