Έφυγε από τη ζωή η Ελένη Βούλγαρη Γκολέμα, αγωνίστρια και σύζυγος του επίσης αντιστασιακού Μπάμπη Γκολέμα. Ήταν 87 χρόνων. Η ζωή και η δράση της ενέπνευσαν την ταινία “Τα πέτρινα χρόνια” του Παντελή Βούλγαρη.
Ποια ήταν η Ελένη Γκολέμα
Η Ελένη Γκολέμα γεννήθηκε το 1935 στο χωριό Χιλιαδού Δομοκού Φθιώτιδας. Ο πατέρας της, δάσκαλος του χωριού, απολύθηκε από τη δικτατορία του Μεταξά ως κομμουνιστής και το ’36 τον φυλάκισαν στην Ακροναυπλία. Εκτελέστηκε στο στρατόπεδο του Παύλου Μελά το 1942. Η μητέρα της ήταν στην πρώτη γραμμή του αγώνα, και φυλακίστηκε για πρώτη φορά το 1947, αλλά και αργότερα από τη χούντα, που την εξόρισε στη Γυάρο. Τον ίδιο δρόμο ακολούθησαν και οι αδελφές της, που συμμετείχαν στην ΕΠΟΝ και στη συνέχεια στον Δημοκρατικό Στρατό.
Η Ελένη βρέθηκε στην Αθήνα με τη θεία της. Στην ηλικία των μόλις 12 χρόνων εντάχθηκε στα “Αετόπουλα” της παράνομης ΕΠΟΝ και ανέπτυξε παράνομη δράση στο πλευρό του ΚΚΕ, στο οποίο οργανώθηκε στα 19 της χρόνια, το 1954 στη Λάρισα, όταν και τέλειωσε το γυμνάσιο.
Εκείνη τη χρονιά γνωρίστηκε και με τον σύντροφό της στη ζωή και τον αγώνα, Μπάμπη Γκολέμα, ο οποίος ήταν στέλεχος του ΚΚΕ, και συνελήφθη, βασανίστηκε από την Ασφάλεια χωρίς να υποκύψει και μετά από 3,5 χρόνια υπόδικος καταδικάστηκε σε 15 χρόνια φυλάκιση με τον νόμο 375 περί «κατασκοπείας». Η ίδια η Ελένη διέφυγε της σύλληψης, αλλά επικηρύχθηκε με το ποσό των 30.000 δραχμών. Παρέμεινε κρυμμένη για 6 μήνες και στη συνέχεια πέρασε στην παράνομη δράση από το 1954 έως το 1966, όταν και συνελήφθη, ενώ ήταν έγκυος.
Γέννησε το πρώτο της παιδί μέσα στις φυλακές Αβέρωφ, όπου και το μεγάλωσε μαζί με τις συγκρατούμενές της μέχρι τα 3 του χρόνια. Εκείνα τα χρόνια συνελήφθη ξανά ο σύντροφός της Μπάμπης. Παντρεύτηκαν μέσα στις Φυλακές Αβέρωφ το 1970. Μέσα στη φυλακή, μαζί με τις συγκρατούμενές της, έδωσαν αγώνα για τους όρους κράτησης και σίτισης, οργάνωσαν τη μόρφωσή τους.
Η Ελένη έμεινε φυλακισμένη για περισσότερα από 7 χρόνια. Αποφυλακίστηκε τον Σεπτέμβρη του 1973 κι αμέσως συνέβαλε στην ανασυγκρότηση των παράνομων οργανώσεων του ΚΚΕ. Υπήρξε τακτικό μέλος της πρώτης Επιτροπής Πόλης Αθήνας του ΚΚΕ. Από το 1976, που έκανε το δεύτερο παιδί της, εγκαταστάθηκε στην Ηλιούπολη και συνέχισε τους αγώνες, στο πλευρό του ΚΚΕ.
Γάμος στις Φυλακές Αβέρωφ
Ο γάμος στις φυλακές Αβέρωφ το 1970 με τον Μπάμπη Γκολέμα ήταν ο πρώτος γάμος πολιτικών κρατουμένων μέσα στις φυλακές. Κουμπάρος ήταν το τρίχρονο παιδί τους, ο Μίλτος. Η εφημερίδα “Απογευματινή” δημοσίευσε ρεπορτάζ υπό τον τίτλο “Κουφέτα στις φυλακές Αβέρωφ”, στο οποίο διευκρίνιζε: “Μη νομίζετε αγαπητοί αναγνώστες ότι σας παρουσιάζουμε κάποια ταινία του Φελίνι”.
Οι πιο δυνατές σκηνές της ταινίας ήταν δύο: εκείνη που η Ελένη και ο Μπάμπης, σε αντικρινά κελιά, ομολογούν την αγάπη τους με σήματα μέσα από τα κάγκελα των φυλακών, χρησιμοποιώντας τη λευκή πλευρά των πακέτων τσιγάρων ως καθρέφτη. Και η σκηνή όπου η Ελένη σηκώνει ψηλά τον μικρό Μίλτο για να τον δει ο Μπάμπης.
H ταινία “Πέτρινα Χρόνια”
Πρόκειται για μια ελληνική δραματική ταινία του 1985, σε σενάριο και σκηνοθεσία Παντελή Βούλγαρη. Η πλοκή ακολουθεί τη ζωή ενός ζευγαριού κομμουνιστών, της Ελένης και του Μπάμπη, τη χρονική περίοδο 1954-1974 και είναι εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα.
Το 1954 στη Θεσσαλία, δύο νέοι, η Ελένη, 18 ετών, και ο Μπάμπης 22 ετών, είναι ερωτευμένοι. Παράλληλα, τυπώνουν και διανέμουν φυλλάδια για το κομμουνιστικό κόμμα, απαγορευμένο εδώ και χρόνια. Η Ελένη προέρχεται από οικογένεια με κομμουνιστική παράδοση: ο πατέρας της και τα αδέλφια της έχουν σκοτωθεί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τους ναζί ή τους συνεργάτες τους κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Οι δύο αδελφές της βρίσκονται εξόριστες στις χώρες του ανατολικού μπλοκ.
Ένας πληροφοριοδότης αποκαλύπτει το ζευγάρι. Ο Μπάμπης συλλαμβάνεται, αλλά η Ελένη καταφέρνει να ξεφύγει με τη βοήθεια του ξαδέλφου της. Στη συνέχεια ζει 12 χρόνια κρυμμένη στην Αθήνα, όπου συνεχίζει να τυπώνει φυλλάδια. Σε αυτά τα 12 χρόνια καταφέρνει να δει τη μητέρα της μόνο μία φορά, το ίδιο και τον Μπάμπη, όταν παίρνει το ίδιο πλοίο που τον μεταφέρει από μια φυλακή στην Κρήτη, σε μία φυλακή στην Αίγινα.
Ο Μπάμπης απελευθερώνεται το 1966. Οι δύο ερωτευμένοι ξαναβρίσκονται και περνούν μαζί μερικούς μήνες και συμμετέχουν στις μεγάλες πολιτικές διαδηλώσεις της εποχής. Η Ελένη συλλαμβάνεται, αφού εξακολουθούσε να θεωρείται καταζητούμενη. Κατά τη διάρκεια της δίκης της, παρουσιάζεται ως επικίνδυνη τρομοκράτισσα, εχθρός του κράτους. Καταδικάζεται σε βαριά ποινή φυλάκισης. Αντιλαμβάνεται ότι είναι έγκυος και τελικά γεννάει μέσα στη φυλακή. Ο Μπάμπης συλλαμβάνεται τις πρώτες μέρες της Χούντας. Στις φυλακές, οι φύλακες αντιμετωπίζουν τους κρατούμενους ως παλιούς φίλους με τους οποίους συναντιούνται ξανά. Ο Μπάμπης φυλακίζεται στην ίδια φυλακή με την Ελένη και τον γιο τους.
Συναντιούνται μερικές φορές στην κεντρική πλατεία. Επικοινωνούν μεταξύ τους χρησιμοποιώντας την αντανάκλαση του ήλιου σε ένα σπασμένο κομμάτι καθρέπτη. Η δικτατορία, στο όνομα των αξιών της οικογένειας, τους αναγκάζει να παντρευτούν. Καθώς δεν επιτρεπόταν σε κανένα άτομο να εισέλθει στη φυλακή, κουμπάρος ήταν το μωρό. Οι δύο τους χωρίζονται αμέσως μετά την τελετή.
Με τη Μεταπολίτευση, όταν πια αφήνονται ελεύθεροι και μπορούν πια να μένουν μαζί, η Ελένη αντιλαμβάνεται ότι έχουν αποξενωθεί με τον Μπάμπη και δεν έχουν τίποτα να πουν.
Η ανακοίνωση του ΚΚΕ
Το ΚΚΕ εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία εκφράζει τα συλλυπητήριά του για τον θάνατο της Ελένης Βούλγαρη -Γκολέμα.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση: “Το ΚΚΕ με μεγάλη θλίψη «αποχαιρετά τη συντρόφισσα Ελένη Βούλγαρη – Γκολέμα, που έφυγε σήμερα από τη ζωή”.
“Η συντρόφισσα Ελένη Γκολέμα γεννήθηκε το 1935, στο χωριό Φιλιαδώνα (Χιλιαδού) Δομοκού Φθιώτιδας, παιδί οικογένειας αγωνιστών – κομμουνιστών. Μόλις στον πρώτο χρόνο της ζωής της, το 1936, ο πατέρας της φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία από τη δικτατορία του Μεταξά και εκτελέστηκε το 1942 στο στρατόπεδο του Παύλου Μελά. Η μητέρα της συνελήφθη για πρώτη φορά το 1947, αλλά και αργότερα από τη Χούντα, η οποία την εξόρισε στη Γυάρο, ενώ τον ίδιο δρόμο ακολούθησαν και οι αδελφές της, που συμμετείχαν στην ΕΠΟΝ και στη συνέχεια στο Δημοκρατικό Στρατό.
Η συντρόφισσα Ελένη μετά τη σύλληψη της μητέρας της βρέθηκε στην Αθήνα, στη θεία της. Σε ηλικία μόλις 12 ετών εντάχθηκε στα Αετόπουλα και βοηθούσε στην παράνομη δουλειά του Κόμματος.
Τελειώνοντας το Γυμνάσιο, το 1954 στη Λάρισα, οργανώνεται στο ΚΚΕ, το οποίο υπηρέτησε με αυταπάρνηση και ανιδιοτέλεια στην πορεία μιας ολόκληρης ζωής γεμάτης από αγώνες και θυσίες.
Τον ίδιο χρόνο γνωρίστηκε και με τον σύντροφό της στη ζωή και τον αγώνα, σ. Μπάμπη Γκολέμα, στέλεχος του ΚΚΕ, ο οποίος συνελήφθη, βασανίστηκε από την Ασφάλεια χωρίς να υποκύψει και μετά από 3,5 χρόνια υπόδικος καταδικάστηκε με τον νόμο 375 «περί κατασκοπείας». Η ίδια διέφυγε της σύλληψης, αλλά επικηρύχθηκε. Παρέμεινε κρυμμένη για 6 μήνες και στη συνέχεια πέρασε στην παράνομη δράση, από το 1954 έως το 1966, διακινώντας τον Ριζοσπάστη και άλλα έντυπα.
Συνελήφθη το 1966, ούσα έγκυος και γέννησε το πρώτο της παιδί μέσα στις φυλακές Αβέρωφ, όπου και το μεγάλωσε μαζί με τις συγκρατούμενές της μέχρι τα 3 του χρόνια. Εκείνα τα χρόνια συνελήφθη ξανά ο σύντροφός της Μπάμπης. Παντρεύτηκαν μέσα στις Φυλακές Αβέρωφ το 1970. Η ζωή και η δράση τους αποτυπώθηκε στην κινηματογραφική ταινία του Πέτρου Βούλγαρη “Τα Πέτρινα Χρόνια”. Μέσα στη φυλακή, μαζί με τις συγκρατούμενές της, έδωσαν αγώνα για τους όρους κράτησης και σίτισης, οργάνωσαν τη μόρφωσή τους.
Η συντρόφισσα Ελένη έμεινε φυλακισμένη για περισσότερα από 7 χρόνια. Αποφυλακίστηκε τον Σεπτέμβρη του 1973 κι αμέσως συνέβαλε στην ανασυγκρότηση των παράνομων οργανώσεων του ΚΚΕ. Υπήρξε τακτικό μέλος της πρώτης Επιτροπής Πόλης Αθήνας του ΚΚΕ. Στη συνέχεια διετέλεσε Γραμματέας των Κομματικών Οργανώσεων στις βόρειες συνοικίες. Δούλεψε επίσης στη Γυναικεία Επιτροπή της Επιτροπής Πόλης της Αθήνας, αλλά και στον συνδικαλιστικό τομέα του Ιματισμού και της Κλωστοϋφαντουργίας, στην Εργατική Αχτίδα. Από το 1976, που έκανε το δεύτερο παιδί της, εγκαταστάθηκε στην Ηλιούπολη και συνέχισε να ανταποκρίνεται με υψηλό αίσθημα ευθύνης και προσφοράς στους αγώνες που ακολούθησαν, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ” αναφέρεται στην ανακοίνωση του κόμματος, στην οποία εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στα δύο της παιδιά Μίλτο και Κώστα και στα εγγόνια της.
