Δύο οικισμοί-φρούρια και δύο άγνωστοι υπαίθριοι ναοί, ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια μίας έρευνας, στην επαρχία Τούντζελι στην ανατολική περιοχή της Ανατολίας στην Τουρκία.
Η ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «έρευνα στο Τούντζελι για την Εποχή του Σιδήρου και της Ελληνιστικής Εποχής», το οποίο πραγματοποιείται εντός των συνόρων της επαρχίας από το 2016.
«Ανακαλύψαμε έναν άγνωστο μέχρι τώρα τύπο ναού»
Οι δύο οχυρωματικοί οικισμοί και οι δύο νέο-ανακαλυφθέντες υπαίθριοι ναοί που ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της έρευνας, δημοσιεύτηκαν στο 61ο τεύχος της εφημερίδας του Ινστιτούτου Κοινωνικών Επιστημών, του Πανεπιστημίου Παμούκαλε.
O αναπληρωτής καθηγητής Serkan Erdoğan, σημείωσε ότι, ένας από τους πρόσφατα ανακαλυφθέντες οικισμούς του οχυρωματικού έργου, βρίσκεται στο ανατολικότερο τμήμα των σημερινών συνόρων της επαρχίας Τούντζελι, και ο άλλος βρίσκεται σχεδόν στο δυτικότερο τμήμα των συνόρων αυτών. «Οι δύο οικισμοί-φρούρια που ονομάζονται Κάτω Χαρίκ (Doluca), στη νοτιοανατολική περιοχή της Ανατολίας, φιλοξενούν έναν νέου τύπου ναό, τον οποίον δεν γνωρίζαμε πριν», παρατηρεί ο καθηγητής.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, ενώ τα ίχνη της Εποχής του Σιδήρου είναι έντονα στο φρούριο Aşağı Doluca (φρούριο της κάτω Doluca), η εποχή του Σιδήρου και οι μεσαιωνικές δομές, είναι εμφανείς στο φρούριο Masumu-Pak.
Επίσης, έχει επιβεβαιωθεί ότι, τα κτίρια που θεωρούνται ως υπαίθριοι ναοί στους οικισμούς του φρουρίου Aşağı Doluca και του φρουρίου Masumu-Pak, έχουν παρόμοια μορφή και παραπλήσια κατασκευαστικά χαρακτηριστικά.
Κοινά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά ανάμεσα στα φρούρια και τους ναούς
Η κυρίαρχη ομοιότητα μεταξύ των υπαίθριων χώρων προσευχής στις δύο κοινότητες, είναι το αρχιτεκτονικό χαρακτηριστικό που θυμίζει βωμό χαραγμένο στους βράχους, με μια εξέδρα μπροστά από αυτό.
Σύμφωνα με τους ερευνητές οι ναοί έχουν χτιστεί σε περίοδο 7 αιώνων π.Χ. (9-8αι. π.Χ.), όταν στην περιοχή είχαν επικρατήσει οι Ουράρτιοι.
Το ερώτημα αν οι ναοί αυτοί, που φέρουν τοπικά χαρακτηριστικά, έχουν ιδρυθεί προς τιμήν των τοπικών θεών, των λατρευτικών αιρέσεων, ή για τη λατρεία των σημαντικών θεών μίας συγκεκριμένης περιόδου, παραμένει άγνωστο.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Δρ. Serkan Erdoğan, παρατήρησε: «το Κάτω Κάστρο και ο ναός του Harik, που σήμερα βρίσκονται στον οικισμό του κάστρου, είναι επίσης γνωστά ως ιερός τόπος, που είχε την ονομασία Moro Sur (κόκκινο φίδι). Μάλιστα, ακόμη και σήμερα, έχει καθιερωθεί να φωνάζουν τη φράση «Ya Moro Sur, Tu esta» (Υπάρχεις, κόκκινο φίδι), όσοι ζητούν να θεραπευτούν».
