Σχεδόν 100 χρόνια μετά λύθηκε το μυστήριο με την επιγραφή στο χάλκινο άγαλμα της σφίγγας που ανακαλύφθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα στην Ρουμανία.
Το άγαλμα της σφίγγας, που χρονολογείται στον 3ο αιώνα, ανακαλύφθηκε στην Ρουμανία στην περιοχή όπου κάποτε υπήρχε η Δακία, μια ρωμαϊκή επαρχία. Μετά την ανακάλυψη το άγαλμα της σφίγγας εκλάπη από έναν Ευρωπαίο κόμη περίπου το 1848. Η σφίγγα δεν βρέθηκε ποτέ. Ωστόσο σώθηκε ένα λεπτομερές σχέδιο της.
Η Δακία είχε περάσει από τον έλεγχο διαφορετικών ομάδων και αυτοκρατοριών σε όλη την ιστορία της. Κατά τους αρχαίους χρόνους, η Δακία ήταν μέρος του Δακικού Βασιλείου και αργότερα έγινε επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μετά την κατάκτησή της από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Τραϊανό το 106 μ.Χ.
Ωστόσο, τον 3ο αιώνα, οι επιδρομές των Γότθων και άλλων φυλών αποδυνάμωσαν τον έλεγχο των Ρωμαίων και γύρω στο 270 μ.Χ., οι Ρωμαίοι αποχώρησαν από τη Δακία. Στη συνέχεια, η Δακία περιήλθε στην κυριαρχία διαφόρων φυλών και αυτοκρατοριών.
Η επιγραφή στη σφίγγα τελικά αποκρυπτογραφήθηκε, αποκαλύπτοντας ένα σύντομο αλλά «ασυνήθιστο» ποίημα, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Mediterranean Archaeology and Archaeometry.
Τι λέει η επιγραφή στην αρχαία σφίγγα της Δακίας
Διαπιστώθηκε ότι η επιγραφή γύρω από τη βάση του χάλκινου αγάλματος της σφίγγας γράφτηκε με το αρχαϊκό ελληνικό αλφάβητο. Ωστόσο, οι φωνητικές αξίες του ελληνικού αλφαβήτου αποδίδουν ένα κείμενο που δεν έβγαζε νόημα στην ελληνική γλώσσα.
Ως εκ τούτου, το νόημα της επιγραφής έχει προβληματίσει τους μελετητές από την ανακάλυψη του αγάλματος στις αρχές του 19ου αιώνα. Οι ερευνητές δεν είχαν καταφέρει να κατανοήσουν τι έγραφε το άγαλμα καθώς η επιγραφή διαβάζεται από αριστερά προς τα δεξιά, μια «ασυνήθιστη» απόκλιση από τους αρχαίους κανόνες.
Αυτός που έγραψε την επιγραφή πιθανότατα προσπαθούσε να αναφέρει κάτι σε μία άλλη γλώσσα και όχι την ελληνική. Χρησιμοποίησε, όμως, αρχαϊκό ελληνικό αλφάβητο. Οι φωνητικές αξίες του αρχαϊκού ελληνικού αλφαβήτου καταγράφουν ένα σύντομο ρυθμικό ποίημα στην ουγγρική πρωτογλώσσα. Μεταφρασμένο στα αγγλικά, λέει: «Να, ιδού, λατρεύετε: εδώ είναι το ιερό λιοντάρι». Έτσι φαίνεται ότι η επιγραφή έδινε μία προτροπή στον κόσμο να λατρεύει την σφίγγα.
