της Άννας Κανδύλη
Καμία δική της ευθύνη για την τραγωδία στο Μάτι με τους 102 νεκρούς δεν προκύπτει από τα στοιχεία της δικογραφίας και τις προβλέψεις του νόμου, σύμφωνα με την Ρένα Δούρου.
Η πρώην περιφερειάρχης Αττικής κατά την απολογία της την περασμένη Παρασκευή στον 6ο τακτικό ανακριτή, μέσω του πολυσέλιδου υπομνήματος που κατέθεσε, των δεκάδων εγγράφων που προσκόμισε και των απαντήσεων της στον ανακριτή, «έδειξε» σαφώς την πυροσβεστική για έλλειψη συντονισμού και ενημέρωσης καταλήγοντας ότι « δεν υπάρχει καμία ένδειξη ενοχής, πολλώ δε μάλλον, αποχρώσα σε βάρος μου».
Άλλοι ήταν αρμόδιοι
Ειδικότερα, η κ.Δούρου που αφέθηκε ελεύθερη μετά την 12ωρη απολογία της χωρίς κανέναν περιοριστικό όρο, υποστήριξε ότι «….από τις επικοινωνίες προκύπτει ότι κανείς φορέας Πολιτικής Προστασίας που συνδράμει στο έργο του Πυροσβεστικού Σώματος δεν είχε σαφή εικόνα για το μέγεθος και την εξέλιξη της φωτιάς, εστερούντο δε όλοι της αναγκαίας πληροφόρησης από το Πυροσβεστικό Σώμα. Ακόμη και ο (πρωην) Αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας κ. Τσουβάλας με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο βεβαιώνει την έλλειψη επικοινωνίας και γνώσης από το Πυροσβεστικό Σώμα.. Η ενημέρωση του κοινού σε γενικό ή τοπικό επίπεδο κατά τη διάρκεια της καταστολής της πυρκαγιάς γίνεται αποκλειστικά από το Πυροσβεστικό Σώμα και τέτοια ενημέρωση δεν υπήρξε».
Για την μη εκκένωση της περιοχής απάντησε πως «…ουδέποτε και με κανέναν τρόπο, περιήλθε στα όργανα Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής ή στην Περιφερειάρχη Αττικής ή στους Αντιπεριφερειάρχες ή στην Εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλο Πολιτικής Προστασίας, εισήγηση από τον επικεφαλής αξιωματικό του Πυροσβεστικού Σώματος, για την εφαρμογή του μέτρου της Οργανωμένης Προληπτικής Απομάκρυνσης Πολιτών από την εντοπισμένη ή την μείζονα ή την ευρύτερη περιοχή της πυρκαγιάς»
Σχετικά με την καθυστερημένη αποστολή προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής του σχεδίου για την πρόληψη και την ετοιμότητα όσον αφορά στην αντιμετώπιση κινδύνων που προέρχονται από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών, η κ.Δούρου είπε ότι : «Η αποστολή από την Αυτοτελή Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής του Περιφερειακού Σχεδιασμού με τίτλο «ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ 2018 – Σχεδιασμός για την πρόληψη και ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κινδύνων που προέρχονται από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών», που η ίδια εκπόνησε κατ’ αρμοδιότητα, οφείλεται στην καθυστερημένη εκπόνηση του Σχεδίου Δράσης της ΓΓΠΠ (25.5.2018) και τις εντεύθεν μη έγκαιρες εκδόσεις σχετικών αποφάσεων φορέων της Κεντρικής Κυβέρνησης…η καθυστέρηση αυτή ουδόλως επηρέασε τον Σχεδιασμό της Αυτοτελούς Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής για το έτος 2018, αφού είχε αποστείλει έγκαιρα από τις 2.3.2018 στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής και στην ΠΕΠΥΔ και προφανώς πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου (1.5.2018) Πίνακες για το έτος 2018 με επικαιροποιημένα τα στοιχεία του ανθρώπινου δυναμικού και των μέσων της Περιφέρειας για το έτος 2018, τα οποία ενσωματώθηκαν και περιλήφθηκαν στον επικαιροποιημένο Πίνακα Μητρώου προσωπικού και οχημάτων υπηρεσιών και φορέων που εμπλέκονται σε δράσεις Πολιτικής Προστασίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής και στο Σχέδιο Αντιμετώπισης Δασικών Πυρκαγιών έτους 2018 της Περιφερειακής Πυροσβεστικής Διοίκησης Αττικής (ΠΕΠΥΔ), όπως προκύπτει από αυτούς, με συνέπεια να είναι γνωστά σε όλα τα αρμόδια όργανα της πρόληψης και της καταστολής των δασικών πυρκαγιών».
Η Πυροσβεστική υπεύθυνη για τη μη εκκένωση της περιοχής
Ειδικά για την «μη οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών από την περιοχή ευθύνης της » η πρώην Περιφερειάρχης υποστήριξε ότι :
1. Με βάση το νομοθετικό πλαίσιο:
– Η οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών εξετάζεται ως μέτρο προληπτικής προστασίας τους, που πρέπει να δρομολογείται εγκαίρως (ενώ η καταστροφή βρίσκεται σε εξέλιξη) και κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις και περιορισμούς, η εκτίμηση των οποίων μπορεί να γίνει μόνο σε τοπικό επίπεδο και έχει μη υποχρεωτικό χαρακτήρα,
– Ο μόνος αρμόδιος να εισηγηθεί την οργανωμένη απομάκρυνση στις περιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών είναι ο εκάστοτε Επικεφαλής Αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου, έχοντας την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο,
– Η δράση της απομάκρυνσης πραγματοποιείται μόνον όταν εξασφαλίζεται εγκαίρως η καλή οργάνωση για την ασφαλή υλοποίησή της. Σε αντίθετη περίπτωση η δράση αυτή εύκολα μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερες συνέπειες – απώλειες και να μετατραπεί σε επιχείρηση διάσωσης, την ευθύνη της οποίας στο χερσαίο χώρο, έχει το Πυροσβεστικό Σώμα (παρ. β, του αρθ. 1 του Ν.3511/2006, όπως έχει τροποποιηθεί βάσει του άρθ. 63 του Ν.4249/2014 και ισχύει),
– Στις δράσεις του ΠΣ περιλαμβάνεται ο απεγκλωβισμός και διάσωση πολιτών που βρίσκονται σε επαφή, ή εντός του φλεγόμενου χώρου και η προσωπική τους ασφάλεια διατρέχει άμεσο και διαρκή κίνδυνο που απαιτεί την παροχή βοήθειας, το ταχύτερο δυνατόν, ώστε να μην υπάρξουν απώλειες, και η ενημέρωση του κοινού σχετικά με την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών και το έργο καταστολής τους από το ΠΣ (βλ. παρ. 2.4 σελ. 20 του Σχεδίου Δράσης της ΓΓΠΠ),
2. Ο όρος «εντολή εκκένωσης» δεν συναντάται ως όρος δράσης στο «Σχέδιο Δράσεων για την αντιμετώπιση κινδύνων λόγω δασικών πυρκαγιών» (αρ. πρωτ. 3752/25-05-2018 της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΑΔΑ:ΩΞΧΦ465ΧΘ7-ΣΚΗ) και την ισχύουσα νομοθεσία και δεν είναι νομικά αποδεκτός ως όρος δράσης στον οποίο συμπράττει καθ’ οιονδήποτε τρόπο για την υλοποίησή του η Τοπική Αυτοδιοίκηση και δύναται προχείρως να νοηθεί ως συνώνυμο του απεγκλωβισμού και της διάσωσης
3. Με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο, δήλωσα και επαναλαμβάνω ότι ουδέποτε και με κανέναν τρόπο, περιήλθε στα όργανα Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής ή στην Περιφερειάρχη Αττικής ή στους Αντιπεριφερειάρχες ή στην Εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλο Πολιτικής Προστασίας, εισήγηση από τον επικεφαλής αξιωματικό του Πυροσβεστικού Σώματος, για την εφαρμογή του μέτρου της Οργανωμένης Προληπτικής Απομάκρυνσης Πολιτών από την εντοπισμένη ή την μείζονα ή την ευρύτερη περιοχή της πυρκαγιάς,
4. Από τα στοιχεία της δικογραφίας και για το ίδιο θέμα στην Έκθεση Επιθεωρητών – Ελεγκτών της ΕΑΔ γράφεται συμπερασματικά επί λέξει:«Από τα προαναφερόμενα φαίνεται ότι από την εκδήλωση της υπό διερεύνηση δασικής πυρκαγιάς και κατά τα στάδια εξέλιξής της δεν υποβλήθηκε από τον εκάστοτε επί τόπου επικεφαλής Αξιωματικό του Πυροσβεστικού Σώματος (που έχει την ευθύνη της διεύθυνσης και του συντονισμού του πυροσβεστικού έργου) η σύμφωνα με τις διατάξεις του αρθ. 6 παρ. 5 περ. στ΄ του ν. 3013/2002 εισήγηση για τη λήψη του μέτρου της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών»,
5. Στην ίδια Έκθεση αναγράφεται ότι:«Από τα παραπάνω και τα όσα έχουν αναφερθεί, προκύπτει ότι στην Περιφέρεια Αττικής δεν υποβλήθηκε η κατά τις διατάξεις του αρθ. 6 παρ. 5 περίπτωση στ’ του ν. 3013/2002 εισήγηση για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών και, ως εκ τούτου, δεν εξετάσθηκε η λήψη ή μη της σχετικής απόφασης για την υλοποίηση του εν λόγω μέτρου»,
6. Στην αριθ. 436/2019 Εισαγγελική Διάταξη γράφεται επί λέξει:«Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τα ανωτέρω προκύπτει, ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν μπορεί να τεθεί ζήτημα για την δράση της Οργανωμένης Απομάκρυνσης Πολιτών για τους παρακάτω λόγους …», «… Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα αναφέρθηκαν προηγούμενα σχετικά με τους όρους, τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις για την υλοποίηση της οργανωμένης απομάκρυνσης και τις ως άνω συνθήκες, που έγινε ο σχετικός διάλογος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί εισήγηση περί λήψης του μέτρου και αποδοχή αυτής»,
7.Το μόνο «προληπτικό» μέτρο που προβλέπεται μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς η λήψη του οποίου ανάγεται σε απόφαση του οικείου Δημάρχου, Περιφερειάρχη ή Αντιπεριφερειάρχη είναι η προληπτική απομάκρυνση πολιτών ενόψει απειλούμενου κινδύνου μετά από εισήγηση του αρμόδιου Αξιωματικού της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας κατά τα ανωτέρω. Οποιαδήποτε άλλη δράση π.χ. επιχείρηση διάσωσης, διαφυγής ή απεγκλωβισμού είτε για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με την εκδήλωση πυρκαγιάς και το έργο καταστολής ενεργείται αποκλειστικά από το Πυροσβεστικό Σώμα,
8. Από την δικογραφία προκύπτει ότι κατά την εξέλιξη της πυρκαγιάς επιτελείτο από το Πυροσβεστικό Σώμα, η δράση της διάσωσης και απεγκλωβισμού των πολιτών, για την οποία ρητά και κατηγορηματικά, την ευθύνη για τον σχεδιασμό, τον συντονισμό, την διεύθυνση, την ενημέρωση των πολιτών και το επονομαζόμενο «γενικό πρόσταγμα», έχει ο επικεφαλής αξιωματικός της πυροσβεστικής, που δρα στο πεδίο, ανεξάρτητα από το αν αφορά έναν ή δύο δήμους και ανεξάρτητα του χαρακτηρισμού της καταστροφής, μικρής ή μεγάλης έντασης, περιφερειακής ή τοπικής. Καθ’ όλη τη διάρκεια της δράσης προκύπτει ότι τα περιπολικά της ΕΛ.ΑΣ. που συνέδραμαν, με τις σειρήνες και τα μεγάφωνα ενημέρωναν τον κόσμο να απομακρυνθεί…»
