Ενημέρωση για την αποφυγή της αλόγιστης χρήσης της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης – Τι είπε ο Κωνσταντίνος Πάντος

Η υπογονιμότητα μαστίζει σήμερα 1 στα 7 ζευγάρια και τα αίτια είναι πολλά , όπως δυσλειτουργίες του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, διαταραχές του ανδρικού συστήματος, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οφείλεται στην συνύπαρξη προβλημάτων τόσο στον άνδρα όσο και στην γυναίκα.

Eπιπλέον,  ανησυχητικά αυξάνονται και τα ποσοστά του φαινομένου της “ανεξήγητης υπογονιμότητας” , δηλαδή παρά το γεγονός ότι οι έλεγχοι στο ζευγάρι δεν αποκαλύπτουν κάποια δυσλειτουργία, η απόκτηση παιδιού δεν είναι εφικτή με φυσική σύλληψη.  Στο σύνολο των παθολογιών προστίθεται και μια αιτία που αυτόματα επιβαρύνει και αποτελεί ίσως το συχνότερο αίτιο υπογονιμότητας σήμερα. Η αιτία αυτή είναι η προχωρημένη ηλικία, συνδέεται με τα όρια που θέτει η  φυσιολογία του αναπαραγωγικού συστήματος, όρια που είναι σαφώς πιο αυστηρά στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες.

Τα παραπάνω ανέφερε ο Δρ Κωνσταντίνος Πάντος, Γ.Γ. Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, Διευθυντής κλινικής Genesis Αθηνών,  στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που διοργάνωσε  η Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Ναυτικού Νοσοκομείου. Θέμα της ομιλίας του  ήταν  “η αποφυγή της αλόγιστης χρήσης της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης”.

“Το πώς εμείς οι γιατροί βοηθάμε τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, που πράγματι εμπλουτίζει τις διαθέσιμες επιλογές μας, φέρνει όμως στην επικαιρότητα θέματα όπως την άσκοπη, υπέρμετρη και αλόγιστη χρήση της εξωσωματικής.  Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι σαφές ότι καθυστερεί να αποκτήσει παιδί. Τα ζευγάρια προχωρημένης ηλικίας και ιδίως γυναίκες άνω των 40 ετών κατά κανόνα έρχονται πλέον στα ιατρεία μας και εκπροσωπούν την πιο ταχέως αυξανόμενη ηλικιακή κατηγορία που αποκτούν παιδιά. Αποφεύγοντας όμως την υπέρμετρη χρήση θεραπειών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αλλά πολύ περισσότερο ενημερώνοντας τις γυναίκες για τα όρια που θέτει η φύση στην αναπαραγωγή, μπορούν έγκαιρα να πάρουν ενημερωμένες αποφάσεις περί φυσικής σύλληψης έστω και με την ελάχιστη βοήθεια ή να προστατέψουν την γονιμότητα τους με την διαδικασία της κατάψυξης. Να μην βρίσκονται αργότερα εγκλωβισμένες στην υπογονιμότητα τους, σε σκέψεις και στο ενοχικό κλίμα που συνειδησιακά διαμορφώνεται γύρω τους”, τόνισε.

Μετέφερε την δική του εμπειρία στην αντιμετώπισης ανθρώπινης υπογονιμότητας,  λέγοντας ότι όταν αναλύει σε ζευγάρια τα επιστημονικά δεδομένα περί γονιμότητας,  αυτά καταλήγουν με την έκφραση “..αχ να ήξερα…”  Εστιάζοντας στην πρόληψη σε θέματα γονιμότητας, τόνισε ότι οι γιατροί θα πρέπει να δίνουν μεγάλη σημασία στην ενημέρωση και να παρουσιάζουμε τη σημερινή εικόνα, “η οποία ξεκάθαρα αναδεικνύει την έλλειψη γνώσης για αυτά τα ζητήματα. Να μιλάμε για υπογονιμότητα μόνο σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν αδιασάλευτοι ιατρικοί λόγοι. Να εκλείψουν έτσι τα ζευγάρια εκείνα που λόγω  μη ενημέρωσης είναι υπογόνιμα και επομένως άτεκνα σε προχωρημένη ηλικία. Να παρουσιαστούν οι στρατηγικές που πρέπει να διαμορφωθούν τόσο σε ιατρικό, όσο σε οικονομικό, πολιτικό, αλλά και κοινωνικό επίπεδο, για την προαγωγή της γνώσης και κοινωνικής ευαισθητοποίησης σε  θέματα γονιμότητας”.

Οπως είπε ο κ. Πάντος, πρέπει να δίνεται έμφαση στην σημασία του ορισμού της υπογονιμότητας. Η διάγνωση της αποτελεί σημείο κλειδί για τον κλινικό ιατρό, καθώς σηματοδοτεί την έναρξη της όποιας θεραπείας. Θα πρέπει η ερώτηση «Πόσο καιρό προσπαθείτε;» να αποκτήσει μεγαλύτερη βαρύτητα. “Η έλλειψη σαφή ορισμού οδηγεί σε αβεβαιότητα για τη διάγνωση, που μπορεί να επεκταθεί σε αβεβαιότητα σχετικά με την επιλογή της σωστής θεραπείας. Με τη σειρά του αυτό το φαινόμενο αυξάνει το ρίσκο να οδηγηθούμε σε ανώφελες, αποτυχημένες προσπάθειες και σε αλόγιστη χρήση IVF.”

Ανέφερε μάλιστα ότι στις ανεπτυγμένες χώρες το 2-3% των γεννήσεων κάθε χρόνο γίνονται μέσω εξωσωματικής, το ποσοστό φτάνει το 5% στη Δανία και Βέλγιο και ξεπερνάει το 5% στην Ελλάδα. “Αυτό δείχνει και την υπερβολική χρήση της εξωσωματικής στη χώρα μας, που μεταξύ άλλων οφείλετε και στις αυξημένες σε αριθμό γυναίκες προχωρημένης ηλικίας που αναζητούν βοήθεια λόγω αναβολής τεκνοποίησης σε μικρότερες ηλικίες”. Ο κ. Πάντος ανέφερε ότι το κάθε ζευγάρι είναι ξεχωριστό και χρειάζεται εξατομικευμένη αντιμετώπιση και σωστή καθοδήγηση.   

Η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων στον κόσμο και έναν από τους μεγαλύτερους μέσους όρους ηλικίας γυναικών που αποκτούν το πρώτο τους παιδί, είπε. Σημείωσε ότι η γονιμότητα και η ευαισθητοποίηση γύρω από αυτήν είναι ένα ζήτημα που πρέπει να αφορά όχι μόνο την ιατρική κοινότητα, αλλά πρόκειται για ένα φαινόμενο που επηρεάζει όλες τις πτυχές της σύγχρονης ζωής.