Κάτω υπό εξαιρετικά αντίξοες και άκρως επικίνδυνες συνθήκες κλήθηκαν να δουλέψουν χιλιάδες εργαζόμενοι από όλη την Ελλάδα, την ώρα που ο καύσωνας «Κλέων» “χτυπούσε” συνεχώς με υψηλές θερμοκρασίες. Παρά τις ειδοποιήσεις των ειδικών, όπως και τις αυστηρές συστάσεις των αρμόδιων υπουργείων για διακοπή εργασιών, ο μέσος όρος καταγγελιών ημερησίως στο τηλεφωνικό κέντρο της ΓΣΕΕ, ήταν τουλάχιστον 100, ενώ τουλάχιστον 17 θάνατοι συνδέονται με την θερμική καταπόνηση και την κλιματική αλλαγή.
Της Κωνσταντίνας Χαϊνά
Το καλοκαίρι του 2023 μέχρι στιγμής έχει σημαδευτεί από τα αλλεπάλληλα κύματα καύσωνα, τα ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας, την ξηρασία και τις εκατοντάδες πυρκαγιές. Τον Ιούλιο που έκανε την εμφάνισή του ο καύσωνας «Κλέων», καταγράφηκε ως ο θερμότερος μήνας που έχει σημειωθεί τα τελευταία 160 χρόνια σε Αθήνα και Λάρισα, όπως επιβεβαιώνουν τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Μάλιστα, ειδικοί διευκρίνισαν πως πρόκειται για «ρεκόρ» διαρκείας, κι όχι θερμοκρασιών, καθώς επί 16 ημέρες η μέση θερμοκρασία ξεπέρασε τους 37 βαθμούς, με μέγιστη τιμή τους 42,8 βαθμούς Κελσίου.
Την στιγμή που η χώρα βρισκόταν σε θερμό κλοιό, το υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε μία σειρά μέτρων, που είχαν στόχο «την προστασία από τη θερμική καταπόνηση των εργαζομένων υπό συνθήκες καύσωνα». Στο πλαίσιο αυτό, απηύθυνε αυστηρή σύσταση στους εργοδότες να προβούν τόσο στη λήψη των απαραίτητων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, όσο και σε μείωση απασχόλησης ή/και παύση εργασιών κατά τις ώρες θερμοκρασιακής αιχμής (12:00 – 17:00), όπου αυτό κριθεί, κατά περίπτωση, απαραίτητο.
Οι τέσσερις κλάδοι με τις περισσότερες καταγγελίες
Βέβαια, παρά τις “αυστηρές συστάσεις” του υπουργείου, δεκάδες ήταν οι εργαζόμενοι που βρίσκονταν στους δρόμους της Αθήνας εκτελώντας εργασίες υπό αντίξοες συνθήκες, ακόμη και όταν ο καύσωνας ήταν στην κορύφωσή του. Σύμφωνα με πληροφορίες του enikos.gr, οι καταγγελίες που έγιναν τον Ιούλιο αφορούσαν περισσότερο τους κλάδους που εκτελούν οικοδομικά έργα, των διανομέων, των εξωτερικών και εσωτερικών μηχανουργείων και των ναυπηγείων.
«Είμαστε βέβαιοι πως και σε άλλους χώρους εργασίας επικρατούσε η ίδια κατάσταση, όπως ας πούμε στις αγροτικές εργασίες, όπου εκεί η καταπόνηση είναι πολύ μεγαλύτερη. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος κλάδος έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δεν επιτρέπεται να γίνονται καταγγελίες, καθώς οι περισσότεροι εργαζόμενοι είναι εποχικοί αλλοδαποί, δεν γνωρίζουν την γλώσσα, όπως και ούτε τα δικαιώματά τους. Υπήρχαν εκατοντάδες άλλες περιπτώσεις σε καθημερινή βάση, σε ολόκληρη την χώρα, οι οποίες δεν καταγγέλθηκαν και ούτε καταγγέλλονται για διάφορους λόγους» αναφέρει στο enikos.gr ο Ανδρέας Στοϊμενίδης, γραμματέας Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (ΥΑΕ) της ΓΣΕΕ και πρόεδρoς της ΟΣΕΤΕΕ.
«Η υπουργική απόφαση δεν εφαρμόστηκε από πολλούς εργοδότες»
Μάλιστα, παρά τις υψηλές θερμοκρασίες που έβαλαν την χώρα στον “φούρνο”, δεν έλειψαν οι εντάσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, κυρίως σε καταστήματα εστίασης. Για παράδειγμα, στην περιοχή της πλατείας Βικτώριας και στην περιοχή του λιμανιού του Πειραιά, υπήρξε μεγάλη πίεση από τους εργοδότες κατά την διάρκεια των πιο δύσκολων ημερών, προς τους διανομείς προκειμένου να συνεχίσουν να παραδίδουν φαγητό στο σπίτι. Από την πλευρά τους, όπως είναι λογικό, οι εργαζόμενοι αντέδρασαν και δεν δούλεψαν τις επικίνδυνες ώρες.
Δυστυχώς, δεν έλειψαν και τα θανατηφόρα περιστατικά εργαζομένων που αποδεικνύουν την ακραία πραγματικότητα, με τον κ. Στοϊμενίδη να επισημαίνει πως «εμείς θεωρούμε ότι τουλάχιστον 17 περιπτώσεις θανάτων συνδέονται με την θερμική καταπόνηση ή με την κλιματική αλλαγή». Χαρακτηριστικά παραδείγματα, αποτελούν ο θάνατος του ανασφάλιστου διανομέα στη Χαλκίδα, ο οποίος εν μέσω καύσωνα παρέδιδε παραγγελίες με το ποδήλατό του, ο εργαζόμενος που άφησε την τελευταία του πνοή πάνω στη βάρκα του στα ναυπηγεία Ελευσίνας μέσα στο λιοπύρι, όπως και οι θάνατοι δημοτικών υπαλλήλων, οι οποίοι σημειώθηκαν στον δήμο Καλλιθέας και στην Τανάγρα, όταν οι εργαζόμενοι έφυγαν από το σπίτι τους για τη δουλειά τους, και δεν γύρισαν ποτέ.
«Αν και ο αρμόδιος υπουργός προχώρησε στην έκδοση υπουργικής απόφασης έτσι ώστε να αναβαθμιστεί η εγκύκλιος για την θερμική καταπόνηση, φαίνεται πως αποτελεί μεγάλο ζήτημα για την χώρα, η λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών και η εφαρμογή των νομοθετημάτων που υιοθετούνται. Δυστυχώς τα περιστατικά των τελευταίων εβδομάδων αποδεικνύουν ότι η υπουργική απόφαση δεν εφαρμόστηκε στην πράξη, από πολύ μεγάλο αριθμό εργοδοτών. Εμείς έχουμε πολύ καλά παραδείγματα από ευρωπαϊκές χώρες και οδικό χάρτη από τον ευρωπαϊκό οργανισμό, ώστε να βοηθήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Βέβαια, χρειάζεται και η παράλληλη ενδυνάμωση σε διοικητικό, οργανωτικό, στελεχιακό και τεχνολογικό επίπεδο του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, καθώς σε άλλη περίπτωση όλα αυτά δεν έχουν κανένα νόημα» καταλήγει ο κ. Στοϊμενίδης.
