Τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες περισσότερα από 16.000 κρούσματα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων έχουν καταγραφεί σε 75 τουλάχιστον χώρες και πέντε θάνατοι έχουν προκληθεί από την ιογενή νόσο. Η μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων οδήγησε τον γενικό διευθυντή του ΠΟΥ Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus να συγκαλέσει για 2η σύσκεψη της επιτροπής έκτακτης κατάστασης, τα μέλη της οποίας και πάλι διαφώνησαν με αποτέλεσμα να μην μπορέσει να υπάρξει μία ξεκάθαρη απόφαση.
της Αλεξίας Σβώλου
Τότε, αξιολογώντας τα δεδομένα και κάθε παράμετρο ξεχωριστά, ο ίδιος ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προέβη στην ανακήρυξη της ευλογιάς των πιθήκων ως «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» για τη δημόσια υγεία διεθνώς. Ο ίδιος επισημαίνει ότι ο κίνδυνος φαίνεται να είναι ιδιαίτερα μεγάλος για την Ευρώπη όπου συσσωρεύονται και τα περισσότερα κρούσματα τονίζοντας πως η νόσος κατάφερε να εξαπλωθεί σε χώρες όπου δεν είχε καθόλου παρουσία, μεταδιδόμενη με τρόπους οι οποίοι διαφεύγουν της κοινής προσοχής και για τους οποίους έχουμε ασαφή δεδομένα.
Όπως εξηγεί ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, προκειμένου η επιδημική έξαρση μίας ιογενούς λοίμωξης να ανακηρυχθεί ως κατάσταση έκτακτης ανάγκης απαιτούνται πέντε προϋποθέσεις. Οπρώτος παράγοντας αφορά την καταγραφή κρουσμάτων από πληθώρα χωρών στις οποίες ο ιός δεν είχε πριν παρουσία. Επίσης, πρέπει να ληφθούν υπόψη τα τρία κριτήρια για την διακήρυξη μίας διεθνούς έκτακτης κατάστασης στη δημόσια υγεία όπως αυτά έχουν θεσπιστεί από τους διεθνείς κανόνες για την υγεία και συνιστούν την προϋπόθεση Νο 2. Ο τρίτος παράγοντάς είναι η συμβουλή της επιτροπής έκτακτης ανάγκης όταν δεν καταφέρνει να καταλήξει σε ομόφωνη απόφαση. Ο τέταρτος παράγοντας αφορά το επιστημονικό υπόβαθρο που είναι πολύ ασαφές στην προκειμένη περίπτωση. Τέλος ο πέμπτος παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη είναι ο κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία, την διεθνή διασπορά και το κατά πόσο οι κίνδυνοι αυτοί μπορούννα αποτελέσουν εμπόδιο στις διεθνείς μεταφορές-όπως συνέβη με την πανδημία του κορονοϊού.
Σύμφωνα με τη γνώμη του επικεφαλής και των αρμοδίων επιτροπών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων αντιπροσωπεύει έναν μέτριο κίνδυνο παγκοσμίως σε όλες τις περιφέρειες του οργανισμού με εξαίρεση την γηραιά ήπειρο- τις ευρωπαϊκές χώρες- όπου εκεί με απόλυτη συμφωνία του επιστημονικού προσωπικού του παγκόσμιου οργανισμού υγείας ο κίνδυνος είναι υψηλός. Η ήπειρός μας βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα αυτής της νέας υγειονομικής κρίσης η οποία εξαπλώνεται με τρόπους που δεν είναι ξεκάθαροι, ούτε γνωστοί. Η θετός υπάρχει ξεκάθαρος κίνδυνος επιπλέον διεθνούς διασποράς παρότι απ’ ό,τι φαίνεται μέχρι στιγμή ο κίνδυνος να αποτελέσει ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων εμπόδιο στις διεθνείς μεταφορές- όπως συνέβη τόσο πρόσφατα πριν από δυόμισι χρόνια με τον κορονοϊό -παραμένει μικρός. Όμως οι μνήμες από την πανδημία του κορονοϊού είναι πολύ νωπές και η παράλυση της οικονομίας απο τη διακοπή των διεθνών μεταφορών δεν έχει ακόμα αντιστραφεί.
Εκθέτοντας συνοπτικά την κατάσταση ο γενικός διευθυντής του παγκόσμιου οργανισμού υγείας επισημαίνει: «Είμαστε αντιμέτωποι με ένα παθογόνο που διασπείρεται ταχύτατα σε όλο τον κόσμο, μέσα από νέους τρόπους μετάδοσης τους οποίους ελάχιστα καταλαβαίνουμε και τα δεδομένα που χαρακτηρίζουναυτήν την έξαρση πληρούν τα κριτήρια των διεθνών κανονισμών υγείας για την κήρυξη διεθνούς συναγερμού». Επόμενο βήμα της κήρυξης του συναγερμού είναι η σύνταξη μιας λίστας συστάσεων για 4 κατηγορίες χωρών. Η πρώτη κατηγορία αφορά χώρες με κρούσματα που τις τελευταίες 21 μέρες δεν έχουν καταγράψει κανένα νέο περιστατικό, άρα κατάφεραν να περιορίσουν την μετάδοση.
Η δεύτερη ομάδα χωρών αφορά κράτη με εισαγόμενα κρούσματα, που στη συνέχεια ο ιός συνεχίζει να διαδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν συστάσεις για την διακοπή της μετάδοσης, την προστασία των ευπαθών ομάδων, την ενίσχυση της κλινικής αντιμετώπισης των κρουσμάτων και τον έλεγχο και την πρόληψη της διασποράς της λοίμωξης μέσα στα νοσοκομεία. Επίσης στις συστάσεις περιλαμβάνεται η ενίσχυση της έρευνας για την ανάπτυξη εμβολίων και στοχευμένων φαρμάκωνκαθώς και για την ασφάλεια των διεθνών ταξιδιών. Η τρίτη ομάδα χωρών για τις οποίες ο ΠΟΥ έχει καταστρώσει ειδικές συστάσεις είναι αυτές στις οποίες καταγράφεται διασπορά του ιού της ευλογιάς των πιθήκων και μεταξύ των ανθρώπων και μεταξύ των ζώων.
Η τέταρτη ομάδα χωρών συμπεριλαμβάνει κράτη τα οποία έχουν φαρμακοβιομηχανία και παρασκευάστριες εταιρείες για την ανάπτυξη διαγνωστικών τεστ, εμβολίων και φαρμάκων. Καθώς μάλιστα η πλειονότητα των κρουσμάτων στην μετάδοση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων εξακολουθεί να αφορά άνδρες που έχουν σεξουαλικούς συντρόφους άλλους άντρες, ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι υπάρχει κίνδυνος στιγματισμού αυτής της ομάδας των πολιτών- να κατηγορηθούν δηλαδή πως είναι ένοχοι για την διασπορά της επιδημίας- και υπογραμμίζει πως ο στιγματισμός ανθρώπων είναι περισσότερο επικίνδυνος από οποιοδήποτε λοιμογόνο ιό.
