Το βασικό σημείο είναι ότι η λιτότητα στην Ελλάδα κατέληξε να είναι όχι μόνο εξαιρετικά επώδυνη, αλλά εντελώς μάταιη, διότι δεν συνοδεύτηκε από μαζική ελάφρυνση του χρέους, σημειώνει ο Πολ Κρούγκμαν στους New York Times.
Όπως και να πάνε τα πράγματα από εδώ κα πέρα, γράφει ο νομπελίστας οικονομολόγος, θεωρεί δύσκολο ένα μονοπάτι εκτός από Grexit αφού το πρόγραμμα της τρόικας για την Ελλάδα αποτελεί μία από τις επικές αποτυχίες της πολιτικής ιστορίας.
Ακόμη και αν αγνοήσουμε τις οικονομικές και ανθρώπινες απώλειες, ήταν μια απόλυτη αποτυχία όσον αφορά την αποτελεσματικότητα στην αποκατάσταση της φερεγγυότητας. Το 2009, πριν από το πρόγραμμα, το ελληνικό χρέος ήταν 126% του ΑΕΠ. Μετά από πέντε χρόνια, το χρέος έφτασε… 177% του ΑΕΠ.
Πώς συνέβη αυτό; Μήπως οι Έλληνες συνέχισαν τον τεράστιο δανεισμό; Όπως φαίνεται στο διάγραμμα, η απάντηση είναι ένα ξεκάθαρο όχι. Το ελληνικό χρέος στο τέλος του 2014 ήταν μόλις 65 υψηλότερο από ό,τι ήταν στο τέλος του 2009. Βεβαίως, ο αριθμός αυτός αντικατοπτρίζει ένα σημαντικό «κούρεμα» του ιδιωτικού χρέους στην πορεία, αλλά και πάλι δεν έχει καμιά σχέση με μια συνεχιζόμενη κραιπάλη δανεισμού που φαντάζονται ορισμένοι.
Αυτό που συνέβη ήταν, φυσικά, η κατάρρευση του ΑΕΠ σε μεγάλο βαθμό ως αποτέλεσμα του προγράμματος λιτότητας.
Αυτό σημαίνει ότι το πρόγραμμα της τρόικας ήταν απλά ανέφικτο και θα ήταν ανέφικτο όσο πρόθυμοι κι αν ήταν οι Έλληνες να κάνουν θυσίες. Όσο περισσότερο περικόπτουν, τόσο χειρότερα γίνονται τα πράγματα, εξαιτίας του αποπληθωρισμού του χρέους.
Ο ίδιος λέει πως υποθέτει ότι κάποιος μπορεί να ισχυρίζεται ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να έχουν δώσει μια ώθηση στην ανταγωνιστικότητα, αλλά η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία που να υποστηρίζουν τη συμβατική πίστη σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις.
Το βασικό σημείο είναι ότι η λιτότητα κατέληξε να είναι όχι μόνο εξαιρετικά επώδυνη, αλλά εντελώς μάταιη, διότι δεν συνοδεύτηκε από μαζική ελάφρυνση του χρέους.
Αν προσπαθήσετε να κάνετε την αριθμητική εδώ, σημειώνει, γίνεται σαφές ότι πολλά εξαρτώνται από το αρχικό επίπεδο του χρέους. Εάν η Ελλάδα είχε λάβει εξαρχής σημαντική «συγχώρεση» του χρέους, θα περνούσε πάλι από την κόλαση, αλλά τουλάχιστον θα είχε κάποιο ίχνος ελπίδας μιας ενδεχόμενης εξόδου. Αντί γι’ αυτού, όμως, σπρώχτηκε σε ένα φαύλο κύκλο ολοένα χειρότερου πόνου, χωρίς ελπίδα.
Δείτε επίσης
Κρούγκμαν: Το τοξικό… φάρμακο που ανεβάζει το χρέος
Ανοιχτή επιστολή 5 κορυφαίων οικονομολόγων προς τη Μέρκελ για την Ελλάδα
