Ο Μάριο Ντράγκι, «ο κορυφαίος τεχνοκράτης της Ευρώπης», έχει αφιερώσει το μεγαλύτερο μέρος του τελευταίου έτους στην προετοιμασία μιας σημαντικής έκθεσης για λογαριασμό της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Το έγγραφο, σύμφωνα με το Politico, που αποκαλείται «Έκθεση Ανταγωνιστικότητας», αναμενόταν να δημοσιευθεί σήμερα Δευτέρα και αποτελεί μια ανάλυση για την οικονομική κατάσταση της ΕΕ και τον τρόπο με τον οποίο η ευρωπαϊκή αγορά πρέπει να προσαρμοστεί στις σύγχρονες γεωπολιτικές προκλήσεις, στους εμπορικούς δασμούς και τις κυρώσεις.
Ωστόσο, όπως σχολιάζει το Politico, η έκθεση αυτή ενδέχεται να σηματοδοτεί κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή «γραφειοκρατική άσκηση». Κάποιοι τη συγκρίνουν με την Περεστρόικα της Σοβιετικής Ένωσης ή το New Deal της Αμερικής τη δεκαετία του 1930, ενώ ο Ντράγκι, ο οποίος είναι γνωστός για τη διάσωση της Ευρωζώνης κατά την κρίση χρέους, αντιμετωπίζει τώρα την πρόκληση να αποτρέψει την Ευρώπη από το να μείνει πίσω σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο.
Η έκθεση, σύμφωνα με το Politico, εξετάζει διάφορους τομείς, από την άμυνα και την ενέργεια έως την έλλειψη επενδύσεων στην καινοτομία. Μία από τις κύριες ανησυχίες είναι το μεγάλο επενδυτικό κενό που υπάρχει μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ, με αμερικανικές εταιρείες να επενδύουν ετησίως 700 δισ. ευρώ περισσότερα από τις ευρωπαϊκές.
Χρηματοδότηση και επενδύσεις
Όπως αναφέρει το Politico, ο Ντράγκι έχει επισημάνει εξαρχής την ανάγκη για επενδύσεις που να ανέρχονται σε «τεράστια ποσά σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα» για την οικονομική απο-ανθρακοποίηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, την ψηφιακή καινοτομία και την ανάπτυξη υποδομών που μπορούν να θεωρηθούν ευρωπαϊκό κοινό αγαθό. Η ιδιωτική χρηματοδότηση θα πρέπει να παίξει τον κύριο ρόλο, αλλά οι λεπτομέρειες σχετικά με την δημόσια χρηματοδότηση παραμένουν ασαφείς.
Οι χώρες της ΕΕ έχουν ιστορικά διαφωνήσει σχετικά με τη χρηματοδότηση, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκέφτεται να αναδιαρθρώσει τον προϋπολογισμό της ΕΕ, κάτι που αναμένεται να επιδεινώσει τις διαφωνίες. Ο Ντράγκι υποστηρίζει την αύξηση της δανειοληπτικής ικανότητας της ΕΕ, αν και πολλές χώρες αντιτίθενται σε αυτήν την πρόταση. Η έκθεση αναμένεται να περιλαμβάνει εκτιμήσεις που δείχνουν ένα κενό χρηματοδότησης ύψους 900 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2031, όπως σημειώνει το Politico.
Παραγωγικότητα και καινοτομία
Η έκθεση του Ντράγκι θα εστιάσει επίσης στο γιατί η παραγωγικότητα στην ΕΕ είναι χαμηλότερη από εκείνη των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το Politico, ο Ντράγκι θα τονίσει ότι αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη επενδύσεων στον τομέα της καινοτομίας, με τις αμερικανικές εταιρείες να επενδύουν ετησίως 700 δισ. ευρώ περισσότερα από τις ευρωπαϊκές. Οι τομείς της τεχνολογίας και των τηλεπικοινωνιών αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο επενδυτικό χάσμα.
Ο Ντράγκι προτείνει νέους κανονισμούς για τις τράπεζες και τους επενδυτές, με στόχο τη διευκόλυνση των ριψοκίνδυνων επενδύσεων. Ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση, η Ευρώπη χρειάζεται μια σημαντική αλλαγή στρατηγικής για την τεχνολογία που να περιλαμβάνει την ενίσχυση της καινοτομίας και την είσοδο νέων τεχνολογιών στην αγορά, σύμφωνα με το Politico.
Ενέργεια και καθαρές τεχνολογίες
Η έκθεση αναμένεται να περιγράψει μια στρατηγική για την αύξηση της παραγωγής και της ζήτησης προϊόντων καθαρών τεχνολογιών. Το Politico αναφέρει ότι η ΕΕ καθόρισε κανόνες για τις καθαρές τεχνολογίες μόλις πέρυσι, αλλά εξακολουθεί να υστερεί στην παραγωγή φθηνών πράσινων τεχνολογιών και στερείται συνοχής στην ενεργειακή στρατηγική. Ο Ντράγκι ενδέχεται να προτείνει αυξημένες επενδύσεις στα δίκτυα ενέργειας, αν και οι βιομηχανίες που καταναλώνουν πολλή ενέργεια επιθυμούν συγκεκριμένες αλλαγές στις τιμές, οι οποίες σήμερα εξαρτώνται από πιο ακριβές και ρυπογόνες πηγές ενέργειας.
Εμπορικές πολιτικές και συγχωνεύσεις
Όπως αναφέρει το Politico, η έκθεση θα προτείνει επίσης στρατηγικές για τη μείωση των εξαρτήσεων μέσω εμπορικών συμφωνιών, ειδικά για πρώτες ύλες, και την αύξηση των κοινών προμηθειών. Ο Ντράγκι έχει αφήσει να εννοηθεί ότι η ΕΕ ενδέχεται να χρησιμοποιήσει δασμούς για να αντιπαρατεθεί στις προστατευτικές προσεγγίσεις των ΗΠΑ και της Κίνας, κάτι που έχει ανησυχήσει πολλές χώρες που φοβούνται την εγκατάλειψη της ελεύθερης εμπορικής πολιτικής.
Αναμένονται επίσης προτάσεις για την ελάφρυνση των κανόνων συγχωνεύσεων, με ενδείξεις ότι ο Ντράγκι προτείνει αλλαγές στους κανόνες για τις συμφωνίες άμυνας και τη συγχώνευση σε ορισμένους τομείς, όπως οι τηλεπικοινωνίες.
Ευρωπαϊκές αξίες και κοινωνικό μοντέλο
Σύμφωνα με το Politico, ο Ντράγκι διαβεβαιώνει ότι η έκθεσή του θα βασίζεται σε ευρωπαϊκές αξίες, όπως η κοινωνική ισότητα και οι ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες. Η έκθεση θα εξετάσει τις ανισότητες σε διάφορα μέρη του κόσμου και θα επικεντρωθεί στο ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και την προοπτική του να θέσει νέα κοινωνικά πρότυπα που θα ωφελήσουν τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία. Ο Ντράγκι έχει επισημάνει την ανάγκη για αλλαγές στις προμήθειες, προτείνοντας την εισαγωγή ρητρών «Buy European» στις προμήθειες, καθώς, όπως έχει δηλώσει, «σχεδόν το 80 % των προμηθειών τα τελευταία δύο χρόνια προέρχεται από χώρες εκτός της ΕΕ».
Διακυβέρνηση
Η έκθεση αναμένεται να θίξει το ζήτημα της διακυβέρνησης και της ανάγκης για συνεκτικότητα στις πολιτικές της ΕΕ. Όπως επισημαίνει το Politico, ο Ντράγκι έχει αναφέρει ότι η Ευρώπη χρειάζεται αυστηρότερη συντονισμένη δημοσιονομική πολιτική και μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, οι πολιτικές κρίσεις σε πολλές χώρες της ΕΕ και η αυξανόμενη συντηρητικότητα ενδέχεται να εμποδίσουν την επιτυχία των προτάσεων του Ντράγκι. Όμως η Φον ντερ Λάιεν έχει ήδη παρουσιάσει το πρόγραμμά της για το έργο της Επιτροπής κατά τα επόμενα πέντε χρόνια και ο ίδιος ο Ντράγκι δήλωσε ότι αναγνωρίζει ότι το αποτέλεσμα του έργου του θα εξαρτηθεί κυρίως από τις 27 χώρες της ΕΕ.
