Ένα σπάνιο και μυστηριώδες πέτρινο κουτί, ηλικίας 2000 ετών, χωρισμένο σε μικρότερα τμήματα έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Ωστόσο οι αρχαιολόγοι έχουν προβληματιστεί γιατί κανείς δεν γνωρίζει την χρήση ή την ιστορία του.
Κατασκευασμένο από ασβεστόλιθο, όπως τα πέτρινα σκεύη κουζίνας που ήταν χαρακτηριστικά των αρχαίων εβραϊκών σπιτιών, το κουτί παρουσιάζει απανθρακώσεις, τις οποίες οι ειδικοί αποδίδουν στην δεύτερη καταστροφή της Ιερουσαλήμ, από τους Ρωμαίους, πριν από 2.000 χρόνια.
Γιατί το κουτί είχε μαυρισμένες πλευρές
Το κουτί είναι χωρισμένο σε μικρότερα τμήματα. Χρονολογείται από την εποχή του Δεύτερου Ναού και αποτελεί απόδειξη της καταστροφής της Ιερουσαλήμ πριν από δύο χιλιετίες. Εκτέθηκε ήδη, για πρώτη φορά, στο Μουσείο του Ισραήλ, στην Ιερουσαλήμ.
Το τετράγωνο κουτί ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών που διεξήγαγε η Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων (IAA) στην Πόλη του Δαβίδ, μέρος του Εθνικού Πάρκου των Τειχών της Ιερουσαλήμ. Με διαστάσεις 30 επί 30 εκατοστά, ήταν λαξευμένο σε μαλακό ασβεστόλιθο και χωριζόταν στο εσωτερικό του σε εννέα διαμερίσματα ίσου μεγέθους.
Ανακαλύφθηκε στο εσωτερικό ενός αρχαίου καταστήματος που χρονολογείται στο τέλος της περιόδου του Δεύτερου Ναού και βρισκόταν κάποτε δίπλα στον δρόμο του προσκυνήματος, στην πόλη του Δαβίδ. Οι πλευρές του κιβωτίου είναι μαύρες, υποδεικνύοντας ότι κάηκε – ίσως κατά τη διάρκεια των γεγονότων της Μεγάλης Εβραϊκής Επανάστασης που οδήγησε τελικά στην καταστροφή της Ιερουσαλήμ.
Το κουτί μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί για εμπορικούς σκοπούς
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι το κουτί χρησιμοποιήθηκε για εμπορικούς σκοπούς, όπως για την έκθεση προμετρημένων προϊόντων. “Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών στο δρόμο προσκυνήματος όπου ανακαλύφθηκε το κουτί, βρέθηκαν πολλά αντικείμενα που μαρτυρούν την ακμάζουσα εμπορική δραστηριότητα που λάμβανε χώρα κατά μήκος του δρόμου, και κατά την περίοδο του Δεύτερου Ναού”, ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους οι διευθυντές των ανασκαφών του ΙΑΑ, Dr. Yuval Baruch και Ari Levy.
“Αποκαλύψαμε κεραμικά και γυάλινα αγγεία, εγκαταστάσεις παραγωγής και μαγειρέματος, διάφορα εργαλεία μέτρησης, λίθινα βάρη και νομίσματα. Όλα μαζί, αυτά τα αντικείμενα υποδηλώνουν ότι ο δρόμος συνδεόταν με εμπορικές δραστηριότητες, όπως μια ζωντανή αστική αγορά”.
Η Οδός του Προσκυνήματος που συνέδεε την κολυμβήθρα του Σιλωάμ με το Όρος του Ναού ήταν ο κύριος δρόμος της πόλης πριν από 2.000 χρόνια. Φαίνεται ότι το νεοανακαλυφθέν κουτί σχετίζεται με αυτή την εμπορική δραστηριότητα, δηλαδή με τα μαγαζιά που υπήρχαν τότε κατά μήκος του δρόμου, εκτιμούν οι ερευνητές.
Το οικονομικό και εμπορικό σύστημα της Ιερουσαλήμ εκείνη την εποχή ήταν παρόμοιο με άλλων μεγάλων πόλεων του ρωμαϊκού κόσμου και διέθετε μεγάλες αγορές, με τοπικά και εισαγόμενα προϊόντα, ορισμένα μάλιστα εξωτικά. Ως πόλη του Ναού και κέντρο προσκυνητών, οι αγορές της αρχαίας Ιερουσαλήμ πρέπει να διέθεταν εξειδικευμένα είδη που δεν συναντώνται συχνά σε άλλες περιοχές, είπαν οι ερευνητές.
Γιατί το κουτί ήταν φτιαγμένο από ασβεστόλιθο
“Η καθημερινή ζωή και το εμπόριο στην Ιερουσαλήμ την εποχή του Δεύτερου Ναού πρέπει να διεξάγονταν με αυστηρή τήρηση των εβραϊκών νόμων περί καθαρότητας”, είπαν. “Απόδειξη αυτού μπορούν να αποτελέσουν διάφορα ξεχωριστά αρχαιολογικά ευρήματα, όπως χιλιάδες θραύσματα ασβεστολιθικών αγγείων που ανακαλύφθηκαν σε ανασκαφές σε όλη την αρχαία πόλη και τα περίχωρά της”.
Η εκτεταμένη χρήση πέτρινων αγγείων μπορεί να εξηγηθεί από τη Χάλαχα, η οποία ορίζει ότι η πέτρα – σε αντίθεση με τον πηλό ή το μέταλλο – δεν μπορεί να μαγαριστεί. Ως εκ τούτου, είναι πιθανό τα πέτρινα αγγεία να επαναχρησιμοποιούνταν ξανά και ξανά για μεγάλες χρονικές περιόδους.
“Φαίνεται ότι το πέτρινο κουτί πολλαπλών τμημάτων από την πόλη του Δαβίδ σχετιζόταν με τη μοναδική οικονομία της Ιερουσαλήμ που διεξαγόταν δίπλα στον Ναό, αλλά αυστηρά με την τήρηση των νόμων περί καθαρότητας”, δήλωσαν οι Levy και Baruch. “Ως εκ τούτου, μπορούμε να θεωρήσουμε αυτό το κουτί ένα διακριτό εύρημα της Ιερουσαλήμ”.
Κομμάτια ενός άλλου παρόμοιου κουτιού ανακαλύφθηκαν πριν από περίπου 50 χρόνια από τον αρχαιολόγο Nachman Avigad κατά τη διάρκεια ανασκαφών στην εβραϊκή συνοικία. Μετά την ανακάλυψη, ονόμασε το αντικείμενο χιουμοριστικά “μπολ με ξηρούς καρπούς και σπόρους” – μια ονομασία που έχει μείνει έκτοτε.
Γιατί ξεχωρίζει αυτό το κουτί από τα άλλα
Είναι ενδιαφέρον ότι και άλλα παρόμοια κουτιά έχουν ανακαλυφθεί στην Ιερουσαλήμ, κυρίως στην Πόλη του Δαβίδ, αλλά το πρόσφατα ανακαλυφθέν είναι το μοναδικό πλήρες. Δεν του λείπουν κομμάτια. Οπότε, σε αυτό το στάδιο της έρευνας, οι αρχαιολόγοι εξακολουθούν να αναρωτιούνται για ποιο ακριβώς σκοπό χρησιμοποιήθηκε.
Σύμφωνα με τον Dudi Mevorah, ανώτερο επιμελητή του τμήματος αρχαιολογίας του Μουσείου του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ, “το κουτί βρέθηκε σπασμένο σε κομμάτια με τμήματα που έλειπαν. Τα θραύσματα μεταφέρθηκαν στον Victor Uziel, συντηρητή από το Εργαστήριο Συντήρησης Τεχνημάτων του Μουσείου του Ισραήλ, το οποίο ειδικεύεται στην επεξεργασία και αποκατάσταση αντικειμένων που προέρχονται απευθείας από το πεδίο.
“Τοποθετήσαμε το πέτρινο κουτί σε μόνιμη έκθεση μαζί με εντυπωσιακές πολύχρωμες τοιχογραφίες, πολυελαίους και υπέροχα κεραμικά, πέτρινα και μεταλλικά σκεύη από τα πολυτελή σπίτια της Ιερουσαλήμ που χρονολογούνται στο τέλος της περιόδου του Δεύτερου Ναού. Σας προσκαλούμε να έρθετε να τα δείτε”, είπε ο Mevorah. Το Εθνικό Πάρκο των Τειχών της Ιερουσαλήμ χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα City of David Foundation σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
