Την Πέμπτη 20 Απριλίου 1967, η ζωή στην Αθήνα κυλούσε ήρεμα στον προεκλογικό ρυθμό των εκλογών της 28 ης Μαΐου και αυτό έως τις 2 τη νύχτα που βγήκαν τα άρματα στους δρόμους για να βάλουν τη δημοκρατία στο γύψο. Ας δούμε τα γεγονότα των τελευταίων εκείνων ωρών.
Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης / [email protected]
Αργά το απόγευμα, συνεδρίασε το Υπουργικό Συμβούλιο υπό τον πρωθυπουργό Παναγιώτη Κανελλόπουλο για να λάβει μέτρα υπέρ των αγροτών. Το βράδυ ο Κανελλόπουλος ετοίμασε στο σπίτι του στο Κολωνάκι, την ομιλία του για την αυριανή συγκέντρωση της ΕΡΕ στην πλατεία Κοραή στον Πειραιά αλλά και το ταξίδι στη Βόνη για την κηδεία του Καγκελαρίου Αντενάουερ.
Το απόγευμα, προφυλακίστηκε για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ ο αξιωματικός Χωραΐτης , ενώ κατά τον Τύπο, έσφιγγε ο κλοιός γύρω από τον Ανδρέα Παπανδρέου που το βράδυ στις 8 μίλησε σε συγκέντρωση των «Δημοκρατικών Συνδέσμων» στο Χίλτον, όπου ο Γιάννης Αλευράς προειδοποιούσε: «αν προφυλακίσουν τον Ανδρέα, θα μεταβληθεί σε Γκάντι της Ελλάδος». Την ίδια ώρα στο ρετιρέ του Χίλτον δειπνούσε ο βασιλιάς με την έγκυο βασίλισσα Άννα Μαρία κι έφυγαν στις 10 για το Τατόι, ενώ η Φρειδερίκη βρισκόταν στο Ψυχικό με τη Σοφία και την Ειρήνη.
Ο Γεώργιος Παπανδρέου, ελαφρά αδιάθετος στην Εκάλη ετοίμαζε το πρόγραμμα της ομιλίας του στις 23 Απριλίου στην Πλατεία Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη, και στα γραφεία της ΕΔΑ, στην οδό Αριστείδου 6, γινόταν σύσκεψη υπό τον Ιω. Πασαλίδη, στην οποία μετείχαν οι Ηλιού, Κύρκος, Ηλιόπουλος κ.α. εν όψει των εκλογών.
Στο υπουργείο Συντονισμού γινόταν σύσκεψη υπό τον Παν. Πιπινέλη με θέμα «την εγκατάσταση δικτύου τηλεοράσεως», άλλοι πολιτικοί μιλούσαν στις γειτονιές της Αθήνας, ενώ ο Ηλίας Τσιριμώκος ανακοίνωνε ότι απέχει των εκλογών. Στο Αρσάκειο, στη δίκη «του μνημονίου» με κατηγορούμενο τον εκδότη της «Ελευθερίας» Πάνο Κόκκα κατέθεσαν ο πρόεδρος της Βουλής Δημ. Παπασπύρου και ο στρατηγός Τσιγάντε, και σε άλλη αίθουσα η δίκη των Γιάννη Βούλτεψη και Δημ. Σαπρανίδη για τα περσινά Ιουλιανά επεισόδια στη Βουλή.
Το καφενείο «Βυζάντιον» στο Κολωνάκι, γεμάτο από πολιτικούς, καλλιτέχνες και δημοσιογράφους να πολιτικολογούν ανύποπτοι για τις εκλογές και ποδοσφαιρικά, η Εθνική νίκησε σε φιλικό αγώνα τον Αργοναύτη με 3-1 με γκολ των Παπαϊωάννου (2) και Μποτίνου, ενόψει του προκριματικού αγώνα του παγκοσμίου κυπέλλου με την Αυστρία την Κυριακή, που… αναβλήθηκε.
Στους κινηματογράφους έπαιζαν οι ταινίες «Γαμπρός από το Λονδίνο» με τον Βουτσά, «ο Χριστός ξανασταυρώνεται» με την Μερκούρη, στο θέατρο «Βέμπο» η επιθεώρηση «μίνι, μίνι και μποτάκια και τον Μάη αραπάκια» με Βέμπο, Καλουτά, Μηλιάδη, στο «Άλφα» επιθεώρηση με Ορέστη Μακρή «τι θα ψηφίσεις το Μάη μπαμπά» και στο «Κοτοπούλη» η κωμωδία «Αχ αυτή η γυναίκα μου» με την Βουγιουκλάκη και τον Παπαμιχαήλ, που είχαν έτοιμες τις βαλίτσες τους για να φύγουν με τον Ζαμπέτα στις Κάννες για την προβολή της ταινίας τους «Η κόρη μου η σοσιαλίστρια».
Στις 8 το βράδυ, με κάθε προφύλαξη, 14 συνωμότες αξιωματικοί, μέλη της «Επαναστατικής Επιτροπής» με την τρόικα Παπαδόπουλο, Παττακό και Μακαρέζο, συνεδρίαζαν στο σπίτι του αντισυνταγματάρχη Μιχαήλ Μπαλόπουλου, στη Νέα Σμύρνη, για τις τελευταίες οδηγίες.
Γύρω στις 10 παρέκαμψαν αναβολή του πραξικοπήματος, έπειτα από τηλεφώνημα του μυημένου Ζωϊτάκη στο σπίτι του Μακαρέζου. Ο Παπαδόπουλος ήταν σκεφτικός και ρώτησε τον Παττακό «τώρα τι κάνουμε;». «Προχωρούμε» είπε και τόνισε: «Την ώρα μηδέν θα βγάλω τα άρματα, όποιος θέλει ακολουθεί». Συμφώνησαν όλοι, έφυγαν για τις θέσεις τους και η τρόικα με οδηγό τον Μακαρέζο αποχώρησε με κατεύθυνση τα Πατήσια στο σπίτι του Παττακού.
Στο ραδιόφωνο άκουγαν τον υπουργό Γεωργίας, Ευάγγελο Αβέρωφ, να ανακοινώνει διπλασιασμό των αγροτικών συντάξεων από 200 σε 400 δραχμές και ρύθμιση αγροτικών χρεών. «Καλές εξαγγελίες» λέει ο Μακαρέζος. «Γιατί να μην τις εφαρμόσουμε εμείς…» πρόσθεσε ο Παττακός. «Θα είναι από τα πρώτα έργα μας» είπε ο Παπαδόπουλος. Στις 2, «ώρα Μηδέν», όλοι ήταν στις θέσεις τους, κινήθηκαν με το σχέδιο «Προμηθεύς», κατέλαβαν το Πεντάγωνο, άπλωσαν τα άρματα σε καίρια σημεία, απαγόρευσαν την κυκλοφορία, μπλόκαραν με τανκς την Βουλή, τον βασιλιά στο Τατόι, και ένοπλες ομάδες, συνέλαβαν τους πολιτικούς, πιάνοντας όλους στον ύπνο! Ακόμα και τους Αμερικάνους! Ο πρέσβης Τάλμποτ ανήσυχος έψαχνε τον «στρογκ μεν», τον ισχυρό άνδρα, ενώ πράκτορας της CIA έτρεχε και δεν έφτανε…
