Υπάρχουν πολλά που δεν γνωρίζουμε ακόμη για τον πυρήνα του πλανήτη μας, ο οποίος βρίσκεται περίπου 1.800 μίλια κάτω από τα πόδια μας. Τώρα, μια νέα μελέτη θα μπορούσε να βοηθήσει τους ερευνητές να ρίξουν φως τη μυστηριώδη εσωτερική λειτουργία του. Η έρευνα υποδηλώνει ότι ο πυρήνας της Γης θα μπορούσε να είναι εγκλεισμένος σε έναν αρχαίο πυθμένα ωκεανού που διαθέτει γιγάντια βουνά πέντε φορές το μέγεθος του Έβερεστ.
Οι ερευνητές έκαναν την ανακάλυψη αφού δημιούργησαν τον πιο λεπτομερή χάρτη της γεωλογίας κάτω από το νότιο ημισφαίριο του πλανήτη μας.
Εάν επιβεβαιωθεί, αυτός ο «ανακυκλωμένος» πυθμένας του ωκεανού θα λειτουργούσε σχεδόν σαν μια «κουβέρτα» που κρατά τη θερμότητα παγιδευμένη μέσα στον πυρήνα, είπε στο Insider η Samantha Hansen, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και καθηγήτρια γεωλογικών επιστημών του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα.
Η Γη είναι σαν ένα γιγάντιο εργοστάσιο ανακύκλωσης
Οι επιστήμονες εδώ και καιρό μπερδεύονται με το όριο μεταξύ του μανδύα και του πυρήνα.
Περίπου 2.000 μίλια κάτω από την επιφάνεια της Γης, οι συνθήκες αλλάζουν δραματικά: οι θερμοκρασίες αυξάνονται δραστικά και η σύνθεση του βράχου αλλάζει απότομα από έναν συμπαγή όγκο βράχου στον μανδύα σε λάσπη σιδήρου στο εσωτερικό του πυρήνα.
Για να κατανοήσουν περισσότερα σχετικά με αυτό το όριο, οι επιστήμονες εξέτασαν τα σεισμικά κύματα που προέρχονται από σεισμούς. Καθώς αυτά τα κύματα εξαπλώνονται από το επίκεντρο του σεισμού στο εσωτερικό του πλανήτη μας, παρέχουν πληροφορίες για το εσωτερικό της Γης.
«Ομολογουμένως, για τους περισσότερους ανθρώπους, τα σεισμικά δεδομένα πιθανότατα δεν είναι τόσο ενδιαφέροντα. Είναι μια τρελή γραμμή που ποικίλλει με το χρόνο. Αλλά αυτή η τρελή γραμμή περιέχει έναν εκπληκτικό όγκο πληροφοριών!» είπε η Χάνσεν στο Insider.
Οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει στο παρελθόν περιοχές των λεγόμενων ζωνών εξαιρετικά χαμηλής ταχύτητας (ULVZ) – περιοχές όπου τα σεισμικά κύματα επιβραδύνονται απροσδόκητα – κοντά στο όριο πυρήνα-μανδύα. Αλλά είχαν βρει μόνο “μπαλώματα” αυτής της άγνωστης δομής.
Η Hansen και η ομάδα της κατευθύνθηκαν στην Ανταρκτική για να καταλάβουν πόσο μακριά θα μπορούσε να φτάσει αυτό το ULVZ. Τοποθέτησαν σεισμικό εξοπλισμό σε 15 σταθμούς στην ήπειρο και συνέλεξαν δεδομένα για τρία χρόνια.
Βρήκαν ότι το ULVZ ήταν πολύ πιο διαδεδομένο από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως. Πράγματι, ήταν παρόν “σε ένα σημαντικό τμήμα του νότιου ημισφαιρίου”, υποδηλώνοντας ότι αυτό το στρώμα καλύπτει ολόκληρο τον πυρήνα.
Το στρώμα μπορεί να προέρχεται από ανακυκλωμένα κομμάτια του αρχαίου βυθού του ωκεανού
Η Hansen και η ομάδα της χρησιμοποίησαν μοντελοποίηση για να καταλάβουν πώς μπορεί να εμφανίστηκε αυτό το επίπεδο.
Για αυτούς, η απάντηση ήταν ξεκάθαρη: το στρώμα ήταν πιθανότατα κομμάτια από τον πυθμένα του αρχαίου ωκεανού, που κατέπεσαν με την πάροδο των αιώνων από την επιφάνεια καθώς οι τεκτονικές πλάκες τεντώνονταν και συγκρούονταν μεταξύ τους.
«Καθώς τα αποτελέσματα συγκεντρώθηκαν –τόσο από τη σεισμική εργασία όσο και από τα γεωδυναμικά μοντέλα– ήταν πολύ συναρπαστικό να βλέπουμε τις ομοιότητες μεταξύ τους», τόνισε η επιστήμονας.
«Μαζί, κάνουν μια πειστική υπόθεση ότι τα υποβυθισμένα ωκεάνια υλικά είναι η κύρια πηγή των ULVZs», διευκρίνισε.
Λόγω της σύνθεσής του, ο πυθμένας του ωκεανού είναι τέλειος υποψήφιος για αυτό το στρώμα, αναφέρει η Hansen. Είναι πολύ πυκνό, πράγμα που σημαίνει ότι είναι αρκετά βαρύ για να βυθιστεί μέσα από τον μανδύα. Είναι επίσης πιθανό να γίνει πιο ανθεκτικό στη θερμότητα καθώς αντιμετωπίζει έντονη πίεση βαθιά μέσα στη Γη.
Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί οι αλλαγές που παρατηρούνται στο όριο μεταξύ του πυρήνα και του μανδύα είναι τόσο έντονες.
«Με αυτό το πρόσθετο στρώμα να καλύπτει τον πυρήνα, η θερμότητα δεν θα μπορεί να διαφύγει τόσο εύκολα/γρήγορα», επεσήμανε.
Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε πώς η θερμότητα κινείται και διαφεύγει από τον πυρήνα. «Οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας του πυρήνα ελέγχουν «το πού έχουμε λοφία μανδύα», τις λίμνες λάβας που δημιουργούν αρχιπέλαγος όπως η Χαβάη, για παράδειγμα» υπογράμμισε η Hansen.
Επηρεάζει επίσης το μαγνητικό πεδίο της Γης όπως επανέλαβε η ερευνήτρια. Προτού μπορέσουμε να προσθέσουμε αυτό το νέο επίπεδο στα επιστημονικά βιβλία, θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα για να αποκλειστούν άλλες εξηγήσεις.
Κάποιοι έχουν προτείνει ότι το ULVZ θα μπορούσε να οφείλεται σε ένα άλλο, εντελώς άγνωστο, υλικό, που δημιουργήθηκε από τις μοναδικές χημικές αντιδράσεις που θα μπορούσαν να συμβούν στο όριο. Άλλοι πιστεύουν ότι τα παράξενα σεισμικά δεδομένα που φαίνονται στα όρια οφείλονται σε μια συγκεκριμένη κατάσταση τήξης που δεν καταλαβαίνουμε καλά.
Ωστόσο, εάν η ομάδα της Hansen έχει δίκιο, αυτό θα μπορούσε να προσφέρει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του σχηματισμού της Γης.
«Εάν οι ULVZs συνδέονται με αυτά τα υλικά καταβύθισης, θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα πώς λειτουργεί ο συνολικός τεκτονικός κύκλος των πλακών και πώς ο πλανήτης μας έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου», δήλωσε χαρακτηριστικά. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Science Advance τον Απρίλιο.
