Ο οίκος Christie’s απέσυρε από δημοπρασία τέσσερα αρχαία ελληνικά αγγεία από τη δημοπρασία της Τρίτης, μετά την αποκάλυψη από Έλληνα Αρχαιολόγο ότι καθένα από αυτά συνδέεται με καταδικασμένο λαθρέμπορο αρχαιοτήτων.
Ο Δρ Χρήστος Τσιρογιάννης, συνεργαζόμενος λέκτορας αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και ειδικός σε θέματα λεηλατημένων αρχαιοτήτων και δικτύων διακίνησης, δήλωσε στον Guardian ότι υπήρχαν επιβαρυντικά στοιχεία μέσα στην αλληλογραφία του οίκου δημοπρασιών με τον έμπορο, η οποία κατασχέθηκε από την αστυνομία.
Ο Τσιρογιάννης επέκρινε τον οίκο Christie’s επειδή δεν αποκάλυψε ότι τα αντικείμενα, που είχαν προγραμματιστεί για τη δημοπρασία της 9ης Απριλίου στη Νέα Υόρκη, θα μπορούσαν να συνδέονται με τον Τζιανφράνκο Μπετσίνα, ο οποίος καταδικάστηκε το 2011 για παράνομη εμπορία αρχαιοτήτων.
Είπε ότι, ενώ ο κατάλογος του Christie’s ανέφερε ότι είχε πουλήσει τρία από τα αντικείμενα στη δημοπρασία του στη Γενεύη το 1979, παρέλειψε να αναφέρει το γεγονός ότι είχαν παραδοθεί στον οίκο δημοπρασιών από τον Becchina. “Πρόκειται για μια νέα εικόνα για τα τεχνάσματα που χρησιμοποιεί η αγορά στο υψηλότερο επίπεδό της. Σκόπιμα αποκλείουν τη σύνδεση ενός διακινητή σε αυτά τα τρία παραδείγματα, παρόλο που γνώριζαν αυτή τη σύνδεση εδώ και 45 χρόνια”, δήλωσε ο κ. Τσιρογιάννης, στον Γκάρντιαν.
Οι αμφισβητούμενες αρχαιότητες περιλαμβάνουν ένα αττικό κύπελλο, διακοσμημένο με πολεμιστές και άλλες μορφές, από το 570-560 π.Χ. περίπου. Είχε εκτιμηθεί ότι θα έπιανε 15.000 έως 20.000 δολάρια στη δημοπρασία Ancient Greek Vases from the Zimmermann Collection, αλλά τώρα έχει εξαφανιστεί από την ηλεκτρονική σελίδα, αφού ο οίκος δημοπρασιών αμφισβητήθηκε με τα στοιχεία του Τσιρογιάννη.
Άλλες αμφισβητούμενες αρχαιότητες περιλάμβαναν το Lot 3, το καπάκι μιας λεκάνης ή φιάλης διακοσμημένης με σφίγγες (περίπου 570-550 π.Χ) που εκτιμάται στα 8.000 με 12.000 δολάρια, και το Lot 10, μια υδρία με τον Διόνυσο (530-520 π.Χ) που εκτιμάται στα 7.000 με 9.000 δολάρια. Και αυτά, επίσης, έχουν εξαφανιστεί από τον ηλεκτρονικό κατάλογο.
Τα τελευταία 18 χρόνια, ο Τσιρογιάννης έχει εντοπίσει περισσότερες από 1.700 λεηλατημένες αρχαιότητες σε οίκους δημοπρασιών, γκαλερί, μουσεία και ιδιωτικές συλλογές, ενημερώνοντας την Ιντερπόλ και άλλες αστυνομικές δυνάμεις.
Ο καθηγητής, αν και εδρεύει στο Κέιμπριτζ, είναι επικεφαλής της έρευνας για την παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων της Unesco, καθώς και της έρευνας για τις απειλές κατά της πολιτιστικής κληρονομιάς στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, στην Κέρκυρα.
Ο κ. Τσιρογιάννης δήλωσε στον Guardian ότι τα έγγραφα που αφορούσαν την πώληση του 1979 από τον οίκο Christie’s βρίσκονταν μέσα στο κατασχεμένο αρχείο του Becchina. Περιλαμβάνουν την αλληλογραφία του Christie’s και τον κατάλογο της δημοπρασίας, με αντικείμενα κυκλωμένα από τον Becchina με κόκκινο στυλό.
Πιστεύει ότι, ενώ τα έγγραφα έδειχναν ότι ο ιδιοκτήτης ήταν ένας “κύριος Borowowza” με αντιπρόσωπο έναν έμπορο του Άμστερνταμ, αυτό ήταν ένα ψεύτικο όνομα, που απλώς εμφανιζόταν στη βάση της αλληλογραφίας του Christie’s: “Όταν προέκυψε ένα πρόβλημα σχετικά με αυτή τη δημοπρασία, ο οίκος Christie’s επικοινώνησε απευθείας με τον Becchina, γεγονός που δείχνει ποιος είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης”, λέει ο καθηγητής Τσιρογιάννης.
Ένα άλλο αγγείο που αποσύρθηκε από την πώληση προηγουμένως, ήταν ένα πιθάρι λαδιού, που απεικονίζει τον Αθηναίο ήρωα Θησέα. Χρονολογείται στο 500-490 π.Χ. και εκτιμάται σε 20.000 έως 30.000 δολάρια.
Στο ιστορικό συλλογής του, ο Christie’s είχε δηλώσει ότι ο Zimmermann το είχε αγοράσει από έναν Γερμανό έμπορο στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Σημειώνει ότι, όπως και τα τεμάχια 1 και 3, εκτέθηκε σε δύο γερμανικά μουσεία τα τελευταία χρόνια.
Και πάλι, δεν έγινε καμία αναφορά στον Becchina. Ωστόσο, μεταξύ του υλικού που κατάσχεσε η αστυνομία από αυτόν είναι μια εικόνα του εν λόγω βάζου – σε σπασμένη κατάσταση, χωρίς το στόμιο και το χείλος του.
Ο Τσιρογιάννης είπε: “Δεν υπάρχει καμία αναφορά για την κατάσταση του κομματιού στον κατάλογο του Christie’s [τον Απρίλιο]… Τώρα είναι σε άριστη κατάσταση, αλλά δεν λένε τίποτα… Σύμφωνα με χειρόγραφες σημειώσεις του ίδιου του Becchina, η λήκυθος του παραδόθηκε στις 21 Απριλίου 1990, γεγονός που εξηγεί πώς ο Zimmermann την απέκτησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Αυτό όμως που παραλείπεται είναι η πιο κρίσιμη πληροφορία, ότι δηλαδή προέρχεται από τον Becchina, από τον καταδικασμένο Raffaele Monticelli”.
