Δεκάδες ιστορικά αντικείμενα, που χρονολογούνται απ’ τον 4ο π.Χ. αιώνα έως τον 12ο μ.Χ. αιώνα, ανακαλύφθηκαν στην πρώτη επιστημονική, υποβρύχια ανασκαφή στην περιοχή Κέρπε στην Κανδύρα της επαρχίας Κοτζάελι, στην ευρύτερη περιοχή του Μαρμαρά.
Ο αρχαίος κόλπος Κέρπε, βρίσκεται στην Κανδύρα, μία περιοχή του Κοτζάελι με την μεγαλύτερη ακτογραμμή κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας (52 χλμ.) στην Τουρκία. Το Κέρπε βρίσκεται στον κόλπο, ο οποίος προστατεύεται απ’ τους βόρειους ανέμους και απ’ τα φουσκωμένα κύματα της Μαύρης Θάλασσας.
Η σημασία της περιοχής Κέρπε και η εμπορική της σημασία ως λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας
Η περιοχή Κέρπε, είναι γνωστή και ως Κάλπε (Κάλπη), που στα ελληνικά σημαίνει «δοχείο, στάμνα». Είναι ένα αρχαίο και σημαντικό μέρος που χρονολογείται απ’ τον 50 αιώνα. Ο κόλπος Κέρπε είναι ένα φυσικά προστατευμένο λιμάνι, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Αρχικά, κατά τον 7o αιώνα, αξιοποιήθηκε ως εμπορικό κέντρο και παράκτια πόλη, από αποίκους που ήρθαν απ’ τη Μίλητο ή τα Μέγαρα, για την εκμετάλλευση και την προστασία των εμπορικών οδών της Μαύρης Θάλασσας. Μετά την κατάρρευση του Βασιλείου της Βιθυνίας, ο οικισμός του Κέρπε εξακολούθησε να υπάρχει χάρη στη στρατηγική του θέση, και κατά την Ανατολική Ρωμαϊκή και τη Δυτική Ρωμαϊκή Περίοδο.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο οικισμός αποτέλεσε στάση για τα πλοία της Γένοβας και επίσης, εξυπηρετούσε ως διαδρομή για την μεταφορά ξυλείας και κάρβουνου στην Κωνσταντινούπολη.
Οι υποβρύχιες ανασκαφές
Τα ερείπια μίας προβλήτας, που ανήκε στο αρχαίο λιμάνι του Κέρπε, σήταν ως επί το πλείστον βυθισμένα κάτω από το νερό, γεγονός που οδήγησε σε εργασίες υποβρύχιας ανασκαφής που ξεκίνησαν το 2020.
Οι ανασκαφές διεξάγονται υπό την αιγίδα της διεύθυνσης του Μουσείου Κοτζάελι, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Τουρισμού, της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Μουσείων Η ομάδα των ανασκαφών έχει εργαστεί σε απόσταση 80 μέτρων απ’ την ακτή και σε βάθος 4 μέτρων, προκειμένου να φθάσει στα ευρήματα που ήταν διάσπαρτα σε έκταση περίπου 2.000 τ.μ.
Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών, στον βυθό ανακαλύφθηκαν δύο τμήματα της αρχαίας προβλήτας, μαζί με πολυάριθμα ευρήματα από αμφορείς (αγγεία με δύο λαβές τυπικά της αρχαίας περιόδου).
Τα χειροποίητα αντικείμενα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κοτζάελι, στο πλαίσιο της έκθεσης με τίτλο «Το σιωπηλό λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας: Κάλπε».
Ο διευθυντής του Μουσείου Κοτζάελι, Serkan Gedük, δήλωσε σχετικά:
«Πιστεύουμε ότι πρόκειται για μία πολύτιμη ανακάλυψη, όσον αφορά την έμφαση στις εμπορικές σχέσεις ανατολής και δύσης, από την αρχαιότητα έως την Οθωμανική περίοδο στην Μαύρη Θάλασσα. Για τον λόγο αυτό, προσπαθούμε να εκθέτουμε τους πολιτισμικούς θησαυρούς που ανακαλύπτονται στις υποβρύχιες ανασκαφές, ακολουθώντας χρονολογική σειρά και με τη χρήση διαδραστικής, κινούμενης αφήγησης στο μουσείο μας. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών εργασιών, εντοπίσαμε υποθαλάσσια πολλούς πολιτισμικούς θησαυρούς, από απομεινάρια εμπορικών αμφορέων που χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα π.Χ. έως τον 12ο αιώνα μ.Χ., μέχρι ερυθρογυάλινα κεραμικά αντικείμενα, λυχνάρια, θραύσματα πίπας, διάφορα πολιτιστικά αγαθά που ανήκουν στην οθωμανική περίοδο και απομεινάρια ναυαγίων που εντοπίσαμε στην περιοχή».
