Επίμονος, αλλά όχι εντυπωσιακός, καλοσυνάτος, αλλά όχι χαρισματικός, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν φαίνεται ότι προτίμησε να κλείσει τα μάτια στο μεγαλύτερο εμπόδιο, σήμερα στην πολιτική του καριέρα, την ηλικία του, και να ακολουθήσει την πεπατημένη, που θέλει τους εν ενεργεία προέδρους, συνήθως να κερδίζουν και δεύτερη θητεία.
Είναι όμως ξεκάθαρο ότι στην ηλικία του (είναι 80 ετών σήμερα, είναι ο μεγαλύτερος σε ηλικία που έχει εκλεγεί στις ΗΠΑ και ζητεί από τους Αμερικανούς να τον εκλέξουν πρόεδρο ως τα 86 του) ο πιο σοβαρός του αντίπαλος μπορεί να μην άλλος από τον γερασμένο εαυτό του και τις ιατρικές του εξετάσεις. Οι τελευταίες στις οποίες υποβλήθηκε, τον Νοέμβριο του 2021 και τον Φεβρουάριο του 2023, έδειξαν ότι η υγεία του είναι «σε καλή κατάσταση» και είναι «ικανός» να ασκήσει τα καθήκοντά του. Δεν φαίνεται να αυτές να είναι εμπόδιο, ωστόσο, συχνά μπερδεύει τα λόγια του και έχει μια τάση να κάνει γκάφες.
Πρέπει να θεωρεί δεδομένο ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα του κάνουν την ζωή πολύ δύσκολη, αμφισβητώντας την πνευματική του διαύγεια, μέχρι να φανεί και στους κόλπους των Δημοκρατικών κάποιος νεότερος, ή και πιο μετριοπαθής. Βέβαια μια σημασία έχει και ποιος θα είναι αντίπαλός του από την πλευρά των Ρεπουμπλικάνων. Με δεδομένο ότι σήμερα στους αντιπάλους κυριαρχεί η υποψηφιότητα του Μπάιντεν, τον οποίον έχει ήδη νικήσει και ο οποίος αντιμετωπίζει ποινικές διώξεις, τα πράγματα φαίνονται εύκολα. Έτσι αποφάσισε να επισημοποιήσει την εκ νέου υποψηφιότητά του για τον Λευκό Οίκο. «Είμαστε οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, για το Θεό! Δεν υπάρχει τίποτε που δεν μπορούμε να κάνουμε», λέει συχνά ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ αναφερόμενος τόσο στον ίδιο, όσο και στην χώρα του.
Η βία και το τραύλισμα
Γερουσιαστής επί 36 χρόνια, αντιπρόεδρος του Μπαράκ Ομπάμα επί μία οκταετία, είναι ο πρόεδρος μίας Αμερικής στη δίνη της βίας: της βίας των κοινωνικών και φυλετικών ανισοτήτων, της βίας των πολιτικών επιθέσεων, της βίας των νεκρών από υπερβολική δόση, αλλά και της βίας που φέρνει η διαδεδομένη οπλοκατοχή, την οποία κανείς πρόεδρος δεν έχει κατορθώσει να τιθασεύει.
Δεν έχει ούτε την ρητορική ευφράδεια του Μπαράκ Ομπάμα, ούτε το εκτόπισμα του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά ο Τζο Μπάιντεν ισοφαρίζει σε επιμονή ό,τι του λείπει από χαρίσματα. Λέει ότι όταν ήταν παιδί διόρθωσε μόνος το τραύλισμά του απαγγέλλοντας ποιήματα, προφανώς ιρλανδικά ποιήματα.
Εκλέχθηκε με την υπόσχεση της επιστροφής στην κανονικότητα μετά την πανδημία και τον Τραμπ. Καλλιεργεί την εικόνα του μέσου Αμερικανού, που αγαπάει το παγωτό και τις κορβέτες. Αλλά ο Τζο Μπάιντεν είναι και ο εκατομμυριούχος που προσφέρει στην εγγονή του πριγκιπικούς γάμους στον Λευκό Οίκο. Πιστός καθολικός, αλλά υπέρμαχος του δικαιώματος στην άμβλωση, δεν βγαίνει παρά για να πάει στην λειτουργία.
Ο πρόεδρος, με το διστακτικό βήμα, την εύθραυστη σιλουέτα και τις στιγμές σύγχυσης, δείχνει πια τα 80 του χρόνια. Οι καθησυχαστικές ανακοινώσεις για την κατάσταση της υγείας του τον Νοέμβριο 2021 και μετά τον Φεβρουάριο 2023 δεν αλλάζουν την κατάσταση.
Οι άλλες προκλήσεις
Η οικονομία, η αναχαίτιση της κατακλυσμιαίας οικονομικής εξάπλωσης των Κινέζων, η ισχνή επιρροή του στο Κογκρέσο, η συντηρητική νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (αμβλώσεις) και ο αμφιλεγόμενος γιός του είναι τα εμπόδια που θα πρέπει να ξεπεράσει από σήμερα και μέχρι να γίνει 86 ετών, αν εκλεγεί. Προς το παρόν αρχίζει ένα δύσκολο έργο. Την πρεκλογική εκστρατεία, με συνεχείς μετακινήσεις, την ώρα που θα πρέπει να κυβερνά την μεγαλύτερη υπερδύναμη του κόσμου. Η αλήθεια πάντως είναι ότι έχει επίγνωση της κατάστασής του, όπως έδειξε κατά την επίσκεψή του στο Δουβλίνο. «Βρίσκομαι στο τέλος της καριέρας μου, όχι στην αρχή», είπε, μιλώντας στην Βουλή της Ιρλανδίας, εκτιμώντας ότι με το πέρασμα των χρόνων έχει αποκομίσει «λίγη σοφία». «Έχω μεγαλύτερη εμπειρία από οποιονδήποτε άλλο πρόεδρο στην αμερικανική Ιστορία. Αυτό δεν με καθιστά καλύτερο ή χειρότερο, αλλά μου δίνει κάποια ελαφρυντικά».
Τα πράγματα πάντως πραγματικά θα δυσκολέψουν για τον Μπάιντεν, αν προκύψει και άλλος υποψήφιος των Δημοκρατικών, όπως για παράδειγμα ο κυβερνήτης της Φλόριντα Ρον ΝτεΣάντις.
Και σε όλα αυτά τα προβλήματα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι γεωπολιτικές προκλήσεις. Πρόσφατα η Κίονα έδειξε τα δόντια της γύρω από την Ταϊβάν. Μπορεί να το ξανακάνει ανά πάσα στιγμή. Και θα πρέπει να αποφασίσει και να ξεκαθαρίσει προεκλογικά την πολιτική που θα ακολουθήσει απέναντι στην Ουκρανία, όταν με το καλό τελειώσει ο πόλεμος. Επιπλέον θα πρέπει να σκεφτεί τι επιλογές θα έχει απέναντι στο Ιράν και στην Βόρεια Κορέα.
Η αμερικανική οικονομία προς το παρόν έχει ομαλή πορεία, αλλά μια ύφεση δεν έχει αποκλειστεί τελείως και οι ΗΠΑ παραμένουν προφανώς ευπαθείς σε ένα εξωγενές σοκ: μια διεθνή σύγκρουση, μια νέα πανδημία, ένα ενεργειακό σοκ, έναν χρηματοοικονομικό κατακλυσμό. Είναι σενάρια που κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει.
Στο εσωτερικό του μέτωπο, εκτός από την ηλικία του, ακόμα μία κερκόπορτα είναι τα προβλήματα που δημιουργεί ο μικρότερος γιος του, ο Χάντερ, που στο παρελθόν πάλεψε με τον εθισμό, και του όποιου η ζωή και οι προηγούμενες επιχειρηματικές σχέσεις έχουν βρεθεί στο στόχαστρο των Ρεπουμπλικάνων. Ο ίδιος πάντως έχει αποκτήσει και μια στωικότητα. «Σέβομαι πολύ την μοίρα», δηλώνει συχνά, τους τελευταίους μήνες.
