Αν δεν έχετε φροντίσει ποτέ ερπετό, ίσως εκπλαγείτε όταν μάθετε ότι πολλά είδη δεν ουρούν καθόλου υγρό. Αντίθετα, αποβάλλουν στερεούς λευκούς κρυστάλλους από ουρικό οξύ. Μία πρόσφατη μελέτη εξέτασε τα στερεά απόβλητα περισσότερων από 20 ειδών ερπετών και ανακάλυψαν σφαιρίδια ουρικού οξέος σε κάθε δείγμα.
Η ανακάλυψη ρίχνει φως στο πώς τα ερπετά αποβάλλουν με ασφάλεια τα απόβλητά τους σε κρυσταλλική μορφή και θα μπορούσε τελικά στο μέλλον να οδηγήσει σε νέους τρόπους θεραπείας ανθρώπινων ασθενειών που σχετίζονται με τη συσσώρευση ουρικού οξέος, όπως οι πέτρες στα νεφρά και η ουρική αρθρίτιδα.
Ένα μοναδικό σύστημα που αποθηκεύει το νερό
Όλα τα ζώα έχουν κάποιον τρόπο να απομακρύνουν τα απόβλητα από το σώμα τους, καθώς ό,τι μπαίνει πρέπει και να βγαίνει. Στους ανθρώπους, οι ενώσεις που περιέχουν άζωτο, όπως η ουρία, το ουρικό οξύ και η αμμωνία, διαλύονται στο νερό και αποβάλλονται ως ούρα. Τα ερπετά και τα πτηνά, ωστόσο, έχουν εξελίξει ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα.
Η επιβίωση των φιδιών μπορεί να βλάψει τον άνθρωπο
Μετατρέπουν μερικές από αυτές τις ίδιες ενώσεις σε στερεούς κρυστάλλους που ονομάζονται ουρικά άλατα, τα οποία αποβάλλονται μέσω ενός ενιαίου ανοίγματος γνωστού ως κλοάκη. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η διαδικασία των στερεών αποβλήτων αναπτύχθηκε ως ένας τρόπος για αυτά τα ζώα να εξοικονομούν νερό, ένα ουσιαστικό πλεονέκτημα σε θερμά ή ξηρά περιβάλλοντα.
Για τα ερπετά, η μετατροπή των αποβλήτων σε κρυστάλλους είναι μια προσαρμογή που αποτρέπει την αφυδάτωση, αλλά στους ανθρώπους, οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος προκαλούν επώδυνα προβλήματα υγείας.
Όταν τα επίπεδα ουρικού οξέος αυξηθούν υπερβολικά, μπορούν να κρυσταλλωθούν στις αρθρώσεις και να προκαλέσουν ουρική αρθρίτιδα ή να σχηματίσουν πέτρες στα νεφρά.
Για να διερευνήσουν πώς τα ερπετά αποφεύγουν αυτές τις επιπλοκές, η Jenifer Swift και η ερευνητική της ομάδα ανέλυσαν ουρικά άλατα από περισσότερα από 20 είδη ερπετών για να κατανοήσουν πώς οι οργανισμοί τους διαχειρίζονται με ασφάλεια τα κρυσταλλικά απόβλητα.
«Αυτή η έρευνα ξεκίνησε από την επιθυμία να κατανοήσουμε τους τρόπους με τους οποίους τα ερπετά μπορούν να αποβάλλουν αυτή την ουσία με ασφάλεια, με την ελπίδα ότι θα μπορούσε να εμπνεύσει νέες προσεγγίσεις για την πρόληψη και τη θεραπεία ασθενειών», λέει η Swift , κύρια συγγραφέας της μελέτης.
Μικροσκοπικοί κρύσταλλοι πολλά υποσχόμενοι για την ιατρική
Η μικροσκοπική απεικόνιση αποκάλυψε ότι τρία είδη —βασιλικοί πύθωνες, πύθωνες της Αγκόλας και δενδρόβιοι βόες της Μαδαγασκάρης— παράγουν ουρικά άλατα από μικροσκοπικές σφαιρικές δομές, που κυμαίνονται με διάμετρο από 1 έως 10 μικρόμετρα.
Περαιτέρω ανάλυση με ακτίνες Χ έδειξε ότι αυτές οι σφαίρες είναι κατασκευασμένες από ακόμη μικρότερους νανοκρυστάλλους ουρικού οξέος και νερού.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι το ουρικό οξύ βοηθά στην εξουδετέρωση της αμμωνίας, μετατρέποντάς την σε λιγότερο επιβλαβή στερεή μορφή. Υποψιάζονται ότι το ουρικό οξύ μπορεί να διαδραματίζει παρόμοιο προστατευτικό ρόλο στο ανθρώπινο σώμα.
Αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα, αυτή η μελέτη πάνω στα απόβλητα των ερπετών θα μπορούσε τελικά να προσφέρει πολύτιμες γνώσεις για τη θεραπεία παθήσεων που προκαλούνται από τη συσσώρευση ουρικού οξέος, βελτιώνοντας την υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Chemical Society.
