Έχετε σκεφτεί ποτέ ποια είναι τα κίνητρα πίσω από την συμπεριφορά μας; Γιατί κάποιοι άνθρωποι ενεργούν με κάποιους συγκεκριμένους τρόπους σε συγκεκριμένες καταστάσεις.
Δεν είναι και μυστικό ότι πολλές από τις συμπεριφορές αυτές έχουν να κάνουν με την παιδική μας ηλικία και τον τρόπο που μεγαλώσαμε. Ως παιδιά λειτουργούσαμε σαν σφουγγάρια και απορροφούσαμε όλες τις πληροφορίες του περιβάλλοντος μας. Ο τρόπος που μας συμπεριφέρθηκαν οι γονείς ή οι φροντιστές μας μπορεί πραγματικά να μας διαμορφώσει.
Η κριτική γενικά δεν έχει καλό αντίκτυπο σε αυτόν που την δέχεται, ειδικά αν είναι παιδί. Παρακάτω θα διαβάσετε τα 11 χαρακτηριστικά που παρατηρούνται συχνά σε ανθρώπους, οι οποίοι που αντιμετώπισαν μεγάλη και συχνή κριτική ως παιδιά.
Όσοι έχουν αυτά τα 11 χαρακτηριστικά μεγάλωσαν με επικριτικούς γονείς
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Τελειομανία
- Δυσκολία στην αποδοχή των φιλοφρονήσεων
- Μεγάλη ευαισθησία στην κριτική
- Μάχη για την αποδοχή
- Φόβος αποτυχίας
- Δυσκολία στην έκφραση συναισθημάτων
- Υπερβολική επίκριση προς τους άλλους
- Συνεχής ανάγκη για επιβεβαίωση
- Δυσκολία στην εμπιστοσύνη προς τους άλλους
- «Σύνδρομο του απατεώνα»
Χαμηλή αυτοεκτίμηση
Είναι ένα από τα πιο κοινά χαρακτηριστικά που έχουν οι ενήλικες, οι οποίοι είχαν επικριθεί υπερβολικά ως παιδιά. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Γιατί; Φανταστείτε ότι είστε και πάλι παιδιά. . Προσπαθείτε να ανακαλύψετε τον κόσμο και τη θέση σας σε αυτόν.
Αλλά κάθε φορά που κάνετε ένα λάθος, αντί να λάβετε βοήθεια ή συμβουλές, σας επικρίνουν. Μπορεί να σας κάνει να νιώσετε ότι δεν είστε αρκετά καλοί και αυτά τα συναισθήματα μπορεί να παραμείνουν ακόμα και όταν γίνετε ενήλικες.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη πιο χαμηλή αυτοεκτίμηση. Μπορεί να αρχίσετε να αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας και τις ικανότητές σας, ακόμα και όταν δεν υπάρχει λόγος. Μπορεί να είστε εξαιρετικά ταλαντούχοι σε κάτι, αλλά αυτά τα συναισθήματα από την παιδική ηλικία σας ότι δεν είστε αρκετά καλοί να σας κρατήσουν πίσω. Είναι δύσκολο, αλλά η κατανόηση αυτής της σχέσης μεταξύ της κριτικής στην παιδική ηλικία και της αυτοεκτίμησης μπορεί να είναι το πρώτο βήμα προς την υπέρβασή της.
Τελειομανία
Ένα άλλο χαρακτηριστικό που μπορεί να εμφανιστεί σε ανθρώπους που επικρίθηκαν έντονα ως παιδιά είναι η τελειομανία. Τώρα, η προσπάθεια για την αριστεία είναι κάτι καλό, αλλά η τελειομανία είναι μία εντελώς διαφορετική κατάσταση. Το θέμα είναι ότι ένας τελειομανής δεν είναι ποτέ ικανοποιημένος εκτός και αν όλα είναι τέλεια. Φυσικά συνήθως δεν είναι όλα τα τέλεια, οπότε είναι σχεδόν μόνιμα δυσαρεστημένος.
Πώς συνδέεται η τελειομανία με την κριτική της παιδικής ηλικίας; Εάν ένα παιδί επικρίνεται συνεχώς, μπορεί να αρχίσει να πιστεύει ότι το εκτιμούν μόνο όταν είναι τέλειο. Ως ενήλικας μπορεί να αισθάνεται ότι εάν κάνει έστω και ένα μικρό λάθος θα επικριθεί και γι’αυτό προσπαθεί να αποφύγει την κριτική με κάθε κόστος. Έτσι γίνεται τελειομανής. Είναι σαν να προσπαθεί πάντα να αποδείξει την αξία του με το να είναι άψογος. Αλλά κανείς δεν είναι τέλειος, σωστά; Και η συνεχής προσπάθεια για αυτό μπορεί να είναι εξουθενωτική και αγχωτική.
Δυσκολία στην αποδοχή των φιλοφρονήσεων
Οι άνθρωποι που δέχονταν υπερβολική κριτική ως παιδιά συχνά δυσκολεύονται να δεχτούν κομπλιμέντα. Αυτό συμβαίνει επειδή όταν ήταν παιδιά ο έπαινος ήταν σπάνιος. Τόσο σπάνιος που όταν κάποιος τους κάνει κομπλιμέντα, δεν γνωρίζουν πώς να τα αποδεχθούν. Τα αισθάνονται περίεργα και άγνωστα. Φοβούνται ότι κάπου μπορεί να κρύβεται μία παγίδα ή μία κρυμμένη κριτική. Πρέπει να σκεφτούν ότι είναι απλές φιλοφρονήσεις από καρδιάς και καμία φορά είναι ασφαλές να τα δεχτούν με ευγένεια.
Μεγάλη ευαισθησία στην κριτική
Αυτό μπορεί να φαίνεται αρκετά προφανές, αλλά αξίζει να αναφερθεί. Οι άνθρωποι που δέχονταν υπερβολική κριτική ως παιδιά, συχνά μεγαλώνουν με μεγάλη ευαισθησία στις επικρίσεις. Όταν μεγαλώνεις σε τέτοιες συνθήκες μαθαίνεις να προετοιμάζεσαι πάντα για μία νέα πιθανή κριτική. Είναι ένας μηχανισμός επιβίωσης. Ωστόσο αυτό μπορεί να σε κάνει να ψάχνεις ακόμη και τα πιο μικρά σημάδια αποδοκιμασίας.
Με άλλα λόγια, αν δεχόσασταν έντονη κριτική ως παιδί, ο εγκέφαλός σας μπορεί στην πραγματικότητα να είναι καλωδιωμένος να αντιδρά πιο έντονα στην κριτική. Αυτή η ευαισθησία δεν είναι απαραίτητα πρόβλημα. Μπορεί να κάνει κάποιον πιο συμπονετικό. Μπορεί, όμως, να οδηγήσει και σε αισθήματα ανασφάλειας και να συμβάλει σε μια τάση για αυτοκριτική.
Μάχη για την αποδοχή
Ένα άλλο χαρακτηριστικό που παρατηρείται συχνά σε άτομα που αντιμετώπισαν υπερβολική κριτική ως παιδιά είναι ο αγώνας για την αποδοχή του εαυτού τους. Φανταστείτε ότι μεγαλώνετε και νιώθετε ότι βρίσκεστε συνεχώς στο μικροσκόπιο. Κάθε ελάττωμα και λάθος σας μεγεθύνεται. Είναι δύσκολο να αποδεχτείτε τον εαυτό σας όταν έχετε συνηθίσει να σας κρίνουν σκληρά.
Ως ενήλικες, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να δυσκολεύεστε να αγαπήσετε και να αποδειχτείτε τον εαυτό σας, όπως είναι. Μπορεί πάντα να εύχεστε να είστε λίγο πιο… πιο έξυπνοι, πιο ελκυστικοί, πιο επιτυχημένοι. Η αλήθεια είναι ότι είστε άξιοι της αγάπης και της αποδοχής, όπως ακριβώς είστε. Δεν έχει σημασία αν δεν είστε τέλειοι. Κανείς δεν είναι. Για να δεχτείτε αυτή την αλήθεια μπορεί να πάρει χρόνο και να είναι δύσκολο.
Φόβος αποτυχίας
Τα παιδιά που μεγαλώνουν και δέχονται συνεχή κριτική για κάθε λάθος τους είναι δεδομένο ότι θα μεταλλαχθεί σε φόβο αποτυχίας όταν γίνουν ενήλικες. Μπορεί να καταλάβουν ότι αποφεύγουν νέες εμπειρίες ή προκλήσεις, μόνο και μόνο για να αποφύγουν την πιθανότητα αποτυχίας. Με τον καιρό χρειάζεται να μάθουν ότι είναι εντάξει να αποτύχεις. Η αποτυχία δεν είναι μια αντανάκλαση της αξίας ενός ανθρώπου, αλλά μία ευκαιρία να μάθει και να εξελιχθεί.
Δυσκολία στην έκφραση συναισθημάτων
Οι άνθρωποι που επικρίθηκαν υπερβολικά ως παιδιά συχνά δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Όταν είσαι παιδί, και κάθε φορά που εκφράζεις θυμό, λύπη ή ακόμα και χαρά, σε επικρίνουν τότε μαθαίνεις να κρύβεις τα συναισθήματα σου. Έτσι μπορεί ως ενήλικες να δυσκολεύεστε να εκφράσετε αυτό που νιώθετε, ακόμα και στους ανθρώπους που σας ενδιαφέρουν περισσότερο. Είναι σαν να υπάρχει αυτός ο τοίχος γύρω από τα συναισθήματά σας και είναι δύσκολο να τον γκρεμίσετε.
Υπερβολική επίκριση προς τους άλλους
Οι άνθρωποι που δέχτηκαν κριτική στην παιδική ηλικία μπορεί ως ενήλικες να γίνουν υπερβολικά επικριτικοί απέναντι στους άλλους. Γιατί; Αν είστε υπερβολικά επικριτικοί με τον εαυτό σας τότε μπορεί επίσης να είστε υπερβολικά επικριτικοί με τους άλλους. Όταν μεγαλώνετε μέσα στην κριτική μαθαίνετε να την θεωρείτε μέρος της καθημερινότητας σας. Έτσι εκτός από αυτοκριτική έχετε μάθει να επικρίνετε τους άλλους και να αφαιρείτε την προσοχή από τον εαυτό σας.
Συνεχής ανάγκη για επιβεβαίωση
Τα παιδιά που έχουν γίνει δέκτες σκληρών επικρίσεων μαθαίνουν να αναζητούν έντονα την επιβεβαίωση από τους άλλους. Ως ενήλικες κάνουν το ίδιο και θέλουν πάντα να ακούνε από το περιβάλλον τους πόσο καλοί είναι σε κάτι. Ζητούν επικύρωση από τους άλλους για την δουλειά, τις σχέσεις ακόμη και τα χόμπι τους.
Εάν έχετε αυτή την συμπεριφορά χρειάζεται να συνειδητοποιήσετε ότι η πιο σημαντική επικύρωση είναι αυτή που προσφέρετε εσείς στον εαυτό σας. Έχει να κάνει με το να είσαι περήφανος για το ποιος είσαι και τι έχεις καταφέρει, ανεξάρτητα από το τι πιστεύουν οι άλλοι.
Δυσκολία στην εμπιστοσύνη προς τους άλλους
Μπορεί οι άνθρωποι που επικρίθηκαν στην παιδική ηλικία τους να δυσκολεύονται σήμερα ως ενήλικες να εμπιστευτούν τους άλλους. Όταν οι άνθρωποι που θα έπρεπε να είναι οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές σου ήταν τελικά οι πιο σκληροί επικριτές σου, είναι δύσκολο να πιστέψεις ότι οι άλλοι θα είναι διαφορετικοί.
Μπορεί να πιάσετε τον εαυτό σας να περιμένει συνεχώς πότε οι άλλοι θα τον επικρίνουν. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στις κοντινές σχέσεις αφού υψώνετε τοίχους εκεί που θα έπρεπε να υπάρχουν γέφυρες.
«Σύνδρομο του απατεώνα»
Νιώσατε ποτέ ότι είστε απατεώνας; Σαν να μην αξίζετε την επιτυχία σας; Αυτό είναι το «σύνδρομο του απατεώνα» ένα κοινό χαρακτηριστικό σε ανθρώπους που δεχόντουσαν υπερβολική κριτική ως παιδιά.
Μπορεί να έχετε όλες τις δεξιότητες και τα προσόντα αλλά τελικά να αισθάνεστε ότι δεν είστε αρκετά καλοί και οι άλλοι θα το καταλάβουν. Είναι μια σκληρή μάχη αλλά χρειάζεται να θυμάστε το εξής: ας αξίζουν όλα τα επιτεύγματά σας. Έχετε δουλέψει σκληρά για αυτά και κανείς δεν μπορεί να σας το αφαιρέσει αυτό.
Δεν σας καθορίζουν
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά που συχνά εκδηλώνουν ως ενήλικες οι άνθρωποι που επικρίθηκαν υπερβολικά ως παιδιά. Αλλά θα πρέπει να θυμάστε ότι αυτά τα χαρακτηριστικά δεν σας καθορίζουν. Είναι απλώς ένα μέρος του ταξιδιού σας. Με κατανόηση και αγάπη για τον εαυτό σας, μπορείτε να τα ξεπεράσετε και να ζήσετε μια γεμάτη ζωή.
