Την Τέχνη που ορθώνει ανάστημα απέναντι σε αυταρχικά καθεστώτα εξήρε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, κατά την ομιλία της στην τελετή έναρξης του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στην αίθουσα του κινηματογράφου “Ολύμπιον”, και ταυτόχρονα επισήμανε ότι ” στη δημοκρατία δεν νοούνται άνθρωποι εγκλωβισμένοι σε διακρίσεις και στερεότυπα, περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης, αποστέρηση θεμελιωδών δικαιωμάτων”.
Η κ. Σακελλαροπούλου απένειμε το Βραβείο “Χρυσός Αλέξανδρος” στον Ισπανό σκηνοθέτη Φερνάντο Τρουέμπα, για το ντοκιμαντέρ «Πυροβόλησαν τον πιανίστα», το οποίο αναφέρεται και στη δικτατορία του Βιντέλα στην Αργεντινή, και με την ευκαιρία του αφιερώματος στο Φεστιβάλ για την επέτειο των 50 χρόνων από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, υπογράμμισε:
«Σήμερα, βραβεύουμε έναν σπουδαίο δημιουργό, τον Ισπανό σκηνοθέτη Φερνάντο Τρουέμπα, ο οποίος, σε συνεργασία με τον Χαβιέρ Μαρισκάλ, δημιούργησε ένα εικαστικό κομψοτέχνημα με έντονα στοιχεία πολιτικού ντοκιμαντέρ.
Μας ταξιδεύει στα χρόνια της άνθισης της μπόσα νόβα στη Βραζιλία, αλλά, ταυτόχρονα, διερευνώντας την μυστηριώδη εξαφάνιση του βιρτουόζου πιανίστα και συνθέτη Φρανσίσκο Τενόριο Τζούνιορ σε μια περιοδεία του στην Αργεντινή το 1976, μιλάει για την στυγνή δικτατορία του Βιντέλα, την αυταρχική καταπίεση και τις δολοφονίες του στρατιωτικού καθεστώτος, την καταστροφική βιαιότητα της κρατικής τρομοκρατίας.
Και είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα η συγκυρία να βραβεύεται αυτή η ουσιαστικά πολιτική ταινία στο πλαίσιο του φετινού φεστιβάλ, το οποίο αφιερώνει μία από τις πολλές του ενότητες στην συμπλήρωση 50 χρόνων από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στον τόπο μας.
Προσφέρεται έτσι μια ακόμη ευκαιρία να διατρανώσουμε την εμπιστοσύνη μας στο μόνο πολίτευμα στο οποίο δεν νοούνται άνθρωποι εγκλωβισμένοι σε διακρίσεις και στερεότυπα, περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης, αποστέρηση θεμελιωδών δικαιωμάτων. Με την επίγνωση ότι η δημοκρατία είναι μια εύθραυστη έννοια που οφείλουμε να την καλλιεργούμε, να την υπερασπιζόμαστε και να την προστατεύουμε αδιάκοπα».
«Τα σπουδαία ντοκιμαντέρ αποκαλύπτουν την αυθαιρεσία της εξουσίας, τη βαρβαρότητα των αυταρχικών καθεστώτων»
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέφρασε τη χαρά της που κήρυξε την έναρξη του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, λέγοντας ότι πρόκειται για μια ξεχωριστή διοργάνωση που θεμελιώθηκε το 1999 από τον αείμνηστο Δημήτρη Εϊπίδη, διευθυντή του επί δεκαπέντε και πλέον χρόνια, εξελίχθηκε σε έναν διεθνούς κύρους θεσμό και συνεχίζει την φιλόδοξη πορεία του έχοντας στο τιμόνι του την Ελίζ Ζαλαντό και τον Ορέστη Ανδρεαδάκη.
«Καλλιτεχνική αναπαράσταση της πραγματικότητας ή δημιουργική διαχείριση μιας αθέατης πλευράς της, ποιητική αποτύπωση μιας τεκμηριωμένης αλήθειας ή υποκειμενική καταγραφή κάποιων διαστάσεών της, το ντοκιμαντέρ είναι κινηματογραφικό είδος που προϋποθέτει πολιτισμική ευαισθησία, δημοσιογραφική αυθεντικότητα, ηθική ακεραιότητα, νοηματική καθαρότητα και πολιτική ευθυκρισία», είπε η κ. Σακελλαροπούλου και συνέχισε:
«Σε μια εποχή που η χρήση της τεχνολογίας τείνει να απομακρύνει μεγάλο μέρος του κινηματογράφου μυθοπλασίας από την ανθρώπινη εμπειρία δημιουργώντας σύμπαντα υποβλητικής και συχνά εξωπραγματικής σαγήνης, το ντοκιμαντέρ αναλαμβάνει να ανακατασκευάσει, να εμβαθύνει, να αναστοχαστεί και να ερμηνεύσει την πραγματικότητα, χωρίς να την αντιγράφει ή να την αντανακλά, αλλά και χωρίς να αποκόπτεται από τον λόγο του τεκμηρίου ή να αποσπάται από τη ζωή.
Τα σπουδαία ντοκιμαντέρ μάς συγκινούν συναισθηματικά, διευρύνουν την αντίληψή μας για τον κόσμο, αμφισβητούν τις πεποιθήσεις, τις προκαταλήψεις, τις κατεστημένες παραδοχές μας. Δίνουν τον λόγο σε φωνές που δεν εκπροσωπούνται επαρκώς, φέρνουν στο φως αθέατες ή αποσιωπημένες πλευρές της ανθρώπινης εμπειρίας, αποκαλύπτουν την αυθαιρεσία της εξουσίας, τη βαρβαρότητα των αυταρχικών καθεστώτων. Συνθέτοντας έναν ασφαλώς υποκειμενικό λόγο, πάντοτε όμως βασισμένο σε ερευνητικό υλικό, αναδεικνύουν κρυφές πτυχές των γεγονότων, επιτρέπουν νέες αναγνώσεις παραδεδομένων αληθειών, θέτουν υπό αίρεση κυρίαρχες αφηγήσεις και πλουτίζουν τον δημόσιο διάλογο. Είναι, με δυο λόγια, ένα είδος με βαθιά δημοκρατικά χαρακτηριστικά, συνώνυμο της ελεύθερης έκφρασης και της αδέσμευτης διακίνησης των ιδεών».
Μετά τη λήξη της τελετής έναρξης η Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρακολούθησε την προβολή του ντοκιμαντέρ του Φερνάντο Τρουέμπα με τίτλο “Πυροβόλησαν τον πιανίστα”.
