Το Αδριάνειο Υδραγωγείο των Αθηνών κατασκευάστηκε κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους από τον αυτοκράτορα Αδριανό, και αποπερατώθηκε από τον διάδοχό του, Πίο Αντωνίνο τον 2ο αιώνα μ.Χ. με στόχο την ύδρευση της πόλης των Αθηνών από τα βρόχινα νερά της Πεντέλης και της Πάρνηθας. Τμήμα των ερειπίων του μεγαλοπρεπούς Αδριάνειου υδραγωγείου διακρίνονται σήμερα στην Νέα Ιωνία στην συνοικία Ελευθερούπολη, στα σύνορα με την Καλογρέζα.
Με στόχο την ολοκληρωμένη ανάδειξη και αξιοποίηση του σημαντικού αυτού τεχνικού έργου της ρωμαϊκής εποχής, ξεκινάει συνεργασία της ΕΥΔΑΠ με το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Περιφέρεια Αττικής και τους ενδιαφερόμενους δήμους, που θα αποκτήσουν σημαντικά πλεονεκτήματα όσον αφορά την άρδευση της περιοχής αλλά και την διαμόρφωση χώρων ψυχαγωγίας και πολιτισμού.
Στο πλαίσιο αυτό, χθες πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη με αντικείμενο το Αδριάνειο Υδραγωγείο, στην οποία συμμετείχαν η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, ο περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης και εκπρόσωποι των δήμων Αθήνας, Αμαρουσίου, Αχαρνών, Ηρακλείου, Κηφισιάς, Μεταμόρφωσης, Φιλοθέης-Ψυχικού, Χαλανδρίου.
Στην διαδικτυακή αυτή συνάντηση αποφασίστηκε, μεταξύ άλλων, οι επενδύσεις για την ολοκληρωμένη αξιοποίηση του έργου να προταθούν για ένταξη στη νέα Προγραμματική Περίοδο του ΕΣΠΑ 2021-2027, προκειμένου να επωφεληθούν όλοι οι φορείς που συμμετέχουν στην προσπάθεια, αλλά κυρίως οι δήμοι που βρίσκονται στην διαδρομή του υπόγειου υδραγωγείου από τις πηγές της Πάρνηθας έως το Κολωνάκι, συνολικού μήκους πάνω από 20 χιλιόμετρα.
Επισημαίνεται ότι το Αδριάνειο Υδραγωγείο αποτελεί μνημείο μοναδικής ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, το οποίο λειτουργεί περίπου 1.900 χρόνια μετά την κατασκευή του. Η διαχείριση των υδάτων του βρίσκεται στη δικαιοδοσία της ΕΥΔΑΠ.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι σήμερα οδηγούνται στη θάλασσα ετησίως τουλάχιστον 800.000 κμ. υπόγειου νερού της πόλης, που προέρχεται από το Αδριάνειο Υδραγωγείο. Αν αξιοποιηθεί, το νερό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μη πόσιμες χρήσεις καλύπτοντας σημαντικές ανάγκες των δήμων, από τους οποίους διέρχεται.
Η ολοκληρωμένη αξιοποίηση υδάτινου πόρου και μνημείου που προτείνει η ΕΥΔΑΠ ανταποκρίνεται σε στόχους όπως:
● Η προστασία του μνημείου.
● Η ανάπλαση της ζώνης που διανύει το Αδριάνειο Υδραγωγείο με στόχο τη μείωση της μέσης θερμοκρασίας στην πόλη.
● Η αξιοποίηση του νερού για τις τοπικές ανάγκες άρδευσης και η διασύνδεση του μνημείου με έργα πνοής των περιοχών που διανύει.
● Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης, μέσα από τη διασύνδεση του έργου με τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας, του πολιτισμού, της εκπαίδευσης κλπ.
Δηλώσεις Περιφερειάρχη Αττικής, Γ. Πατούλη
Ο Περιφερειάρχης Αττικής Γ. Πατούλης, αφού χαιρέτισε με ικανοποίηση την σχετική πρωτοβουλία διεξαγωγής της τηλεδιάσκεψης ευχαρίστησε την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λ. Μενδώνη, η οποία «αγκάλιασε» αυτή την πρωτοβουλία καθώς και την ΕΥΔΑΠ που διαθέτει τους απαιτούμενους πόρους για την προετοιμασία των προκαταρκτικών μελετών και του Στρατηγικού Σχεδίου, ενώ υπογράμμισε ότι πρόκειται για ένα σημαντικό πολιτιστικό, ιστορικό και Περιβαλλοντικό έργο.
«Η Περιφέρεια Αττικής είναι απόλυτα προσηλωμένη στο εν λόγω έργο και διαθέσιμη να συνδράμει στο σχεδιασμό, τη διαχείριση και την υλοποίηση αυτής της ολοκληρωμένης και βιώσιμης παρέμβασης ανάδειξης του Αδριάνειου Υδραγωγείου. Η Διαχειριστική μας Αρχή, η Διεύθυνση Τεχνικών μας Υπηρεσιών και ο νέο συσταθείς Αναπτυξιακός Οργανισμός της Περιφέρειας Αττικής, θα συνδράμουν, ο καθένας στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, στην υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου εγχειρήματος.
Οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις που έκαναν τα πρώτα βήματα εφαρμογής στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, αποτελούν για εμάς στην Περιφέρεια Αττικής, ένα πολύ σημαντικό αλλά ταυτόχρονα και απαιτητικό εργαλείο, το οποίο σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό, προς όφελος των Δήμων αλλά και των πολιτών της Περιφέρειας. Η νέα Προγραμματική Περίοδος 2021-2027 βρίσκεται ήδη εδώ! Η Διαχειριστική μας Αρχή και εγώ προσωπικά, έχουμε ξεκινήσει το προκαταρκτικό σχεδιασμό του νέου ΠΕΠ Αττικής 2021-2027, ενός επιχειρησιακού προγράμματος που φιλοδοξούμε να είναι αντάξιο της ιστορίας της μεγαλύτερης Περιφέρειας της Χώρας», επεσήμανε ο κ. Πατούλης.
Λ. Μενδώνη: Υπάρχουν όλα τα δεδομένα για να χρησιμοποιηθεί το έργο του Αδριανείου ως εργαλείο εξωστρέφειας
Από την πλευρά της, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κατά τη διάρκεια της παρέμβασής της σημείωσε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Το Αδριάνειο Υδραγωγείο, είναι ίσως το μοναδικό παράδειγμα χρήσης ενός έργου που πραγματοποιήθηκε τον 2ο αιώνα μ.Χ. και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται αδιαλείπτως για περίπου 2.000 χρόνια. Έχει λεχθεί ότι οι επόμενοι πόλεμοι στη γη θα γίνουν για το νερό. Αυτό καθιστά ακόμα πιο σημαντική την πρωτοβουλία της ΕΥΔΑΠ, διότι δεν διασώζουμε απλώς ένα τεχνικό έργο της αρχαιότητας, ένα μνημείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, που συνδέεται με την παρουσία του αυτοκράτορα Αδριανού στην Αθήνα, αλλά διασώζουμε και αξιοποιούμε εξαιρετικά μεγάλο όγκο ύδατος. Σε συνεργασία με τους Δήμους μπορούμε να κηρύξουμε –άρα να προστατεύσουμε δυνάμει των διατάξεων του αρχαιολογικού νόμου- νεότερες κατασκευές, έργα μετά το 1830, που κρίνονται σημαντικές και χρήζουν προστασίας και αποκατάστασης.
Ένα σημείο που θα ήθελα να τονίσω είναι η ανάγκη το έργο αυτό να αποκτήσει και ψηφιακά χαρακτηριστικά και να αναδείξει έργα αντίστοιχης τεχνικής και τεχνολογίας που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την ελληνική επικράτεια. Το Υδραγωγείο της Νικόπολης, για παράδειγμα, ή της Μυτιλήνης, που χρονολογούνται στην αντίστοιχη εποχή με το Αδριάνειο Υδραγωγείο. Παράλληλα, υπάρχουν όλα τα δεδομένα για να χρησιμοποιηθεί το έργο του Αδριανείου ως εργαλείο εξωστρέφειας, προκειμένου να προβάλλει την Αττική και τους οικείους Δήμους, διασυνδέοντας τους με πόλεις και Περιφέρειες άλλων ευρωπαϊκών χωρών που διαθέτουν ανάλογα μνημεία και μάλιστα αντίστοιχης ιστορικής περιόδου. Έτσι το εγχείρημα θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία».
