Οι ειδικοί πιστεύουν ότι μια γιγαντιαία μάζα θερμών πετρωμάτων, γνωστή ως Βορειοατλαντική Ανωμαλία (NAA), κατευθύνεται προς τη Νέα Υόρκη. Μια νέα μελέτη υποδηλώνει ότι η NAA θα μπορούσε να είναι υπεύθυνη για τη διάσπαση μεταξύ Καναδά και Γροιλανδίας πριν από 80 εκατομμύρια χρόνια. Η πρόσφατη έρευνα έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες μελέτες, υποδεικνύοντας μια νέα υπόθεση στην γεωλογική ιστορία.
Πρόκειται για τη θεωρία της Μετατόπισης των Ηπείρων, η οποία προτάθηκε το 1912 από τον Γερμανό μετεωρολόγο Alfred Wegener. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, οι ήπειροι όπως τις γνωρίζουμε σήμερα, κάποτε αποτελούσαν μια μεγάλη υπερήπειρο, την Παγγαία.
Η θεωρία αυτή εξηγεί τον λόγο για τον οποίον οι ηπειρωτικές ακτές είναι ευθυγραμμισμένες, σαν κομμάτια από παζλ, καθώς και τον λόγο για τον οποίο, απολιθώματα από ορισμένα είδη, έχουν ανακαλυφθεί σε εντελώς διαφορετικές τοποθεσίες.
Πώς διασπάστηκε η υπερήπειρος Παγγαία
Οι εμπειρογνώμονες εξηγούν ότι, πριν από περίπου 200 εκατομμύρια στο παρελθόν, η υπερήπειρος αυτή, άρχισε να χωρίζεται – πρόκειται για ένα χρονοδιάγραμμα που είναι ευρέως αποδεκτό για δεκαετίες στην γεωλογική ιστορία. Ωστόσο, την αντίληψη αυτή μπορεί να κλονίσει μια διεθνής ερευνητική ομάδα.
Ειδικότερα, η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Geology υποδηλώνει πως, μια γιγαντιαία, θερμή μάζα χώρισε τη Γροιλανδία από τη Βόρεια Αμερική πριν από 80 εκατομμύρια χρόνια – και πως, τώρα, αυτή κατευθύνεται προς τη Νέα Υόρκη.
«Αυτή η ανύψωση θερμού υλικού αποτελεί εδώ και καιρό ένα μυστηριώδες φαινόμενο για τη γεωλογία της Βόρειας Αμερικής», εξηγεί ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, Tom Gernon, σε δελτίο Τύπου. «Η μελέτη μας, υποδηλώνει πως πρόκειται για μέρος μιας μεγαλύτερης και αργοκίνητης διαδικασίας βαθιά κάτω από την επιφάνεια, η οποία μπορεί ενδεχομένως να βοηθήσει στην εξήγηση του λόγου για τον οποίον, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες οροσειρές, όπως είναι τα Απαλάχια όρη».
Η θερμή ζώνη στην οποία επικεντρώθηκε η μελέτη είναι ένα φαινόμενο γνωστό ως Ανωμαλία του Βόρειου Ατλαντικού (NAA), που βρίσκεται βαθιά κάτω από τον φλοιό της Γης. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η μάζα του ρευστού πετρώματος έχει πλάτος περίπου 350 χιλιόμετρα και βρίσκεται αυτή τη στιγμή 200 χιλιόμετρα (124 μίλια) κάτω από τις οροσειρές των Απαλαχίων στη Νέα Αγγλία.
Πότε θα πέσει η γιγαντιαία μάζα στη Νέα Υόρκη;
Χρησιμοποιώντας γεωδυναμικές προσομοιώσεις, ανακατασκευές τεκτονικών πλακών και δεδομένα σεισμικής τομογραφίας, οι ερευνητές εντόπισαν την προέλευση της μάζας στη Θάλασσα του Λαμπραντόρ, όπου ο Καναδάς και η Γροιλανδία άρχισαν να «χωρίζουν» πριν από περίπου 80 εκατομμύρια χρόνια.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η μάζα μετακινείται με ρυθμό 20 χιλιομέτρων ανά εκατομμύριο χρόνια. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ομάδας, η μάζα κατευθύνεται σταθερά προς τη Νέα Υόρκη, ωστόσο δεν χρειάζεται πανικός. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το επίκεντρο της θερμής μάζας θα βρει τον στόχο του μέσα στα επόμενα 15 τρισεκατομμύρια χρόνια.
Το φαινόμενο «αερόστατο»
Η μελέτη επεκτείνει πρόσφατες έρευνες που πρότειναν μια νέα ιδέα, τη θεωρία του «μανδύα κύματος» («mantle wave»), η οποία υποστηρίζει ότι το ρευστό υλικό κάτω από την επιφάνεια της Γης συμπεριφέρεται σχεδόν σαν μια λάμπα λάβας. Όταν οι ήπειροι χωρίζουν, το καυτό και πυκνό πέτρωμα ξεπηδά από τη βάση των τεκτονικών πλακών, και τα «κύματα» κινούνται κατά μήκος των κατώτερων επιφανειών των ηπείρων.
Μόλις βρεθούν κάτω από τη βάση μιας ηπείρου, η θερμότητα από τη μάζα λειτουργεί όπως η φωτιά σε ένα θερμαινόμενο αερόστατο, κάνοντας την ήπειρο να «αιωρείται» ή να σηκώνεται πιο εύκολα πάνω από τον μανδύα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό το φαινόμενο θα μπορούσε να έχει προκαλέσει την περαιτέρω ανύψωση αρχαίων βουνών των περασμένων εκατομμυρίων ετών.
Αυτό αποτελεί σαφή παράδειγμα της αρχής «αργά και σταθερά κερδίζει τον αγώνα» — τουλάχιστον όσον αφορά το σχηματισμό των ηπείρων. Σύμφωνα με τον Gernon, υπάρχουν ακόμα πολλά να μάθουμε για το πώς οι ήπειροι πήραν τη σημερινή τους διάταξη.
«Προγενέστερες μελέτες, έχουν αποδείξει πως οι “σταγόνες” πέτρας, μπορούν να σχηματιστούν σε σειρά, όπως οι πλάκες του ντόμινο όταν πέφτουν η μία πάνω στην άλλη, και με το πέρασμα του χρόνου να μετακινούνται διαδοχικά», εξηγεί ένας από τους συγγραφείς, ο Sascha Brune.
«Το χαρακτηριστικό που παρατηρούμε κάτω από τη Νέα Αγγλία (ΒΑ περιοχή των ΗΠΑ), είναι πολύ πιθανόν να είναι ένα από αυτά τα κομμάτια, τα οποία προέρχονται από πολύ μακριά σε σχέση με το σημερινό τους σημείο».
Όπως είναι αναμενόμενο, πρόκειται μία περίπτωση που αποδεικνύει πως, οι αργές αλλά σταθερές κινήσεις, είναι οι πιο αποτελεσματικές – όσον αφορά τη διαμόρφωση των ηπείρων.
Σύμφωνα με τον Gernon, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά κενά στην κατανόηση της διαμόρφωσης των ηπείρων στη σημερινή τους διάταξη. «Αν και στην επιφάνεια υπάρχουν λίγα σημάδια ενεργών τεκτονικών κινήσεων, βαθιά κάτω από αυτήν, οι συνέπειες των αρχαίων μετακινήσεων εξακολουθούν να γίνονται αισθητές», τονίζει.
«Η κληρονομιά της διάσπασης των ηπείρων σε άλλα μέρη του γεωσυστήματος της Γης μπορεί να είναι πολύ πιο εκτεταμένη και μακροχρόνια από ό,τι είχαμε πιστεύαμε μέχρι σήμερα».