Η απόφαση που έλαβε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, έπειτα από μαραθώνια συνεδρίαση, για τις αρχαιότητες στον σταθμό Βενιζέλου, στο μετρό Θεσσαλονίκης, έχει προκαλέσει τόσο θετικές όσο και αρνητικές αντιδράσεις. Σημειώνεται πως το ΚΑΣ αποφάσισε να δώσει το “πράσινο φως” για την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων.
Μενδώνη: Λύνεται ένα χρόνιο πρόβλημα, ήταν ανύπαρκτη η δήθεν λύση του 2017
Με αυτό τον τρόπο, “λύνεται ένα χρόνιο πρόβλημα”, σχολιάζει η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη και συμπληρώνει πως αυτό που προέκυψε από τη χθεσινή μακρά συνεδρίαση του ΚΑΣ, είναι ότι “η δήθεν λύση του 2017 ήταν ανύπαρκτη”.
“Σήμερα το πρωί, μετά από μία μαραθώνια συνεδρίαση 15 ωρών περίπου, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έδωσε λύση σε ένα πρόβλημα που απασχολεί την κατασκευή του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε με 13 ψήφους υπέρ και δύο κατά, στο σύνολο των 15 παρόντων μελών, υπέρ της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου. Τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου έκριναν ότι αυτή είναι η μόνη λογική και πραγματικά εφικτή λύση για την προστασία των αρχαιοτήτων και την κατασκευή του έργου του σταθμού Βενιζέλου. Με τον τρόπο αυτό λύνεται ένα χρόνιο πρόβλημα, τα αρχαία αποκαθίστανται στην ίδια θέση, στο ίδιο επίπεδο, στο σύνολο της τάξεως του 92% περίπου, ενώ επιπλέον χώροι διατίθενται για την έκθεση συμπληρωματικών θεμάτων”, τονίζει σε δήλωσή της η κ. Μενδώνη.
Όπως σημειώνει στη συνέχεια, “το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο άκουσε, στη μακρά αυτή συνεδρία του, περισσότερους από 30 επιστήμονες, ενδιαφερόμενους, ειδικούς, οι οποίοι εξέφρασαν την άποψή τους. Αυτό το οποίο προέκυψε, είναι ότι η δήθεν λύση του 2017 ήταν ανύπαρκτη. Τότε, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε για μη υπογεγραμμένα σχέδια, τα οποία δεν είχαν σφραγίδες, δεν είχαν το ονοματεπώνυμο των συντακτών τους. Επί της ουσίας, όπως ελέχθη και στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, η απόφαση του 2017 ήταν απολύτως έωλη. Είναι λοιπόν ντροπή για όσους υποστηρίζουν ότι το 2017 έδωσαν την ιδανική λύση για την προστασία των αρχαιοτήτων και για τη δήθεν εφικτότητα κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου”.
Η υπουργός υπογραμμίζει πως αυτή τη στιγμή η μέριμνα του υπουργείου Πολιτισμού είναι, να έρθει από την Αττικό Μετρό το ταχύτερο δυνατόν η μελέτη απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων. “Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι τα αρχαία υπαγορεύουν τα ίδια τον τρόπο απόσπασής τους και επανατοποθέτησής τους. Οτιδήποτε άλλο λέγεται, εκφεύγει της επιστημονικής δεοντολογίας και του σωστού επιστημονικού λόγου”, τονίζει.
Συμπληρώνει στη συνέχεια πως σήμερα το πρωί συζήτησε με τον Γενικό Γραμματέα Πολιτισμού, τον Πρόεδρο και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Αττικής Μετρό και αποφασίστηκε στους επόμενους δύο μήνες να κατατεθεί στο υπουργείο Πολιτισμού η μελέτη απόσπασης, συγχρόνως με τη μελέτη επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων. “Αυτός είναι ο βασικός όρος, τον οποίο θέτουμε, διότι αυτό το οποίο μας ενδιαφέρει, είναι προφανώς να εξασφαλιστεί η αρτιότητα του σταθμού, που να πληροί τις προδιαγραφές ασφαλείας για το επιβατικό κοινό, συγχρόνως όμως, μας ενδιαφέρει η ασφαλής επανατοποθέτηση και ανάδειξη με τον βέλτιστο τρόπο, των σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων”, καταλήγει η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας Πολιτισμού, Γιώργος Διδασκάλου, τονίζει ότι μέσω της συγκεκριμένης μελέτης της Αττικό Μετρό, όπως αυτή εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, προβλέπεται η ολοκλήρωση των εργασιών κατασκευής του Μετρό στη Θεσσαλονίκη, τον Απρίλιο του 2023.
“Στον χρονικό ορίζοντα αυτόν, προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί και η επιστροφή των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Αττικό Μετρό, σε περίπτωση που δεν είχε επιλεγεί η συγκεκριμένη λύση, ο σχεδιασμός για την ολοκλήρωση των εργασιών του Μετρό στη Θεσσαλονίκη, προβλεπόταν μετά το πέρας του 2026 και σε αυτή την περίπτωση, με πάρα πολλούς ενδοιασμούς και επιφυλάξεις για το τελικό χρονοδιάγραμμα του έργου, που θα είχε περαιτέρω παρατάσεις σε μακρύτερο ορίζοντα”, αναφέρει ο κ. Διδασκάλου.
Καραμανλής: Ώρα να αφήσουμε τις αντιπαραθέσεις
Η απόφαση του ΚΑΣ πιστοποιεί με τον πιο οριστικό και αδιαμφισβήτητο τρόπο “ότι η λύση την οποία έχουμε επιλέξει επιτυγχάνει αυτό που όλοι θέλουμε: και Μετρό και αρχαία. Και μάλιστα προστατεύει τα ευρήματα με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο”, επισημαίνει σε δήλωσή του ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής.
Σύμφωνα με τον υπουργό, “οι πολίτες συμφωνούν, η Αυτοδιοίκηση συμφωνεί, οι παραγωγικές τάξεις της πόλης συμφωνούν, οι υπεύθυνοι για το έργο συμφωνούν, τώρα συμφωνεί και το αρμόδιο αρχαιολογικό όργανο” και καλεί “Ας ακούσουμε και τους ειδικούς επιστήμονες λοιπόν. Είναι ώρα να αφήσουμε τις αντιπαραθέσεις που πλέον δεν έχουν κανένα νόημα, να πάψουμε να πολιτικοποιούμε το ζήτημα και να αφήσουμε τους ειδικούς να κάνουν τη δουλειά τους”, ούτως ώστε, όπως σημειώνει, “να έχει ολοκληρωθεί επιτέλους το έργο μέχρι τον Απρίλιο του 2023”.Ταχιάος: Η λύση που έδωσε το ΚΑΣ μας λύνει τα χέρια για να προχωρήσουμε«Το πρώτο μήνυμα που πρέπει να εισπράξουμε από την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) είναι πως μετά από πέντε χρόνια περιπέτειας ουσιαστικά το θέμα επανέρχεται στη σοβαρότητα», δήλωσε ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό ΑΕ, Νίκος Ταχιάος, στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ – ΜΠΕ, «Πρακτορείο 104,9 FM».
«Το ζήτημα δεν είναι απλώς η κατασκευή ενός σταθμού, αλλά η δημιουργία ενός δικτύου μετρό, που πρέπει το συντομότερο να παραδοθεί στην πόλη. Και δυστυχώς το συντομότερο, όχι λόγω Βενιζέλου, αλλά γιατί έτσι παραλάβαμε το έργο, δεν μπορεί να είναι άλλο από τον Απρίλιο του 2023. Η λύση που έδωσε το ΚΑΣ με πολλή σοβαρότητα και προσοχή είναι αυτή που μας λύνει τα χέρια για να προχωρήσουμε», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ταχιάος.
Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο προσφυγών ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό απάντησε: «Προφανώς κάποιοι θα προσπαθήσουν να υπάρχει εμπλοκή, αλλά και εμείς δεν πήγαμε ξυπόλητοι στα αγκάθια. Δουλέψαμε πάρα πολύ τις προτάσεις μας, ώστε να ακολουθήσουμε πεπατημένη, που προέκυψε από προηγούμενη απόφαση του ΣτΕ, η οποία έκρινε ότι η απόφαση που είχε βγει το 2014 για προσωρινή απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων είναι νόμιμη».
Σύμφωνα με τον κ. Ταχιάο, «η λύση της in situ (κατά χώρα) παραμονής των αρχαίων ήταν μια ιδέα που απλά έπεσε στο τραπέζι και ποτέ δεν αποδείχτηκε η εφικτότητά της. Αντιθέτως εμείς αποδείξαμε τις τεράστιες ανασφάλειες που έχει η λύση αυτή και τις τρομερές επισφάλειες για τις ίδιες τις αρχαιότητες και φυσικά τα μεγάλα προβλήματα που δημιουργεί στο ίδιο το δίκτυο και σε αυτό που λέγεται σταθμός Βενιζέλου».
Τασσόμενος υπέρ της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαίων είπε πως η λύση αυτή «δίνει ένα αποτέλεσμα που ενώ παραμένει μέσα στο συμβατικό αντικείμενο του 2006, το φυσικό αντικείμενο της κατασκευής του σταθμού, το αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα προσομοιάζει με αυτό που ήθελε η απόφαση του 2017 για in situ παραμονή αρχαιοτήτων. Δηλαδή δίνουμε το 92% των αρχαιοτήτων πάλι στο χώρο, τα επαναφέρουμε πίσω και προσθέτουμε και αρχαιότητες που θα βρεθούν στη βόρεια και τη νότια είσοδο».
Ο κ. Ταχιάος εγγυήθηκε πως οι εργασίες θα συνεχιστούν με στόχο το 2023 να είναι έτοιμο το Μετρό της Θεσσαλονίκης. «Δουλεύουμε σκληρά και μπορώ να εγγυηθώ ότι θα δουλέψουμε σκληρά για να πετύχουμε», τόνισε ενώ πρόσθεσε πως «θα κάνουμε τα πάντα για να τελειώσουμε το 2023 και με όλους τους σταθμούς και με τις σήραγγες και τις χιλιάδες εκκρεμότητες που υπάρχουν».
Σιμόπουλος: Να μην χαθεί και αυτή η ευκαιρία «Να μην χαθεί και αυτή η ευκαιρία για τον σταθμό Βενιζέλου του Μετρό», αναφέρει σε γραπτή δήλωσή του ο βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης της Νέας Δημοκρατίας, Στράτος Σιμόπουλος, ο οποίος χαιρετίζει την απόφαση του ΚΑΣ.
«Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα το πρωί να προχωρήσει η μόνη τεχνικά εφικτή και χρηματοοικονομικά βιώσιμη λύση, της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου, ώστε επιτέλους να μπορέσει να ολοκληρωθεί ο σταθμός», τονίζει ο κ. Σιμόπουλος και συνεχίζει: «Το ΚΑΣ αποφάσισε αυτό το οποίο υποστήριξα τα τελευταία χρόνια με σθένος και επιμονή, ότι δηλαδή η λύση της παραμονής των αρχαιοτήτων επί τόπου με την παράλληλη κατασκευή του σταθμού θα αποδειχθεί μη εφαρμόσιμη. Αποτελεί τη μόνη διέξοδο ώστε να δημιουργηθεί ένας σταθμός – μουσείο, που θα παραδοθεί ταυτόχρονα με την υπόλοιπη γραμμή το 2023. Οι Θεσσαλονικείς, αλλά και οι επαγγελματίες της πόλης το απαιτούν. Ας αναλάβει πλέον ο καθένας τις ευθύνες του. Η πόλη δεν αντέχει άλλον έναν διχασμό και άλλη μία χαμένη ευκαιρία».
ΣΥΡΙΖΑ: Δεν θα μείνουμε άπραγοι μπροστά σε αυτή την καταστροφή
Την κατηγορηματική αντίθεσή του στην απόφαση του ΚΑΣ, εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ, σημειώνοντας πως θα στηρίξει την επιστημονική κοινότητα και τους πολίτες της Θεσσαλονίκης “σε κάθε τους ενέργεια που θα έχει στόχο να την αποτρέψει”.
Σε σχετική ανακοίνωση, η αξιωματική αντιπολίτευση κάνει λόγο για “απόφαση χειραγωγούμενη από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ και προαναγγελθείσα από τον ίδιο τον πρωθυπουργό ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ” και η οποία “δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά. Κι αυτό γιατί, μέσω του ΚΑΣ, το Υπουργείο Πολιτισμού χλεύασε και απαξίωσε, και έμπρακτα κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, την ελληνική επιστημονική κοινότητα, τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, τους ευαισθητοποιημένους πολίτες της Κίνησης Πολιτών Θεσσαλονίκης. Αγνόησε ήδη ειλημμένες και τεκμηριωμένες αποφάσεις, εργασίες που είχαν ήδη ξεκινήσει, τις εκκλήσεις πανεπιστημιακών τμημάτων και διεθνών οργανισμών. Περιφρόνησε την ίδια την πόλη της Θεσσαλονίκης και τη μακραίωνη ιστορία της, αποφασίζοντας την καταστροφή ενός σημαντικού, σπάνιου, πολύτιμου μνημείου της. Υποθήκευσε το μέλλον της πόλης και την καθημερινότητα των πολιτών της. Όλα θυσιάστηκαν στο βωμό της προσωπικής και μικροπολιτικής εκδικητικότητας και των ιδιωτικών συμφερόντων”.
Όπως υπογραμμίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, “δεν θα μείνουμε άπραγοι μπροστά σε αυτή την καταστροφή. Δεσμευόμαστε ότι θα στηρίξουμε την επιστημονική κοινότητα και τους πολίτες της Θεσσαλονίκης σε κάθε τους ενέργεια που θα έχει στόχο να την αποτρέψει. Είμαστε και θα είμαστε παρόντες σε κάθε κοινωνική κινητοποίηση, σε κάθε νομική ή άλλη ενέργεια, σε κάθε προσπάθεια διεθνοποίησης του εγκλήματος που πρόκειται να συντελεστεί στην πόλη της Θεσσαλονίκης, με ευθύνη εκείνων που μέχρι πρόσφατα πολιτεύονταν με όχημα τη φτηνή πατριδοκαπηλία και σήμερα δεν διστάζουν να διαγράψουν αιώνες πολιτισμού και ιστορίας”.Νοτοπούλου: Το έγκλημα ήταν οργανωμένο
«Το έγκλημα ήταν οργανωμένο», σημειώνει από την πλευρά της, η βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ και επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης στο δημοτικό συμβούλιο του κεντρικού δήμου, Κατερίνα Νοτοπούλου.
«Την απόφαση του ΚΑΣ την είχε προκαταλάβει η κ. Μενδώνη, μία μέρα πριν συνεδριάσει το Συμβούλιο. Έτσι λειτουργεί το κομματικό επιτελικό κράτος της ΝΔ. Δίνει εντολή ο “εθνικός μας εργολάβος”, τρέχει να υλοποιήσει η κυβέρνηση της ΝΔ. Αδιαφορούν για την επιστήμη οι δήθεν “άριστοι”. Αδιαφορούν για την ιστορία οι δήθεν “πατριώτες”. Αδιαφορούν για τη νομιμότητα οι δήθεν “νόμος και τάξη”. Αδιαφορούν για τις υποδομές οι δήθεν “ανάπτυξη”. Γνωρίζουν καλά, ότι φέρουν ακέραια την ευθύνη για τις καθυστερήσεις αφού δεν υπάρχουν μελέτες, αδειοδοτήσεις, εγκρίσεις, χρηματοδότηση για τη μη λύση που επέλεξαν. Όσα ψέματα και να πουν ακόμη, οι Θεσσαλονικείς το γνωρίζουν καλά αυτό», επισημαίνει.
Παράλληλα η κ. Νοτοπούλου συγχαίρει την κ. Βελένη, την οποία χαρακτηρίζει “φωνή της Θεσσαλονίκης”, γιατί στη συνεδρίαση του ΚΑΣ αντιτάχθηκε στην πρόταση για απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων στο σταθμό Βενιζέλου.
Μπουτάρης: Θλιβερή η απόφαση του ΚΑΣ«Θλιβερή» χαρακτηρίζει ο τέως δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, την απόφαση του ΚΑΣ, σημειώνοντας πως η Κίνηση Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς θα αποφασίσει για τις ενέργειες στις οποίες θα προχωρήσει.
«Το τοπίο που αποκαλύφθηκε στον σταθμό της Βενιζέλου είναι η καρδιά της βυζαντινής Θεσσαλονίκης. Εκεί αποδεικνύεται περίτρανα τι ήταν η πόλη μας στο παρελθόν, πώς χτίστηκε ο δρόμος και τα καταστήματα. Θλίβομαι πολύ με την απόφαση του ΚΑΣ», είπε ο κ. Μπουτάρης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Όπως υπογράμμισε, «εγώ το χρέος που είχα να κάνω ως δήμαρχος το έκανα και ήταν να διατηρηθούν τα αρχαία επιτόπου. Μ’ έχουν “στην μπούκα” από το 2013 και λένε πως “ο Μπουτάρης φταίει για όλα”. Είναι γνωστό το “πακέτο” αυτών που εναντιώνονται στη λύση in situ».
Επιπλέον, χαρακτήρισε τη διαδικασία που ακολουθήθηκε στη συνεδρίαση του ΚΑΣ «εξοργιστική», συμπληρώνοντας πως «ουσιαστικά νομιμοποιήθηκε μια ειλημμένη απόφαση» και συμπλήρωσε πως ήταν τουλάχιστον «απαράδεκτο ότι δεν επετράπη η είσοδος στους εκπροσώπους της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης στην παρουσίαση της μελέτης από την Αττικό Μετρό».
Σχετικά με το ενδεχόμενο προσφυγών, ο κ. Μπουτάρης είπε πως οι αρχαιολόγοι σίγουρα θα προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και σημείωσε: «Εμείς ως Κίνηση Πολιτών θα αποφασίσουμε τις επόμενες ημέρες σε γενική συνέλευση». Σε περίπτωση που κάποιοι θα σπεύσουν να κατηγορήσουν όσους κάνουν προσφυγές, απάντησε: «Είμαι σίγουρος ότι εγώ θα είμαι ο αποδιοπομπαίος τράγος».Στο ΣτΕ προσφεύγει η Κίνηση Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Στο μεταξύ, η Κίνηση Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς ετοιμάζεται να προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ενάντια στην απόφαση του ΚΑΣ.
Ο πρόεδρος της Κίνησης Πολιτών, δικηγόρος Φωκίων Δεληγιάννης, μιλώντας στο «Πρακτορείο FM» είπε πως «θα ακολουθηθεί ο οδικός χάρτης που έχει προαναγγελθεί με κατάληξη την άσκηση ένδικων βοηθημάτων στο Συμβούλιο της Επικρατείας».
«Το έργο θα πάει πίσω διότι χρειάζεται να αφαιρεθούν οι σάκοι άμμου, να γίνουν οι μελέτες και οι εργασίες της απόσπασης, η αποκόλληση τους και η μεταφορά τους. Ούτως ή άλλως το έργο θα σταματήσει. Κι αυτοί που ενδιαφέρονται για την πρόοδο του έργου ας μην το είχαν σταματήσει εδώ και έξι μήνες προσπαθώντας να βρουν επιχειρήματα για να ακυρώσουν την in situ λύση», πρόσθεσε ο κ. Δεληγιάννης.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κίνησης Πολιτών η «απόφαση του ΚΑΣ είχε διαμορφωθεί πριν καν συνεδριάσει» και υπογράμμισε πως παρά την εξέλιξη θα ενταθεί η προσπάθεια συλλογής υπογραφών από πολίτες που επιθυμούν να μείνουν τα αρχαία κατά χώρα, ενώ παράλληλα θα γίνουν ενέργειες «διεθνοποίησης του θέματος».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
