Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κλιμακώνει ακόμη περισσότερο τον εμπορικό πόλεμο ανακοινώνοντας ένα νέο πακέτο δασμών που θα πλήξει πολλούς κλάδους, από τα φάρμακα μέχρι τα φορτηγά και τα έπιπλα, με στόχο -όπως υποστηρίζει- να προστατευθούν οι αμερικανικές βιομηχανίες.
Την Πέμπτη ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε νέους τιμωρητικούς δασμούς σε ένα ευρύ φάσμα εισαγόμενων προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων δασμών 100% σε επώνυμα φάρμακα και 25% σε φορτηγά βαρέως τύπου, οι οποίοι θα τεθούν σε ισχύ την επόμενη εβδομάδα, από την 1η Οκτωβρίου.
Δασμοί για να εμποδιστεί η «πλημμύρα» εισαγωγών
Οι δασμοί έχουν αποτελέσει χαρακτηριστικό της δεύτερης θητείας του Τραμπ, με εκτεταμένες επιβαρύνσεις που κυμαίνονται από 10% έως 50% σε εμπορικούς εταίρους, καθώς και άλλους στοχευμένους δασμούς σε πλήθος προϊόντων, γεγονός που ρίχνει βαριά σκιά στις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας και παραλύει τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων, σχολιάζει το Reuters.
Οι νέες ανακοινώσεις του Τραμπ, που έγιναν μέσω της πλατφόρμας Truth Social, δεν διευκρίνισαν αν οι νέοι δασμοί θα προστεθούν στους υπάρχοντες δασμούς ή αν οικονομίες που σύναψαν εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ιαπωνία, θα εξαιρεθούν. Το Τόκιο ανέφερε ότι εξακολουθεί να αναλύει τις πιθανές συνέπειες των νέων δασμών.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε επίσης ότι θα επιβάλει δασμούς 50% στα ντουλάπια κουζίνας και τα έπιπλα μπάνιου και 30% στα επενδυμένα έπιπλα, με όλα τα νέα μέτρα να τίθενται σε εφαρμογή από την 1η Οκτωβρίου.
«Ο λόγος γι’ αυτό είναι η μεγάλης κλίμακας “πλημμύρα” αυτών των προϊόντων στις Ηνωμένες Πολιτείες από άλλες χώρες», έγραψε στο Truth Social σχετικά με τους δασμούς στα οικιακά είδη.
Δασμοί σε φάρμακα, έπιπλα, φορτηγά
Η αμερικανική φαρμακευτική ένωση είχε δηλώσει νωρίτερα φέτος ότι το 53% (σε αξία) από τα 85,6 δισεκατομμύρια δολάρια σε πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για φάρμακα που καταναλώνονται στις ΗΠΑ παράγεται εντός της χώρας, ενώ το υπόλοιπο προέρχεται από την Ευρώπη και άλλους συμμάχους.
Ο Pascal Chan, αντιπρόεδρος στρατηγικής πολιτικής και εφοδιαστικών αλυσίδων στο Εμπορικό Επιμελητήριο του Καναδά, προειδοποίησε ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να βλάψουν την υγεία των Αμερικανών με «άμεσες αυξήσεις τιμών, επιβάρυνση των ασφαλιστικών συστημάτων και κίνδυνο οι ασθενείς να υποστούν περιορισμούς ή να στερηθούν βασικά φάρμακα».
«Ήδη μας συνθλίβει το υψηλότερο κόστος συνταγογραφούμενων φαρμάκων στον κόσμο και αυτό θα το κάνει να εκτοξευθεί ακόμη περισσότερο», δήλωσε σε ανακοίνωσή της η 314 Action, μια αμερικανική ομάδα που προσπαθεί να εκλέξει επιστήμονες σε δημόσια αξιώματα. «Αν ο [Τραμπ] προχωρήσει με αυτούς τους δασμούς, άνθρωποι σε όλη τη χώρα θα πεθάνουν».
Σύμφωνα με τον Guardian, αρκετές μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων οι AstraZeneca, Roche, Novartis, Eli Lilly και Johnson & Johnson, είχαν ήδη ανακοινώσει σχέδια για επενδύσεις ή αύξηση της παραγωγής των φαρμάκων τους στις ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να προετοιμαστούν για ενδεχόμενους δασμούς. Ο Λευκός Οίκος έχει παρουσιάσει αυτές τις αλλαγές ως νίκη της κυβέρνησης Τραμπ.
Όσον αφορά τα έπιπλα, οι εισαγωγές στις ΗΠΑ έφτασαν τα 25,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, σημειώνοντας αύξηση 7% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Περίπου το 60% αυτών των εισαγωγών προήλθε από το Βιετνάμ και την Κίνα, σύμφωνα με την εξειδικευμένη έκδοση Furniture Today.
Τον Αύγουστο ο Τραμπ είχε υποσχεθεί να επιβάλει νέους δασμούς στα έπιπλα, δηλώνοντας ότι αυτό «θα φέρει ξανά την επιπλοποιία» στη Βόρεια Καρολίνα, τη Νότια Καρολίνα και το Μίσιγκαν. Η απασχόληση στον κλάδο επίπλων και προϊόντων ξυλείας στις ΗΠΑ έχει μειωθεί στο μισό από το 2000, φτάνοντας σήμερα περίπου τους 340.000 εργαζόμενους, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία.
Οι υψηλότεροι δασμοί στα εμπορικά οχήματα θα μπορούσαν να αυξήσουν τις μεταφορικές δαπάνες, την ώρα που ο Τραμπ έχει δεσμευθεί να μειώσει τον πληθωρισμό, ιδιαίτερα σε βασικά καταναλωτικά αγαθά όπως τα τρόφιμα.
Ο ίδιος δήλωσε ότι οι νέοι δασμοί στα φορτηγά βαρέως τύπου αποσκοπούν στο να προστατεύσουν τους κατασκευαστές από «άδικες εξωτερικές ανταγωνιστικές πιέσεις» και ότι η κίνηση θα ωφελήσει εταιρείες όπως οι Peterbilt και Kenworth της Paccar και η Freightliner της Daimler Truck.
Το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο είχε καλέσει νωρίτερα το υπουργείο να μην επιβάλει νέους δασμούς στα φορτηγά, επισημαίνοντας ότι οι πέντε κορυφαίες χώρες προέλευσης είναι το Μεξικό, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Γερμανία και η Φινλανδία, «όλες σύμμαχοι ή στενοί εταίροι των Ηνωμένων Πολιτειών που δεν αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια».
Το Μεξικό είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας μεσαίων και βαρέων φορτηγών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο ανέφερε ότι οι εισαγωγές αυτών των μεγαλύτερων οχημάτων από το Μεξικό έχουν τριπλασιαστεί από το 2019.
Η Stellantis, μητρική της Chrysler, είναι μεταξύ των εταιρειών που κατασκευάζουν βαριά φορτηγά Ram και εμπορικά βαν στο Μεξικό. Πέρυσι, οι ΗΠΑ εισήγαγαν σχεδόν 128 δισεκατομμύρια δολάρια σε ανταλλακτικά βαρέων οχημάτων από το Μεξικό, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 28% των συνολικών αμερικανικών εισαγωγών στην κατηγορία, σύμφωνα με τα μεξικανικά στοιχεία.
Πώς αντέδρασαν οι αγορές
Οι αγορές κατέγραψαν πτώση, όπως και οι τρεις κύριοι δείκτες της Wall Street, μετά την ανακοίνωση των νέων δασμών, καθώς αυξήθηκαν οι ανησυχίες για τον αντίκτυπό τους.
Η είδηση προκάλεσε αναταράξεις στις αγορές της Ασίας. Οι μετοχές φαρμακευτικών εταιρειών κατέγραψαν πτώση, με την αυστραλιανή CSL να υποχωρεί σε χαμηλό εξαετίας, τη ιαπωνική Sumitomo Pharma να χάνει πάνω από 5% και τον δείκτη Hang Seng Biotech του Χονγκ Κονγκ να υποχωρεί περίπου 2,5%.
Ένας δείκτης που παρακολουθεί κινεζικές εισηγμένες εταιρείες επίπλων σημείωσε πτώση 1,1%.
Ο νέος δασμός 100% σε κάθε επώνυμο ή πατενταρισμένο φαρμακευτικό προϊόν θα ισχύει για όλες τις εισαγωγές, εκτός εάν η εταιρεία έχει ήδη ξεκινήσει την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Τραμπ.
Η Pharmaceutical Research and Manufacturers of America, η οποία εκπροσωπεί τον κλάδο, προειδοποίησε: «Οι εταιρείες συνεχίζουν να ανακοινώνουν επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων στις ΗΠΑ. Οι δασμοί θέτουν σε κίνδυνο αυτά τα σχέδια».
«Έχουμε αρχίσει να βλέπουμε τις τιμές των αγαθών να οδηγούν σε υψηλότερο πληθωρισμό», προειδοποίησε ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, προσθέτοντας ότι το υψηλότερο κόστος των αγαθών ευθύνεται για το «μεγαλύτερο μέρος» ή ενδεχομένως για «το σύνολο» της αύξησης των επιπέδων πληθωρισμού φέτος. Ο Τραμπ ασκεί πίεση στον Πάουελ να παραιτηθεί.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ανοίξει δώδεκα έρευνες για τις επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια από τις εισαγωγές ανεμογεννητριών, αεροσκαφών, ημιαγωγών, πολυπυριτίου, χαλκού, ξυλείας και κρίσιμων ορυκτών, ώστε να αποτελέσουν βάση για νέους δασμούς. Αυτήν την εβδομάδα ανακοίνωσε νέες έρευνες για τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας, ιατρικά είδη, ρομποτική και βιομηχανικά μηχανήματα.
Το πολιτικό «όπλο» του Τραμπ
Οι δασμοί έχουν καταστεί βασικό εργαλείο εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ, που τους χρησιμοποιεί για να επαναδιαπραγματευθεί εμπορικές συμφωνίες, να αποσπάσει παραχωρήσεις και να ασκήσει πολιτική πίεση σε άλλες χώρες.
Η κυβέρνησή του τους παρουσιάζει ως σημαντική πηγή εσόδων, με τον υπουργό Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, να δηλώνει ότι η Ουάσιγκτον μπορεί να συγκεντρώσει 300 δισεκατομμύρια δολάρια έως το τέλος του έτους.
Ο Τραμπ έχει ήδη επιβάλει δασμούς για λόγους εθνικής ασφάλειας στον χάλυβα και το αλουμίνιο και τα παράγωγά τους, στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά τους, καθώς και στον χαλκό.
Οι εμπορικές συμφωνίες των ΗΠΑ με την Ιαπωνία, την ΕΕ και τη Βρετανία περιλαμβάνουν διατάξεις που θέτουν ανώτατα όρια σε δασμούς για συγκεκριμένα προϊόντα, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι νέοι υψηλότεροι δασμοί για λόγους εθνικής ασφάλειας πιθανόν να μην υπερβούν τα συμφωνημένα επίπεδα.
Η Ιαπωνία εξετάζει πώς τα νέα μέτρα σχετίζονται με τη συμφωνία της, δήλωσε την Παρασκευή σε συνέντευξη Τύπου ο επικεφαλής διαπραγματευτής Ριοσέι Ακαζάουα. Τόνισε, ωστόσο, ότι οι δασμοί που θα επιβληθούν σε ιαπωνικά φάρμακα δεν θα είναι υψηλότεροι από εκείνους άλλων χωρών, καθώς το Τόκιο έχει εξασφαλίσει καθεστώς μάλλον ευνοούμενου κράτους για αυτά τα προϊόντα και άλλα.
