Μία ορμόνη που μειώνει την όρεξη σε ζώα και βρίσκεται σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις στις έγκυες γυναίκες ανακάλυψαν οι επιστήμονες. Έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συγκεκριμένη ορμόνη ενισχύει την αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης στα τρωκτικά και γι’ αυτό βοηθάει στην απώλεια βάρους.
Ωστόσο, ο ακριβής ρόλος της ορμόνης στο ανθρώπινο σώμα παραμένει μυστήριο και βρίσκεται υπό εξέταση. Περισσότερα από 500 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως πάσχουν από διαβήτη και περίπου 2,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν υπερβολικό βάρος.
Ο κοινός παρονομαστής του προβλήματος και για τις δύο αυτές ομάδες είναι ότι η ινσουλίνη τους δεν έχει την βέλτιστη απόδοση. Η ινσουλίνη είναι κρίσιμη ορμόνη για τους ανθρώπους και βοηθάει να διατηρούμε ένα υγιές βάρος.
Γι’ αυτό η κατανόηση των μηχανισμών που επηρεάζουν τη δραστηριότητα της ινσουλίνης στο ανθρώπινο σώμα έχει αποτελέσει βασικό ενδιαφέρον για τους επιστήμονες, καθώς έχουν στόχο την δημιουργία καινοτόμων φαρμάκων και θεραπευτικών προσεγγίσεων για τον διαβήτη και την παχυσαρκία.
Σε μια νέα μελέτη, ερευνητές από το Τμήμα Διατροφής, Άσκησης και Αθλητισμού (NEXS) του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης μελέτησαν πώς η ορμόνη με την ονομασία GDF15 επηρεάζει την ευαισθησία στην ινσουλίνη στα τρωκτικά.
Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι η GDF15 βελτιώνει πραγματικά την ευαισθησία σε ποντίκια και αρουραίους, βοηθάει στην ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα τους και την απορρόφηση ενέργειας από το μυικό σύστημα τους. Τα αποτελέσματα, που δημοσιευόταν στο επιστημονικό περιοδικό Cell Metabolism, ενισχύουν την γενικότερη κατανόησή μας για την GDF15.
«Η αυξημένη ευαισθησία στην ινσουλίνη είναι ένας σημαντικός δείκτης υγείας και κρίσιμος για την αποφυγή του διαβήτη τύπου 2, της υψηλής αρτηριακής πίεσης και των καρδιαγγειακών παθήσεων. Το γεγονός ότι τώρα είμαστε σε θέση να αποδείξουμε μια ευεργετική επίδραση της GDF15 στα τρωκτικά δημιουργεί ενδιαφέρουσες προοπτικές», εξηγεί ο καθηγητής Erik Richter, συγγραφέας της μελέτης.
Οι παχύσαρκοι αρουραίοι έχασαν βάρος
Προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι η ορμόνη έκανε τα παχύσαρκα τρωκτικά να χάσουν βάρος επειδή δρα ως κατασταλτικό της όρεξης.
Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές ήθελαν να δουν εάν τα αδύνατα τρωκτικά επωφελήθηκαν από τη λήψη της ορμόνης GDF15, παρόλο που δεν έχασαν βάρος. Τα πειράματα έδειξαν ότι μια χαμηλή δόση GDF15 κάθε δεύτερη μέρα, κατανεμημένη σε τρεις περιπτώσεις, βελτίωσε τη δράση της ινσουλίνης.
«Επειδή απαιτούνται αρκετά υψηλές δόσεις GDF15 για να περιοριστεί η όρεξη, τα αδύνατα τρωκτικά μας δεν έχασαν βάρος με τις χαμηλές δόσεις που τους δώσαμε. Ωστόσο, η ευαισθησία τους στην ινσουλίνη βελτιώθηκε. Αποδείχθηκε ότι ήταν κυρίως το συκώτι και ο λιπώδης ιστός τους που αύξαναν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και όχι οι μύες, όπως περιμέναμε», λέει ο Erik Richter.
Η υψηλή ευαισθησία στην ινσουλίνη είναι ένας καλός δείκτης υγείας, επειδή η μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη – που ονομάζεται αντίσταση στην ινσουλίνη – καταπονεί την έκκριση ινσουλίνης στο πάγκρεας και μπορεί να οδηγήσει, μεταξύ άλλων, στην εμφάνιση διαβήτη τύπου 2.
Η ικανότητα της ορμόνης να δρα ως κατασταλτικό της όρεξης έχει επίσης δοκιμαστεί σε ανθρώπους. Ωστόσο δεν είχε τόσο θετικά αποτελέσματα, καθώς παρουσιάστηκε ναυτία. Βέβαια αυτή η παρενέργεια παρατηρήθηκε επίσης με άλλα σκευάσματα που μειώνουν την όρεξη. Εάν η GDF15 αυξάνει επίσης την ευαισθησία στην ινσουλίνη στους ανθρώπους θα πρέπει να ερευνηθεί.
Πολλές παράξενες επιπτώσεις στο σώμα
Η ορμόνη του στρες GDF15 δεν είναι άγνωστη στους επιστήμονες επειδή εκκρίνεται σε ένα πολύ διαφορετικό φάσμα φυσιολογικών καταστάσεων.
Για παράδειγμα, οι συγκεντρώσεις της GDF15 αυξάνονται κατά τη διάρκεια της σωματικής δραστηριότητας, με τη αύξηση της ηλικίας και σε άτομα που είναι υπέρβαρα ή μάχονται σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος ή οι καρδιακές παθήσεις.
Στις έγκυες γυναίκες, τα επίπεδα της ορμόνης είναι αυξημένα 100 φορές πάνω από το φυσιολογικό. Όσο καλύτερη είναι η φυσική κατάσταση ενός ατόμου, τόσο χαμηλότερα είναι τα επίπεδα της GDF15 στην κυκλοφορία του αίματος όταν βρίσκεται σε ηρεμία.
Θα μπορούσε κανείς να μπει στον πειρασμό να θεωρήσει την GDF15 ως έναν αντίστροφο βιοδείκτη της γενικής υγείας, δηλαδή όσο χαμηλότερη είναι η GDF15 σε κάποιον τόσο καλύτερα. Βέβαια αυτό δεν μπορεί να είναι εντελώς ακριβές αφού οι επιστήμονες εξακολουθούν να μην έχουν αποκωδικοποιήσει τον ρόλο που έχει αυτή η μυστηριώδης ορμόνη στο ανθρώπινο σώμα.
«Η ορμόνη ξεχωρίζει γιατί εκκρίνεται σε τόσες πολλές διαφορετικές καταστάσεις χωρίς να καταλαβαίνουμε πλήρως γιατί και ποια είναι η επίδρασή της. Από τη μία πλευρά, μπορούμε να δούμε ότι βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη στα ποντίκια, κάτι που είναι θετικό φυσιολογικό αποτέλεσμα. Αλλά ταυτόχρονα, είναι μια ορμόνη που αυξάνεται κάτω από διάφορους τύπους στρες. Το πώς ακριβώς συνδέονται όλα αυτά είναι κάτι που πρέπει να διερευνήσουμε πιο διεξοδικά», καταλήγει ο Erik Richter.
