Τα αναγνώσματα που αγαπήσαμε, είναι σαν καλός άνεμος. Αναρωτιέσαι «ποιος καλός άνεμος» φύσηξε τα λόγια, τις εικόνες, τη μουσική των λέξεων.
Οι βιβλιοθήκες είναι ένας ασκός του Αιόλου που φυλάει όλους τους αέρηδες, την «αιολική ενέργεια των βιβλίων».
Ομήρου Οδύσσεια. Ο θεός των ανέμων έδωσε στον Οδυσσέα το πολύτιμο σακούλι του να το φυλάξει κι άφησε μόνο τον απαλό Ζέφυρο να φυσά. Ο Όμηρος με τα φτερωτά λόγια του κι ο Σέξπιρ, με τους αέρηδες της καταιγίδας σε μονολόγους βασιλιάδων και τρελών. Πένες ανεμογεννήτριες.
Μετά την τρικυμία, κάποια διαβάσματα λειτουργούν σαν το Ζέφυρο, ευχάριστα και θεραπευτικά, σαν θαλασσινή αύρα, σαν μπάτης. Ο Μπάτης ο «γουρλής», όπως τον είπε ο “σκάνταλος” Τρελαντώνης της Πηνελόπης Δέλτα, που φυσούσε σκανταλιάρικα σε κάθε μαθητική βιβλιοθήκη.
Κι έπειτα έρχονται ξανά εκείνα που, σαν ανεμοθύελλα κι ανεμοστρόβιλος, σου παίρνουν το μυαλό. Υπερβατικά όπως είναι, σε σηκώνουν από τη γη. «Οι σημάντορες άνεμοι που ιερουργούνε», «που σηκώνουν το πέλαγος», Οδυσσέας Ελύτης στο «Δοξαστικόν».
Ο μέγας Θερβάντες, ο Δον Κιχώτης από τη Μάντσα κι οι ανεμόμυλοί του, έδωσαν πνοή στο μυθιστόρημα. «…Και τη στιγμή εκείνη σηκώθηκε λίγος αέρας κι οι μεγάλες φτερωτές άρχισαν να κινούνται…» «Ίσια μπροστά, Ροσινάντη! Πέρα από το βουνό, από τον κάμπο, περ’ από τον ποταμό… Παραπέρα! Μακριά! Μακρύτερα! Τώρα ήρθε η ώρα να γνωρίσω τον παραέξω κόσμο!»
Τους ανέμους της αλλαγής, τους βρίσκουμε στα μεγάλα βιβλία. Εκεί φυσούν εδώ και αιώνες. Εκεί βρίσκουμε κόσμους μεγάλους, πρόσωπα παγκόσμια, την απαράλλαχτη ανθρώπινη φύση, την οικουμενική αγωνία και την πανάρχαια τραγωδία της. Ακολουθούμε τις μεγάλες μεταμορφώσεις, τις ανατάσεις και τις κατακρημνίσεις, στου «κύκλου τα γυρίσματα που ανεβοκατεβαίνουν».
Η μικρή βιβλιοθήκη μας είναι μια κιβωτός του ανθρώπινου μυαλού και της ψυχής. Ένα ανήσυχο σύμπαν.
Είμαι μικροαστή. Μεγάλωσα σε μικροαστικό περιβάλλον, με ανθρώπους που ήθελαν την ησυχία τους, όπως είπε ο Λουκιανός Κηλαηδόνης για το κόκκινο βινύλιό του, τα Μικροαστικά. Μ’ αυτό μεγάλωσα, τα Μικροαστικά «και άλλες ιστορίες» υπήρχαν στη δισκοθήκη του πατρικού μου. Δεν παραλείπω ποτέ να αναφέρω στο βιογραφικό μου πως μεγάλωσα στην Κυψέλη. Εκεί φυσούσε ο άνεμος των Μικροαστικών. Και, πριν από τον «Γιώργο τον κλητήρα» και «τη Μάρω απ’ το Δημοτικό τη συμμαθήτριά μου», του Λουκιανού δηλαδή, ο πρώτος δυνατός άνεμος είχε φυσήξει από τη βιβλιοθήκη του σπιτιού μου στην Κυψέλη, όπως κι από τη βιβλιοθήκη κάθε σπιτιού σε κάθε γειτονιά: η Ελληνική Μυθολογία.
Η μυθολογία, η ζωή και η λογοτεχνία. Άνθρωποι που λαχταρούν -ή εκείνοι που δεν νοιάζονται καθόλου- να γνωρίσουν «τον παραέξω κόσμο». Στις μεγάλες ιστορίες ενηλικίωσης, κάποιοι μεγάλοι σεισμοί μεταμορφώνουν τα πρόσωπα, τα “σπρώχνουν παραπέρα”, ίσως και στο γκρεμό. Και στις ιστορίες μικροαστικής ενηλικίωσης, μεγάλοι ή μικροί σεισμοί που μετακινούν κι αυτοί τους χαρακτήρες, προκαλούν ρωγμές ή επουλώνουν πληγές.
Η μικροαστική γειτονιά κι οι άνθρωποί της έχουν την ιστορία και τους μύθους τους, τα έργα και τις ημέρες τους, τους άθλους, τα πετάγματα και τις πτώσεις τους, τη σοφία και τις κουταμάρες τους. Με τις μικρές στιγμές που συνήθως τις προσπερνούμε χωρίς να τους δώσουμε σημασία. Κι όμως, εκείνες, αναδύονται κάποια στιγμή αποκαλυπτικά, στο χρόνο και στη διαδρομή μας.
Περί μυθολογίας, ελληνικής και μικροαστικής. Θεοί και Άνθρωποι, με τα καλά και με τα στραβά τους. Η μυθολογία του Ολύμπου ή η μυθολογία της γειτονιάς. Του κύκλου τα γυρίσματα ανεβοκατεβαίνουν και στον Όλυμπο και στη γειτονιά.
Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό ένα απόσπασμα από το «Πιες το τσάι σου, Σεμίραμις», το βιβλίο μου που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κάκτος:
«Άλλωστε, οι θεοί του Ολύμπου είχαν του κόσμου τα ελαττώματα, γι’ αυτό και τους αγαπάει το σύμπαν. Και οι μεν και οι δε, δεν είναι παρά ένα κανονικό δωδεκάθεο και μια κανονική, συνηθισμένη οικογένεια.»
Το Σύμπαν το μεγάλο – και το σύμπαν το μικρό. “Που λέει ο λόγος, καλά όλα κι άγια, ησυχία, τάξη κι ασφάλεια”, όπως τραγουδούσε στο κόκκινο βινύλιο η φωνή του Λουκιανού το σύμπαν το μικροαστικό.
Ωστόσο, έχει και το μικρό σύμπαν τους κρότους του. Και τα μυστικά του.
“Για μένα,” λέει η αφηγήτρια, “το ταξίδι στο φεγγάρι ήταν πολύ μακριά για να με αφορά. Η προσσελήνωση στο σαλόνι, όμως, …”
Το βιβλίο κυκλοφόρησε φθινόπωρο, την εποχή με τον ήπιο Λεβάντε της, τον απηλιώτη.
Άρθρο από την συγγραφέα Μαρίνα Παπαγεωργίου.
Η Μαρίνα Παπαγεωργίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Μεγάλωσε στην Κυψέλη και σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η επαγγελματική διαδρομή της ξεκίνησε από τη μετάφραση, συνεχίστηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» και, από το 1996, εργάζεται στο αεροδρόμιο της Αθήνας, όπου είναι υπεύθυνη του Γραφείου Τύπου. Έχει συμμετάσχει σε συλλογικά έργα, ενώ κείμενά της δημοσιεύονται σε ηλεκτρονικά μέσα.
