Κύμα ζέστης δεν πλήττει μόνο την Ευρώπη, αλλά και τη Σιβηρία, όπου καταγράφονται πολύ υψηλές θερμοκρασίες προκαλώντας, όπως είναι λογικό, έντονη ανησυχία στους επιστήμονες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πόλης Βέρχογιανσκ, την πιο παγωμένη πόλη της Σιβηρίας, όπου η θερμοκρασία στην επιφάνεια του εδάφους την προηγούμενη εβδομάδα έφτασε τους 48 βαθμούς Κελσίου. Την ίδια μέρα η θερμοκρασία του αέρα στο επίπεδο του εδάφους δηλαδή η θερμοκρασία που αναφέρεται στην πρόγνωση του καιρού – έφτασε μέχρι τους 32 βαθμούς, πάνω από τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα.
Οι εικόνες από τους δορυφόρους του προγράμματος “Κοπέρνικος” που αποτυπώνουν «στα κόκκινα» πολλές από τις πόλεις της Σιβηρίας έκαναν τον γύρο του κόσμου, καθώς δείχνουν ότι η θερμοκρασία στην επιφάνεια του εδάφους κυμαίνεται από 35°C έως 48°C.
Αρχικά, υπήρξε σύγχυση καθώς οι περισσότεροι θεώρησαν ότι πρόκειται για τη θερμοκρασία που όλοι γνωρίζουμε και για την οποία ενημερωνόμαστε καθημερινά στην πρόγνωση του καιρού, γι’ αυτό και έγινε λόγος για πρωτοφανές κύμα καύσωνα στη Σιβηρία. Ωστόσο, τα πράγματα είναι λίγο πιο διαφορετικά,
Σύμφωνα με τα ellnikahoaxes.gr, στις 21 Ιουνίου του 2021, στη συλλογή “Φωτογραφίες της Ημέρας” του προγράμματος Copernicus προστέθηκε μια νέα δορυφορική λήψη από τους Sentinel-3A και Sentinel-3B. Στη φωτογραφία, απεικονιζόταν η Δημοκρατία των Σαχά στην Αρκτική Σιβηρία. Στο σχετικό υπόμνημα που εντοπίζεται στην προαναφερθείσα ενότητα, καθίσταται σαφές ότι στη δορυφορική λήψη απεικονίζονται οι θερμοκρασίες της επιφάνειας του εδάφους (Land Surface Temperature) των εν λόγω ρωσικών πόλεων και όχι η θερμοκρασία του αέρα στο επίπεδο του εδάφους (Air Temperature at Ground Level).
“Η αποστολή Copernicus Sentinel-3 αποτελείται από 2 δορυφόρους, τον Sentinel-3A και Sentinel-3B, οι οποίοι μπορούν να μετρούν θερμικές παραμέτρους τόσο σε χερσαία όσο και σε θαλάσσια περιβάλλοντα. Αυτή η ιδιαιτερότητα μας επιτρέπει να εξάγουμε παραμέτρους όπως η επιφανειακή θερμοκρασία του εδάφους ανά χρονικές περιόδους και να τις συγκρίνουμε με εκείνες προηγούμενων ετών.
Προσοχή: αυτά τα δεδομένα δείχνουν την επιφανειακή θερμοκρασία του εδάφους και όχι τη θερμοκρασία του αέρα στο επίπεδο του εδάφους” αναφέρεται στο υπόμνημα.
Η διαφορά μεταξύ θερμοκρασίας της επιφάνειας του εδάφους και θερμοκρασίας του αέρα στο επίπεδο του εδάφους
“Μια βασική διαφορά ανάμεσα στη θερμοκρασία στην επιφάνεια του εδάφους (LST) και τη θερμοκρασία του αέρα στο επίπεδο του εδάφους είναι οι μέθοδοι μέσω των οποίων υπολογίζονται. Για παράδειγμα, η μέτρηση της θερμοκρασίας του αέρα στο επίπεδο του εδάφους γίνεται με τη βοήθεια θερμομέτρων που τοποθετούνται 120 εκατοστά πάνω από το επίπεδο του εδάφους. Μιας ακριβής μέτρηση της θερμοκρασίας προϋποθέτει την προστασία του θερμομέτρου από την απευθείας έκθεση στον ήλιο.
Από την άλλη, η μέτρηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας του εδάφους (LST) είναι μια πιο σύνθετη διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει θερμικές μετρήσεις υπέρυθρης ακτινοβολίας από ειδικά εργαλεία αλλά και τη χρήση φασματογράφων που βρίσκονται σε δορυφόρους. Οι εκτιμήσεις θερμοκρασίας της επιφάνειας του εδάφους εξαρτώνται από διάφορες παραμέτρους, όπως η λευκαύγεια (δηλαδή ο βαθμός στον οποίο ένα σώμα ή μια επιφάνεια αντανακλά ηλεκρομαγνητική ακτινοβολία), η βλάστηση και η υγρασία του εδάφους. Πρακτικά, πρόκειται για μια μέτρηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας του εδάφους όπου η ηλιακή ενέργεια απορροφάται και εκπέμπεται εκ νέου.
Επίσης στο πρόγραμμα NEO (NASA Earth Observations) της NASA σημειώνεται πως η θερμοκρασία της επιφάνειας του εδάφους δεν πρέπει να συγχέεται με τη θερμοκρασία του αέρα στο επίπεδο του εδάφους, την οποία συναντάμε σε δελτία πρόγνωσης καιρού.
Ένα απλό παράδειγμα αποτυπώνει τη βασική διαφορά ανάμεσα στη θερμοκρασία στην επιφάνεια του εδάφους (LST) και τη θερμοκρασία του αέρα στο επίπεδο του εδάφους: Αν περπατήσουμε ξυπόλητοι στην άμμο ή σε πλακόστρωτο δρόμο μια καλοκαιρινή μέρα, θα νιώσουμε ότι η επιφάνεια κάτω από τα πόδια μας είναι θερμότερη από τον αέρα στο επίπεδο του προσώπου μας” εξηγούν τα ellinika hoaxes, ενώ σε σχετική επικοινωνία με μέλη του γραφείου στήριξης του προγράμματος Copernicus επιβεβαίωσαν τις ανωτέρω πληροφορίες. «Ένας απλοποιημένος ορισμός [για την θερμοκρασία της επιφάνειας του εδάφους LTS] είναι το πόσο ζεστή θα ήταν η “επιφάνεια” της Γης με ένα άγγιγμα σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία».
Σημειώνεται ότι όπως βλέπετε και παρακάτω ότι η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας στην πόλη Βερχογιάνσκ στις 20 Ιουνίου του 2021 δεν ξεπέρασε τους 32°C.
Συνεπώς πρόκειται για δυο διαφορετικές έννοιες, αυτή της θερμοκρασίας της επιφάνειας του εδάφους και εκείνη της θερμοκρασίας του αέρα στο επίπεδο του εδάφους. Η πρώτη παράμετρος μετράται με τη βοήθεια δορυφόρων και άλλων εξειδικευμένων εργαλείων, ενώ η δεύτερη μετράται με κοινά θερμόμετρα.
Σε κάθε περίπτωση είναι λογικό οι επιστήμονες να βρίσκονται σε συναγερμό, καθώς η άνοδος της θερμοκρασίας σε συνδυασμό με τον πολλαπλασιασμό των κύκλων της ξηρασίας και των κυμάτων καύσωνα, που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, δημιουργούν τις ιδανικές συνθήκες για τον πολλαπλασιασμό των πυρκαγιών.
Να σημειωθεί πως σύμφωνα με έρευνα, η Ρωσία θερμαίνεται 2,5 φορές πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό έχει ως συνέπεια μέσα σε λίγες μόνο ημέρες οι υψηλές θερμοκρασίες να οδηγήσουν στο λιώσιμο τόνων πάγου.
