Αρκετοί απολαμβάνουν την πολυτέλεια να κοιμηθούν μερικές ώρες επιπλέον στις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Ωστόσο βλέπουν ότι αργότερα αισθάνονται πιο κουρασμένοι.
Μπορεί να αποφασίσετε να κοιμηθείτε πάνω από τις 7 με 8 ώρες που προτείνουν οι ειδικοί για να ξεκουραστείτε από μία δύσκολη εβδομάδα στην δουλειά ή από το τρέξιμο των γιορτών. Θα δείτε, όμως, ότι αυτό θα σας προκαλέσει μεγαλύτερη ανησυχία και θα ρίξει τα επίπεδα ενέργειας σας την ημέρα.
Κάθε κύκλος ύπνου ξεκινάει κάθε 80 έως 100 λεπτά. Έτσι αν προσθέσετε μία ώρα επιπλέον ύπνου αυτό σημαίνει ότι ξυπνάτε στη μέση της νύχτας και διακόπτετε έναν κύκλο βαθέως ύπνου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αισθάνεστε άσχημα την επόμενη ημέρα.
Τι συμβαίνει με τους κύκλους του ύπνου
Στη διάρκεια της νύχτας υπάρχουν τέσσερις κύκλοι ύπνου. Ωστόσο όταν ξυπνάτε κατά τη διάρκεια του τρίτου κύκλου, όταν ο ύπνος είναι βαθύτερος, θα έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στο πώς αισθάνεστε στην διάρκεια της μέρας. Μετά τον τρίτο κύκλο έρχεται ο ύπνος REM, ή ο ύπνος των ραγδαίων κινήσεων των ματιών, που είναι ο κύκλος των ονείρων.
Ο εγκέφαλος διέρχεται από δύο διαφορετικούς τύπους ύπνου – REM και non-REM, που περιλαμβάνει το πρώτο στάδιο, όταν ένα άτομο αρχίζει να κοιμάται. Στη συνέχεια ακολουθεί ένας ελαφρύς ύπνος, στον οποίο ρυθμίζονται οι καρδιακοί παλμοί και η αναπνοή και η θερμοκρασία του σώματος πέφτει.
Το τρίτο στάδιο είναι ο βαθύς ύπνος όταν ο εγκέφαλος μπορεί να εδραιώσει νέες αναμνήσεις και να τις δεσμεύσει στην μακροπρόθεσμη μνήμη. Οι κύκλοι συνήθως διαρκούν κατά μέσο όρο 90 λεπτά, καθιστώντας τη βέλτιστη διάρκεια για ύπνο περίπου επτάμιση ώρες.
Η Alexandria Reynolds, ερευνήτρια ύπνου και ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας, είπε: «Αν ξυπνούσατε ενώ ήσασταν σε βαθύ ύπνο, θα ξυπνούσατε νιώθοντας υπερβολικά νευριασμένοι, εξαιρετικά μπερδεμένοι και όποιος σας ξυπνούσε μπορεί να μην να είναι ασφαλής».
Αν ξυπνήσατε νωρίτερα, σηκωθείτε από το κρεβάτι
«Αν ξυπνήσετε όταν βρίσκεστε σε ύπνο REM, τότε νιώθετε πολύ πιο ξεκούραστοι, έτοιμοι να αντιμετωπίσετε την ημέρα και θα νιώσετε πολύ καλά», τόνισε η ψυχολόγος. Αυτό συμβαίνει επειδή κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, ο εγκέφαλος είναι πολύ ενεργός. Γι’ αυτό τα ζωντανά όνειρα παρουσιάζονται στον ύπνο REM και κάνουν πιο ομαλή την μετάβαση στο ξύπνημα. Ο Alexandria Reynolds προτείνει ένα άτομο που ξυπνάει μία ώρα πριν το ξυπνητήρι του να μην ξανακοιμηθεί. Αντίθετα να σηκωθεί και να ξεκινήσει τότε την μέρα του.
«Γυρίζει και ξανακοιμάσαι. Το ξυπνητήρι του σε ξυπνάει και μετά νιώθεις χάλια. Έπρεπε πραγματικά να είχες σηκωθεί. Κοιμόσουν υπερβολικά όταν το ξυπνητήρι σε ξύπνησε», είπε η ψυχολόγος.
Φυσικά το να διατηρήσει κανείς ένα ομαλό πρόγραμμα ύπνου και να κοιμάται 7 με 8 ώρες κάθε βράδυ δεν είναι εύκολο. Όταν έχουμε πολύ δουλειά ή βγαίνουμε για μία γιορτή μπορεί να καθυστερήσουμε να πέσουμε στο κρεβάτι.
Τότε πιστεύουμε ότι μία επιπλέον ώρα ύπνου θα βοηθήσει και θα καλύψει το έλλειμμα ύπνου κατά την διάρκεια της εβδομάδας. Αλλά οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι απλά δεν λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο ο ύπνος.
Όσο ένας άνθρωπος δεν κοιμάται τις απαιτούμενες ώρες μεγαλώνει το έλλειμμα ύπνου που έχει και τόσο πιο δύσκολο γίνεται να το αναπληρώσει. Ο Jeffrey Iliff, ερευνητής ύπνου στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, είπε: «Ο ύπνος που χάνετε έχει χαθεί για πάντα μαζί με πολλά από τα οφέλη του, την εδραίωση της μνήμης ή την αναζωογόνηση του εγκεφάλου. Έχετε χάσει αυτό το τρένο».
Έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να χρειαστούν έως και τέσσερις ημέρες επαρκούς ύπνου για να ανακάμψετε από μόλις μία ώρα χαμένου ύπνου. Επιπλέον μπορεί να απαιτηθούν έως και εννέα ημέρες καλού ύπνου για να εξαφανίσετε πλήρως το έλλειμμα ύπνου.
