Περισσότερα από 2300 κρούσματα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων έχουν καταγραφεί διεθνώς σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σε αυτήν την πρωτοφανή έξαρση κατά την οποία τα περιστατικά πλέον διασπείρονται και σε χώρες όπου ο ιός δεν είναι ενδημικός.
της Αλεξίας Σβώλου
Καθημερινά ο συνολικός αριθμός αυξάνει περίπου κατά 150 κρούσματα τα οποία μπορούν εμφανιστούν και σε περιοχές όπου υπήρχε ενδημικότητα αλλά και στην Ευρώπη, την Αμερική, την Αυστραλία εκεί όπου δεν είχε καταγραφεί τέτοιο κρούσμα στο παρελθόν. Συνολικά σε περίπου 12 χώρες της Αφρικής ο ιός ήταν ενδημικός από το 1970 και εκτός από τα σποραδικά κρούσματα καταγράφονταν και αρκετοί θάνατοι με τους ειδικούς να τονίζουν ωστόσο πως η θνητότητα του συγκεκριμένου στέλεχος του ιού φτάνει το 1% ενώ του άλλου στελέχους που εντοπίζεται στην Δυτική Αφρική φτάνει το 10% σε κράτη όπου τα συστήματα υγείας είναι πολύ ανεπαρκή και ουσιαστικά οι ασθενείς μένουν χωρίς θεραπεία.
Στην έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σχετικά με την εξέλιξη της τωρινής έξαρσης του ιού της ευλογιάς των πιθήκων καταγράφεται και ένας θάνατος στη Νιγηρία ο οποίος αφορά άνδρα που έπασχε από νεφρική νόσο.
Σε αυτή την έξαρση της ευλογιάς των πιθήκων τα κρούσματα κατανέμονται στις ΗΠΑ και τη Λατινική Αμερική, την Αφρική, την Ευρώπη την Ανατολική Μεσόγειο και τον Δυτικό Ειρηνικό και αριθμητικά μεταξύ των ασθενών εξακολουθούν να υπερτερούν οι άνδρες που έχουν σεξουαλικούς συντρόφους άλλους άνδρες. Αρχικά στα πρώτα κρούσματα διαπιστώθηκε πως τα άτομα που μολύνθηκαν από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων είχαν σχέση με ιστορικό ταξιδιού στη Ευρώπη, τις ΗΠΑ ή τη Λατινική Αμερική, δηλαδή σε περιοχές του πλανήτη όπου ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων δεν ήταν-ούτε υπήρξε ποτέ- ενδημικός. Στη συνέχεια, η κατάσταση έγινε ακόμα πιο περίπλοκη καθώς τα μεταγενέστερα κρούσματα δεν είχαν πλέον σχέση με ιστορικό ταξιδιού και όταν υπήρχε κάποια μετακίνηση του ασθενούς αυτή ήταν τοπική-εντός των συνόρων της πατρίδας του και μάλιστα εντός συγκεκριμένων περιφερειών.
Η επιβεβαίωση έστω κι ενός κρούσματος του ιού της ευλογιάς των πιθήκων σε μια χώρα θεωρείται «έξαρση» στην παρούσα φάση και η μη αναμενόμενη εμφάνιση της νόσου σε χώρες που ο ιός δεν ήτα ποτέ ενδημικός υποδηλώνει ότι υπήρχε για κάποιο διάστημα σιωπηλή μετάδοση, η οποία μάλιστα συνέβαινε «κάτω από το ραντάρ» για αρκετά μεγάλο χρονικό διάσημα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΠΟΥ, ο κίνδυνος για την κοινότητα διεθνώς από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων είναι μέτριος καθώς τα κρούσματα αυξάνονται μεν αλλά χωρίς τις εκθετικές αυξήσεις που είχαν καταγραφεί στα προηγούμενα κύματα της πανδημίας του κορονοϊού.
Επιπλέον οι νοσήσεις είναι στην συντριπτική τους πλειονότητα ήπιες και αυτοπεριοριζόμενες και μέχρι στιγμής η θνησιμότητα είναι πολύ χαμηλή καθώς έχει καταγραφεί ένας θάνατος σε περίπου 2300 περιστατικά. Οι περισσότεροι ασθενείς μετά την διάγνωση λαμβάνουν φάρμακα και μένουν στο σπίτι τους χωρίς να απαιτείται νοσηλεία. Ήδη η Κομισιόν έχει προβεί σε συμφωνία με την δανέζικη εταιρία Bavarian Nordic για σχεδόν 110.000 εμβόλια 3ης γενιάς για την ευλογιά, που χρησιμοποιείται στην Ευρώπη off label (εκτός ένδειξης) και για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, ενώ στις ΗΠΑ και τον Καναδά, το εμβόλιο της Bavarian Nordic έχει ήδη λάβει έγκριση ώστε να χρησιμοποιείται και για τους δύο συγγενικούς ιούς. Η εταιρία έχει καταθέσει αίτηση επέκτασης έγκρισης στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.
Τα εμβόλια που θα παραληφθούν σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λαϊεν θα διανεμηθούν πρωτίστως στις χώρες που έχουν τα περισσότερα κρούσματα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων, καθώς χρησιμοποιούνται και για την προστασία των ίδιων των ασθενών εφόσον χορηγηθούν τις πρώτες 4 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, αλλά και στις στενές επαφές των ασθενών και τους υγειονομικούς που περιθάλπουν τους ασθενείς και τους εργαστηριακούς που χειρίζονται τα δείγματα αυτών των ασθενών για αναλύσεις. Οι χώρες που καταγράφουν τα περισσότερα κρούσματα είναι πέραν του Ην. Βασιλείου, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Γερμανία, ο Καναδάς, οι ΗΠΑ, η Ιταλία, η Γαλλία και το Βέλγιο.
