Η σύζυγος επιχειρηματία της Γουαγιακίλ στον Ισημερινό έλαβε τον Μάρτιο φωτογραφία του κομμένου αριστερού χεριού του άνδρα της. Μαζί με την απειλή πως ο ακρωτηριασμός του θα συνεχιζόταν, αν δεν καταβάλλονταν λύτρα 100.000 δολαρίων.
Στον Ισημερινό, όπου η βία που αποδίδεται στις συμμορίες που διακινούν ναρκωτικά βρίσκεται σε πλήρη επέκταση, οι απαγωγές σπέρνουν νέο τρόμο, κυρίως στις μεσαίες και στις ανώτερες τάξεις.
Τον Δεκέμβριο, είδαν το φως φωτογραφίες του αριστερού χεριού, από το οποίο είχαν ακρωτηριαστεί δυο δάχτυλα, απαχθέντα στρατιωτικού από την Χιλή.
Τον Απρίλιο, η ακτινογραφία χεριού χωρίς κανένα δάχτυλο πια έβαλε «φωτιά» στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης. Επρόκειτο για το χέρι πολίτη του Ισημερινού που ζει στις ΗΠΑ, που είχε πάει στην πατρίδα του για διακοπές και υπέστη βασανιστήρια από τους απαγωγείς του στη Γουαγιακίλ.
Για δεκαετίες, ο Ισημερινός θεωρείτο ασφαλής νησίδα ανάμεσα στην Κολομβία και το Περού, τις χώρες με τη μεγαλύτερη παραγωγή κοκαΐνης στον κόσμο. Αλλά η βία κατέληξε να περάσει τα σύνορα και πλέον έχει μετατραπεί σε γάγγραινα στη χώρα των 18 εκατομμυρίων κατοίκων.
Από τον Ιανουάριο ως τον Μάιο, οι υποθέσεις απαγωγών τριπλασιάστηκαν: έφθασαν σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τις 189, έναντι 60 την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Αριθμοί ακόμη πιο ανησυχητικοί διότι δεν αντανακλούν παρά μέρος της πραγματικότητας.
Ζητούν λύτρα από 5.000 δολάρια
Εξαιτίας του φόβου, πολλά θύματα κρατούν μυστικό πως απήχθησαν. Στόχοι δεν είναι αναγκαστικά άνθρωποι με μεγάλες περιουσίες. Οι δράστες προτιμούν συχνά απαγωγές που είναι εύκολες και μπορούν να γίνουν γρήγορα. Ζητούν λύτρα από 5.000 δολάρια.
Ειδικοί λένε πως αυτή η μορφή εγκληματικότητας δεν οφείλεται στους πιο επίφοβους μαφιόζους, τις συμμορίες Λος Λόμπος και Τιγκερόνες, που έχουν διασυνδέσεις με μεξικανικά καρτέλ.
«Για ποιο λόγο κάποια ισχυρή συμμορία, που έχει συμμαχήσει με καρτέλ των ναρκωτικών, να αναλάβει κίνδυνο προχωρώντας σε απαγωγές, όταν μπορεί να προχωρήσει σε διακίνηση δυο τόνων κοκαΐνης», δραστηριότητα με ασύγκριτα υψηλότερα κέρδη, παρατηρεί ο Λουίς Κόρδοβα, πανεπιστημιακός.
Κατά την άποψή του, οι περισσότερες απαγωγές και εκβιάσεις γίνονται από εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου, μικροκακοποιούς.
Η μονάδα αντιμετώπισης απαγωγών της αστυνομίας του Ισημερινού (UNASE) έχει απελευθερώσει από την αρχή της χρονιάς πάνω από 70 ομήρους· ο αριθμός αυτός αυξήθηκε κατά περίπου 60 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, σύμφωνα με τον Όσκαρ Σαλγκέρο, αξιωματικό της μονάδας.
«Αυξανόμενος φόβος»
Το μεγάλο λιμάνι της Γουαγιακίλ με τα τρία εκατομμύρια κατοίκους του έχει μετατραπεί πλέον στο επίκεντρο της βίας στον Ισημερινό: επιθέσεις με οχήματα παγιδευμένα με εκρηκτικά, διαμελισμένα πτώματα κρεμασμένα σε γέφυρες, σφαγές σε φυλακές… Και πλέον αλλεπάλληλες απαγωγές.
Σε αυτό τον κόμβο διακίνησης κοκαΐνης προς τις αγορές των ΗΠΑ και της Ευρώπης, έχουν καταγραφεί ήδη 1.000 φόνοι μέσα στο 2023.
Στη χώρα πλέον υπάρχει «αυξανόμενος φόβος, ενισχυμένος από εκστρατεία τρόμου και επιθέσεων», την ώρα που η κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την επιδεινούμενη ανασφάλεια, τόνισε ο κ. Κόρδοβα.
Το κράτος προσπαθεί να αντιδράσει επιβάλλοντας κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις επαρχίες και στις πόλεις που πλήττονται περισσότερο, αναπτύσσοντας τον στρατό να περιπολεί στους δρόμους για να μειωθεί η εγκληματικότητα.
Αν και η βία στον Ισημερινό δεν έχει ακόμα φθάσει στις χειρότερες περιόδους αυτής που βίωσαν το Μεξικό ή Κολομβία τα χρόνια του 1980 και του 1990, «έχουμε πάρει παρόμοιο δρόμο», εκτιμά η ειδικός για θέματα ασφάλειας Κάρλα Άλβαρες, σύμφωνα με την οποία η πιθανότητα κάποιος να πέσει θύμα απαγωγής, εκβίασης ή δολοφονίας στη χώρα της έχει πενταπλασιαστεί.
Η εγκληματικότητα που αποδίδεται στη διακίνηση ναρκωτικών οδήγησε να διπλασιαστεί σχεδόν ο δείκτης των ανθρωποκτονιών μεταξύ του 2021 και του 2022, περνώντας από τις 14 στις 25 ανά 100.000 κατοίκους.
Παράλληλα, οι εκβιάσεις σε βάρος επικεφαλής εταιρειών βρίσκονται σε κατακόρυφη άνοδο, έχουν καταγραφεί κάπου 2.700 καταγγελίες για τέτοιες υποθέσεις φέτος.
Ο Μιγκέλ, 40 ετών, που ζήτησε να μην αναφερθεί το επώνυμό του, δεχόταν απειλές πως θα τον απαγάγουν εάν δεν κατέβαλε 20.000 δολάρια για προστασία. Σύμφωνα με την έρευνα, ο διευθύνων σύμβουλος κατασκευαστικής εταιρείας αυτός έλαβε φωτογραφίες που αποδείκνυαν ότι βρισκόταν υπό παρακολούθηση και προειδοποιήσεις.
Σε αυτή την ατμόσφαιρα τρόμου η χώρα οδεύει στις πρόωρες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές της 20ή Αυγούστου, μετά τη διάλυση του κοινοβουλίου στην οποία προχώρησε ο πρόεδρος Γκιγιέρμο Λάσο, που δεν θα είναι υποψήφιος. Το υπόβαθρο αυτό δεν αποκλείεται να οδηγήσει στην εκλογή υποψηφίων που υπόσχονται πως θα αντιμετωπίσουν με «ισχυρό» τρόπο, ότι θα δώσουν «λύση» στο πρόβλημα της εγκληματικότητας, σύμφωνα με τον κ. Κόρδοβα.
