Ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή κιθαρίστες στον κόσμο είναι Έλληνας και ονομάζεται Γιώργος Σακελλαρίου ή George Sakellariou, όπως τον αποκαλούν διεθνώς.
του Ιωσήφ Αβράμογλου
Ο Γιώργος Σακελλαρίου ξεκίνησε να παίζει κιθάρα σε μικρή ηλικία στην Αθήνα. Ο πρώτος του δάσκαλος ήταν ο ένας αδελφός του, ο οποίος ήταν ταλαντούχος συνθέτης λαϊκής μουσικής. Ο Σακελλαρίου πήγε στο Ωδείο Αθηνών. Αφού αποφοίτησε με άριστα, προσκλήθηκε να συνεχίσει τις σπουδές του με τον τεράστιο Andrés Segovia, που για πολλούς είναι ο μεγαλύτερος κιθαρίστας όλων των εποχών.
Με την ολοκλήρωση των σπουδών του σε ηλικία είκοσι ετών, ο Σακελλαρίου εντάχθηκε στη σχολή του Ωδείου του Σαν Φρανσίσκο, όπου έγινε πρόεδρος του Τμήματος Κιθάρας. Εκεί δίδαξε το δικό του στυλ παιξίματος, με έμφαση στον καθαρό τόνο και τις ομαλές λυρικές γραμμές, σε συνδυασμό με μια ακριβή, ισχυρή αίσθηση του ρυθμού.
Ο κ. Σακελλαρίου έχει εμφανιστεί σε όλο τον κόσμο σε σημαντικές αίθουσες συναυλιών, από το Kennedy Center και άλλες μεγάλες αίθουσες στις Ηνωμένες Πολιτείες, μέχρι τη Σιγκαπούρη, το Χονγκ Κονγκ, την Τουρκία, την Χαϊδελβέργη, το Ρίο ντε Τζανέιρο, την Μπογκοτά, το Μοντεβιδέο, το Τορόντο, το Κάλγκαρι, την Ταϊπέι, την Οσάκα και άλλες. Στο Φεστιβάλ του Τορόντο έπαιξε το κοντσέρτο για κιθάρα του Leo Brouwer για κιθάρα και ορχήστρα υπό τη διεύθυνση του ίδιου του Leo Brouwer. Η εκτέλεση αυτή θεωρήθηκε απίστευτο κατόρθωμα, μιάς και έπρεπε να αντικαταστήσει τον μεγάλο κιθαρίστα John Williams σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Έχει κάνει πολλές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εμφανίσεις, σε σταθμούς όπως οι BBC, PBS και Radio France. Επίσης, αρκετά εκτενή και θετικά άρθρα για τον Γιώργο Σακελλαρίου έχουν δημοσιευθεί στο διεθνούς φήμης περιοδικό Guitar Player.
Ο ίδιος ο Γιώργος Σακελλαρίου διηγείται για τα πρώτα χρόνια του:
«Γεννήθηκα στην Αθήνα στις 2 Μαΐου 1944. Ήμουν το μικρότερο από τα οκτώ παιδιά. Τα μεγαλύτερα αδέλφια μου έπαιζαν όλα κάποιο μουσικό όργανο, έπαιζαν κιθάρα και ακορντεόν. Μεγάλωσα σε ένα πολύ μουσικό περιβάλλον. Τα αδέλφια μου είχαν επίσης πολλούς φίλους που ήταν μουσικοί. Έτσι ήμουν συνηθισμένος να ακούω ζωντανή μουσική από πολύ μικρός. Θυμάμαι τον ενθουσιασμό που ένιωθα κάθε φορά που άκουγα ένα όργανο – το ακορντεόν ή ένα σαξόφωνο ή ένα βιολί – ζωντανά, μου προκαλούσε μια συγκίνηση. Έτσι, όταν ήμουν πέντε χρονών, ένας από τους μεγαλύτερους αδελφούς μου παρατήρησε ότι με ενδιέφερε πολύ η κιθάρα, ότι έπαιρνα το όργανο και προσπαθούσα να μιμηθώ τις στάσεις άλλων ανθρώπων που έπαιζαν κιθάρα. Άρχισα να παίζω όταν ήμουν περίπου πέντε ετών και από τότε δεν έχω σταματήσει ποτέ.
Ήμουν τυχερός που είχαμε κάποιους πολύ καλούς δασκάλους στην Αθήνα. Έτσι μυήθηκα στη σωστή τεχνική. Θυμάμαι ότι μελετούσα τη μέθοδο Carulli και τις μελέτες του Aguado από πολύ νωρίς. Αυτό μου έδωσε πραγματικά μια πολύ ισχυρή βάση. Τελικά πήγα στο Ωδείο της Αθήνας, όπου σπούδασα στα εφηβικά μου χρόνια. Είχα ένα υπέροχο δάσκαλο, τον Χ. Εκμετσόγλου. Αποφοίτησα όταν ήμουν δεκαοκτώ ετών από το Ωδείο.
Έπειτα από αυτό ήθελα πολύ να πάω στις Ηνωμένες Πολιτείες και είχα έναν αδελφό που ζούσε στο Σαν Φρανσίσκο. Έφτασα στο Σαν Φρανσίσκο το 1963. Το 1964, ο μεγάλος δάσκαλος Andrés Segovia μου έδωσε ένα masterclass στο Πανεπιστήμιο της California, στο Berkeley. Όταν έμαθα γι’ αυτό, ήμουν πολύ ενθουσιασμένος.
Αρχικά ήθελα να πάω στην τάξη του για εγγραφή, αλλά το έμαθα πολύ αργά. Για την ακρίβεια, πήγα στην πρώτη συνεδρία του μαθήματος και κατά τη διάρκεια του διαλείμματος πλησίασα τον δάσκαλο Segovia και του συστήθηκα. Του είπα ποιος ήμουν και πού είχα σπουδάσει. Με κάλεσε στο ξενοδοχείο του, μου είπε Έλα στο ξενοδοχείο μου στις έξι η ώρα. Έτσι, στις έξι η ώρα, έχοντας δανειστεί μια κιθάρα από έναν συνάδελφο κιθαρίστα που μόλις είχα γνωρίσει, πήγα στο ξενοδοχείο του. Υπήρχαν άλλοι τέσσερις ή πέντε κιθαρίστες έτοιμοι για ακρόαση.
Το μόνο πράγμα που ήθελα ήταν να παίξω για τον Segovia. Όχι τόσο για το αν θα με δεχόταν ως μαθητή. Απλά ήμουν ενθουσιασμένος να βρίσκομαι μπροστά του και να παίζω γι’ αυτόν. Έτσι έπαιξα, ήταν πολύ ευγενικός μαζί μου, πολύ καλός. Μετά από αυτό, φυσικά, με δέχτηκε ως μαθητή. Ήταν μια πολύ συναρπαστική στιγμή για μένα να βρίσκομαι κοντά του. Να τον ακούω να πιάνει την κιθάρα και να μου δείχνει κάτι από κοντά. Και πάλι, αυτό ήταν ένα πολύ σημαντικό σημείο στη ζωή μου.
Ο Andrés Segovia ήταν μία πολύ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Πάλεψε πολύ σκληρά για να πείσει τον κόσμο ότι η κιθάρα μπορεί να παιχτεί και σε μια μεγάλη αίθουσα συναυλιών. Οι περισσότεροι πριν από τον Segovia πίστευαν ότι ήταν τρελή ιδέα να παίζεται η κιθάρα σε μεγάλη αίθουσα, συμπεριλαμβανομένων και κιθαριστών όπως ο Miguel Llobet, που ήταν ένας θαυμάσιος κιθαρίστας, αλλά δεν πίστευε πραγματικά ότι αυτό ήταν δυνατό.
Ο Segovia ήταν ένας πολύ σπουδαίος καλλιτέχνης, και πάλεψε σκληρά, απ’ όσο ξέρω ήταν ο πρώτος κιθαρίστας που έπαιξε σε αυτές τις τεράστιες αίθουσες, όπου εξακολουθούσε να προβάλλει την κιθάρα με όμορφο τρόπο. Όπως είπε ο Στραβίνσκι, η κιθάρα του Segovia είναι απαλή, αλλά μπορείς να την ακούς και από πολύ μακριά.
Ξεκίνησα να διδάσκω όταν ήμουν είκοσι ετών και διδάσκοντας για τόσα πολλά χρόνια, έμαθα πολλά για το πώς να επικοινωνώ αυτές τις ιδέες, αυτές τις αρχές, τον τόνο, την τεχνική, να επικοινωνήσω στον μαθητή με τρόπο που να μπορεί να τα καταλάβει. Αντίθετα ο Segovia δεν δίδαξε ποτέ. Έκανε ένα masterclass κάθε λίγα χρόνια. Στο masterclass, όντας εγώ δεκαεννιά χρονών και έχοντας τριακόσιους ανθρώπους στο ακροατήριο, ήμουν ο πρώτος που έβγαλε να παίξω. Ήμουν τόσο νευρικός, που δεν νομίζω ότι ήμουν σε θέση να απορροφήσω τα σχόλια που έκανε. Απλά προσπαθούσα να τα καταφέρω!
Αλλά όταν τον είδα κατ’ ιδίαν στο ξενοδοχείο Drake στο Σικάγο, ήταν πολύ διαφορετικός, ήταν πραγματικά ακριβής. Και οι υποδείξεις και τα σχόλια που μου έκανε στην κατ’ ιδίαν συνεδρία ήταν πολύ περισσότερα από ό,τι στο masterclass. Επειδή εκεί, σε αντίθεση με το masterclass, δεν είχε το κοινό, δεν ήταν το σόου του. Θα έπαιρνε το κομμάτι και έλεγε Γιατί δεν μειώνεις αυτή τη νότα ή δεν κρατάς αυτή τη νότα λίγο περισσότερο; ή Βάλε τον αντίχειρα σε αυτή τη χορδή για να σταματήσεις τη δόνηση. Ήταν σίγουρα πολύ χρήσιμος, μέγας δάσκαλος στην κατ’ ιδίαν συνεδρία.
Πιστεύω ότι η αποδοχή από τον Segovia ήταν επίσης καθοριστική, πολύ σημαντική για την είσοδό μου στο Ωδείο του San Francisco. Τότε ήταν που γνωρίστηκα με τον Δρ. Laufer (ήταν διευθυντής του SFCM από το 1957 έως το1966). Πήγα στο γραφείο του, είχαμε μια συνάντηση και μετά από αυτό άρχισα να διδάσκω στο προπαρασκευαστικό τμήμα, το τμήμα ενηλίκων και σταδιακά ανέπτυξα το προπτυχιακό πρόγραμμα. Αυτό έγινε το φθινόπωρο του 1964. Δίδαξα αρκετά και είχα κάποιους θαυμάσιους φοιτητές. Μου άρεσε ιδιαίτερα να διδάσκω τους νεότερους φοιτητές. Πιστεύω ότι το Προπαρασκευαστικό Τμήμα είναι εξαιρετικά σημαντικό, διότι αυτό που διδάσκεις σε κάποιον που είναι δέκα ή έντεκα ετών ετών, είναι πολύ σημαντικό. Μαθαίνουν γρήγορα και είναι σε θέση να απορροφήσουν τα πάντα πολύ καλά. Αυτό ήταν για μένα υπέροχο, να βρίσκομαι στο Ωδείο και να περιβάλλομαι από τόσα πολλά ταλέντα. Και το να βρίσκομαι κοντά σε πολλούς καλλιτέχνες, όπως ο συνθέτης John Adams και ο George Duke, ο υπέροχος πιανίστας της τζαζ – ένας υπέροχος άνθρωπος. Ακριβώς εκείνη την εποχή – το 1967 – είναι όταν η Μαργαρίτα και εγώ ήδη βγαίναμε και τελικά παντρευτήκαμε.
Διδάσκοντας στο Ωδείο και μάλιστα από τόσο νωρίς, όταν ήμουν ακόμα είκοσι ετών, έμαθα τόσο πολλά. Στη διδασκαλία πρέπει να αναπτύξεις την ικανότητα να μπορείς να επικοινωνείς τις ιδέες σου με τρόπο ώστε οι μαθητές να μπορούν να τις απορροφήσουν και να τις εφαρμόσουν. Αλλά πάντα ένιωθα ότι έπρεπε να βασίσω όλη μου την προσέγγιση στο παίξιμο της κιθάρας και να τη συνδέσω με το τραγούδι. Όποτε είχα οποιαδήποτε αμφιβολία για κάτι, έβαζα έναν μαθητή να τραγουδήσει το κομμάτι και προσπαθούσα να το μιμηθώ μέσω της κιθάρας, το συναίσθημα, αυτό το λυρικό συναίσθημα, που πιστεύω ότι είναι σημαντικό στη μουσική.
Όσον αφορά το ρεπερτόριο της κιθάρας, μερικές φορές οι άνθρωποι λένε ότι δεν είναι αρκετά ευρύ, ή ότι δεν νομίζουν ότι υπάρχει αρκετή μουσική για την κιθάρα. Κατά τη διδασκαλία των διαφορετικών συνθέσεων, ή των διαφορετικών στυλ, εγώ προσπαθώ πάντα να βρίσκω τον κοινό παρονομαστή. Είτε πρόκειται για τον Μπαχ, είτε πρόκειται για μία σύγχρονη σύνθεση, πάντα πίστευα ότι πρέπει να έχουμε ορισμένες σωστές αρχές. Πρέπει να να καταλάβεις τη μουσική, να τη διαβάσεις σωστά, να ακολουθήσεις το ρυθμό ακριβώς όπως είναι, πριν προσπαθήσεις να κάνεις οποιεσδήποτε αλλαγές.
Πάντα προσπαθώ να διδάξω σε έναν μαθητή πώς να παίρνει ένα κομμάτι από την αρχή και πώς να περάσει από τη διαδικασία να το φέρει σε μια παράσταση. Αυτή είναι μια πολύ μακρά διαδικασία. Μπορεί να είναι συναρπαστική ή μπορεί να είναι κουραστική. Χρειάζονται πολλές ώρες εξάσκησης, πολλές επαναλήψεις, θα πρέπει να μάθει τους δακτυλισμούς, προκειμένου να επιτύχει τη μουσική ποιότητα που χρειάζεται. Στη διδασκαλία μου πάντα προσπαθούσα να το κάνω αυτό, να κάνω τον μαθητή να καταλάβει ότι δεν είναι κάτι εύκολο που απλά θα το διαβάσεις, όχι, πρέπει να το αναλύσεις, να το σπάσεις, να το εδραιώσεις στον εγκέφαλό σου σταθερά πριν είσαι πλέον σε θέση να κάτσεις μπροστά σε ένα κοινό και να το εκτελέσεις.
Παντρεύτηκα το 1967 τη Μαργαρίτα, η οποία γεννήθηκε στην Κολομβία, από Αμερικανίδα μητέρα και Κολομβιανό πατέρα. Είμαστε μαζί σχεδόν 50 χρόνια. Είμαι πολύ τυχερός γιατί είναι λάτρης της μουσικής και αγαπάει την κιθάρα. Όταν εξασκούμαι, μου αρέσει να εξασκούμαι στο σπίτι. Κάπου όπου μπορεί να με ακούσει. Είναι πραγματικά υπέροχο να έχεις κάποιον δικό σου με καλό αυτί. Δεν έχει παραπονεθεί ποτέ για το ότι παίζω, πάντα λέει Ω, είναι υπέροχο!.
Πάντα αισθανόμουν ότι ο γάμος μου με τη Μαργαρίτα ήταν μια καλή κίνηση. Έχουμε τέσσερα παιδιά και τώρα έχουμε πολλά εγγόνια. Το να έχεις μια οικογένεια και να τα περνάς όλα αυτά, πιστεύω ότι είναι πολύ καλό για την τη μουσική, για τον εσωτερικό σου κόσμο, για τη ζωή που βιώνεις. Πρέπει να είσαι σε θέση να αντέχεις τις διακοπές από τα αγαπημένα σου πρόσωπα. Έμαθα πώς να συγκεντρώνομαι ακόμα και αν γίνεται πολύς θόρυβος, αν για παράδειγμα κλαίει ένα μωρό. Δεν έχω κανένα πρόβλημα! Μπορώ να εξασκηθώ. Έχει λειτουργήσει πολύ καλά. Είναι υπέροχο.
Πιστεύω πάντα ότι για να παίξεις με μουσικό τρόπο, είναι σημαντικό να έχεις μια εσωτερική γαλήνη μέσα σου. Να μην έχεις κανενός είδους αρνητικά συναισθήματα για άλλα άτομα ή αρνητικά συναισθήματα για οποιονδήποτε. Πρέπει απλώς να είσαι θετικός και να βλέπεις το κοινό ως ανθρώπους που είναι φίλοι σου, που είναι λάτρεις της μουσικής, έχουν έρθει εκεί για να απολαύσουν τη στιγμή. Τη στιγμή που μπορείς να έχεις αυτό το γαλήνιο συναίσθημα μέσα σου, πιστεύω ότι θα είσαι ελεύθερος να ερμηνεύσεις τη μουσική και να παίξεις με υπέροχο τρόπο. Είναι υπέροχο να να έχεις ένα όργανο που ακούγεται καλά, αλλά το πιο σημαντικό είναι αυτό που εσύ κάνεις με το όργανο».
Αυτός είναι ο σπουδαίος παγκοσμίως κλασικός κιθαρίστας Γιώργος Σακελλαρίου, ο οποίος χαίρει μεγάλης εκτίμησης διεθνώς αλλά δυστυχώς στην χώρα που γεννήθηκε δεν είναι πολύ γνωστός.
Take Five
Autumn Leaves
Air on a G String
Scarborough Fair
The Shadow of Your Smile
Paint It Black
(Κάθε Σάββατο και Κυριακή βράδυ, για τρεις ώρες, από τις 10 μ.μ. μέχρι την 1 π.μ., ο Ιωσήφ Αβράμογλου παρουσιάζει από τον Real FM στους 97.8, την εκπομπή ‘Round Midnight, όπως έλεγε και η Ella Fitzgerald, με πολλή και καλή μουσική). Χ (Twitter) @IosifAvramoglou – Facebook.comavramoglou – Instagram mus1cguru
