Ξεκίνησε και επίσημα η προεκλογική περίοδος, καθώς θυροκολλήθηκε νωρίς το βράδυ του Σαββάτου (22/4) το Προεδρικό Διάταγμα διάλυσης της Βουλής και προκήρυξης εκλογών την 21η Μαΐου 2023.
Ο φρούραρχος της Βουλής, ταξίαρχος Φώτης Ντουίτσης, ήταν αυτός που θυροκόλλησε το Προεδρικό Διάταγμα στην ανατολική είσοδο του Μεγάρου, περίπου στις 20:10.
Στη συνέχεια, το Προεδρικό Διάταγμα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η Βουλή, που θα προκύψει από τις εκλογές της 21ης Μαΐου θα συγκληθεί στις 11 πμ της Πέμπτης, 1 Ιουνίου, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία των νέων βουλευτών, ενώ την επομένη, Παρασκευή 2 Ιουνίου, η νέα Βουλή θα εκλέξει τον πρόεδρο του σώματος.
Δείτε ΕΔΩ το Προεδρικό Διάταγμα
Νωρίτερα σήμερα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επισκεφθεί την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στην οποία κατέθεσε πρόταση της κυβέρνησής του, για ανανέωση της λαϊκής εντολής, προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας. Όπως ανέφερε σε τηλεοπτικό μήνυμά του ο κ. Μητσοτάκης «ο εθνικός στόχος της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας σε συνδυασμό με την ανάγκη ισχυρής εκπροσώπησης του τόπου διεθνώς, επιβάλλουν πολιτική σταθερότητα σε ορίζοντα τετραετίας. Η Ελλάδα χρειάζεται καθαρή προοπτική στην πορεία της και καθαρές λύσεις στην ηγεσία της», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Κατά το διάστημα μέχρι τις εκλογές της 21ης Μαΐου, τα μέλη της κυβέρνησης παραμένουν στα υπουργεία τους, με την εξαίρεση του υπουργού Εσωτερικών Μάκη Βορίδη και του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου. Στη θέση του κ. Βορίδη, καθήκοντα υπηρεσιακής υπουργού Εσωτερικών αναλαμβάνει η καθηγήτρια Διοικητικής Επιστήμης του ΕΚΠΑ (πρώην Συνήγορος του Πολίτη), Καλλιόπη Σπανού, ενώ, την αρμοδιότητα της δημόσιας ενημέρωσης για την πορεία του κυβερνητικού έργου αναλαμβάνει ο υπουργός Επικρατείας ‘Ακης Σκέρτσος. Η κα Σπανού είναι εκείνη που θα παραδώσει τα επίσημα αποτελέσματα των εκλογών στον Πρόεδρο της Βουλής, ο οποίος με τη σειρά του θα επισκεφθεί σχετικώς την Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Δέκα ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου θα γίνει η ανακήρυξη των υποψηφίων από τα αρμόδια δικαστήρια και στις 12 ημέρες, λήγει η επίδοση στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου των δηλώσεων για την κατάρτιση των συνδυασμών.
Η ανακήρυξη των συνδυασμών από το Α΄ Τμήμα του Αρείου Πάγου γίνεται την 14η ημέρα από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου και την 15η λήγει η προθεσμία για την κλήρωση ή τον διορισμό από τα αρμόδια δικαστήρια των μελών των εφορευτικών επιτροπών και των αναπληρωματικών. Η συγκεκριμένη ημερομηνία αποτελεί σημείο αναφοράς αφού το Α’ τμήμα του Αρείου Πάγου θα κρίνει και το κατά πόσον θα επιτραπεί η κάθοδος στις εκλογές του κόμματος του Ηλία Κασιδιάρη, μετά την τελευταία νομοθετική πρωτοβουλία που απαγορεύει τη συμμετοχή στις εκλογές κομμάτων, που η αφανής ή η επίσημη ηγεσία τους, έχουν καταδικαστεί για βαρύτατα εγκλήματα σε βάρος της Πολιτείας.
Οι εμφανίσεις των υποψήφιων βουλευτών
Αμέσως μετά την προκήρυξη των εκλογών και τη διάλυση της Βουλής, αρχίζει να ισχύει και το πλαίσιο των περιορισμών των υποψηφίων για τις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές τους εμφανίσεις.
Βάσει του άρθρου 12, για τις απαγορεύσεις των υποψηφίων βουλευτών, οι εμφανίσεις υποψηφίων βουλευτών σε πάσης φύσεως εκπομπές δημόσιων ή ιδιωτικών ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθμών ελεύθερης λήψης, καθώς και σε φορείς παροχής κάθε μορφής συνδρομητικών τηλεοπτικών υπηρεσιών, υπό οποιαδήποτε μορφή, επιτρέπεται, ως εξής:
Σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό εθνικής εμβέλειας, επιτρέπεται η εμφάνιση του υποψήφιου βουλευτή, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, μόνο μία φορά.
Σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας, επιτρέπεται η εμφάνιση του υποψήφιου βουλευτή, κατά τη διάρκεια της πιο πάνω περιόδου, έως δύο φορές.
Ως εμφανίσεις, θεωρούνται οι προσωπικές συνεντεύξεις των υποψηφίων, η συμμετοχή τους σε οργανωμένες συζητήσεις, περιλαμβανομένων και εκείνων που αφορούν τα δελτία ειδήσεων, καθώς και η κάλυψη, κατόπιν αιτήματος του υποψήφιου βουλευτή και υποψήφιου μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της προεκλογικής του δραστηριότητας.
Από τους περιορισμούς της προηγούμενης παραγράφου εξαιρούνται οι Πρόεδροι ή Αρχηγοί κομμάτων και οι υποψήφιοι βουλευτές επικρατείας.
Τι θα γίνει αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση
Σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρο 37) ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει ως Πρωθυπουργό τον αρχηγό του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Αν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής. Αν δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος.
Κάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Αν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Αρείου Πάγου ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό Κυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Βουλή.
Οι εκλογές της 21ης Μαΐου θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής που θέσπισε ο εκλογικός νόμος 4406/2016 (διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ). Οι επόμενες εκλογές ωστόσο, θα διεξαχθούν με βάση το νόμο 4654/2020 (διακυβέρνηση ΝΔ), που ενισχύει το πρώτο κόμμα με έως και 50 έδρες. Σημειώνεται ότι με τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 (άρθρο 54) το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές περιφέρειες ορίζονται με νόμο που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα από τις επόμενες εκλογές με ρητή διάταξη που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών.
Μάθε που ψηφίζεις – Τι ισχύει με τους ετεροδημότες
Οι πολίτες μπορούν να μάθουν σε ποιο εκλογικό κέντρο ψηφίζουν, μέσω της εφαρμογής του υπουργείου Εσωτερικών στην οποία έχουν ενσωματωθεί και τα στοιχεία των ετεροδημοτών που υπέβαλαν σχετική αίτηση μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου.
Μπείτε στη διεύθυνση https://www.ypes.gr/mathe-poy-psifizeis-forma/
Με λίγα κλικ στο www.ypes.gr, εμφανίζεται το εκλογικό τμήμα που κάθε εκλογέας θα ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα αρκεί να συμπληρώσει τα προσωπικά του στοιχεία ή τον εκλογικό του αριθμό στην εφαρμογή.
Οι εκλογές της 21ης Μάϊου 2023 θα είναι οι πρώτες κατά τις οποίες οι Έλληνες του εξωτερικού μπορούν να ψηφίσουν από τον τόπο διαμονής τους, αρκεί να έχουν κάνει αίτηση τουλάχιστον 12 ημέρες πριν από την προκήρυξη των εκλογών στην εφαρμογή apodimoi.gov.gr.
Παράλληλα, οι ετεροδημότες δικαιούνται ειδική εκλογική άδεια ανάλογα με τα χιλιόμετρα που θα μετακινηθούν:
Μία εργάσιμη ημέρα για απόσταση από 200 ‐ 400 χλμ.
Δύο εργάσιμες ημέρες σε όσους μετακινηθούν σε περιοχές άνω των 400 χλμ.
Τρείς ημέρες δικαιούνται όσοι ψηφίζουν σε νησί (χωρίς οδική πρόσβαση).
Υπενθυμίζεται ότι τα σχολεία πρόκειται να κλείσουν την Παρασκευή 19 Μαΐου για να στηθούν τα εκλογικά τμήματα, ενώ δεν θα λειτουργήσουν και μία μέρα μετά τις εκλογές, τη Δευτέρα 22 Μαΐου.
