Ο καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης και η ομάδα του αποκωδικοποιούν καθημερινά για το enikos.gr την ημερήσια επιδημιολογική έκθεση του ΕΟΔΥ, παραθέτοντας τις εκτιμήσεις τους για την πορεία της πανδημίας του κορονοϊού στη χώρα.
“Η αυξητική πορεία της διασποράς έχει διακυμάνσεις. Τις τελευταίες ημέρες υπήρχε μια μικρή επιβράδυνση της αυξητικής πορείας (η οποία παρέμενε αυξητική), αλλά από χθες έχουμε μια νέα επιτάχυνση που περιμένουμε να συνεχιστεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα” τονίζει ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης στο enikos.gr, σημειώνοντας πως, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, στη Θεσσαλονίκη αναμένεται να φτάσουμε σε αρνητικό ρεκόρ πανδημίας μέσα στην εβδομάδα (από την Πέμπτη και έπειτα).
“Στην παρούσα φάση δεν μπορούμε απλώς να ποντάρουμε μόνο στην ανάπτυξη του εμβολιαστικού προγράμματος. Πρέπει να διαχειριστούμε τον υγειονομικό
κίνδυνο και με άλλα ενεργά μέτρα μείωσης της διασποράς” αναφέρει ο καθηγητής του ΑΠΘ. Γι’ αυτό η ομάδα του προτείνει:
1. Εντατικοποίηση του εμβολιαστικού προγράμματος με κύριο άξονα την τοπική κοινωνία και την ενημέρωση πόρτα-πόρτα από τοπικούς παράγοντες με αυξημένο κοινωνικό κύρος
2. Υποχρεωτικό ένα self test την εβδομάδα για όλους τους εργαζόμενους και ελεύθερους επαγγελματίες που είναι εμβολιασμένοι (δωρεάν, πληρωμένο είτε από το κράτος είτε από τον εργοδότη τους)
3. Υποχρεωτικό ένα rapid test την εβδομάδα για όλους τους μη εμβολιασμένους εργαζόμενους και ελεύθερους επαγγελματίες (πληρωμένο από τους ίδιους). Σε δραστηριότητες υγειονομικού ενδιαφέροντος (π.χ. εστιατόρια, καφέ, κλπ.) υποχρεωτικά 2 rapid test για τους ανεμβολίαστους εργαζόμενους.
4. Εντατικοποίηση των ελέγχων για την αυστηρή εφαρμογή των ισχυόντων μέτρων (π.χ. πρόσβαση σε κλειστούς χώρους εστιατορίων, κλαμπ, καφέ, σχολείων, Πανεπιστημίων)
5. Μείωση και πάλι στο 65% της πλήρωσης των μέσων μαζικής μεταφοράς
6. Ενημέρωση για την τρίτη δόση και για το εμβόλιο της γρίπης ώστε να εντατικοποιηθούν και τα παραπάνω.
Η ανάλυση που κάνoυν για το enikos.gr ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης και η ομάδα του
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο αριθμός κρουσμάτων το Σάββατο ανήλθε στα 4.696 νέα κρούσματα με τον αντίστοιχο κυλιόμενο μέσο όρο 7 ημερών να διαμορφώνεται στα 3.596. Οι προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (που λαμβάνουν υπόψη την διασπορά όλων των μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2) είναι 3.701 (ημερήσια νέα κρούσματα) και 3.509 (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) αντίστοιχα.
Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν ήταν 276.984 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε στο 1,7 %. Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 150.000 την ημέρα, συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας, αλλά και να εντοπίζονται περισσότεροι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί, συντελώντας στην ανάσχεση πιθανής έξαρσης που θα μπορούσε να συμβεί λόγω της εμφάνισης ολοένα και ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών, σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα ανοίγματα και τις τουριστικές ροές.
Σημαντικοί σύμμαχοι σε αυτή την προσπάθεια αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 αποτελούν εκτός από τα rapid test και τα self test, για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα και την υπολογιστική πλατφόρμα CORE, αλλά και για να συνεχιστεί η πολύ καλή πορεία στο σύνολο της χώρας.
Ο αριθμός ημερήσιων θανάτων (38) που καταγράφηκε το Σάββατο είναι σημαντικά μειωμένος σε σχέση με την Παρασκευή (55). Όπως είχαμε προβλέψει ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος που σήμερα είναι 42,3 ακολουθεί πλέον την πορεία του αριθμού των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση.
Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), ο αριθμός είναι αυξημένος σε σχέση με την Παρασκευή (404 από 392). Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών που νοσηλεύονται σε κλίνες ΜΕΘ με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, των ασθενών που νοσηλεύονται σε απλές κλίνες στο Σχήμα 2 (όπου διαφαίνεται πλέον η αναμενόμενη αύξηση στις νοσηλείες), ενώ η εκτίμησή μας για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 3.
Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 2. Αριθμός κρουσμάτων σε σοβαρή κατάσταση (νοσηλευόμενοι σε απλές κλίνες) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 3. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια μέχρι τις 31 Οκτωβρίου, αποτυπώνονται στο Σχήμα 4.
Αυτή η προβλεπόμενη πορεία, που αφορά τα κρούσματα, τους νοσηλευόμενους σε απλές κλίνες, όσο και σε ΜΕΘ, καθώς επίσης και τους θανάτους, βασίζεται στις ακόλουθες παραδοχές:
- 000 self-test πραγματοποιούνται ημερησίως κατά μέσο όρο πλέον, και οι φορείς που εντοπίζονται θετικοί και θα επιβεβαιώνονται και με τεστ του ΕΟΔΥ, θα εισέρχονται σε καραντίνα 14 ημερών και θα ακολουθεί ιχνηλάτηση των επαφών τους. Σε αυτή τη βάση πιστεύουμε να γίνεται κατανοητή η σημασία του μέτρου, αφού συντελεί αποφασιστικά στη διακοπή αλυσίδων μετάδοσης από ασυμπτωματικούς και προσυμπτωματικούς που χωρίς να έχουν αντιληφθεί ότι είναι φορείς, θα μετέδιδαν τον ιό.
- Τα υπάρχοντα ανοίγματα, θα πραγματοποιούνται με τους προγραμματισμένους όρους προφύλαξης και ταυτόχρονα δε θα παρατηρηθούν εικόνες αδικαιολόγητης συρροής. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, υπευθυνότητα και σύνεση ώστε να τηρηθούν οι παραπάνω όροι.
- Ο ρυθμός εμβολιασμών θα συνεχιστεί με το ρυθμό που πραγματοποιείται τώρα, δηλαδή περίπου 25.000 ημερησίως.
Η πτωτική πορεία που εμφανίζονταν μέχρι και τα μέσα Σεπτεμβρίου οφείλονταν σε μεγάλο βαθμό στη ζέστη που χαρακτήριζε τον καιρό σχεδόν όλη τη χώρα μέχρι και τις αρχές Σεπτεμβρίου και στον πολύ μεγάλο αριθμό τεστ που γίνονται ημερησίως από τον ΕΟΔΥ. Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες και η ιδιαίτερα έντονη ηλιοφάνεια βοήθησαν στην σταθεροποίηση της πορείας της πανδημίας, αλλά όχι και σε αποκλιμάκωση, καθώς ο βαθμός εμβολιασμού δεν είναι ακόμη αρκετά υψηλός και τα μέτρα ατομικής προστασίας εφαρμόζονται με μεγάλη χαλαρότητα. Για την ώρα παρατηρείται σχετικά συγκρατημένη (αλλά επιταχυνόμενη) αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων, που υποβοηθείται από το συνολικά μεγάλο αριθμό τεστ που γίνονται καθημερινά, αλλά η προοδευτική μείωση της θερμοκρασίας και η επαγόμενη αύξηση της μεταδοτικότητας, οδηγούν στην ανοδική τάση της φθινοπωρινής και χειμερινής περιόδου.
Με δεδομένη την αβεβαιότητα που αφορά κυρίως τις τρεις παραπάνω παραδοχές, οι προβλέψεις μας επαναεπικαιροποιούνται εάν παρατηρήσουμε αποκλίσεις που δε θα επιβεβαιώνουν την αναμενόμενη πορεία. Χρειάζεται προσοχή στην πορεία της διασποράς του SARS-CoV-2 στις επόμενες εβδομάδες, με δεδομένη την επικράτηση του στελέχους Β.1.167 (στέλεχος Δ) στην Ελλάδα, το οποίο έχει αυξημένη μεταδοτικότητα από το αρχικό στέλεχος της Γουχάν κατά 100%.
Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτεια
Στις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, παρατηρείται αύξηση κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη με 872 κρούσματα (661 κρούσματα την Παρασκευή), όπως και στην Αττική με 943 κρούσματα (599 κρούσματα την Παρασκευή). Η Αττική αντιπροσωπεύει περίπου το 20% των κρουσμάτων, και εμφανίζει σχεδόν 8% περισσότερα κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη. Η πορεία των κρουσμάτων στην Αττική, παρουσιάζεται στο Σχήμα 5, ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) παρουσιάζεται στο Σχήμα 6.
Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αττική
Σχήμα 6. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στην Αττική
Στη Θεσσαλονίκη διαμορφώνεται ανοδική πορεία (Σχήμα 7), ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) στη Θεσσαλονίκη παρουσιάζεται στο Σχήμα 8. Πλέον η Θεσσαλονίκη έχει αρκετά υψηλότερο αριθμό νέων κρουσμάτων (κυλιόμενο μέσο όρο 7 ημερών) ανά 100.000 πληθυσμού σε σχέση με την Αθήνα (58 έναντι 18), και δυστυχώς επαληθεύεται η πρόβλεψη μας για δυναμικό ταχύτερα αναπτυσσόμενου κύματος κατά τη Φθινοπωρινή περίοδο, που στην πορεία θα συντελέσει σε ανάλογη αύξηση στο ΕΣΥ σε ό,τι αφορά στην ανάγκη για κλίνες ΜΕΘ για αντιμετώπιση ασθενών με COVID-19.
Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσσαλονίκη
Σχήμα 8. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE στη Θεσσαλονίκη
Όσον αφορά στη Θεσσαλία, αυξημένος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή παρατηρήθηκε στη Λάρισα με 326 κρούσματα και αναμένουμε και τα αποτελέσματα των επομένων ημερών για να διαπιστώσουμε εάν έχουμε φθάσει στην κορύφωση του ανοδικού κύματος, ή προβλέπεται να συνεχιστεί η ανοδική τάση (σενάριο που φαντάζει το πιθανότερο, παρά τις πτωτικές τάσεις των προηγουμένων ημερών (Σχήμα 9).
Στη Μαγνησία με 207 κρούσματα (Σχήμα 10) παρατηρείται αύξηση στον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων, σε σχέση με την Παρασκευή και επιβράδυνση της ανοδικής πορείας, με τρόπο παρόμοιο με της Λάρισας. Στην Καρδίτσα όπου εντοπίστηκαν 32 κρούσματα (Σχήμα 11), η πορεία της πανδημίας ενώ βρίσκονταν σε αποκλιμάκωση, έχει αναστραφεί σε ανοδική, οπότε και συνεχίζει να παραμένει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας. Στα Τρίκαλα εντοπίστηκαν 95 κρούσματα και η ανοδική τάση έχει περιέλθει σε αποκλιμάκωση (Σχήμα 12).
Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα
Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία
Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα
Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Τρίκαλα
Στην Αχαΐα, παρουσιάζεται μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή με 161 κρούσματα (Σχήμα 13), και η ανοδική τάση δείχνει να κάμπτεται, αλλά συνεχίζει να παραμένει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας. Στη Λακωνία εντοπίστηκαν 19 κρούσματα και διαμορφώνεται ξανά ανοδική τάση και πλέον βρίσκεται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας (Σχήμα 15). Μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή παρουσιάστηκε στην Αργολίδα όπου εντοπίστηκαν 46 κρούσματα (Σχήμα 16) και διαμορφώνεται ανοδική τάση, ενώ η περιοχή συνεχίζει να βρίσκεται πάνω από το όριο του χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας.
Η Αρκαδία, όπου εντοπίσθηκαν 44 κρούσματα, παραμένει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, και η ανοδική πορεία παρουσιάζει σημάδια κάμψης (Σχήμα 14). Όσον αφορά άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή εμφανίζεται στη Μεσσηνία όπου εντοπίστηκαν 107 κρούσματα, (Σχήμα 17), η οποία συνεχίζει να βρίσκεται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, όπου επίσης κάμπτεται η ανοδική πορεία. Στην Ηλεία, όπου εντοπίστηκαν 23 κρούσματα, συνεχίζει να βρίσκεται κάτω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας και βρίσκεται σε σταθεροποίηση (Σχήμα 18). Στην Κορινθία εντοπίστηκαν 39 κρούσματα (Σχήμα 19), και συνεχίζει η ανοδική πορεία που τη έχει επαναφέρει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως κόκκινη περιοχή.
Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα
Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λακωνία
Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αργολίδα
Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αρκαδία
Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μεσσηνία
Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ηλεία
Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κορινθία
Στην Αιτωλοακαρνανία όπου εντοπίσθηκαν 82 κρούσματα, παρατηρείται μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή, και η ανοδική τάση ενώ είχε αρχίσει να επιβραδύνεται, συνεχίζει με έντονο ρυθμό (Σχήμα 20). Στην Εύβοια, με 19 κρούσματα, παρατηρείται μικρότερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή (Σχήμα 21), και η πιο πρόσφατη ανοδική πορεία που την έχει επαναφέρει άνω του ορίου χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, είναι πλέον πτωτική. Μικρότερο αριθμό κρουσμάτων είχαμε στη Βοιωτία όπου εντοπίστηκαν 24 κρούσματα (Σχήμα 22), και η πορεία είναι πλέον πτωτική, αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας.
Στη Φωκίδα εντοπίστηκαν 14 νέα κρούσματα, η ανοδική τάση συνεχίζει αν και με μειωμένο ρυθμό, και βρίσκεται ήδη πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας (Σχήμα 23). Μεγαλύτερος σε σχέση με την Παρασκευή ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων στη Φθιώτιδα όπου εντοπίσθηκαν 64 κρούσματα, συνεχίζει να βρίσκεται πάνω από το όριο της περιοχής ανησυχίας, και ενώ η ανοδική τάση είχε αρχίσει να κάμπτεται, συνεχίζει ξανά ανοδικά (Σχήμα 24). Στην Ευρυτανία εντοπίστηκαν 6 νέα κρούσματα, και η πιο πρόσφατη ανοδική διακύμανση, την έχει φέρει ξανά πάνω από το όριο της περιοχής ανησυχίας (Σχήμα 25).
Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία
Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Εύβοια
Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Βοιωτία
Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φωκίδα
Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φθιώτιδα
Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ευρυτανία
Αναφορικά με τις περιοχές της Ηπείρου, μεγαλύτερος σε σχέση με την Παρασκευή ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων στα Ιωάννινα με 67 κρούσματα (Σχήμα 26), με την ανοδική πορεία να ανακάμπτει ξανά. Στη Θεσπρωτία (Σχήμα 27) εντοπίστηκαν 17 κρούσματα, υπάρχει ανοδική διακύμανση, και πλησιάζει ξανά στο όριο της περιοχής ανησυχίας.
Στην Άρτα όπου εντοπίστηκαν 11 νέα κρούσματα, συνεχίζει να βρίσκεται κάτω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, αναπτύσσεται όμως ανοδική τάση με διακυμάνσεις (Σχήμα 28). Στην Πρέβεζα, εντοπίστηκαν 15 νέα κρούσματα, συνεχίζει να βρίσκεται μόλις κάτω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας, και η ανοδική τάση έχει συνεχείς διακυμάνσεις (Σχήμα 29).
Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Ιωάννινα
Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσπρωτία
Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Άρτα
Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πρέβεζα
Όσον αφορά στις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, παρατηρήθηκε αύξηση κρουσμάτων στο Κιλκίς με 85 κρούσματα (Σχήμα 35), στην Πέλλα με 121 κρούσματα (Σχήμα 31), στη Χαλκιδική με 43 κρούσματα (Σχήμα 41), στη Φλώρινα με 14 κρούσματα (Σχήμα 33), στην Ημαθία με 123 κρούσματα (Σχήμα 30) και στις Σέρρες με 125 κρούσματα (Σχήμα 39). Αντίθετα, μείωση στον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων είχαμε στην Καστοριά με 16 κρούσματα (Σχήμα 40), στην Πιερία με 86 κρούσματα (Σχήμα 37) και στα Γρεβενά με 12 κρούσματα (Σχήμα 38). Ανησυχία υπάρχει για τις Σέρρες, το Κιλκίς, τα Γρεβενά, τη Φλώρινα, τη Χαλκιδική, τα Γρεβενά, καθώς και για την Ημαθία, τις Σέρρες και την Πέλλα, παρά τις πτωτικές τάσεις των προηγουμένων ημερών.
Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία
Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα
Σχήμα 32. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη
Σχήμα 33. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα
Σχήμα 34. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα
Σχήμα 35. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς
Σχήμα 36. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα
Σχήμα 37. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία
Σχήμα 38. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά
Σχήμα 39. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες
Σχήμα 40. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καστοριά
Σχήμα 41. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χαλκιδική
Όσον αφορά στη Θράκη, στη Ροδόπη εντοπίστηκαν 56 κρούσματα (Σχήμα 42), παρατηρείται μείωση του αριθμού των κρουσμάτων, βρίσκεται εδώ και μέρες πάνω από το όριο ανησυχίας αλλά η ανοδική πορεία αρχίζει να κάμπτεται. Στην Ξάνθη, στην οποία εντοπίστηκαν 87 κρούσματα (Σχήμα 33) παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή, και κάμψη της ανοδικής τάσης. Στον Έβρο εντοπίσθηκαν 102 κρούσματα (Σχήμα 44), και η ανοδική πορεία συνεχίζει, παρά τα σημάδια κάμψης των προηγουμένων ημερών.
Σχήμα 42. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη
Σχήμα 43. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ξάνθη
Σχήμα 44. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον Έβρο
Στο Ηράκλειο, όπου εντοπίστηκαν 47 κρούσματα, παρατηρείται μειωμένος αριθμός σε σχέση με την Παρασκευή, βρίσκεται πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχής ανησυχίας (Σχήμα 45), και διαμορφώνεται ανοδική τάση. Στα Χανιά με 37 κρούσματα (Σχήμα 46) έχουμε αυξημένο αριθμό κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή και υπάρχει σταθεροποίηση (έως ήπια ανοδική τάση), έχοντας βρεθεί ξανά μόλις πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχής ανησυχίας. Μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων παρατηρείται στο Ρέθυμνο με 20 κρούσματα, και διαμορφώνεται ανοδική τάση, που το επαναφέρει πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχής ανησυχίας (Σχήμα 47). Στο Λασίθι παρατηρείται μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή, καθώς εντοπίστηκαν 19 κρούσματα (Σχήμα 48), παρατηρείται ανοδική τάση, και βρίσκεται στο όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας.
Σχήμα 45. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο
Σχήμα 46. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά
Σχήμα 47. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ρέθυμνο
Σχήμα 48. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Λασίθι
Στη Λέσβο, εντοπίστηκαν 41 νέα κρούσματα (Σχήμα 49), βρίσκεται ξανά πάνω από το όριο της περιοχής ανησυχίας, και διαμορφώνεται ξανά έντονα ανοδική πορεία. Στην Κέρκυρα, εντοπίστηκαν 43 κρούσματα (Σχήμα 50), παρατηρείται μικρότερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με την Παρασκευή, πλέον έχει αναστραφεί σε ανοδική η πορεία αποκλιμάκωσης και συνεχίζει να παραμένει άνω του ορίου χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας. Στη Χίο όπου εντοπίστηκαν 3 νέα κρούσματα, παρατηρούνται έντονες διακυμάνσεις, και πλέον έφθασε στο όριο της περιοχής ανησυχίας (Σχήμα 51).
Στη Θάσο, όπου εντοπίστηκαν 11 νέα κρούσματα, διαμορφώνεται ξανά έντονα ανοδική πορεία, και βρίσκεται αρκετά πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας (Σχήμα 52). Στην Ζάκυνθο εντοπίστηκαν 22 κρούσματα και η ανοδική πορεία ενώ είχε αρχίσει να κάμπτεται, συνεχίζει ανοδικά (Σχήμα 53). Στην Πάρο εντοπίστηκαν 18 νέα κρούσματα (Σχήμα 54) και η συνολική πορεία αποκλιμάκωσης παρουσίασε αναστροφή, οπότε και πέρασε ξανά πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχή ανησυχίας και συνεχίζει ανοδικά.
Στην Μύκονο δεν εντοπίστηκαν νέα κρούσματα (Σχήμα 55), και η πτωτική πορεία παρουσιάζει διακυμάνσεις, όπως και στη Σαντορίνη που εντοπίστηκαν 5 νέα κρούσματα (Σχήμα 56). Στη Ρόδο όπου εντοπίστηκαν 24 κρούσματα (Σχήμα 57), η έντονα ανοδική πορεία ενώ είχε περάσει σε ισχυρή αποκλιμάκωση, έχει περιέλθει ξανά σε ήπια άνοδο.
Σχήμα 49. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο
Σχήμα 50. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα
Σχήμα 51. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χίο
Σχήμα 52. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Θάσο
Σχήμα 53. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ζάκυνθο
Σχήμα 54. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πάρο
Σχήμα 55. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μύκονο
Σχήμα 56. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Σαντορίνη
Σχήμα 57. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ρόδο
Συμπεράσματα: Με βάση τα χθεσινά αποτελέσματα, σε σχέση με την Παρασκευή, έχουμε πρακτικά ίδιο αριθμό ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), και σημαντική αύξηση του αριθμού των θανάτων. Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 2,7% (η ημερήσια τιμή το Σάββατο 1,7 %) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) αυξήθηκε στο 1,16 (Rt πάνω από τη μονάδα υποδηλώνει καθαρή αύξηση της διασποράς του ιού στην κοινότητα).
O πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής Rt ανά περιφερειακή ενότητα της χώρας παρουσιάζεται στο Σχήμα 58.
Σχήμα 58. Πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής Rt
Συνολικά η ανοδική τάση των τελευταίων ημερών αντικατοπτρίζεται και από τον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών), ο οποίος πλησίασε τα 3700 (3596). Εφιστούμε την προσοχή στην αναγκαία αύξηση του αριθμού των self-test, ο οποίος έχει μειωθεί σε περίπου 200.000-300.000 από 400.000 ημερησίως που ήταν μέχρι και πριν 4 εβδομάδες (μέσος όρος 7 ημερών), ενώ με βάση το υπάρχον τείχος ανοσίας (φυσικό και επίκτητο μέσω εμβολιασμών), έχει υπολογιστεί ότι αύξηση τους στις 600.000 θα συντελέσει σε διαχειρίσιμη επιδημιολογική εικόνα στους επόμενους μήνες.
Επίσης παρατηρείται το φαινόμενο, όπου περιφέρειες που είχαν περιέλθει σε αποκλιμάκωση, να επανέρχονται σε ανοδική τάση, ακολουθώντας την ανοδική πορεία της όμορης περιφέρειας που ήταν ήδη σε ανοδική τροχιά, με εμφανές παράδειγμα τη Λάρισα και τις υπόλοιπες περιοχές της Θεσσαλίας, ιδιαίτερα τη Μαγνησία τα Τρίκαλα αρχικά και την Καρδίτσα τώρα.
Με δεδομένη την πτώση της θερμοκρασίας των επομένων ημερών και την περαιτέρω επιτάχυνση της ανόδου των κρουσμάτων, καλό θα ήταν να υπάρξει έλεγχος στις διαπεριφερειακές μετακινήσεις, με έλεγχο είτε του πιστοποιητικού εμβολιασμού ή δηλωμένου rapid-test ή πιστοποιητικού νόσησης τους τελευταίους 6 μήνες, στα διόδια και στις εξόδους των πόλεων, έτσι ώστε να μειώνονται όσο το δυνατόν περισσότερο οι πιθανότητες μετάδοσης του ιού μεταξύ των όμορων περιφερειών.
Επίσης σε περιοχές όπως οι τρεις παραπάνω και η Δράμα, η Ημαθία και η Ξάνθη που εμφανίζουν συνεχή και ταχεία αύξηση της διασποράς του SARS-CoV-2 στην κοινότητα θα ήταν καλό να επιβληθεί αυστηρότερη τήρηση των μέτρων προστασίας με υποχρεωτική τήρηση της απόστασης των 2 μέτρων και χρήση της μάσκας (ΚΝ94, ΚΝ95 ή διπλή μάσκα) παντού.
Σχήμα 59. Συγκριτικά αποτελέσματα της επιδημιολογικής εικόνας του χθεσινού Σαββάτου (30/10/2021) σε σχέση με το προηγούμενο (23/10/2021)
Η επιδημιολογική εικόνα χθες σε σχέση με το προηγούμενο Σάββατο, παρουσιάζεται στα συγκριτικά συγκεντρωτικά αποτελέσματα που δίνονται στο Σχήμα 59.
Όσον αφορά επιμέρους περιοχές, παραμένουν ακόμα πάνω από το όριο χαρακτηρισμού ως περιοχές ανησυχίας, η Αττική, η Θεσσαλονίκη η Λάρισα, η Καρδίτσα, τα Τρίκαλα, η Αχαΐα, η Αργολίδα, η Αρκαδία, η Λακωνία, η Μεσσηνία, η Ευρυτανία, η Κορινθία, η Αιτωλοακαρνανία, η Βοιωτία, η Εύβοια, η Φθιώτιδα, η Φωκίδα, τα Ιωάννινα, η Κοζάνη, η Ημαθία, η Πέλλα, το Κιλκίς, η Καβάλα, η Καστοριά, η Φλώρινα, η Πέλλα, τα Γρεβενά, η Δράμα, οι Σέρρες, η Χαλκιδική, η Πιερία, η Ροδόπη, η Ξάνθη, ο Έβρος, το Ηράκλειο, τα Χανιά, το Ρέθυμνο, το Λασίθι, η Κέρκυρα, η Θάσος, η Ζάκυνθος, η Μύκονος, η Πάρος, η Σαντορίνη, και η Ρόδος. Η συγκεντρωτική εικόνα των επιμέρους περιοχών παρουσιάζεται στο Σχήμα 60.
Σχήμα 60. Συγκεντρωτική εικόνα των νέων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) των επιμέρους περιοχών
Η αποτύπωση των τάσεων στις επιμέρους περιοχές, παρουσιάζεται στο Σχήμα 61, όπου παρουσιάζεται ο ρυθμός μεταβολής των νέων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) των επιμέρους περιοχών. Θετικές τιμές του ρυθμού μεταβολής υποδηλώνουν άνοδο, ενώ αρνητικές τιμές υποδηλώνουν πτωτική πορεία. Το σχήμα αυτό είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικό, γιατί οι τιμές που παρουσιάζονται είναι κανονικοποιημένες ως προς τον πληθυσμό, και η σύγκριση των τάσεων ανάμεσα στις επιμέρους περιοχές είναι άμεση. Με βάση και τα σημερινά δεδομένα, πολύ λίγες περιοχές της χώρα παρουσιάζουν αποκλιμάκωση της πανδημίας, πέρα από κάποιες που είναι είτε σε σταθεροποίηση (Καστοριά), είτε διανύουν διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα (Βοιωτία).
Σχήμα 61. Συγκεντρωτική εικόνα του ρυθμού μεταβολής των νέων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) των επιμέρους περιοχών
Με βάση το Σχήμα 61, αλλά και τη συνολικότερη πορεία των τελευταίων ημερών όπως αυτή αποτυπώνεται στο Σχήμα 58 (πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής Rt ανά περιοχή), φαίνεται ότι έντονα ανοδική τάση έχουν η Θάσος, η Πάρος, η Λέσβος και η Κέρκυρα αλλά σε αυτές τις περιοχές το επιδημιολογικό φορτίο είναι χαμηλό συνολικά και οι διακυμάνσεις έντονες από μέρα σε μέρα, οπότε μεγαλύτερη ανησυχία προκαλούν οι ανοδικές τάσεις στις περιοχές της Θεσσαλίας, κυρίως της Λάρισας και σε μικρότερο βαθμό της Μαγνησίας και της Καρδίτσας, ενώ το ίδιο συμβαίνει και σε περιοχές της Πελοποννήσου, όπως η Αργολίδα, η Αχαΐα και η Μεσσηνία.
Στη Στερεά Ελλάδα συνεχίζει να προβληματίζει η Φωκίδα και η Φθιώτιδα. Όσον αφορά τις περιοχές της Μακεδονίας, αυτές που προβληματίζουν είναι οι Σέρρες, το Κιλκίς, τα Γρεβενά, η Φλώρινα, η Χαλκιδική, τα Γρεβενά, , καθώς και η Ημαθία, οι Σέρρες και η Πέλλα, παρά τις πτωτικές τάσεις των προηγουμένων ημερών. Όσον αφορά στην Ήπειρο, προβληματίζουν τα Ιωάννινα και η Ηγουμενίτσα, ενώ πλέον και η Άρτα εμφανιζει έντονα ανοδική τάση, και από τη Θράκη ο Έβρος. Πλέον και το Ηράκλειο αρχίζει να εισέρχεται σε ανοδική τροχιά, ενώ η επισημαίνεται και η έντονα ανοδική πορεία που ενδέχεται να ξεκινήσει στο Ρέθυμνο.
Σε αυτές τις περιοχές (και ιδιαίτερα σε αυτές που εμφανίζουν έντονη ανοδική πορεία) συνιστούμε κινητοποίηση κλιμακίων του ΕΟΔΥ για αυξημένους ελέγχους με rapid test και καλή ιχνηλάτηση επαφών των θετικών περιπτώσεων, εντατικοποίηση των ελέγχων σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων που ισχύουν σήμερα και λήψη ή επιμήκυνση της ισχύος περιοριστικών της διασποράς μέτρων.
Προσοχή χρειάζεται ξανά στην Αττική παρά το σχετικά ηπιότερο ρυθμό αύξησης, ο οποίος συγκρατεί και το ρυθμό ανόδου για το σύνολο της χώρας (μπλε μπάρα). Αντίθετα στη Θεσσαλονίκη, ο ρυθμός ανόδου είναι έντονος και βέβαια δημιουργεί έντονη ανησυχία ιδιαίτερα σε σχέση με την έντονη πίεση που ασκείται στο ΕΣΥ σχετικά με τη διαθεσιμότητα κλινών ΜΕΘ για ασθενείς με COVID-19. Η εντατικοποίηση των ελέγχων σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων στη Θεσσαλονίκη και γενικότερα τη Β. Ελλάδα είναι απαραίτητη.
Με δεδομένα τα υπάρχοντα ανοίγματα οικονομικών δραστηριοτήτων, την παρουσία των μεταλλάξεων και τις μετακινήσεις πληθυσμού είναι ακόμα πιο σημαντική η τήρηση των μέτρων, με κυριότερη την ορθή και μαζική εφαρμογή των self-test, με ταυτόχρονη αύξηση της ιχνηλασίας των επαφών των ανιχνευθέντων ως θετικοί και καραντίνα 14 ημερών για τους συμπολίτες μας που θα επιβεβαιωθεί ότι είναι θετικοί στην μόλυνση με SARS-CoV-2 ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί. Η σημασία και η αποτελεσματικότητα των self-test και του εμβολιασμού έχει ήδη φανεί από τον Απρίλιο και έπειτα.
Με δεδομένη την εμφάνιση της μετάλλαξης Β.1.617 ο πλήρης εμβολιασμός (με δύο δόσεις) του συνολικού πληθυσμού είναι σε συνδυασμό με τη μαζική και συχνή χρήση self-test οι δύο πιο αποτελεσματικές γραμμές άμυνας που έχουμε για να αντιμετωπίσουμε ΑΜΕΣΑ αυτό το πολύ πιο μεταδοτικό στέλεχος του SARS-CoV-2. Με δεδομένη την έντονη αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων στη Β. Ελλάδα πρέπει ΑΜΕΣΑ να αυξηθεί ο αριθμός των self-test. Τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση αποσκοπούν στο να δοθούν κίνητρα για να αυξηθεί ο ρυθμός εμβολιασμού.
Με στόχο την αντιμετώπιση του 4ου κύματος της πανδημίας στο οποίο βρισκόμαστε από τις 28 Ιουνίου πέρα από την επιτάχυνση του εμβολιασμού προτείνουμε την συνέχιση με μαζική συμμετοχή των πολιτών και τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα των self-test για όλους τους ανεμβολίαστους συμπολίτες μας, εργαζόμενους και μη. Στην περίπτωση των ανεμβολίαστων εργαζομένων τα 2 self-test την εβδομάδα θα πρέπει να είναι υποχρεωτικά. Επίσης, κινητά κλιμάκια του ΕΟΔΥ να πηγαίνουν και να κάνουν αυξημένο αριθμό rapid test στις περιοχές όπου παρατηρείται έντονα αυξητική τάση πριν ακόμη αυξηθούν πολύ τα κρούσματα συνδυάζοντας τα δεδομένα του ΕΟΔΥ με τις προσομοιώσεις της δυναμικής της πανδημίας από μοντέλα όπως το CORE της ερευνητικής ομάδας HERACLES για την Υγεία και το Εκθεσίωμα του ΑΠΘ.
Έτσι θα μπορέσουμε να βάλουμε σε καραντίνα τους θετικούς στον SARS-CoV-2 και με καλή ιχνηλάτηση επαφών να σταματήσουμε πολλαπλές αλυσίδες μετάδοσης της νόσου, μειώνοντας ή εξαλείφοντας την ανάγκη για περιοριστικά μέτρα και τοπικά lockdown. Περιοχές στις οποίες ένα τέτοιο μέτρο θα είχε πολύ μεγάλη απόδοση σήμερα είναι τα νησιά που περιέρχονται σε έντονη άνοδο, η Λάρισα, τα Γρεβενά, το Κιλκίς, και προληπτικά το Ηράκλειο.
Αν θέλουμε να συνδυάσουμε τη χρηστή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου από την COVID-19 με την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να προετοιμάζουμε κατάλληλα τους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε επίπεδα υποδομής (με τη χρήση συσκευών απολύμανσης και καθαρισμού του αέρα εσωτερικών χώρων) ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με αυξημένη ασφάλεια και να μην στηριζόμαστε μόνο στα μέτρα περιορισμού δραστηριοτήτων.
Ένα καλό παράδειγμα τέτοιας προετοιμασίας αποτελεί το ΑΠΘ, το οποίο έχει εξοπλιστεί με 150 συσκευές απολύμανσης του αέρα με φίλτρα HEPA για εργαστήρια, κλινικές, και αμφιθέατρα/αίθουσες διδασκαλίας με ανεπαρκή αερισμό μετά από σχετική πρόταση της Υγειονομικής Επιτροπής του Συλλόγου μελών ΔΕΠ (ΕΣΔΕΠ) του ΑΠΘ και γίνεται προσπάθεια να γίνει προμήθεια περισσότερων τέτοιων συσκευών και για άλλους χώρους εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου. Είναι ένα παράδειγμα που συστήνουμε σε όλες τις εκπαιδευτικές μονάδες και όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των σχολείων.
