Στη Νέα Ζηλανδία, μία μικρή ομάδα επιστημόνων, ειδικών και αυτόχθονων, συγκεντρώθηκε για να μελετήσει μία σχεδόν άριστα διατηρημένη spade-toothed φάλαινα – το πιο σπάνιο είδος φάλαινας στον κόσμο. Μέχρι σήμερα, μόνο επτά τέτοιες φάλαινες έχουν εντοπιστεί, ενώ καμία δεν έχει παρατηρηθεί ζωντανή στη θάλασσα.
Η συγκεκριμένη φάλαινα, μήκους σχεδόν πέντε μέτρων, ξεβράστηκε σε ακτή της Νέας Ζηλανδίας φέτος τον Ιούλιο. Ο τεμαχισμός της, για επιστημονικούς λόγους, ξεκίνησε τη Δευτέρα σε ερευνητικό κέντρο κοντά στην πόλη Ντουνεντίν, δίνοντας στους επιστήμονες την ευκαιρία να λύσουν ένα μυστήριο δεκαετιών.
Ένα εξαιρετικά σπάνιο εύρημα
«Δεν μπορώ να περιγράψω πόσο εξαιρετικό είναι αυτό», δήλωσε ο Άντον φαν Χέλντεν, ανώτερος σύμβουλος θαλάσσιας επιστήμης της Νέας Ζηλανδίας. «Για μένα προσωπικά, είναι απίστευτο».
Παρόλο που ο Φαν Χέλντεν μελετά φάλαινες με ράμφος εδώ και 35 χρόνια, ήταν η πρώτη φορά που συμμετείχε σε μελέτη spade-toothed φάλαινας.
Η συγκεκριμένη μελέτη είναι η πρώτη στην ιστορία που πραγματοποιείται σε αυτό το είδος φάλαινας, το οποίο παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστο στην επιστήμη.
Τα αναπάντητα ερωτήματα
Οι επιστήμονες γνωρίζουν ελάχιστα για τη ζωή της spade-toothed φάλαινας. Δεν γνωρίζουν πού ακριβώς ζει στον ωκεανό, γιατί δεν έχει παρατηρηθεί ζωντανή ή πώς λειτουργεί το πεπτικό της σύστημα.
Ακόμη και ο τρόπος και η αιτία θανάτου της συγκεκριμένης φάλαινας παραμένουν άγνωστοι.
Η ομάδα ελπίζει ότι η προσεκτική μελέτη του ζώου θα αποκαλύψει σημαντικές πληροφορίες. «Μπορεί να βρούμε παράσιτα άγνωστα στην επιστήμη που ζουν αποκλειστικά σε αυτή τη φάλαινα», ανέφερε ο Φαν Χέλντεν, προσθέτοντας πως ίσως αποκαλυφθούν και άλλα στοιχεία για το πώς επικοινωνεί και τι τρώει.
Πολιτισμική συνεργασία με τους Μαορί
Η ανατομή της φάλαινας πραγματοποιείται σε συνεργασία με τους Μαορί, τους ιθαγενείς της Νέας Ζηλανδίας, οι οποίοι θεωρούν τις φάλαινες «taonga», δηλαδή πολύτιμους θησαυρούς.
Σύμφωνα με την παράδοσή τους, η φάλαινα θεωρείται δώρο του Tangaroa, θεότητα της θάλασσας.
Ο Τουμάι Κάσιντι από τη φυλή Te Rūnanga Ōtākou τόνισε τη σημασία της συνεργασίας της φυλής του με τους επιστήμονες. «Είναι πολύ σημαντικό για εμάς να τιμήσουμε αυτό το δώρο και τη φάλαινα», σημείωσε.
Ο τεμαχισμός της φάλαινας θα είναι μεθοδικός και πιο αργός απ’ ό,τι συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πραγματοποιηθεί επίσης μια «karakia», προσευχή της τοπικής αυτόχθονης φυλής iwi, που μέλη της θα είναι παρόντα καθ’ όλη τη διάρκεια της ανατομίας, ενώ η γνάθος και τα δόντια της φάλαινας θα παραμείνουν στην κοινότητα ως ιερά κειμήλια.
Η ομάδα σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τρισδιάστατες εκτυπώσεις και μεθόδους αξονικής τομογραφίας για να αναδημιουργήσει μέρη της φάλαινας, επιτρέποντας έτσι στους ειδικούς τη δυνατότητα να μελετήσουν τον σκελετό, χωρίς παράλληλα να χαθούν τα «ιερά» μέρη του σώματος του κήτους.
Ένα παζλ που περιμένει να λυθεί
Από το 1872, οπότε εντοπίστηκαν τα πρώτα οστά spade-toothed φάλαινας στα νησιά Pitt, μέχρι και τη χρήση DNA το 2002 που επιβεβαίωσε την ύπαρξη του είδους, οι επιστήμονες είχαν ελάχιστα στοιχεία γι’ αυτά τα πλάσματα.
Σήμερα, οι ερευνητές δεν εστιάζουν μόνο στο πώς πέθανε αυτό το σπάνιο ζώο, αλλά και στο πώς έζησε. «Ανακαλύπτοντας πώς ζουν, μπορούμε να αποκτήσουμε γνώσεις που εφαρμόζονται και στον ανθρώπινο οργανισμό», δήλωσε η Τζόι Ράιντενμπεργκ, ανατόμος από την Ιατρική Σχολή του Mount Sinai στη Νέα Υόρκη.
Το μυστήριο της spade-toothed φάλαινας παραμένει ζωντανό, αλλά η επιστήμη βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ στο να το λύσει, με τη βοήθεια και την εποπτεία των αυτόχθονων φυλών της Νέας Ζηλανδίας.
Με πληροφορίες από: Associated Press, New York Post
