Στην ανάκτηση 70 εκατομμυρίων ευρώ από τους επιτήδειους, λόγω των πολιτικών αποφάσεων που εκδόθηκαν κατά την υπουργία του, «για να αντιμετωπίσουμε την υπέρμετρη και αδικαιολόγητη αύξηση του αριθμού των αμνοεριφίων και την υπέρμετρη αύξηση των απαιτήσεων σε δημόσιες εκτάσεις βοσκοτόπων» αναφέρθηκε ο πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (από 5.1.2021 έως 7.2.2022) Σπήλιος Λιβανός στο πλαίσιο της κατάθεσής του στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής, που ερευνά το σύστημα πληρωμής των κοινοτικών αγροτικών ενισχύσεων.
Τόνισε, μάλιστα, ότι στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει την «επιδοματοφαγία», αλλάζοντας τον ΟΠΕΚΕΠΕ, λοιδορήθηκε και απειλήθηκε. Στην κατάθεσή του, μίλησε επίσης για τον σχεδιασμό 6 μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων για να εξυγιανθεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ, που ήταν «εγκλωβισμένος σε ένα πολυδαίδαλο σύστημα διαχρονικών παθογενειών».
Συγκεκριμένα, είπε ότι κατά τη θητεία του, «διαμορφώσαμε και υλοποιήσαμε μία πολιτική μετασχηματισμού του οργανισμού και καθιέρωσης της διαφάνειας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας, επιδιώκοντας την αλλαγή του πολιτικού υποδείγματος και την αλλαγή νοοτροπίας στον κλάδο». Επισήμανε, μάλιστα, ότι αυτό το πετύχαμε χωρίς να υπάρξει, ούτε η ελάχιστη διακινδύνευση της καταβολής των χρημάτων του 2021. Ήμουν ο πρώτος υπουργός, που με την καθοδήγηση και την στήριξη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, «αναδείξαμε την επιδοματοφαγία και την διαχρονική παθογένεια που υπήρχε στο ΟΠΕΚΕΠΕ» είπε ο κ. Λιβανός και σημείωσε: «Στην προσπάθειά μου να αντιμετωπίσω την επιδοματοφαγία αλλάζοντας τον ΟΠΕΚΕΠΕ λοιδορήθηκα, απειλήθηκα – τόσο εγώ όσο και η οικογένεια μου – προπηλακίστηκα, και στο τέλος καταψηφίστηκα».
Απαριθμώντας και αναλύοντας τις σχετικές παρεμβάσεις της θητείας του, ο κ. Λιβανός ανέφερε:
- την προσπάθεια ολοκλήρωσης των Δασικών Σχεδίων Βόσκησης,
- την πρωτοβουλία μετατροπής του ΟΠΕΚΕΠΕ σε Ανεξάρτητη Αρχή,
- τη χρήση του OpenGov για τις αιτήσεις ΟΣΔΕ που σχεδιάστηκε εκείνη την περίοδο,
- την προκήρυξη “ανοιχτών” διαγωνισμών για την επιλογή του Τεχνικού Συμβούλου, που συνέθεσαν μια δέσμη κρίσιμων μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων, οι οποίες θα αναδιάρθρωναν τον Οργανισμό, και
- τις υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν για την αντιμετώπιση της υπέρμετρης και αδικαιολόγητης αύξησης του αριθμού των δηλωθέντων αμνοεριφίων, την υπέρμετρη αύξηση των απαιτήσεων σε δημόσιες εκτάσεις βοσκοτόπων και τη μη νόμιμη μεταβίβαση δικαιωμάτων από το εθνικό απόθεμα, σε συνδυασμό με τους ιδιαίτερα αυξημένους ελέγχους σε όλη τη χώρα έφεραν χειροπιαστά αποτελέσματα και το ελληνικό δημόσιο ανέκτησε από τους επιτήδειους συνολικά 70 εκατομμύρια ευρώ.
«Στο χρονικό διάστημα ενός έτους διαμορφώσαμε και υλοποιήσαμε μια πολιτική μετασχηματισμού του Οργανισμού και καθιέρωσης διαφάνειας σε όλα τα επίπεδα, χωρίς να υπάρξει διακινδύνευση της καταβολής των ενισχύσεων για το έτος 2021» συμπληρώνοντας ότι «δυστυχώς, όμως αυτή η προσπάθεια δεν ολοκληρώθηκε».
Για τους ελέγχους, είπε ότι διενεργήθηκαν συνολικά 57.897 επιτόπιοι διοικητικοί έλεγχοι και 35.312 έλεγχοι με τηλεσκοπική μέθοδο σε 234.261 αγροτεμάχια αποφέροντας 34.403.754 ευρώ το έτος 2021, όταν τα αντίστοιχα ποσά που είχε εισπράξει το υπουργείο τα προηγούμενα έτη απ’ τους ελέγχους ήταν 6.392.409 ευρώ το 2017, 7.956.830 ευρώ το 2018, 6.963.231 ευρώ το 2019 και 9.038.383 ευρώ το 2020. «Πετύχαμε έτσι να προειδοποιήσουμε εμπράκτως ότι η διαχρονική ασυδοσία στην κατανομή των αγροτικών κοινοτικών πόρων θα λάβει τέλος, και ότι σταδιακά θα επιτευχθεί μία αλλαγή νοοτροπίας στους ελέγχοντες και τους ελεγχόμενους διά του υποδείγματος» ανέφερε χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας ότι «για να μην υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία για τι προθέσεις μου, ξεκίνησαν οι έλεγχοι από την Αιτωλοακαρνανία, με αποτέλεσμα βέβαια να αναλάβω το κόστος των επιλογών μου, όπως στην πορεία προέκυψε».
Η «τεχνική λύση» και οι αντιδράσεις από τους παράγοντες της Κρήτης
Για το θέμα της «τεχνικής λύσης» είπε χαρακτηριστικά: «Ερχόμενος αντιμέτωπος με τους αριθμούς έμεινα εμβρόντητος, καθώς ήταν ηλίου φαεινότερο ότι υπήρχε μια ραγδαία και αφύσικη αύξηση του αριθμού των αμνοεριφίων σε συγκεκριμένες κτηνοτροφικές περιοχές της επικράτειας καθώς, επίσης, και μια τεράστια αύξηση στην κατανομή Εθνικού Αποθέματος», σημειώνοντας ότι στην Κρήτη εμφανιζόταν μια σωρευτική αύξηση των δηλώσεων κατά 708,7%.
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί άμεσα το πρόβλημα των ψευδών δηλώσεων και της ψευδούς κατανομής βοσκοτόπων και δικαιωμάτων και καθώς οι ριζικές αλλαγές δεν ήταν εφικτές εκείνη τη στιγμή ενόψει καταβολών του 2021, ο κ. Λιβανός είπε ότι ζήτησε από τους επικεφαλής του ΟΠΕΚΕΠΕ, τους υπηρεσιακούς συνεργάτες και τη νομική υπηρεσία του ΥπΑΑΤ, να ενσωματωθούν κανόνες που θα απέκλειαν στο μέγιστο δυνατό βαθμό την διαστρέβλωση των διαδικασιών, αντιμετωπίζοντας τις μεθοδεύσεις που είχαν διαπιστωθεί. Έτσι, προέκυψε ένα πλέγμα τριών υπουργικών αποφάσεων, «που άλλαξαν πραγματικά το πλαίσιο και έφεραν αμέσως πλούσια αποτελέσματα καθώς εξοικονομήθηκαν περίπου 35.000.000 ευρώ».
Όπως ανέφερε, μάλιστα, ο κ. Λιβανός, με την ανακοίνωση και εφαρμογή των εξυγιαντικών αυτών νομοθετικών επιλογών, δημιουργήθηκαν έντονες εστίες αντίδρασης από πρόσωπα που θίγονταν, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την «επικήρυξή» του σε αφίσες, οι οποίες είχαν αναρτηθεί δημοσίως, καθώς και με την οργάνωση δύο συλλαλητηρίων, όπου μεταξύ των οργανωτών ήταν οι γνωστοί “αγροτοπατέρες” της Κρήτης υπογραμμίζοντας ότι «φυσικά οι αντιδράσεις αυτές δεν επηρέασαν την πολιτική μας».
Πηγές ΝΔ- Λιβανός: Με την πολιτική μας ανακτήσαμε 70 εκατ. ευρώ από αχρεωστήτως καταβληθείσες επιδοτήσεις
«Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας υπήρξε η μόνη που τόλμησε να αγγίξει ένα βαθιά παθογενές σύστημα διαχείρισης κοινοτικών πόρων, εφαρμόζοντας κανόνες διαφάνειας, δικαιοσύνης και νομιμότητας. Αυτό υπογράμμισε ο πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπήλιος Λιβανός, κατά την κατάθεσή του στην Εξεταστική Επιτροπή, σημειώνοντας ότι ”προειδοποιήσαμε εμπράκτως ότι η διαχρονική ασυδοσία στην κατανομή των αγροτικών κοινοτικών πόρων θα λάβει τέλος”» αναφέρουν πηγές της ΝΔ.
Σύμφωνα με τις πηγές της ΝΔ «ο κ. Λιβανός εξήγησε την προσπάθεια, επί υπουργίας του, για την αποκατάσταση της διαφάνειας και την προστασία τού εισοδήματος των πραγματικών παραγωγών, μακριά από πελατειακές πρακτικές και μικροπολιτικές σκοπιμότητες και παρουσίασε με σαφήνεια το έργο που επιτελέστηκε επί των ημερών του στο υπουργείο, με στόχο την εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ και την πάταξη της ”επιδοματοφαγίας”, μιας διαχρονικής παθογένειας του αγροτικού τομέα».
Μάλιστα, προσθέτουν οι πηγές της ΝΔ, ο κ. Λιβανός «αναφέρθηκε και στις πιέσεις και απειλές που δέχθηκε, ιδιαίτερα από θιγόμενους κύκλους στην Κρήτη, τονίζοντας ότι δεν υποχώρησε απέναντι σε συμφέροντα και μεθοδεύσεις. Αποτέλεσμα αυτού, όπως είπε, ήταν η ανάκτηση εκ μέρους του δημοσίου 70.000.000 από αχρεωστήτως καταβληθείσες επιδοτήσεις, καθώς και της θεαματικής αύξησης του αριθμού των επιτόπιων ελέγχων, από έξι εκατομμύρια ευρώ των προηγούμενων ετών στα 34 εκατ. ευρώ το 2021» καταλήγουν οι πηγές της ΝΔ.
Πηγές ΝΔ – Λιβανός: Με έξι μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις στοχεύσαμε στην εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ
«Στις αναγκαίες, άμεσες και μακροπρόθεσμες μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις στις οποίες προέβη κατά το διάστημα της θητείας του στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αναφέρθηκε ο πρώην Υπουργός, Σπήλιος Λιβανός στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής» σύμφωνα με πηγές της ΝΔ, οι οποίες σημειώνουν ότι “Στόχος, όπως είπε, ήταν «να εξυγιανθεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ, που ήταν εγκλωβισμένος σε ένα πολυδαίδαλο σύστημα διαχρονικών παθογενειών”».
«Συγκεκριμένα, όπως σημείωσε, καταβλήθηκε κάθε προσπάθεια για την ολοκλήρωση των Δασικών Σχεδίων Βόσκησης, ελήφθη η πρωτοβουλία μετατροπής του ΟΠΕΚΕΠΕ σε Ανεξάρτητη Αρχή, σχεδιάστηκε και χρησιμοποιήθηκε το OpenGov για τις αιτήσεις ΟΣΔΕ και βγήκε η προκήρυξη “ανοιχτών” διαγωνισμών για την επιλογή του Τεχνικού Συμβούλου» λένε οι πηγές της ΝΔ και προσθέτουν:
«Ταυτόχρονα, έγιναν και δύο άμεσες παρεμβάσεις.
-Η πρώτη αφορά στις Υπουργικές Αποφάσεις που εκδόθηκαν για την αντιμετώπιση της υπέρμετρης και αδικαιολόγητης αύξησης του αριθμού των δηλωθέντων αμνοεριφίων, την υπέρμετρη αύξηση των απαιτήσεων σε δημόσιες εκτάσεις βοσκοτόπων και τη μη νόμιμη μεταβίβαση δικαιωμάτων από το εθνικό απόθεμα, σε συνδυασμό με τους ιδιαίτερα αυξημένους ελέγχους σε όλη τη χώρα.
-Η δεύτερη είναι η διαμόρφωση και υλοποίηση μιας πολιτικής μετασχηματισμού του Οργανισμού και καθιέρωσης διαφάνειας σε όλα τα επίπεδα, χωρίς να υπάρξει διακινδύνευση της καταβολής των ενισχύσεων για το έτος 2021».
Πηγές ΠΑΣΟΚ: «Πόλεμο» σε όσους ήθελαν την εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ επί των ημερών του, κατήγγειλε ο κ. Λιβανός
«Στη σημερινή του κατάθεση ο πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Σπήλιος Λιβανός ήταν αποκαλυπτικός» σημειώνουν πηγές του ΠΑΣΟΚ, σύμφωνα με τις οποίες (ο κ. Λιβανός) «υπογράμμισε ότι ήταν ο πρώτος υπουργός που ανέδειξε την παθογένεια που υπήρχε στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Μάλιστα ανέφερε ότι όταν έλαβε τα στοιχεία από τον Οργανισμό για την εκτίναξη του εθνικού αποθέσματος το 2019-2021 έμεινε «εμβρόντητος», αντίδραση εντελώς διαφορετική από του προκατόχου του Μ. Βορίδη που πριν λίγες ημέρες κατά την κατάθεσή του στην Επιτροπή είχε εντελώς διαφορετική προσέγγιση και ο ίδιος απείχε από παρεμβάσεις εξυγίανσης. Ο κ. Λιβανός επεσήμανε, ότι για τις ενέργειές του αυτές, λοιδορήθηκε, απειλήθηκε τόσο ο ίδιος όσο και η οικογένειά του και στο τέλος καταψηφίστηκε. Τόνισε με νόημα πως πολλοί από όσους τον πολέμησαν ήταν παραγωγοί, «τα ονόματα των οποίων είναι γνωστά στην Επιτροπή, καθώς ακούγονται διαρκώς. Με την κατάθεσή του ο πρώην Υπουργός επιβεβαίωσε ουσιαστικά αυτό που πλέον όλοι οι Έλληνες γνωρίζουν, τη λειτουργία ενός κυκλώματος εντός και εκτός του ΟΠΕΚΕΠΕ, εις βάρος των έντιμων αγροτών, το οποίο δεν θα είχε αποκαλυφθεί ποτέ αν δεν είχε παρέμβει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Σε ερώτηση, μάλιστα, του ΠΑΣΟΚ σχετικά με τις απειλές αυτές, ο κ. Λιβανός απάντησε: «Εκ των υστέρων αντιλήφθηκα πως δεν ήμουν συμπαθής σε ορισμένα στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ» γεννώντας ερωτήματα από που αντλούσαν αυτήν την δύναμη αυτά τα στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ».
Σύμφωνα με τις πηγές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης «Ο πρώην υπουργός κατέθεσε πως η πολιτική του στρατηγική ήταν πολυεπίπεδη και απαιτούσε ριζικές αλλαγές, οι οποίες δεν προχώρησαν. Το μεγάλο πρόβλημα αφορούσε την τεχνική λύση και η διαχείριση του προβλήματος θα δινόταν μέσα από την εκπόνηση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης. Επρόκειτο για μια ενωσιακή υποχρέωση από το 2015, η οποία αναβαλλόταν συνεχώς. Υπογράμμισε πως για τα βοσκοτόπια χωρίς ζώα, ήρθε αντιμέτωπος με επιτήδειους που υπονόμευαν την προσπάθεια εξυγίανσης.
Στη συνέχεια, κατέθεσε ότι η στρατηγική για τον διαγωνισμό που έγινε για τους Τεχνικούς Συμβούλους ήταν να προκηρυχθεί για δύο χρόνια, ενώ παράλληλα, εφ´όσον ο χρόνος το επέτρεπε, θα διεξαγόταν νέος διαγωνισμός για την επόμενη πενταετία. Ο ίδιος επεσήμανε πως η σχέση του ΟΠΕΚΕΠΕ με τον τεχνικό σύμβουλο δεν ήταν σχέση συνεργασίας όπως θα έπρεπε, αλλά σχέση εξάρτησης, στοιχείο αρνητικό για τη λειτουργία του οργανισμού, ο οποίος θα έπρεπε να έχει αποκτήσει την αυτοτέλειά του. Η τοποθέτησή του αυτή έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά τοποθετήσεων από μάρτυρες της επιτροπής που έχουν αναδείξει την εξάρτηση και ομηρεία του οργανισμού από τον τεχνικό σύμβουλο.
Ο πρώην Υπουργός κατέθεσε ότι ο κ. Ξυλούρης είχε επιδιώξει επανειλημμένα να συναντηθούν και ήταν ιδιαίτερα επίμονος χρησιμοποιώντας αγοραίο λόγο, ακόμη και σε γραφεία συνεργατών του, όπου τον καθύβριζε. Ωστόσο, προσωπική επαφή δεν υπήρξε ποτέ με τον ίδιο, κατόπιν απόφασης του κ. Λιβανού…» αναφέρουν οι πηγές του ΠΑΣΟΚ, επισημαίνοντας ότι «Αυτά σε αντίθεση με άλλους Υπουργούς, αλλά και αξιωματούχους του Υπουργείου και του ΟΠΕΚΕΠΕ, οι οποίοι όπως προκύπτει από τις επισυνδέσεις είχαν προνομιακές σχέσεις με τον κ. Ξυλούρη και διευκόλυναν την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του με παράνομες μεθοδεύσεις».
Οι πηγές του ΠΑΣΟΚ λένε ότι «Σχετικά με τις πληρωμές των μπλοκαρισμένων ΑΦΜ — που αφορούσαν βοσκοτόπια χωρίς ζώα — οι οποίες καταβλήθηκαν επί θητείας Λ. Αυγενάκη και προηγουμένως είχαν μπλοκαριστεί επί κ. Γεωργαντά, από το εθνικό απόθεμα, ο κ. Λιβανός κατέθεσε ότι ορθώς ενήργησε ο κ. Γεωργαντάς, χωρίς να προβεί σε περαιτέρω σχόλιο. Τέλος, υπεραμύνθηκε της διαδικασίας του ΑΣΕΠ για την επιλογή διοίκησης στον ΟΠΕΚΕΠΕ, διαφοροποιούμενος ρητά από τον κ. Αυγενάκη και παραδέχτηκε ότι αν γνώριζε το περιεχόμενο των επισυνδέσεων θα τον προβλημάτιζε προκειμένου να συνεργαστεί με τους κ.κ. Στρατάκο και Μελά».
Κατά τις πηγές του ΠΑΣΟΚ, «Οι απαντήσεις του κ. Λιβανού ανέδειξαν ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είχαν εντοπιστεί προβλήματα στη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ και ελήφθησαν μέτρα για την αποκατάσταση της χρηστής λειτουργίας του και την πρόληψη παρατυπιών. Οι απαντήσεις του κατά συνέπεια δημιουργούν εύλογες απορίες γιατί οι αποφάσεις αυτές δεν είχαν ληφθεί νωρίτερα από τον προκάτοχό του κ. Βορίδη προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηστή λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ και να έχει αποφευχθεί το σκάνδαλο.
Ο κ. Λιβανός με την σημερινή του κατάθεση έκανε απολύτως σαφές ότι η αδράνεια του προκατόχου του ήταν απολύτως καθοριστική για την διασπάθιση του εθνικού αποθέματος που αποτελεί την καρδιά του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ», καταλήγουν οι πηγές του ΠΑΣΟΚ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
