Της Δήμητρας Κόκκορη
Μία από τις πιο ηρωικές σελίδες της ελληνικής ιστορίας γράφτηκε σαν σήμερα, πριν από 47 χρόνια. Ήταν 3 τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου 1973, όταν το άρμα μάχης πέρασε πάνω από την πύλη του Πολυτεχνείου, πατώντας την ελληνική σημαία και φοιτητές, που μαζί με τον λαό, όρθωσαν το ανάστημά τους απέναντι στη δικτατορία. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, μία μαζική και δυναμική εκδήλωση της λαϊκής αντίθεσης στο καθεστώς της Χούντας των Συνταγματαρχών, έγινε σύμβολο αντίστασης και χαράχτηκε με χρυσά γράμματα στη συλλογική μνήμη. Φοιτητές, που ήταν εκ των πρωταγωνιστών των ημερών εκείνων, μιλούν στο enikos.gr για το μήνυμα του Πολυτεχνείου, μοιράζονται μνήμες που έχουν μείνει χαραγμένες στο μυαλό τους, και αναφέρονται στο σήμερα και πώς η 47η επέτειος του Πολυτεχνείου τιμάται σε συνθήκες πανδημίας.
Γιώργος Βερνίκος: Το Πολυτεχνείο είναι η γιορτή της νεολαίας, πρέπει να ενώνει
“Το Πολυτεχνείο είναι η γιορτή της νεολαίας. Είναι η γιορτή που τονίζει τη σημασία της αξιοπρέπειας και της βούλησης για ελευθερία”, τονίζει ο Γιώργος Βερνίκος, ηγετικό στέλεχος του φοιτητικού κινήματος την περίοδο της δικτατορίας.
Μιλώντας για το μήνυμα της εξέγερσης των φοιτητών, σημειώνει πως “η γιορτή του Πολυτεχνείου, σαν μία εθνική γιορτή, σαν μία γενική γιορτή όλων των νέων, πρέπει να ενώνει. Πρέπει να αποτελεί και σύμβολο νεότητας και ρυθμού στη βούληση και στη φαντασία”.
Εξηγεί στη συνέχεια πως “είναι φανερό ότι τα τελευταία χρόνια, γίνεται πάντα μία προσπάθεια από συνιστώσες της κοινωνίας να προσπαθούν να δώσουν το δικό τους επιμέρους μήνυμα σε αυτή τη γιορτή. Είναι κάτι που δεν το σχολιάζω, είναι και δικαίωμά τους, ο καθένας να αισθάνεται να προβάλλει αυτό το οποίο νομίζει”.
Αναφερόμενος στη φετινή, 47η επέτειο του Πολυτεχνείου, που γίνεται εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού, εξέφρασε την πεποίθηση πως “πρέπει να είναι μια ημέρα που όλοι μας, ο καθένας με τον τρόπο του να την γιορτάσει” για να συμπληρώσει πως “προφανώς θεωρώ ότι και λόγω του κορονοϊού και του lockdown δεν συμφωνώ με την προσπάθεια να δοθεί αυτό που θα ονόμαζα ‘μάχη του πεζοδρομίου’, που είναι μία υπόθεση που αφορά κυρίως συγκεκριμένες κοινωνικές συνιστώσες και σίγουρα δεν αφορά εμένα και δεν αφορά όλους τους άλλους, οι οποίοι έχουν μία διαφορετική αντίληψη για το τι σημαίνει αυτή η ημερομηνία”.
Δημήτρης Καραγκουλές: Η πανδημία δεν είναι δικαιολογία για να μην τιμηθεί το Πολυτεχνείο
“Η πανδημία δεν είναι δικαιολογία για να μην τιμηθεί το Πολυτεχνείο. Οι μορφές που αυτό θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί ασφαλώς θα ήταν προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητες της περιόδου”, τονίζει από την πλευρά του ο Δημήτρης Καραγκουλές, μιλώντας για το ζήτημα που έχει προκύψει τις τελευταίες ημέρες, αναφορικά με τις συνθήκες εορτασμού της 47ης επετείου του Πολυτεχνείου, εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού.
Σχετικά με το μήνυμα της εξέγερσης του Νοέμβρη, όντας και ο ίδιος τότε φοιτητής στο Μαθηματικό και ένας εκ των πρώτων στην κατάληψη του Πολυτεχνείου, ο Δημήτρης Καραγκουλές τονίζει πως “το Πολυτεχνείο υπήρξε η κορυφαία στιγμή του αντιδικτατορικού αγώνα της νεολαίας και του λαού μας. Δεν είναι κοινοτυπία να λέμε ότι τα ιδανικά του είναι πάντα επίκαιρα”.
Δεν παραλείπει να αναφερθεί στην ιστορική απόφαση του δικαστηρίου που έστειλε στη φυλακή το “διευθυντήριο” της Χρυσής Αυγής, λέγοντας πως “ο αγώνας ενάντια στο φασισμό συνεχίζεται και πρέπει να μας ενώνει. Η δικαστική καταδίκη και η φυλάκιση της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής είναι μια σημαντική νίκη” και προσθέτει πως “όμως οι μηχανισμοί και τα στηρίγματά που την έθρεψαν παραμένουν και μας καλούν σε διαρκή επαγρύπνηση και ενωτική υπεράσπιση της δημοκρατίας”.
“Το Πολυτεχνείο δεν ήταν μόνο αγώνας για την ανατροπή της δικτατορίας. Τα συνθήματα του αφορούσαν τόσο την οικονομική κατάσταση του ελληνικού λαού, όσο και την προάσπιση των εθνικών μας συμφερόντων και τα δίκαια της Κύπρου. Ο ελληνικός λαός και σήμερα στενάζει οικονομικά και σήμερα πληγώνεται, στο Αιγαίο, την Α. Μεσόγειο, την Κύπρο. Τα οράματα σήμερα είναι για μια Ελλάδα βαθιά δημοκρατική, με ανταγωνιστική οικονομία που θ’ αναπτύσσεται δυναμικά και δίκαια, στους νέους τομείς της οικονομίας, της προστασίας του περιβάλλοντος, της πράσινης ανάπτυξης. Μια Ελλάδα που συμβιώνει ειρηνικά με τους γείτονες της, όχι σαν θεατής ή θύμα, αλλά επιλύοντας τα προβλήματα της και προς ανατολάς όπως το έπραξε με τους Βόρειους γείτονες μας”, καταλήγει ο Δημήτρης Καραγκουλές.
Δημήτρης Παπαχρήστος: Ο φόβος είναι χειρότερος ιός από τον κορονοϊό, γιατί στρώνει τον δρόμο για τον φασισμό
“Την ιστορία τη γράψαμε με αίμα και νεκρούς. Όταν μιλάω, μιλάω στο όνομα των νεκρών, γιατί όταν αγωνιζόμαστε τους σηκώνουμε από τους τάφους και είναι δίπλα μας. Δεν είναι παραμύθι το Πολυτεχνείο. Ήταν μια φλόγα που δεν έσβησε, βρήκε την ένταση να πραγματωθεί και να σημαδέψει τα γεγονότα”.
Με αυτά τα λόγια ο Δημήτρης Παπαχρήστος απαντά στο ερώτημα γιατί η εξέγερση του Πολυτεχνείου παραμένει ένα κομμάτι της ιστορίας, που η μνήμη του παραμένει αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου. Πρόκειται για τον άνθρωπο που μετέφερε τα μηνύματα, τα συνθήματα και τις εικόνες των όσων διαδραματίζονταν εντός του Πολυτεχνείου στα σπίτια των πολιτών, όντας ο βασικός εκφωνητής στον ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου, στον ραδιοφωνικό σταθμό “των ελεύθερων αγωνιζομένων μαθητών, των ελεύθερων αγωνιζομένων Ελλήνων”.
Ποιες είναι εκείνες οι στιγμές που μένουν μέχρι σήμερα χαραγμένες στη μνήμη του, από τις ημέρες εκείνες, της εξέγερσης; “Όλες οι στιγμές είναι μία στιγμή. Εκείνη τη στιγμή που ζήσαμε αυτά τα γεγονότα, που συμπυκνώθηκε ο χρόνος. Ο χρόνος που σημάδεψε και χώρισε την ιστορία στο πριν και το μετά το Πολυτεχνείο”. Δεν ήταν τα πράγματα όπως νομίζετε, ήταν συγκρουσιακά, αναφέρει στο enikos.gr. Ένα μεγαλείο που έχει το Πολυτεχνείο είναι ότι μέσα από τις αντιθέσεις και τις αντίπαλες πολιτικές ιδεολογίες, λειτούργησε ενωτικά, ξεπεράστηκαν οι αντιθέσεις, οι οποίες έγιναν δημιουργικές. “Μπήκαμε στο ψητό, ενάντια στο σύστημα και το Πολυτεχνείο έγινε η φωνή όλων των εξεγερμένων, του καθενός που φώναζε, τραγουδούσε, χαιρόταν με κίνδυνο να χάσει τη ζωή του”. Δεν είπα τυχαία τον εθνικό ύμνο, δεν έκανα τυχαία έκκληση στα φαντάρια και ούτε τυχαία είπα “ο αγώνας συνεχίζεται με τα όπλα που έχει ο καθένας”, αναφέρει.
Στη συνέχεια στέκεται στα όσα διαδραματίστηκαν τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου, που το άρμα μάχης εισέβαλε στην κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου. “Να μια στιγμή που δεν φεύγει: Να βλέπεις τα αγόρια και τα κορίτσια, τους συμφοιτητές σου πάνω στα κάγκελα, τα φαντάρια απ’ έξω και οι σκύλοι οι μπάτσοι να ουρλιάζουν και να χτυπάνε και τα τανκ να στρέφουν τα φώτα εναντίον μας, ξυραφιές οι ακτίνες που έβγαιναν από εκεί. Αυτοί φοβόντουσαν όμως”. “Κι εμείς φοβόμασταν, αλλά όταν μοιράζεται ο φόβος τον ξεπερνάς”, προσθέτει, ενώ δεν παραλείπει να τονίσει πως “μας ανέβασαν σε βάθρο λες και ήμασταν υπεράνθρωποι. Μέρος της κοινωνίας ήμασταν”. “Οι στιγμές είναι αυτές που είναι το βίωμά μας, η στάση της ζωής μας, έστω για μια στιγμή και συνδέεται με τις λέξεις ‘υπερηφάνεια’, ‘αξιοπρέπεια’, ‘ελευθερία πάνω απ’ όλα. Η ελευθερία ήταν κάτι πιο σημαντικό και από το ψωμί για εμάς. Θέλαμε να είμαστε η άμμος στα γρανάζια του συστήματος”, τονίζει ο Δημήτρης Παπαχρήστος για να εξηγήσει ότι το “ψωμί” ήταν το δικαίωμα στη δουλειά και τη σημερινή εποχή, ακόμη περισσότερο, ενώ το αίτημα για “παιδεία” παρέπεμπε στην αναγκαιότητα “η παιδεία να μην είναι εμπορευματοποιημένη, να μην κάνει ηλίθιους τα νέα παιδιά”.
“Σήμερα την ελευθερία μας τη δίνουν ελεγχόμενη. Ζούμε την ψευδαίσθηση της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Λες και ζούμε σε μία εικονική πραγματικότητα. Τα μέσα μαζικής αποβλάκωσης και τρομοκρατίας που ελέγχονται από 2-3 ανθρώπους, τρομοκρατούν και φοβίζουν τον κόσμο”, αναφέρει για να συμπληρώσει πως “ο φόβος είναι χειρότερος ιός από τον κορονοϊό, γιατί στρώνει τον δρόμο στον φασισμό, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο”. Αναφέρεται, σε αυτό το σημείο στη δικαστική απόφαση για τη Χρυσή Αυγή, λέγοντας πως ευτυχώς “πάνε εκεί που τους αξίζει”, αλλά διατυπώνει το ερώτημα “τι γίνεται με τους άλλους, που τους νομιμοποίησαν;”.
Τότε, τις ημέρες της κατάληψης και της εξέγερσης, είχε συνειδητοποιήσει ότι γραφόταν ιστορία; “Όχι δεν το είχα συνειδητοποιήσει. Το αυθόρμητο που δημιουργήσαμε, έγινε και αυτο-οργανωμένο. Λειτούργησε η άμεση Δημοκρατία, με γενικές συνελεύσεις, με συντονιστική επιτροπή, με μαγειρεία, ιατρεία, φαρμακεία. Προπάντων αυτο-οργάνωση. Είναι η ουτοπία και το όνειρο, όταν το πιστέψεις μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Από τα λεγόμενά του, δεν κρύβεται η αγωνία του για τα νέα παιδιά, τις νέες γενιές. “Χωρίς ουτοπία και όνειρο, τα σημερινά παιδιά πώς θα παλέψουν;”, διερωτάται. Και σε άλλο σημείο επισημαίνει “βλέπω δίπλα μου τα νέα παιδιά, πέρα από την απογοήτευση που νιώθουν, να μην κάνουν αυτό που είναι χρεωμένα να κάνουν. Κουβαλάνε ένα Πολυτεχνείο, θέλουν δεν θέλουν. Είναι σταθμός ανεφοδιασμού το Πολυτεχνείο” λέει και τα καλεί “να βρουν, να αγαπήσουν και να πιστέψουν το όνειρο, ο δρόμος που θα ανοίξουν μόνοι τους, είναι ο δρόμος που αξίζει”.
