Το ΝΑΤΟ προστατεύεται από αεροπορικές απειλές με ένα ολοκληρωμένο σύστημα ραντάρ, πλοίων, μαχητικών αεροσκαφών και αντιαεροπορικών πυραύλων. Πώς όμως λειτουργεί αυτό το σύστημα και ποιες οι δυνατότητες της ελληνικής αεράμυνας;
Του Χρήστου Μαζανίτη
Σε ένα βίντεο που έδωσε στη δημοσιότητα το ΝΑΤΟ φαίνεται η πολυεπίπεδη ομπρέλα προστασίας που έχει αναπτυχθεί για τις χώρες – μέλη του, κυρίως στην Ευρώπη.
Συλλογικά, είναι γνωστά ως το Ολοκληρωμένο Σύστημα Αεροπορικής και Πυραυλικής Άμυνας του NATO (IAMD). Πώς όμως λειτουργεί αυτό το σύστημα;
Οι απειλές από τον αέρα εντοπίζονται πρώτα από μια σειρά αισθητήρων που έχουν αναπτυχθεί από τους Συμμάχους. Με βάση τη στεριά, τη θάλασσα, τον αέρα, ακόμη και το διάστημα, είναι ικανά να ανιχνεύουν εκτοξεύσεις αεροσκαφών ή πυραύλων λίγα λεπτά μετά την πραγματοποίησή τους. Τροφοδοτούν τα δεδομένα σε θέσεις διοίκησης του ΝΑΤΟ, όπως τα Κέντρα Συνδυασμένων Αεροπορικών Επιχειρήσεων (CAOC) στο Uedem της Γερμανίας και στο Torrejon της Ισπανίας. Οι διοικητές μπορούν στη συνέχεια να καθορίσουν τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης της απειλής.
Επιχειρησιακά στηρίζεται μεταξύ άλλων σε συστήματα πυραυλικής άμυνας μεγάλου βεληνεκούς και υψηλού υψομέτρου, όπως το Αντιαεροπορικό μεγάλης εμβέλειας των ΗΠΑ (THAAD) ή το γαλλικό Sol-Air Moyenne Portée/Terrestre μικρής έως μεσαίας εμβέλειας (SAMP/T). Το ΝΑΤΟ μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει πολεμικά πλοία αντιπυραυλικής άμυνας ή μαχητικά αεροσκάφη για να αντιμετωπίσει την απειλή.
Τα τελευταία χρόνια, η Συμμαχία καλείται να αντιμετωπίσει νέες απειλές, όπως drone και υπερηχητικούς πυραύλους. Το ΝΑΤΟ εργάζεται σκληρά σε τακτικές και τεχνολογία για να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα.
Το βίντεο που δίνει στη δημοσιότητα το ΝΑΤΟ περιλαμβάνει σκηνές που έχουν δημιουργηθεί από γραφικά, οι οποίες δεν είναι απαραίτητα αντιπροσωπευτικές του πραγματικού στρατιωτικού υλικού, τεχνολογιών ή δυνατοτήτων.
Αιχμή του δόρατος στην αντιαεροπορική – αντιπυραυλική ομπρέλα του ΝΑΤΟ είναι το αντιπυραυλικό/αντιαεροπορικό σύστημα Patriot. Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος που η Τουρκία, βλέποντας την άρνηση των ΗΠΑ για να της πουλήσει Patriot, στράφηκε προς την Ρωσία, απ’ όπου προμηθεύτηκε τους S-400.
Η Ελλάδα διαθέτει 6 συστοιχίες Patriot, τις οποίες προμηθεύτηκε το 2003. Έχει τη δυνατότητα να εντοπίσει έως 100 στόχους και να τους καταρρίψει σε απόσταση έως 170 χιλιομέτρων. Ταυτόχρονα μπορεί να καταρρίψει και βαλλιστικούς πυραύλους. Οι σάρισες της αεράμυνας χωρίζονται σε 6 συστοιχίες θωρακίζοντας το κεντρικό Αιγαίο και την ενδοχώρα από οποιαδήποτε απειλή. Η Τουρκία δεν διαθέτει κανένα τέτοιο σύστημα.
Όπως έχει επισημάνει σε σχετικό αφιέρωμα στο enikos.gr ο Αντιστράτηγος ε.α., Χρήστος Δρίβας, «η αεράμυνα της Ελλάδας διαθέτει μερικά από τα κορυφαία συστήματα του πλανήτη, όπως οι Patriot, οι S-300, οι HAWK, τα TOR M1, OSA, ASRAD, Crotale και το «Βέλος». Να σημειωθεί ότι η Τουρκία παρά τις συνεχείς και επίμονες προσπάθειες του ίδιου του Ερντογάν δεν κατάφερε να προμηθευτεί συστήματα Patriot. Το γνωστικό και επιχειρησιακό επίπεδο των αντιαεροπόρων στελεχών μας είναι από τα κορυφαία στο ΝΑΤΟ. Η επιχειρησιακή ετοιμότητα των συστημάτων αεράμυνας της χώρας εξασφαλίζεται μόνο μέσα από συνεχείς βολές και πάντα στο ανώτατο επίπεδο απαιτήσεων. Οι βολές στο ΠΒ Κρήτης αποτελούν το απαύγασμα της εκπαίδευσης των στελεχών μας».
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο έμπειρος απόστρατος αξιωματικός, οι νέες τεχνολογίες φέρνουν μεγάλες αλλαγές, από τις οποίες προκύπτουν νέες προκλήσεις για τα αντιαεροπορικά συστήματα: «Το πρόβλημα για τον αμυνόμενο είναι ότι οι απειλές έχουν πολλαπλασιαστεί και εκτός από τα αεροσκάφη, τα ελικόπτερα και πλέον περιλαμβάνουν και UAV (ένοπλα ή μη). Σε επιχειρησιακό επίπεδο, αυτές οι νέες απειλές έχουν ωριμάσει και έχουν επιφέρει δομικές αλλαγές στην αντιαεροπορική άμυνα».
