Σε μία πολύ σημαντική και πρωτοποριακή ανακάλυψη προχώρησαν ενάλιοι αρχαιολόγοι, οι οποίοι βρήκαν ένα ναυάγιο του 15ου αιώνα που εικάζουν ότι μπορεί να είναι το παλαιότερο επιβεβαιωμένο πλοίο που κατασκευάστηκε με την μέθοδο «λείας αρμολογία» (carvel-built).
Αρχαιολόγοι από το Μουσείο Ναυαγίων (Vrak) της Στοκχόλμης ανακάλυψαν το «Ναυάγιο 5» – όπως έχει γίνει γνωστό- στον βυθό του Landfjärden, νότια της Στοκχόλμης. Χρονολογείται από τη δεκαετία του 1480, ενώ ορισμένες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι μπορεί να κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1460.
Ο Håkan Altrock, έφορος του μουσείου και επικεφαλής του προγράμματος, τόνισε τη σημασία της ανακάλυψης, δηλώνοντας: «Το πλοίο καταδεικνύει μια συναρπαστική σύνδεση ανάμεσα στην μεσαιωνική και τη σύγχρονη ναυπηγική. Έχει τη δυνατότητα να μας δώσει πολύτιμα, νέα στοιχεία για μια σημαντική περίοδο της ναυτικής ιστορίας της Σουηδίας».
Το εντυπωσιακό πλοίο
Το πλοίο έχει μήκος περίπου 30 μέτρα και πλάτος 7 μέτρα. Βρέθηκε σε πολύ καλή κατάσταση, με το πρυμναίο στύλο και το πηδάλιό του, να έχουν παραμείνει ακέραια.
Αυτό που κάνει το Ναυάγιο 5 να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα, σύγχρονά του πλοία, είναι η κατασκευαστική του τεχνική. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά σκανδιναβικά πλοία, που ήταν κατασκευασμένα με συγκλίνουσες πλάκες, αυτό το πλοίο κατασκευάστηκε με τη μέθοδο carvel («λείας αρμολογία), η οποία περιλαμβάνει την τοποθέτηση σανίδων άκρη με άκρη για να δημιουργηθεί ένα λείο κύτος.
Αυτή η μέθοδος ναυπήγησής προέρχεται από την Μεσόγειο του 7ου αιώνα μ.Χ. και σηματοδοτεί μια ουσιαστική εξέλιξη στη ναυπηγική, η οποία οδήγησε στην κατασκευή στιβαρότερων και μεγαλύτερων πλοίων.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η εμφάνιση αυτής της κατασκευαστικής μεθόδου ήταν μια απάντηση στην εισαγωγή των κανονιών στα πλοία τον 15ο αιώνα, η οποία απαιτούσε ισχυρότερα κύτη για να αντέξουν τα εχθρικά πυρά.
Δενδροχρονολογικές αναλύσεις που πραγματοποίησαν ειδικοί από το πανεπιστήμιο του Lund, αποκαλύπτουν πως, το ξύλο που χρησιμοποιήθηκε για το Ναυάγιο 5, προήλθε από το Möre, στον δήμο Κάλμαρ, ή από το ανατολικό Μπλεκίνγκε, στη βόρεια Σουηδία.
Το εύρημα, συμφωνεί με ιστορικές αναφορές που λένε πως, η σουηδική ναυπηγική του ύστερου 15ου αιώνα, επηρεάστηκε από τεχνικές της ηπειρωτικής Ευρώπης.
Το Ναυάγιο 5, είναι ένα από τα πέντε γνωστά ναυάγια στην περιοχή Landfjärden, τα οποία θεωρούνταν μέχρι πρότινος, ότι ήταν πλοία των Βίκινγκς και είχαν σχέση με τη θρυλική ναυτική μάχη του Όλαφ Χάραλντσον, βασιλιά της Νορβηγίας.
Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει πως, τα περισσότερα από τα ναυάγια αυτά, ανάγονται στον 17ο και τον 18ο αιώνα και το Ναυάγιο 5, είναι το παλαιότερο όλων. Αρχικές προσπάθειες χρονολόγησης του ναυαγίου, δεν απέδωσαν σαφή συμπεράσματα, ωστόσο, μεταγενέστερες αναλύσεις επαλήθευσαν την προέλευσή τους από τον 15ο αιώνα.
Τα μυστήρια του Ναυαγίου 5
Όσο το Μουσείο Ναυαγίων του Vrak, συνεχίζει να εξερευνά το ναυτικό περιβάλλον του Häringe, οργανώνονται σχέδια για τη δημιουργία ενός ξεχωριστού ερευνητικού προγράμματος, αφιερωμένο στο Ναυάγιο 5.
Ο Altrock μιλά με ενθουσιασμό για το μέλλον, δηλώνοντας: «Σκοπεύουμε να κάνουμε αίτηση για εξωτερική χρηματοδότηση για την ανασκαφή. Το πλοίο δεν είναι ένα υπόλειμμα από το παρελθόν, αλλά παίζει καθοριστικό ρόλο στην κατανόηση της εξέλιξης της ναυπηγικής στη Σουηδία».
Η ανακάλυψη, εκτός από το ότι εμπλουτίζει την κατανόησή μας γύρω από τη ναυτική ιστορία, υπογραμμίζει τις τεχνολογικές εξελίξεις που έχουν διαμορφώσει τo πολεμικό ναυτικό και το ναυτικό εμπόριο κατά την ύστερη μεσαιωνική περίοδο.
Όσο οι ερευνητές εμβαθύνουν στα μυστήρια του Ναυαγίου 5, αυτό υπόσχεται να αποκαλύπτει νέα κεφάλαιο της πλούσιας ναυτικής κληρονομιάς της Σουηδίας.
To Μουσείο των Ναυαγίων στο Vrak, αξιοποίησε την μέθοδο της φωτογραμμετρίας, ώστε να δώσει στους ερευνητές τη δυνατότητα να μελετήσουν τη δομή τους με λεπτομέρειες.
Δείτε το ναυάγιο σε ψηφιακό τρισδιάστατο μοντέλο:
