Την τροποποίηση του άρθρου 8 του νομοσχεδίου, που ενσωματώνει την ευρωπαϊκή οδηγία για την παροχή υπηρεσιών στα οπτικοακουστικά Μέσα και προκάλεσε αντιδράσεις από τα καλλιτεχνικά σωματεία, ανακοίνωσε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ στον υπουργό Επικρατείας, Θεόδωρος Λιβάνιος.
Σε δήλωσή του, ο Θεόδωρος Λιβάνιος επισημαίνει πως “η τέχνη ως μορφή έκφρασης δεν μπορεί να υπόκειται σε κανενός είδους περιορισμό. Το άρθρο 8 του νομοσχεδίου για τα οπτικοακουστικά Μέσα, επιβάλλει στους παρόχους περιεχομένου την υποχρέωση να αποκλείουν περιεχόμενο που αφορά σε μη αποδεκτές για μία δημοκρατική κοινωνία συμπεριφορές, όπως είναι ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία, ο βίαιος λόγος και η προτροπή σε τρομοκρατικές ενέργειες. Σύμφωνα με την ίδια πρόβλεψη, που αποτελεί ενσωμάτωση ευρωπαϊκής οδηγίας, οι διοικητικές κυρώσεις που επιβάλλονται σε τέτοιες περιπτώσεις αφορούν τον πάροχο περιεχομένου και όχι τον καλλιτέχνη”.
Όπως υπογραμμίζει στη συνέχεια, “πολλοί πάροχοι (όπως ενδεικτικά το YouTube), στο πλαίσιο των όρων λειτουργίας που έχουν θεσπίσει, έχουν τη δυνατότητα αποκλεισμού οπτικοακουστικού υλικού, αποκλειστικά σύμφωνα με τα δικά τους κριτήρια” και συμπληρώνει ότι “επειδή, δεν θέλουμε να υπάρχει ουδεμία παρανόηση, που να οδηγεί σε ανυπόστατες καταγγελίες περί λογοκρισίας, το άρθρο 8 του νομοσχεδίου τροποποιείται ως εξής:
Άρθρο 8
Απαγόρευση υποκίνησης σε βία ή μίσος
(Άρθρο 6 της Οδηγίας (ΕΕ) 2010/13)
«Οι υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων δεν πρέπει να εμπεριέχουν υποκίνηση σε βία ή μίσος εναντίον ομάδας ανθρώπων ή μέλους ομάδας, ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής, ιθαγένειας ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού».
Καταλήγει με την επισήμανση πως αντίστοιχη τροποποίηση θα γίνει και στο άρθρο 32.
Στην προηγούμενη μορφή του το άρθρο 8 προέβλεπε:
“Οι υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων δεν πρέπει:
α) να εμπεριέχουν υποκίνηση σε βία ή μίσος εναντίον ομάδας ανθρώπων ή μέλους ομάδας, ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής, ιθαγένειας ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού,
β) να εμπεριέχουν δημόσια πρόκληση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος, σύμφωνα με τα άρθρα 187Α ΠΚ, 187Β ΠΚ και 32 έως 35 του ν. 4689/2020 (Α΄103)”.
Οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν
Το επίμαχο άρθρο 8 του νομοσχεδίου προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος (Π.Ο.Θ.Α), τον Πανελλήνιο Μουσικό Σύλλογο και ενώσεις καλλιτεχνών, που έκαναν λόγο για “τρομονόμο” στην τέχνη, υποστηρίζοντας ότι θα προκαλέσει λογοκρισία και ποινές για καλλιτεχνικά έργα με το πρόσχημα υποκίνησης σε βία ή μίσος.
Την άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου για τους τηλεοπτικούς σταθμούς “που θίγουν τα εργασιακά δικαιώματα” ζήτησε η ΠΟΘΑ. σημειώνοντας πως “στο άρθρο 8 εισάγεται λογοκρισία στο οπτικοακουστικά μέσα μέσω τρομονόμου. Με βάση το άρθρο 8 απαγορεύεται οποιοδήποτε υλικό που ανεβαίνει στο διαδίκτυο από δημιουργό – καλλιτέχνη ή ακόμα και από οποιοδήποτε χρήστη «να εμπεριέχει υποκίνηση σε βία ή μίσος & δημόσια πρόσκληση σε τρομοκρατικό έγκλημα». Μια ρύθμιση που έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις για την άσκηση λογοκρισίας. Η σύνδεση του πλαισίου αυτού με τον γνωστό «τρομονόμο» εντείνει τις ανησυχίες του συνόλου του καλλιτεχνικού χώρου”.
Ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος με ανάρτηση στα social media συγκέντρωσε υπογραφές “ενάντια στην εφαρμογή του τρομονόμου στην Τέχνη”, ζητώντας να αποσυρθεί άμεσα. Όπως επισημαίνει, μεταξύ άλλων, “η πραγματικότητα για την εφαρμογή του τρομονόμου και στην τέχνη δεν παίρνει παρερμηνείες. Στην Ισπανία με βάση αντίστοιχη νομοθεσία, έχουν γίνει 76 διώξεις (πολλές από αυτές αφορούν καλλιτέχνες). Σε αρκετούς έχουν αποδοθεί ποινές φυλάκισης. Στίχοι τραγουδιού που λένε «Δεν θα καταφέρουν να με λυγίσουν» απέναντι στις ειδικές δυνάμεις, θεωρούνται έως και «ωραιοποίηση της τρομοκρατίας»!! Στη Γερμανία από το 2019 και έπειτα, μουσικοί, συγγραφείς, εικαστικοί, ακαδημαϊκοί έχουν διωχθεί με βάση τον τρομονόμο, γιατί μέσα από το έργο τους κάνουν κριτική ενάντια στην πολιτική του Ισραήλ απέναντι στους παλαιστίνιους!!”.
