Το enikos.gr καθημερινά, μετά τις ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ για τον κορονοϊό παρουσιάζει την ποσοτική ανάλυση των επιδημιολογικών δεδομένων, σε συνεργασία με την ομάδα του Δημοσθένη Σαρηγιάννη, διευθυντή του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διευθυντή της Ερευνητικής Ομάδας HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Ανθρώπινη Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΑΠΘ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο αριθμός κρουσμάτων της Κυριακής ανέρχεται στα 1.428 νέα κρούσματα, με τα αποτελέσματα να συνάδουν με τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (n=1462). Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν ήταν 22869 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε στο 6,2%. Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 50.000 την ημέρα (όπως και πραγματοποιείται τις τελευταίες ημέρες), συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας, αλλά και να εντοπίζονται περισσότεροι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί, συντελώντας στον περιορισμό της πανδημίας. Γενικά όμως θα πρέπει να αυξηθεί κι άλλο ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 χρησιμοποιώντας τα rapid test και τα self test για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα και την υπολογιστική πλατφόρμα CORE.
Ο αριθμός ημερήσιων θανάτων (51) που καταγράφηκε είναι χαμηλότερος σε σχέση με το Σάββατο (68) και όπως είχαμε προβλέψει από την προηγούμενη εβδομάδα, ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος που είναι 73 έχει ξεκινήσει ήπια αποκλιμάκωση σε συνδυασμό με την πτωτική πορεία του αριθμού των κρουσμάτων.
Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), ο αριθμός τους μειώθηκε σε σχέση με το Σάββατο (728 από 737). Παρά τις παρατηρούμενες διακυμάνσεις, διαφαίνεται να έχει ξεκινήσει η αποκλιμάκωση με βάση την επικαιροποιημένη πρόβλεψη (αυτό βέβαια με την παραδοχή ότι θα συνεχίσουν να τηρούνται τα ισχύοντα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των προβλεπόμενων self-test και ανοίγματα δραστηριοτήτων υψηλού συγχρωτισμού, όπως τα mall και η εστίαση θα γίνουν με την κατάλληλη προετοιμασία), η οποία όμως είναι αργή και έχει διακυμάνσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση όπως και των θανάτων είναι αναλογικά χαμηλότερος σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη στο δεύτερο κύμα, τόσο λόγω των εμβολιασμών ευπαθών ομάδων, όσο και του υψηλότερου αριθμού τεστ ανίχνευσης, που συντελεί στον εντοπισμό περισσότερων ασυμπτωματικών ή ήπια συμπτωματικών κρουσμάτων. Επίσης, η διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών που έχουν μεγαλύτερη μεταδοτικότητα από το στέλεχος του SARS-CoV-2 που κυριαρχούσε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και η αυξημένη κινητικότητα του πληθυσμού έχουν μεγαλώσει το ποσοστό των νεότερων ηλικιών που μολύνονται με αποτέλεσμα η μέση ηλικία των μολύνσεων να έχει πέσει σημαντικά. Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών που νοσηλεύονται σε κλίνες ΜΕΘ με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, των ασθενών που νοσηλεύονται σε απλές κλίνες στο Σχήμα 2, ενώ μια εκτίμηση για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 3.
Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 2. Αριθμός κρουσμάτων σε σοβαρή κατάσταση (νοσηλευόμενοι σε απλές κλίνες) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 3. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια μέχρι τις 15 Μαΐου, αποτυπώνονται στο Σχήμα 4. Με βάση το συνδυασμένο άνοιγμα της εστίασης στις 2 Μαΐου, και των προβλεπόμενων βαθμίδων εκπαίδευσης (Δημοτικά και Γυμνάσια) στις 10 Μαΐου, αναμένουμε την επιβράδυνση της πορεία αποκλιμάκωσης, με σημαντική πιθανότητα να υπάρξει και ένα μικρό ανοδικό κύμα το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου.
Με βάση την επικαιροποιημένη πρόβλεψη που πραγματοποιήσαμε, σύμφωνα με τον αριθμό των κρουσμάτων που παρατηρείται αυτές τις ημέρες, το ύψος του ανοδικού κύματος υπολογίζεται να επαναφέρει τον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων ίσως και λίγο πάνω από τα 2500 πριν την αποκλιμάκωση του. Αυτό θα εξαρτηθεί από το βαθμό συμμόρφωσης στα μέτρα περιορισμού της πανδημίας. Πρέπει επίσης να σημειωθεί, ότι με βάση την επικαιροποιημένη ανάλυση των δεδομένων διασποράς της πανδημίας στη χώρα, παρατηρήθηκε αύξηση των ενεργών επαφών τις τελευταίες ημέρες του Απριλίου. Αυτές μπορούν να οφείλονται στο άνοιγμα των μεγάλων εμπορικών κέντρων (να σημειωθεί ότι έγινε χωρίς την εγκατάσταση συσκευών απολύμανσης του αέρα αν και πρόκειται για εσωτερικούς χώρους με ανάγκη τεχνητού εξαερισμού) και στην κίνηση της αγοράς λόγω του Πάσχα, αλλά και στις αυξημένες κοινωνικές επαφές κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα. Αυτή η προβλεπόμενη πορεία, που αφορά τα κρούσματα, τους νοσηλευόμενους σε απλές κλίνες, όσο και σε ΜΕΘ, καθώς επίσης και τους θανάτους, βασίζεται στις ακόλουθες παραδοχές:
- 200.000 self-test πραγματοποιούνται ημερησίως, και οι φορείς που εντοπίζονται θετικοί και θα επιβεβαιώνονται και με τεστ του ΕΟΔΥ, θα εισέρχονται σε καραντίνα 14 ημερών και θα ακολουθεί ιχνηλάτηση των επαφών τους. Σε αυτή τη βάση πιστεύουμε να γίνεται κατανοητή η σημασία του μέτρου, αφού θα συντελεί αποφασιστικά στη διακοπή αλυσίδων μετάδοσης από ασυμπτωματικούς και προσυμπτωματικούς που χωρίς να έχουν αντιληφθεί ότι είναι φορείς, θα μετέδιδαν τον ιό. Επίσης πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα self-test αυτή τη στιγμή και μέχρι να επιτευχθεί η πολυπόθητη ανοσία μέσω των εμβολιασμών, είναι το αποτελεσματικότερο μέτρο για την ταχύτερη και όσο το δυνατόν επιστροφή στην κανονικότητα, με παράλληλο περιορισμό της διασποράς και αποκλιμάκωση της πανδημίας.
- Τα ανοίγματα δραστηριοτήτων που έχουν ξεκινήσει από τις 5 Απριλίου, θα πραγματοποιούνται με τους προγραμματισμένους όρους προφύλαξης και ταυτόχρονα δε θα παρατηρηθούν εικόνες αδικαιολόγητης συρροής. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, υπευθυνότητα και σύνεση ώστε να τηρηθούν οι παραπάνω όροι. Ιδιαίτερη ανησυχία υπάρχει για την τήρηση των μέτρων στην εστίαση, με βάση τις εικόνες συνωστισμού που παρατηρήθηκαν τις πρώτες ημέρες λειτουργίας της.
- Ο ρυθμός εμβολιασμών θα συνεχιστεί με το ρυθμό που πραγματοποιείται τώρα, δηλαδή περίπου 110.000 ημερησίως, όπως και πραγματοποιείται εδώ και 3 ημέρες.
Με δεδομένη την αβεβαιότητα που αφορά κυρίως τις δύο πρώτες παραδοχές, οι προβλέψεις μας θα επαναεπικαιροποιούνται εάν παρατηρήσουμε αποκλίσεις που δε θα επιβεβαιώνουν την αναμενόμενη πορεία.
Όπως φαίνεται από το διάγραμμα, από τις 8 Απριλίου, έχει ξεκινήσει αποκλιμάκωση του αριθμού των κρουσμάτων, η οποία επιταχύνθηκε μετά τις 19 Απριλίου, ως αποτέλεσμα του συνδυασμού των self-test, του αυξημένου αριθμού των τεστ ανίχνευσης που πραγματοποιούνται από τον ΕΟΔΥ, την αύξηση της θερμοκρασίας και φυσικά της συνέχισης του lockdown. Όπως ήδη αναφέραμε, λόγω του ανοίγματος δραστηριοτήτων, παρατηρείται ήδη η προσωρινή ανάσχεση της πτωτικής πορείας, όπως είχε προβλεφθεί από το μοντέλο CORE. Πάντως, αξίζει για άλλη μια φορά να αναφερθεί, ότι για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων για οικονομικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές/αθλητικές δραστηριότητες, θα πρέπει να δημιουργήσουμε την κατάλληλη υποδομή ώστε να μπορέσουμε να αναχαιτίσουμε την υπερμετάδοση των μεταλλαγμένων στελεχών εκεί όπου συμβαίνει κατά το μάλλον, δηλαδή στους τόπους εργασίας και τα μέσα μαζικής μεταφοράς, ενώ πλέον με τα υπάρχοντα και διαφαινόμενα ανοίγματα ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται να δοθεί και στους χώρους εστίασης αλλά και στα σχολεία. Στα συμπεράσματα προτείνονται σχετικές λύσεις.
Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτεια
Στις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, παρατηρείται χαμηλότερος αριθμός κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη με 150 κρούσματα (285 κρούσματα το Σάββατο), και χαμηλότερος στην Αττική με 712 κρούσματα (1.122 το Σάββατο), λόγω του σημαντικά μικρότερου αριθμού τεστ ανίχνευσης σε σχέση με το Σάββατο. Επίσης τονίζουμε ξανά την ανάγκη να γίνεται γνωστός από τον ΕΟΔΥ ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης που πραγματοποιούνται ανά περιφερειακή ενότητα (ή τουλάχιστον στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη). Με αυτά τα δεδομένα, η Αθήνα πλέον αντιπροσωπεύει περίπου το 50% των κρουσμάτων, αλλά πλέον, εμφανίζει περισσότερα από τα τετραπλάσια κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη.
Γι’ αυτό, συνεχίζουμε να εφιστούμε την προσοχή μας στην Αττική (Σχήμα 5), για την οποία είχε επισημανθεί ο κίνδυνος από τις 29 Νοεμβρίου. Δυστυχώς, διαφαίνεται ότι η πτώση δεν είναι η αναμενόμενη αρχικά με βάση το σκληρό lockdown που εφαρμόσθηκε (η απόδοση του lockdown είναι μειωμένη κατά 25% σε σχέση με το lockdown του Απριλίου 2020), σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η διασπορά του μεταλλαγμένου στελέχους B.1.1.7. του SARS-CoV-2 στον πληθυσμό της Αττικής, είναι ιδιαίτερα υψηλή και πρόσφατα ανιχνεύθηκαν και 2 νέες μεταλλάξεις με αυξημένη μεταδοτικότητα. Στη βάση των αναθεωρημένων προβλέψεων, και με δεδομένες τόσο τη μειωμένη απόδοση του lockdown, όσο και την αυξημένη διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών που αυξάνουν τη μεταδοτικότητα, δεν διαφαίνεται άμεση αποκλιμάκωση της πανδημίας στην Αττική (παρά την μείωση του ρυθμού αύξησης των κρουσμάτων ή τις ελαφρά σταθεροποιητικές τάσεις που αναμένουμε να επικρατήσουν την ερχόμενη εβδομάδα), εάν δεν γίνει πιο συνεπής εφαρμογή των μέτρων που είναι σε ισχύ. Η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) στην Αθήνα, παρουσιάζονται στο Σχήμα 8.
Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αττική
Σχήμα 6. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στην Αθήνα
Αυτό που προβλημάτιζε ιδιαίτερα μέχρι τις τελευταίες 6 ημέρες στην Αττική ήταν η συνεχής αύξηση του αριθμού των διασωληνωμένων. Εδώ και έξι ημέρες παρατηρήθηκε μικρή πτώση που ελπίζουμε να συνεχιστεί και η πορεία αποκλιμάκωσης των ΜΕΘ να ακολουθήσει την προβλεπόμενη, η οποία δε συνάδει με τη συνολική πορεία των κρουσμάτων, τα οποία βρίσκονται σε καθοδική πορεία, εδώ και 4 εβδομάδες. Παραπλήσια είναι η κατάσταση και στη Θεσσαλονίκη, στην οποία επίσης παρατηρείται αυξημένος αριθμός διασωληνωμένων (Σχήμα 8) σε σχέση με τα κρούσματα (Σχήμα 7). Η πορεία της διασποράς στη Θεσσαλονίκη (Σχήμα 7), αν και στις αρχές Μαρτίου ακολουθούσε τη σχετικά ήπια αύξηση που αναμέναμε, με τα δεδομένα των 395 νέων κρουσμάτων στις 9/3, των 394 στις 17/3 των 535 στις 30/3 μας έχουν οδηγήσει σε αναθεώρηση των προβλέψεων λόγω της επίσης μεγαλύτερη παρουσίας των μεταλλαγμένων στελεχών. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις, αναμένεται να συνεχίσει η αργή αποκλιμάκωση των κρουσμάτων που ξεκίνησε από τις 21 Απριλίου. Η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάζονται στο Σχήμα 8.
Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσσαλονίκη
Σχήμα 8. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στη Θεσσαλονίκη
Όσον αφορά στη Θεσσαλία, χαμηλότερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με το Σάββατο παρατηρήθηκε στη Λάρισα με 46 κρούσματα (Σχήμα 9). Η πορεία της καμπύλης διασποράς του ιού ήταν σταθεροποιημένη στα περίπου 80 κρούσματα από τις αρχές Μαρτίου με συνεχείς διακυμάνσεις και πλέον ακολουθεί την προβλεπόμενη πορεία του μοντέλου, σύμφωνα με την οποία, έχει ξεκινήσει αποκλιμάκωση. Στην Καρδίτσα έχουμε χαμηλότερο αριθμό κρουσμάτων σε σχέση με το Σάββατο με 3 κρούσματα (Σχήμα 11), και πλέον βρίσκεται σε καθοδική τροχιά, έχοντας πέσει κάτω από το όριο της κόκκινης περιοχής. Όμοια στη Μαγνησία με 30 κρούσματα (Σχήμα 10) παρατηρείται μείωση σε σχέση με το Σάββατο, και παρατηρείται διαμόρφωση ανοδικής τάσης, η οποία μάλλον οφείλεται σε συρροή των ημερών του Πάσχα και η οποία θα καθυστερήσει τον αποχαρακτηρισμό της περιφερειακής ενότητας από κόκκινη περιοχή. Στα Τρίκαλα με 21 κρούσματα (Σχήμα 12) παρατηρείται αύξηση σε σχέση με το Σάββατο, και η ανοδική πορεία των προηγουμένων ημερών, ενώ είχε επανέλθει σε καθοδική, έχει αρχίσει να εμφανίζει ξανά έντονα ανοδική τάση, η οποία όπως και στη Μαγνησία, μάλλον οφείλεται σε συρροή των ημερών του Πάσχα και που επίσης θα καθυστερήσει τον αποχαρακτηρισμό της περιφερειακής ενότητας από κόκκινη περιοχή.
Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα
Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία
Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα
Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Τρίκαλα
Στην Αχαΐα, παρουσιάζεται μείωση σε σχέση με το Σάββατο με 45 κρούσματα (Σχήμα 13). Με τα δεδομένα των τελευταίων ημερών, η πορεία της πανδημίας βρίσκεται σε σταθερή αποκλιμάκωση (και πλέον η περιοχή έχει αποχαρακτηριστεί από κόκκινη), υπάρχει όμως πιθανότητα ανάσχεσης αυτής, η οποία θα γίνει πιο εμφανής στις επόμενες ημέρες. Καθοδική εμφανίζεται η κατάσταση στη Λακωνία με 2 κρούσματα (Σχήμα 15), στην οποία έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται η έντονα αυξητική τάση των τελευταίων ημερών, αλλά παρουσιάζονται διακυμάνσεις, που είναι χαρακτηριστικές για τις επαρχιακές πόλεις. Μείωση παρουσιάστηκε στην Αργολίδα με 4 κρούσματα (Σχήμα 16) στην οποία και συνεχίζεται η τροχιά αποκλιμάκωσης, με λίγο βραδύτερο ρυθμό από τον αναμενόμενο, και παρόλο που η περιοχή είχε αποχαρακτηριστεί από κόκκινη, πλέον βρίσκεται ξανά στο όριο. Στην Αρκαδία όπου εντοπίσθηκαν 11 κρούσματα (Σχήμα 14), η ανοδική τάση των προηγουμένων ημερών, έχει μετασχηματιστεί σε πτωτική σύμφωνα με τις προβλέψεις του μοντέλου. Όσον αφορά άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με το Σάββατο εμφανίζεται στη Μεσσηνία με 2 κρούσματα (Σχήμα 17) και χαμηλότερος στην Ηλεία με 8 κρούσματα (Σχήμα 18). Αυτή τη στιγμή η Ηλεία είναι από τις περιοχές που έχουν διανύσει μία πολύ έντονη ανοδική πορεία, η οποία έχει καμφθεί όπως είχαμε προβλέψει, και πλέον και αυτή έχει αποχαρακτηριστεί από κόκκινη. Στην Κορινθία παρατηρείται μείωση σε σχέση με το Σάββατο με 10 κρούσματα (Σχήμα 19), και συνεχίζουν οι διακυμάνσεις, γι’ αυτό και η περιοχή θα παραμείνει κόκκινη, ίσως και μέχρι το πρώτο 15ήμερο του Μαΐου. Υπάρχει ανάγκη αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης στην Πελοπόννησο (ιδιαίτερα στην Αχαΐα, αλλά και σε άλλες περιοχές όπως η Κορινθία, η Αρκαδία και η Ηλεία) με σκοπό την διακοπή των αλυσίδων μετάδοσης και τη συνέχιση της συνολικά πτωτικής πορείας που έχει διαμορφωθεί. 
Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα
Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λακωνία
Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αργολίδα
Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αρκαδία
Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μεσσηνία
Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ηλεία
Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κορινθία
Στην Αιτωλοακαρνανία (Σχήμα 20) με 82 κρούσματα παρατηρείται μείωση σε σχέση με το Σάββατο (108 κρούσματα) (Σχήμα 20), και ενώ έχει ήδη περάσει τρεις κορυφώσεις της επιδημικής καμπύλης, η περιοχή διανύει μια τέταρτη, η οποία διατηρεί την Αιτωλοακαρνανία πάνω από το όριο της κόκκινης περιοχής. Με βάση τα τωρινά αποτελέσματα, η Αιτωλοακαρνανία είναι η περιφέρεια με την πιο έντονα ανοδική τάση, παρόλα αυτά, αναμένεται να ξεκινήσει αποκλιμάκωση στις επόμενες 2-3 ημέρες. Όπως έχουμε εκφράσει και παλιότερα, σε όλες τις επαρχιακές περιφερειακές ενότητες παρατηρούνται διακυμάνσεις οι οποίες ενίοτε αντιστρέφουν γρήγορα την καθοδική πορεία και δυστυχώς οι φόβοι που είχαμε εκφράσει παρατηρώντας και προηγούμενες κυμάνσεις, επιβεβαιώθηκαν ξανά, και η περιοχή την διανύει ένα επιπλέον ανοδικό κύμα (συγκεκριμένα το 4ο μέσα στο 2021), το οποίο μάλιστα είναι και το υψηλότερο από όλα. Επειδή αυτές οι διακυμάνσεις παρατηρούνται περισσότερο σε περιοχές της επαρχίας, παρά στα 2 μεγάλα αστικά κέντρα, θα ήταν χρήσιμο να ανακοινώνονται (ή τουλάχιστον να κοινοποιούνται στην ερευνητική ομάδα HERACLES) τα στοιχεία του ημερήσιου αριθμού των τεστ τα οποία διενεργούνται από τον ΕΟΔΥ ανά περιοχή, έτσι ώστε να μπορούμε να διαπιστώνουμε νωρίς εάν αυτές οι διακυμάνσεις οφείλονται σε γεγονότα υπερμετάδοσης (που σχετίζονται με δραστηριότητες που δε συνάδουν με την τήρηση των μέτρων) ή με τη διακύμανση του αριθμού των τεστ ανίχνευσης σε ημερήσια βάση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι διακυμάνσεις δεν μπορούν να εξηγηθούν ούτε από τα ισχύοντα μέτρα, ούτε από τη βελτίωση του καιρού, παρά μόνο από φαινόμενα αδικαιολόγητης συρροής, γι’ αυτό και είναι αναγκαίες, τόσο η αύξηση της επιδημιολογικής επιτήρησης, όσο και ο έλεγχος συμμόρφωσης με τα μέτρα αναχαίτισης της επιδημίας.
Στην Εύβοια, με 6 κρούσματα, παρατηρείται μειωμένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με το Σάββατο (Σχήμα 21). Η συνολική πορεία της καμπύλης νέων κρουσμάτων ενώ είχε επανέλθει σε πτωτική όπως είχαμε αρχικά προβλέψει, υφίσταται διακυμάνσεις. Λόγω αυτών των διακυμάνσεων, η Εύβοια προβλέπεται να παραμείνει «κόκκινη» μέχρι το πρώτο 10ήμερο του Μαΐου. Μείωση στον αριθμό των κρουσμάτων είχαμε στη Βοιωτία με 17 κρούσματα (Σχήμα 22), στην οποία επίσης είχε διαμορφωθεί μια τάση σταθεροποίησης την προηγούμενη εβδομάδα, η οποία όμως ακολουθήθηκε από ανοδική τάση που έχει αρχίσει να κάμπτεται. Η εξέλιξη της πανδημίας στη Βοιωτία, σημαίνει ότι η περιφερειακή ενότητα θα παραμείνει κόκκινη μετά και τα μέσα Μαΐου. Αυξημένος σε σχέση με το Σάββατο ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων και στη Φθιώτιδα με 32 κρούσματα (Σχήμα 24), η οποία έχει περιέλθει σε σταθεροποιητική πορεία με μικρές διακυμάνσεις, που έχουν την έχουν επαναφέρει πάνω από το όριο του να χαρακτηριστεί κόκκινη. Σταθεροποίηση του αριθμού κρουσμάτων σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες παρατηρήθηκε στην Ευρυτανία, καθώς εντοπίστηκε 1 κρούσμα (Σχήμα 25), και παρά τις συνεχείς διακυμάνσεις, πλέον η περιοχή είναι κοντά στο όριο του αποχαρακτηρισμού της από κόκκινη. Μείωση παρατηρήθηκε στην Φωκίδα με 1 κρούσμα (Σχήμα 23), με την συνολική πορεία να παραμένει πτωτική και να ακολουθεί την προβλεπόμενη πορεία του μοντέλου.
Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία
Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Εύβοια
Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Βοιωτία
Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φωκίδα
Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φθιώτιδα
Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ευρυτανία
Μειωμένος σε σχέση με το Σάββατο ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων στα Ιωάννινα με 24 κρούσματα (Σχήμα 26), που έχοντας προ ημερών ξεπεράσει το όριο της κόκκινης περιοχής, όπως είχαμε προβλέψει (είχε τοποθετηθεί στις 10-11 Μαρτίου), τις τελευταίες ημέρες παρατηρήθηκε έντονη ανοδική διακύμανση, οπότε τα Ιωάννινα διανύουν ένα επιπλέον ανοδικό κύμα, το οποίο αν είχε περιέλθει σε καθοδική πορεία, έχει διαμορφωθεί πλέον μια έντονα ανοδική τάση, η οποία θα συντελέσει ώστε να παραμείνουν στις κόκκινες περιοχές και μετά τις 21 Μαΐου, άρα χρειάζεται προσοχή στην εφαρμογή των μέτρων αναχαίτισης της επιδημίας. Όμοια, μείωση παρατηρείται στην Θεσπρωτία καθώς εντοπίστηκαν 4 κρούσματα (Σχήμα 27) με τη συνολική πορεία να έχει διαμορφωθεί ξανά σε ανοδική, και η οποία αναμένεται να περιέλθει σε πτώση στις επόμενες 1-2 ημέρες. Αύξηση παρατηρήθηκε στην Άρτα με 6 κρούσματα (Σχήμα 28), η οποία παρά τις διακυμάνσεις, βρίσκεται σε σταθερά πτωτική πορεία. Στην Πρέβεζα παρατηρήθηκε σταθεροποίηση με 0 κρούσματα , με τη συνολική πορεία να διανύει ένα ανοδικό κύμα το οποίο δείχνει να οδεύει σε σταθεροποίηση και αναμένουμε να αποκλιμακωθεί γρήγορα στις επόμενες ημέρες (Σχήμα 29).
Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Ιωάννινα
Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Θεσπρωτία
Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Άρτα
Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πρέβεζα
Όσον αφορά στις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, μείωση κρουσμάτων σε σχέση με το Σάββατο παρουσιάζεται στην Κοζάνη με 19 κρούσματα (Σχήμα 32), στην Πιερία με 7 κρούσματα (Σχήμα 37), στην Καβάλα με 5 κρούσματα (Σχήμα 45), στην Ημαθία με 1 κρούσμα (Σχήμα 30), στις Σέρρες με 1 κρούσμα (Σχήμα 39), στη Φλώρινα με 0 κρούσματα (Σχήμα 33), στην Χαλκιδική με 4 κρούσματα (Σχήμα 41), στο Κιλκίς με 5 κρούσματα (Σχήμα 35), στην Καστοριά με 2 κρούσματα (Σχήμα 40) και στην Πέλλα με 8 κρούσματα (Σχήμα 31). Σταθερός είναι ο αριθμός των κρουσμάτων στα Γρεβενά με 5 κρούσματα (Σχήμα 38). Στην Κοζάνη η πορεία της πανδημίας φαίνεται να αποκλιμακώνεται πλέον από το έντονα ανοδικό κύμα των προηγουμένων εβδομάδων όπως και στην Καστοριά, στην Καβάλα και στο Κιλκίς. Με βάση τα τωρινά δεδομένα, όλες οι περιοχές τις περιοχές της Βορείου Ελλάδας βρίσκονται σταθερά σε καθοδική πορεία, η οποία ελπίζουμε να μην ανατραπεί στις επόμενες ημέρες. Είναι όμως σημαντικό, ότι η σταθερά καθοδική πορεία δεν παρουσίασε ανάσχεση σε καμία από αυτές τις περιοχές, γεγονός που υποδεικνύει ότι μάλλον δεν παρατηρήθηκαν αδικαιολόγητες συρροές τις ημέρες του Πάσχα (αν και αυτό θα διαπιστωθεί με μεγαλύτερη βεβαιότητα στις αμέσως επόμενες ημέρες).
Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία
Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα
Σχήμα 32. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη
Σχήμα 33. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα
Σχήμα 34. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα
Σχήμα 35. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς
Σχήμα 36. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα
Σχήμα 37. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία
Σχήμα 38. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά
Σχήμα 39. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες
Σχήμα 40. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καστοριά
Σχήμα 41. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χαλκιδική
Όσον αφορά τη Θράκη, στη Ροδόπη εντοπίστηκαν 3 κρούσματα και η συνολική πορεία τείνει προς σταθεροποίηση (Σχήμα 42). Μειωμένος σε σχέση με το Σάββατο είναι ο αριθμός των κρουσμάτων και στην Ξάνθη με 9 κρούσματα (Σχήμα 33), και η ανοδική τάση των προηγουμένων εβδομάδων έχει περιέλθει σε σταθεροποιητική με έντονες διακυμάνσεις. Ο Έβρος, με 9 κρούσματα (Σχήμα 44), παρουσιάζει μείωση σε σχέση με το Σάββατο, συνεχίζεται η συνολικά πτωτική πορεία που αναμέναμε με διακυμάνσεις, και πλέον είναι κοντά στο όριο χαρακτηρισμού ως κόκκινη περιοχή.
Σχήμα 42. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη
Σχήμα 43. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ξάνθη
Σχήμα 44. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον Έβρο
Στο Ηράκλειο, όπου εντοπίστηκαν 23 κρούσματα , παρατηρείται μείωση σε σχέση με το Σάββατο (Σχήμα 45). Λόγω των έντονων διακυμάνσεων που σημειώθηκαν στην πορεία της πανδημίας ως αποτέλεσμα του πολύ μεγάλου αριθμού φορέων του μεταλλαγμένου στελέχους Β.1.1.7, το Ηράκλειο είχε μεγάλη διασπορά του ιού και αυτή η δυναμική καθυστέρησε τον αποχαρακτηρισμό της περιοχής ως κόκκινη, η οποία με βάση την πορεία των τελευταίων ημερών, αναμένουμε να συμβεί στις επόμενες ημέρες. Στα Χανιά με 9 κρούσματα (Σχήμα 46) έχουμε μείωση σε σχέση με το Σάββατο, και υπάρχουν έντονες διακυμάνσεις που δυσχεραίνουν τη συστηματική αποκλιμάκωση. Τα Χανιά θα παραμείνουν ανάμεσα στις κόκκινες περιοχές μέχρι και τις 20 Μαΐου. Αύξηση κρουσμάτων παρατηρείται στο Ρέθυμνο με 13 κρούσματα, στο οποίο η έντονα ανοδική τάση της προηγούμενης εβδομάδας, έχει περιέλθει σε πορεία ισχυρής αποκλιμάκωσης (Σχήμα 47), όπως η μικρή ανοδική που έχει διαμορφωθεί, έχει φέρει την περιοχή ξανά ελαφρά πάνω από το όριο του χαρακτηρισμού ως κόκκινη. Στο Λασίθι παρατηρείται αύξηση σε σχέση με το Σάββατο, καθώς εντοπίστηκαν 3 κρούσματα, και παρατηρούνται έντονες διακυμάνσεις (Σχήμα 48), οι οποίες όμως διατηρούνται κάτω από το όριο της κόκκινης περιοχής.
Σχήμα 45. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο
Σχήμα 46. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά
Σχήμα 47. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ρέθυμνο
Σχήμα 48. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Λασίθι
Στη Λέσβο , εντοπίστηκαν 0 κρούσματα (Σχήμα 49) και η συνολική πορεία των τελευταίων ημερών υποδεικνύει την πτωτική πορεία (έστω και με διακυμάνσεις) που αναμέναμε. Στην Κέρκυρα με 10 κρούσματα (Σχήμα 50) παρατηρείται μείωση σε σχέση με το Σάββατο, και το ανοδικό κύμα κύμα που διαμορφώθηκε ξανά, θα ξεκινήσει αποκλιμάκωση σε 3 ημέρες. Στη Χίο με 0 κρούσματα (Σχήμα 51), παρατηρείται μείωση κρουσμάτων σε σχέση με το Σάββατο. Η συνολική πορεία παραμένει καθοδική και η Χίος έχει πλέον απομακρυνθεί έντονα από το όριο της κόκκινης περιοχής. Στη Θάσο, όπου εντοπίστηκαν 4 κρούσματα (Σχήμα 52), παρατηρούνται διακυμάνσεις στη συνολικά έντονα καθοδική τάση και αναμένεται να βγει από τις κόκκινες περιοχές στο 3ο 10ήμερο του Μαΐου.
Σχήμα 49. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο
Σχήμα 50. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα
Σχήμα 51. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χίο
Σχήμα 52. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Θάσο
Συμπεράσματα:
Με βάση τα αποτελέσματα, είχαμε μείωση στον αριθμό των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) σε σχέση με το Σάββατο, και διαφαίνεται πολύ ελαφρά κάμψη συνολικά, η οποία εκφράζεται και στον αριθμό των θανάτων. Οι προβλέψεις αυτές συνάδουν με τις προσομοιώσεις του μοντέλου CORE, όπως και ο αριθμός των κρουσμάτων, μετά και τις επικαιροποιημένες προβλέψεις προ 2 μηνών, όπου ελήφθη υπόψιν η μεγαλύτερη διασπορά των μεταλλαγμένων και ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών. Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 5,1% (η ημερήσια τιμή είναι 6,2%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) διαμορφώθηκε στο 0,99 (τιμές του Rt κάτω από τη μονάδα υποδηλώνουν καθαρή μείωση της διασποράς του ιού στην κοινότητα). Η ταυτόχρονη μείωση και των δύο δεικτών, που παρατηρήθηκε τις προηγούμενες ημέρες δεν συνεχίζεται και αυτή την εβδομάδα, υποδηλώνοντας την ανάσχεση της πτωτικής πορείας στο συνολικό αριθμό κρουσμάτων στη χώρα. Επιπλέον, προβληματίζει ο αργός ρυθμός αποκλιμάκωσης των διασωληνωμένων, κυρίως στην Αττική, στη Θεσσαλονίκη και σε μικρότερο βαθμό στο σύνολο της χώρας. Με δεδομένες τις συνεχόμενες αργίες και τον χαμηλό αριθμό τεστ ανίχνευσης για 5 μέρες, είναι δύσκολο να φανεί ακριβώς σε ποιο βαθμό η αύξηση των δεικτών οφείλεται στην ανάσχεση της πτωτικής πορείας και στη διαμόρφωση του ανοδικού κύματος που παρατηρούμε στον αριθμό των κρουσμάτων στο σύνολο της χώρας, και σε ποιο βαθμό αποτελεί διόρθωση των ημερών που πραγματοποιήθηκε μικρός αριθμός τεστ ανίχνευσης. Επίσης, είναι σημαντικό να διατηρηθεί ο υψηλός αριθμός των τεστ ανίχνευσης, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε καλή εικόνα της διασποράς της πανδημίας στις επόμενες ημέρες, όπου συνδυάζονται με ανοίγματα που είτε ξεκίνησαν (εστίαση) είτε αναμένονται (άνοιγμα Δημοτικών και Γυμνασίων). Όπως ήδη αναφέρθηκε, αναμένεται στις επόμενες ημέρες μια προσωρινή ανάσχεση της πτωτικής πορείας, η οποία θα οδηγήσει και σε μικρής διάρκειας αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων (με το προσωρινό μέγιστο να αναμένεται περί τα 2600 κρούσματα/ημέρα (κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος) στο τέλος Μαΐου, εάν τα ανοίγματα που αναφέραμε (και κυρίως η εστίαση) δεν γίνουν με τους προβλεπόμενους όρους ασφαλείας. Η ήπια αναχαίτιση του 3ου κύματος που παρατηρούνταν μέχρι και τις ημέρες του Πάσχα, οφείλεται σε ένα συνδυασμό παραμέτρων, οι οποίες είναι η συνέχιση του lockdown, η χρήση των self-test, η αύξηση του αριθμού των τεστ από τον ΕΟΔΥ, γεγονός που συντελεί στην απομάκρυνση από τις αλυσίδες μετάδοσης των ασυμπτωματικών και προσυμπτωματικών φορέων, η προοδευτική βελτίωση του καιρού και σε μικρότερο βαθμό η πρόοδος των εμβολιασμών, η σημασία των οποίων στον έλεγχο της πανδημίας θα αρχίσει να είναι πιο εμφανής από το τέλος του επόμενου μήνα, ιδαίτερα λαμβάνοντας υπόψιν τη σημαντική αύξηση του ρυθμού εμβολιασμού, με περίπου 110.000 εμβολιασμούς ημερησίως. Όμως, με δεδομένο το άνοιγμα του λιανικού εμπορίου και των Λυκείων, είναι ακόμα πιο σημαντική η τήρηση των μέτρων, ενώ ύψιστης σημασίας στις επόμενες εβδομάδες θα αποδειχθεί η ορθή και μαζική εφαρμογή των self-test, με ταυτόχρονη αύξηση της ιχνηλασίας των επαφών των ανιχνευθέντων ως θετικοί και καραντίνα 14 ημερών για τους συμπολίτες μας που θα επιβεβαιωθεί ότι είναι θετικοί στην μόλυνση με SARS-CoV-2 ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί. Δεδομένου ότι τελικά ο αριθμός των self-test που πραγματοποιούνται ημερησίως δεν έχει φθάσει στα επιθυμητά νούμερα στα οποία βασίζονται οι προβολές που παρουσιάζονται στην παρούσα τεχνική έκθεση μέχρι τις 21 Μαΐου, μόλις έχουμε νεώτερα για τον ακριβή αριθμό τους και τη συχνότητα εκτέλεσης αυτών, θα επαναεπικαιροποιήσουμε τις προβλέψεις μας. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στην Αθήνα τις τελευταίες ημέρες παρατηρήθηκαν συρροές, οι πιθανές επιπτώσεις των οποίων θα αποτυπωθούν στις επόμενες ημέρες. Τέλος, πολύ ισχυρές επιφυλάξεις έχουμε για το σχετικά πρόωρο άνοιγμα της εστίασης που αποφασίστηκε για τις 3 Μαΐου, καθώς και το άνοιγμα των μεγάλων εμπορικών κέντρων από τις 24 Απριλίου και που θα μπορούσαν να συντελέσει σε επιβράδυνση της διαφαινόμενης σταθεροποιητικής/πτωτικής πορείας και σταθεροποίηση των κρουσμάτων περί τα 1800-2000 ανά ημέρα από τις 10 έως το τέλος Μαΐου. Καθοριστικότατη για την αποφυγή της αναστροφής της καλής πορείας παρά τα προαναφερθέντα ανοίγματα είναι η εντατικοποίηση των self-test, η σημαντικότητα και η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει ήδη φανεί τις προηγούμενες 2 εβδομάδες. Εάν αυτά πραγματοποιηθούν στο βαθμό και με τον τρόπο που προβλέπεται, η συνολική πορεία αποκλιμάκωσης της πανδημίας θα συνεχιστεί με μικρές διακυμάνσεις.Παρά την εφαρμογή οριζόντιων μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας που εφαρμόσθηκαν από τα τέλη Οκτωβρίου, η πορεία της τελευταίας διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή. Οι παραπάνω παρατηρήσεις τείνουν στο συμπέρασμα ότι η διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου θα πρέπει να συνεχίσει να εξετάζεται σε τοπικό επίπεδο. Πλέον προβληματίζουν πέρα από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, η Αρκαδία, η Κορινθία, η Αιτωλοακαρνανία, η Εύβοια, η Βοιωτία, η Ευρυτανία, η Λάρισα, η Μαγνησία, τα Τρίκαλα, τα Ιωάννινα, η Θεσπρωτία, η Κοζάνη, η Καστοριά, το Κιλκίς, η Ξάνθη, η Θάσος, τα Χανιά και το Ηράκλειο. Ανάγκη επιτήρησης έχουν περιοχές οι οποίες είτε τείνουν να αποχαρακτηριστούν, είτε πρόσφατα αποχαρακτηρίστηκαν από κόκκινες, όπως η Αχαΐα, η Αργολίδα, η Φθιώτιδα, η Καρδίτσα, η Πρέβεζα, η Πιερία, η Δράμα, η Φλώρινα, τα Γρεβενά, η Ημαθία, η Πέλλα, η Καβάλα, οι Σέρρες, η Χαλκιδική, η Ροδόπη, ο Έβρος, και το Ρέθυμνο.Συνολικά, τα τεστ ανίχνευσης θα πρέπει να φτάσουν τουλάχιστον στα 120.000 και να δίνεται έμφαση στοχευμένα στις περιφερειακές ενότητες στις οποίες η δυναμική της διασποράς φαίνεται να είναι ανησυχητική για 1-2 ημέρες ώστε να ανιχνεύονται οι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί φορείς και να σπάει η αλυσίδα μετάδοσης βάζοντάς τους σε καραντίνα. Λόγω της ανησυχίας που εγείρει η παρουσία στην κοινότητα των μεταλλαγμένων στελέχους του SARS-CoV-2 (κυρίως η βρετανική και η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη, και από προχθές και η ινδική μετάλλαξη Β.1.1.318) και προκειμένου να περιορίσουμε ή τουλάχιστον να καθυστερήσουμε την ευρεία διασπορά τους, προτείνουμε τα ακόλουθα μέτρα πριν συζητηθεί το περαιτέρω άνοιγμα εκπαιδευτικών και οικονομικών δραστηριοτήτων:– πιστή εφαρμογή του ήδη υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου για την τηλεργασία (όσο το δυνατόν περισσότερο, αλλά τουλάχιστον 50%) ή ακόμη και αύξηση του ελάχιστου ορίου τηλεργασίας στο 75% όπου αυτό είναι δυνατόν τόσο από δημόσιους όσο και ιδιωτικούς φορείς – είναι απαραίτητο να υπάρξει άμεσα πολύ μεγαλύτερος έλεγχος της εφαρμογής της σχετικής ΚΥΑ από όλους τους εργοδότες του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Σημερινά στοιχεία δείχνουν ότι το επίπεδο τηλεργασίας στον ιδιωτικό τομέα ανέρχεται οριακά στο 25%. Υπάρχει άμεση ανάγκη για επιτήρηση της εφαρμογής της σήμερα ισχύουσας νομοθεσίας και για την περαιτέρω ενίσχυσή της. – αύξηση του αριθμού των δοκιμών (συμπεριλαμβανομένων τόσο των δοκιμών RT-PCR όσο και των ταχέων δοκιμών που βασίζονται σε αντιγόνα) σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις και γενικά σε χώρους εργασίας με μεγάλη πιθανότητα συγχρωτισμού λόγω της φύσης της παραγωγικής διαδικασίας.– αύξηση του αριθμού των δοκιμών (συμπεριλαμβανομένων τόσο των δοκιμών RT-PCR όσο και των ταχέων δοκιμών που βασίζονται σε αντιγόνα) σε ιδρύματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τόσο για το διδακτικό προσωπικό όσο και για τους μαθητές (ειδικά αυτά του λυκείου για όσα λύκεια έχουν ήδη ανοίξει ή πρόκειται να ανοίξουν)– αύξηση του αριθμού των δοκιμών στους εργάτες γης που έρχονται στη χώρα από τα βόρεια σύνορα– συνταγογράφηση των τεστ και διάθεσή τους από φαρμακεία για προώθηση του αυτό-ελέγχου– μείωση του αριθμού των μαθητών στους 17 ανά τάξη σε όλες τις βαθμίδες της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με οργάνωση των μαθημάτων σε 2 βάρδιες, εναλλάξ μαθήματα ή και υβριδικά μαθήματα με συνδυασμό διά ζώσης εκπαίδευσης και τηλεκπαίδευσης– χρήση συσκευών καθαρισμού αέρα (συσκευές απολύμανσης και φιλτραρίσματος αέρα) σε σχολικές αίθουσες με πάνω από 17 μαθητές, στα καταστήματα λιανικού εμπορίου, σε μέσα μαζικής μεταφοράς, στην ακτοπλοϊα, σε εστιατόρια και σε δημόσιους κλειστούς χώρους. Αυτό θα συντελέσει σε μείωση κατά 20-25% του συνολικού ρυθμού μετάδοσης (καθώς η αερομεταφερόμενη μετάδοση αντιπροσωπεύει πάνω από το 25-30% του συνόλου).– Να γίνει αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, για να χρησιμοποιηθεί ως ενεργός έλεγχος της δυναμικής της πανδημίας και να δημιουργηθεί τεχνητή ανοσία σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Μετά το πέρας του εμβολιασμού ευπαθών ομάδων η έρευνά μας έχει καταδείξει ότι στοχευμένος εμβολιασμός επαγγελματικών ομάδων ανεξάρτητα ηλικίας που έρχονται σε περισσότερες ενεργές επαφές λόγω της φύσης της εργασίας τους θα μπορούσε να μειώσει κατά 70.000 τα ενεργά κρούσματα στον ελληνικό πληθυσμό μέχρι το τέλος Ιουνίου. Τέτοιες επαγγελματικές ομάδες θα ήταν με προτεραιότητα οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και τα καταλύματα, στην εστίαση, στο λιανικό εμπόριο, στην εκπαίδευση, στις μεταφορές, και στην παροχή υπηρεσιών. – Σχετικά με το άνοιγμα των συνόρων σε τουριστικές ροές, αυτό θα πρέπει να συνοδευτεί με τα παρακάτω μέτρα:α) εργαστηριακός έλεγχος των ταξιδιωτών τουλάχιστον 48 ώρες πριν την αναχώρηση με δυνατότητα επανάληψης του ελέγχου 7 ημέρες από την άφιξή τους στη χώραβ) πιστοποιητικό ανάρρωσης από την Covid-19 με ημερομηνία μέχρι 6 μήνες πριν την άφιξή τους στη χώρα. γ) δυνατότητα αυξημένου αριθμού rapid test στα τουριστικά θέρετρα της χώρας και όχι μόνο στις πύλες εισόδου.Αν θέλουμε να συνδυάσουμε τη χρηστή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου από την COVID-19 με την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να προετοιμάζουμε κατάλληλα τους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε επίπεδα υποδομής ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με αυξημένη ασφάλεια και να μην στηριζόμαστε μόνο στα μέτρα περιορισμού δραστηριοτήτων. Ο περιορισμός δραστηριοτήτων και το lockdown είναι τα τελικά μέτρα που παίρνουμε όταν πρέπει να περιορίσουμε την επέκταση της διασποράς του SARS-CoV-2 δραστικά, δεν μπορεί να είναι τα πρώτα μέτρα που παίρνουμε.
