Οι δυνάμεις των συριακών ανταρτών ανακοίνωσαν ότι κατέλαβαν τη Δαμασκό την Κυριακή, εκτοπίζοντας τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, η οικογένεια του οποίου κυβερνούσε τη Συρία για περισσότερα από 53 χρόνια. Η αστραπιαία επίθεση, υπό την ηγεσία της ένοπλης ισλαμιστικής ομάδας Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, έδωσε τέλος σε ένα τετραετές αδιέξοδο ανάμεσα στον Άσαντ και τις ομάδες HTS που είχαν βάση στην επαρχία Ιντλίμπ. Οι αντάρτες απέκτησαν τον έλεγχο των μεγάλων πόλεων του Χαλεπίου, της Χομς και της Δαμασκού μέσα σε μόλις οκτώ ημέρες.
Οι ειδικοί πιστώνουν στον πρώην διοικητή της Αλ Κάιντα Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι ότι στρατολόγησε έναν προσωρινό συνασπισμό μαχητών που ώθησε την Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ σε πρωτοφανή επιτυχία.
«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι το αποτέλεσμα των τελευταίων ετών εκπαίδευσης και επαγγελματισμού των στρατευμάτων της HTS», δήλωσε ο Jerome Drevon, αναλυτής στο Crisis Group, ο οποίος είπε ότι η Τουρκία είχε επίσης παράσχει υλική βοήθεια. «Έχουν εξειδικευμένες μονάδες για drones, πεζικό και τανκς. Είναι πολύ πιο συντονισμένοι, σε σχέση με αυτό που μπορούσαν να κάνουν πριν».
Πριν από περίπου δύο εβδομάδες, έτσι έμοιαζε ο χάρτης ελέγχου της Συρίας, σύμφωνα με την Washington post.
Σήμερα η εικόνα είναι πολύ διαφορετική, με τη Δαμασκό – την πρωτεύουσα της χώρας και το προπύργιο του Άσαντ – να βρίσκονται στο χείλος της κατάρρευσης.
30 Νοεμβρίου: Η πτώση του Χαλεπίου
Οι αντάρτες παραβίασαν τα δυτικά όρια του Χαλεπίου, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Συρίας, στις 29 Νοεμβρίου, για πρώτη φορά από τον Δεκέμβριο του 2016. Μετακινήθηκαν γρήγορα προς το κέντρο της πόλης, κατευθυνόμενοι στους δρόμους, πυροβολώντας και κορνάροντας, καθώς οι κυβερνητικές δυνάμεις έφευγαν.
Μέχρι τις 30 Νοεμβρίου, ένα βίντεο που επαληθεύτηκε από την Washington post έδειχνε αντάρτες να περιφέρονται μπροστά από το διεθνές αεροδρόμιο και να ανεβάζουν selfies στα σκαλιά του κάστρου του Χαλεπίου, του 12ου αιώνα. Μια μέρα αργότερα, ένας μαχητής γονάτισε για να φιλήσει το έδαφος μπροστά από μια στρατιωτική σχολή καθώς η HTS κατέλαβε εδάφη του καθεστώτος δυτικά του Χαλεπίου.
Ο Συριακός στρατός, με την υποστήριξη των Ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών, απάντησε με μια σειρά από επιθέσεις στο Χαλέπι και την γύρω περιοχή. Ωστόσο, δεν υπήρξαν περαιτέρω επιθέσεις στην πόλη από τις 2 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το ACLED, ένα παρατηρητήριο για τον πόλεμο με έδρα τις ΗΠΑ.
5 Δεκεμβρίου: Η πτώση της Χάμα
Μέχρι την 1η Δεκεμβρίου, οι δυνάμεις των ανταρτών προωθούνταν νότια προς την Χάμα, αλλά οι δυνάμεις του Άσαντ κατάφεραν να αναχαιτίσουν την ξαφνική προέλαση.
Τις επόμενες πέντε ημέρες, ο συνασπισμός των Σύρων ανταρτών κατέλαβε γειτονικές πόλεις και εγκαταστάθηκε σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις που εγκαταλείφθηκαν βιαστικά, όπως φαίνεται σε βίντεο που επαληθεύτηκαν από online ερευνητές και επιβεβαιώθηκαν από την The Post.
Καθώς ήταν υπό πίεση, ο Άσαντ διέταξε την άμεση αύξηση μισθού για τις στρατιωτικές δυνάμεις, ανέφερε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Συρίας την Τετάρτη. Τα ρωσικά αεροπλάνα συνέχισαν να χτυπούν στόχους σε όλη την επαρχία, δείχνουν τα δεδομένα του ACLED.
Στις 5 Δεκεμβρίου, οι μαχητές ανέλαβαν τον έλεγχο της Χάμα, απελευθερώνοντας κρατούμενους από τις διαβόητες φυλακές του Άσαντ. Βίντεο κατέγραψαν επανενώσεις οικογενειών, καθώς άνθρωποι έβγαιναν από τη Κεντρική Φυλακή της Χάμα – κάποιοι για πρώτη φορά μέσα σε σχεδόν 40 χρόνια, μετά την αιματηρή καταστολή της αντιπολίτευσης από τον πατέρα του Άσαντ το 1982.
7 Δεκεμβρίου: Η πτώση του Daraa
Στις 6 Δεκεμβρίου, μια ομάδα μαχητών που πολεμούν το καθεστώς Άσαντ κατέλαβε την νότια πόλη της Ντάρα, με τις σημαίες της αντιπολίτευσης να κυματίζουν. Μέχρι το σούρουπο, πολύς κόσμος συγκεντρώθηκε και πραγματοποίησε πορεία, με πολίτες να σέρνουν τα απομεινάρια ενός αγάλματος του Άσαντ. Οι ειδικοί περιέγραψαν την αντιπολίτευση στη Ντάρα ως μια μικτή συμμαχία πρώην ανταρτών, συμπεριλαμβανομένων τοπικών ισχυρών ανδρών και προσώπων που εκπροσωπούσαν συγκεκριμένες οικογένειες ή φυλές, οι οποίοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν απέναντι στον Άσαντ 2018.
«Πολλοί άνθρωποι το ήθελαν αυτό για πολύ καιρό, αλλά δεν μπορούσαν να δράσουν» είπε ο Aron Lund, αναλυτής της Μέσης Ανατολής στο Century International. «Τα γεγονότα στο βορρά τους έδωσαν την ευκαιρία να το κάνουν».
Αφού επιβεβαίωσαν τον έλεγχο στο κέντρο της πόλης, οι αντάρτες εξαπλώθηκαν, κάποιοι κατευθυνόμενοι βόρεια προς τη Δαμασκό και άλλοι προωθούμενοι νότια προς την Ιορδανία.
Στις 7 Δεκεμβρίου, οι ιορδανικές αρχές έκλεισαν τον σταθμό Jaber-Naseeb, σφραγίζοντας τον μοναδικό σταθμό διέλευσης επιβατών και εμπορίου προς τη Συρία, έπειτα από τοπικές αναφορές των μέσων ενημέρωσης για πυροβολισμούς και μάχες στα σύνορα.
Σε εξέλιξη: Η μάχη για τη Χομς
Οι μαχητές κατά του Άσαντ κινούνται στη στρατηγική πόλη Χομς — άλλοτε κέντρο της αντίστασης της Συρίας και κρίσιμο σημείο από οικονομική άποψη, καθώς βρίσκεται μεταξύ των αποθεμάτων φυσικού αερίου στα ανατολικά και των παράκτιων λιμανιών του καθεστώτος, όπου βρίσκονταν δύο ρωσικές στρατιωτικές βάσεις.
Την Παρασκευή, οι διοικητές της HTS ανακοίνωσαν ότι είχαν καταλάβει περιοχές έξι χιλιόμετρα βόρεια της Χομς. Μέχρι το τέλος της ημέρας, κάλεσαν τους στρατιώτες του καθεστώτος να λιποτακτήσουν.
«Αν προσπεράσουν τη Χομς, θα αποκόψουν τη Δαμασκό από τις ακτές και ουσιαστικά θα διχοτομήσουν το καθεστώς», είπε ο Lund, προσθέτοντας ότι μια τέτοια αναταραχή θα μπορούσε να προκαλέσει ένα «σπιράλ θανάτου» για το συριακό κράτος.
Όμως η υποχώρηση του καθεστώτος συνεχίστηκε.
Το Σάββατο, οι δυνάμεις του Άσαντ αποχώρησαν από το «Αεροδρόμιο Τ4», τη μεγαλύτερη στρατιωτική βάση του καθεστώτος ανατολικά της Χομς, σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης. Ώρες αργότερα, η HTS είπε ότι προχωρούσε προς την καρδιά της πόλης.
Δαμασκός — η τελευταία στάση
Από τον βορρά και τον νότο, οι διοικητές των ανταρτών ορκίστηκαν να συνεχίσουν προς τη Δαμασκό. Οι ομάδες ανταρτών πλησίασαν το Σάββατο, καταλαμβάνοντας προάστια, το ένα μετά το άλλο.
Οι κάτοικοι έκαναν λόγο για κλειστά καταστήματα και έλλειψη μετρητών στην πρωτεύουσα το Σάββατο. Το βίντεο που επαληθεύτηκε από την The Post δείχνει άνδρες να γκρεμίζουν ένα άγαλμα του Άσαντ στη Jaramana, λιγότερο από 10 μίλια από το προεδρικό μέγαρο.
Μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής, οι κάτοικοι της Δαμασκού μαζεύτηκαν στην ιστορική πλατεία Umayyad, μόλις δύο μίλια από το παλάτι του Άσαντ. Βίντεο που επαληθεύτηκαν από τη The Post έδειχναν άνδρες να σκαρφαλώνουν πάνω σε ένα θωρακισμένο όχημα καθώς οι άνθρωποι έπαιζαν μουσική και έβγαζαν φωτογραφίες με τα κινητά τους για να απαθανατίσουν την ιστορική στιγμή.
Ένα live βίντεο, που τραβήχτηκε λίγο πριν από τις 7 το πρωί τοπική ώρα, έδειξε ανθρώπους να περιφέρονται ανάμεσα σε αυτοκίνητα που κινούνταν αργά. Ακούγονται ριπές πυροβολισμών.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας επιβεβαίωσε ότι ο Άσαντ εγκατέλειψε τη χώρα. Το πού βρίσκεται παραμένει άγνωστο.
Το καθεστώς της οικογένειας Άσαντ διήρκεσε μισό αιώνα, αλλά κατέρρευσε σε μόλις οκτώ ημέρες ύστερα από έναν βάναυσο εμφύλιο πόλεμο 13 ετών.
