Τα χημικά του Άσαντ απειλούν τη Μεσόγειο

“Βόμβα” για το φυσικό περιβάλλον της Μεσογείου χαρακτηρίζουν οι επιστήμονες τη σχεδιαζόμενη καταστροφή 800 μετρικών τόνων χημικών όπλων της Συρίας, η οποία έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί με τη μέθοδο της υδρόλυσης, εν πλω, πάνω στο πλοίο του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού «MV Cape Ray», στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κρήτης, Μάλτας και Λιβύης. 

«Ανάλογα με τις συγκεντρώσεις στις τοξικές ουσίες που θα αποβληθούν κατά την επεξεργασία, μπορεί να έχουμε ακόμη και τοπική νέκρωση της βιοποικιλότητας», επισημαίνει ο Ευάγγελος Γιδαράκος, καθηγητής Επεξεργασίας και Διάθεσης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων του Πολυτεχνείου Κρήτης. «Η μέθοδος της υδρόλυσης είχε χρησιμοποιηθεί από τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία για την εξουδετέρωση των βομβών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η καταστροφή μιας βόμβας, όμως, αποτελεί ουσιαστικά διαχείριση του τελικού προϊόντος, ενώ το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας αποτελείται από πρόδρομα στοιχεία που έχουν αποθηκευτεί ώστε να συνθέσουν το τελικό προϊόν. Κατά την καταστροφή αυτών των ουσιών μέσω της υδρόλυσης θα παραχθούν μεγάλες ποσότητες τοξικών αποβλήτων και υγρά απόβλητα που δεν είχαμε κατά την καταστροφή των βομβών», καταλήγει.

«Η υδρόλυση είναι μια διαδικασία κατά την οποία μια σύνθετη χημική ένωση μετατρέπεται σε απλούστερη. Το πρόβλημα που προκύπτει είναι ότι απαιτείται τεράστια ποσότητα νερού: 10.000 τόνοι, δηλαδή, για τους 800 τόνους χημικών. Το νερό αυτό είναι άγνωστο αν θα μεταφερθεί εκ νέου με τάνκερ ή θα χυθεί σε κάποια θαλάσσια περιοχή, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον και, κατά συνέπεια, για την τροφική αλυσίδα», προσθέτει ο Βασίλης Γιαννακόπουλος, γεωστρατηγικός αναλυτής και συγγραφέας του βιβλίου «Χημικά & Βιολογικά Οπλα – Υπαρκτή Ασύμμετρη Απειλή». 

«Η Μεσόγειος είναι μια πολύ κλειστή θάλασσα, αρκετά επιβαρημένη από τη ρύπανση, και δεν θα έπρεπε να επιλεγεί για μια τέτοια διαδικασία», υπογραμμίζει η χημικός Δήμητρα Βουτσά, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Εργαστήριο Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του ΑΠΘ. «Αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι θα παραχθεί κατά τη διαδικασία επεξεργασίας. Γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί γιατί, αν υπάρξει διαρροή, θα έχουμε μια βόμβα στην περιοχή μας. Κάθε τι που απορρίπτεται στη θάλασσα υποβαθμίζει την ποιότητα του νερού, συσσωρεύεται στα ιζήματα και μπορεί να απελευθερωθεί ανά πάσα στιγμή στο θαλάσσιο περιβάλλον ή στους θαλάσσιους οργανισμούς, από τους οποίους θα περάσει στην τροφική αλυσίδα», λέει χαρακτηριστικά η ίδια, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη οι εμπλεκόμενες χώρες να αντιδράσουν άμεσα, ώστε να αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο. 

Θερμική επεξεργασία

Οι Ελληνες επιστήμονες θεωρούν πιο ενδεδειγμένη λύση τη θερμική επεξεργασία σε μια μονάδα που πληροί όλες τις προδιαγραφές. «Στην περίπτωση της υδρόλυσης, τα υπολείμματα που θα έχουμε θα είναι τέτοια, που δεν θα επιτρέπουν την απόρριψή τους στο θαλάσσιο περιβάλλον. Με τη θερμική επεξεργασία, η κατάσταση είναι πολύ πιο σίγουρη, καθώς σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες πολλές από αυτές τις ουσίες καταστρέφονται», σημειώνει ο Ευ. Γιδαράκος. Ωστόσο, όπως εξηγεί στη Realnews οΠολ Γουόκερ, διευθυντής Περιβαλλοντικής Προστασίας και Ασφάλειας της διεθνούς οργάνωσης Green Cross, που συνεργάζεται στενά με τον Οργανισμό για την Απαγόρευση Χρήσης Χημικών Οπλων (ΟPCW) και τον ΟΗΕ, που έχουν αναλάβει και την όλη επιχείρησης της μεταφοράς: «Μετά την άρνηση της Αλβανίας τα όπλα να καταστραφούν σε μονάδα θερμικής επεξεργασίας στο έδαφός της, ως πιο ενδεδειγμένη λύση κρίθηκε η υδρόλυση, τουλάχιστον για τα επικίνδυνα χημικά που αποτελούνται από πρόδρομα στοιχεία για το αέριο “σαρίν”, το αέριο νεύρων VX και το χημικό της “μουστάρδας”».

«Τα χημικά όπλα της Συρίας πρέπει οπωσδήποτε να καταστραφούν χρησιμοποιώντας τη βέλτιστη διαθέσιμη τεχνολογία», τονίζει ο Νίκος Χαραλαμπίδης, διευθυντής του ελληνικού γραφείου της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace. «Η υδρόλυση των νευροτοξικών αερίων είναι απλώς ένα τμήμα αυτής της τεχνολογίας. Θα πρέπει να ακολουθήσει η αδρανοποίηση αυτών που θα παραχθούν μέσω της διαδικασίας της υπερκρίσιμης οξείδωσης του νερού», προσθέτει με έμφαση. 

Οι αντιδράσεις

«Είμαστε αντίθετοι στη διαδικασία που έχει δρομολογηθεί, καθώς θα είχε ανυπολόγιστες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον της Κρήτης και ολόκληρης της Μεσογείου», δηλώνει στην «R» o περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, o οποίος έχει ήδη έρθει σε επαφή με τους ομολόγους του στη Σικελία και τη Σαρδηνία. Μάλιστα, έχει αποστείλει διαδοχικές επιστολές στους υπουργούς Εξωτερικών Ευάγγελο Βενιζέλο και Περιβάλλοντος Γιάννη Μανιάτη, χωρίς όμως να λάβει κάποια απάντηση. 

«Αυτό που επί σειρά ετών έκανε παράνομα η μαφία, κάνει τώρα επισήμως η διεθνής κοινότητα. Με βάση την αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει”, υπεύθυνη για τα όπλα αυτά είναι η χώρα που τα παρήγαγε ή εκείνη που τα αγόρασε», σχολιάζει ο ευρωβουλευτής Κρίτων Αρσένης.

Για να διαβάσετε το δημοσίευμα της Realnews πατήστε εδώ