Το enikos.gr καθημερινά, μετά τις ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ για τον κορονοϊό παρουσιάζει την ποσοτική ανάλυση των επιδημιολογικών δεδομένων, σε συνεργασία με την ομάδα του Δημοσθένη Σαρηγιάννη, διευθυντή του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διευθυντή της Ερευνητικής Ομάδας HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Ανθρώπινη Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΑΠΘ.
Ακολουθεί η ανάλυση του καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη και του Δρ. Σπύρου Καρακίτσιου για την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας: Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο αριθμός κρουσμάτων της Τρίτης ανέρχεται στα 4033 νέα κρούσματα, με τα αποτελέσματα να συνάδουν με τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (n=3913). Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν ήταν 76070 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε στο 5,3%. Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 50.000 την ημέρα (όπως και πραγματοποιείται τις τελευταίες ημέρες), συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας. Γενικά όμως θα πρέπει να αυξηθεί κι άλλο ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 χρησιμοποιώντας τα rapid test και τα fast test για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα και την υπολογιστική πλατφόρμα CORE. Ο αριθμός ημερήσιων θανάτων (93) είναι σημαντικά αυξημένος σε σχέση με προχθές (76) και όπως είχαμε προβλέψει από την προηγούμενη εβδομάδα, ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος που την Τρίτη είναι 75, αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω μέχρι και κοντά στα 80 μέχρι τα μέσα Απριλίου (σε επίπεδο μέσης εβδομαδιαίας τιμής), με δεδομένη την αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων και την αύξηση του αριθμού των διασωληνωμένων.Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), ο αριθμός τους αυξήθηκε σημαντικά σε σχέση με προχθές (802 από 781), και θα ξεπεράσουν τους περίπου 800 μέχρι τα μέσα Απριλίου με βάση την επικαιροποιημένη πρόβλεψη. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση όπως και των θανάτων είναι αναλογικά χαμηλότερος σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη στο δεύτερο κύμα, τόσο λόγω των εμβολιασμών ευπαθών ομάδων, όσο και του υψηλότερου αριθμού τεστ ανίχνευσης, που συντελεί στον εντοπισμό περισσότερων ασυμπτωματικών ή ήπια συμπτωματικών κρουσμάτων. Επίσης, η διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών που έχουν μεγαλύτερη μεταδοτικότητα από το στέλεχος του SARS-CoV-2 που κυριαρχούσε μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και η αυξημένη κινητικότητα του πληθυσμού έχουν μεγαλώσει το ποσοστό των νεότερων ηλικιών που μολύνονται με αποτέλεσμα η μέση ηλικία των μολύνσεων να έχει πέσει σημαντικά. Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, ενώ μια εκτίμηση για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 2.
Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 2. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια μέχρι το Πάσχα, αποτυπώνονται στο Σχήμα 3. Αναμένεται μια αρχική σταθεροποίηση σε υψηλό αριθμό κορυσμάτων μέχρι το τέλος του μήνα και έπειτα μια μικρή αύξηση με κορύφωση στις 8 Απριλίου. Μετά από αυτήν την ημερομηνία και ανάλογα με τα μέτρα που θα έχουμε εφαρμόσει θα μπορούμε να δούμε σταδιακή αποκλιμάκωση της πανδημίας πανελλαδικά. Αξίζει να σημειωθεί, ότι αυτή η προβλεπόμενη πορεία, που αφορά τόσο τα κρούσματα, όσο και τις ΜΕΘ και τους θανάτους, βασίζεται στις ακόλουθες παραδοχές:
- 300.000 self-test πραγματοποιούνται ημερησίως, και οι φορείς που εντοπίζονται θετικοί και θα επιβεβαιώνονται και με τεστ του ΕΟΔΥ, θα εισέρχονται σε καραντίνα 14 ημερών και θα ακολουθεί ιχνηλάτηση των επαφών τους. Σε αυτή τη βάση πιστεύουμε να γίνεται κατανοητή η σημασία του μέτρου, αφού θα συντελεί αποφασιστικά στη διακοπή αλυσίδων μετάδοσης από ασυμπτωματικούς και προσυμπτωματικούς που χωρίς να εχουν αντιληφθεί ότι είναι φορείς, θα μετέδιδαν τον ιό. Επίσης πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα self-test αυτή τη στιγμή και μέχρι να επιτευχθεί η πολυπόθητη ανοσία μέσω των εμβολιασμών, είναι το αποτελεσματικότερο μέτρο για την ταχύτερη και όσο το δυνατόν επιστροφή στην κανονικότητα, με παράλληλο περιορισό της διασποράς και αποκλιμάκωση της πανδημίας.
- Τα ανοίγματα δραστηριοτήτων που έχουν ξεκινήσει από τις 5 Απριλίου, θα πραγματοποιούνται με τους προγραμματισμένους όρους προφύλαξης και ταυτόχρονα δε θα παρατηρηθούν εικόνες αδικαιολόγητης συρροής. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, υπευθυνότητα και σύνεση ώστε να τηρηθούν οι παραπάνω όροι.
- Ο ρυθμός εμβολιασμών θα συνεχίσει να αυξάνεται και θα φθάσει τις περίπου 72.000 ημερησίως στις 15 Απριλίου
Με δεδομένη την αβεβαιότητα που αφορά κυρίως τις δύο πρώτες παραδοχές, οι προβλέψεις μας θα επαναεπικαιροποιούνται εάν παρατηρήσουμε αποκλίσεις που δε θα επιβεβαιώνουν την αναμενόμενη πτωτική πορεία.Όπως φαίνεται από το διάγραμμα, από τις 8 Ιανουαρίου έχουμε μια αύξηση κρουσμάτων μέχρι τις 11 Ιανουαρίου η οποία οφείλεται στη μείωση της περιστολής που σημειώθηκε στις γιορτές. Από τις 11 μέχρι τις 18 Ιανουαρίου προβλεπόταν μια μείωση κρουσμάτων λόγω της εφαρμογής του lockdown και η οποία όντως παρατηρήθηκε. Εντούτοις, όπως είχαμε προβλέψει, από τις 23 Ιανουαρίου και έπειτα διαφαίνεται αύξηση στον κυλιόμενο μέσο όρο των κρουσμάτων, η οποία έγινε ιδιαίτερα έντονη μετά τις 17/2, η οποία και συνεχίζεται μέχρι τώρα. Λόγω της ισχυρής παρουσία των μεταλλαγμένων στελεχών, πιστεύουμε ότι για να επιτευχθεί κάμψη της επιδημικής καμπύλης, θα πρέπει να γίνει αυστηρή εφαρμογή των μέτρων, έτσι ώστε σε συνδυασμό με την επικρατούσα μετεωρολογία να επέλθει επιβράδυνση της ανόδου ή και σταθεροποίηση των κρουσμάτων προς το τέλος του μήνα. Πάντως για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων για οικονομικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές/αθλητικές δραστηριότητες, θα πρέπει να δημιουργήσουμε την κατάλληλη υποδομή ώστε να μπορέσουμε να αναχαιτίσουμε την υπερμετάδοση των μεταλλαγμένων στελεχών εκεί όπου συμβαίνει κατά το μάλλον, δηλαδή στους τόπους εργασίας και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Στα συμπεράσματα προτείνονται σχετικές λύσεις.
Σχήμα 3. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτειαΣτις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, παρατηρείται υψηλότερος αριθμός κρουσμάτων στη Θεσσαλονίκη με 554 κρούσματα (218 κρούσματα προχθές), και στην Αττική με 1812 κρούσματα (719 προχθές), και αναμένουμε και τα αποτελέσματα των επομένων ημερών για να δούμε εάν η διαφαινόμενη τάση σηματοδοτεί την έναρξη αποκλιμάκωσης στην Αττική και την επιβράδυνση της ανοδικής τάσης στη Θεσσαλονίκη. Επίσης τονίζουμε ξανά την ανάγκη να γίνεται γνωστός από τον ΕΟΔΥ ο αριθμός των τεστ ανίχνευσης που πραγματοποιούνται ανά περιφερειακή ενότητα (ή τουλάχιστον στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη). Με αυτά τα δεδομένα, η Αθήνα πλέον αντιπροσωπεύει περίπου το 45% των κρουσμάτων, αλλά πλέον, εμφανίζει παραπάνω από τα τριπλάσια κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη. Γι’ αυτό, συνεχίζουμε να εφιστούμε την προσοχή μας στην Αττική (Σχήμα 4), για την οποία είχε επισημανθεί ο κίνδυνος από τις 29 Νοεμβρίου. Δυστυχώς, διαφαίνεται ότι η πτώση δεν είναι η αναμενόμενη αρχικά με βάση το σκληρό lockdown που εφαρμόσθηκε (η απόδοση του lockdown είναι μειωμένη κατά 25% σε σχέση με το lockdown του Απριλίου 2020), σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η διασπορά του μεταλλαγμένου στελέχους B.1.1.7. του SARS-CoV-2 στον πληθυσμό της Αττικής, είναι ιδιαίτερα υψηλή και πρόσφατα ανιχνεύθηκαν και 2 νέες μεταλλάξεις με αυξημένη μεταδοτικότητα. Στη βάση των αναθεωρημένων προβλέψεων, και με δεδομένες τόσο τη μειωμένη απόδοση του lockdown, όσο και την αυξημένη διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών που αυξάνουν τη μεταδοτικότητα, δεν διαφαίνεται άμεση αποκλιμάκωση της πανδημίας στην Αττική (παρά την μείωση του ρυθμού αύξησης των κρουσμάτων ή τις ελαφρά σταθεροποιητικές τάσεις που αναμένουμε να επικρατήσουν την ερχόμενη εβδομάδα), εάν δεν γίνει πιο συνεπής εφαρμογή των μέτρων που είναι σε ισχύ.
Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΑττικήΗ πορεία της διασποράς στη Θεσσαλονίκη (Σχήμα 5), αν και στις αρχές Μαρτίου ακολουθούσε τη σχετικά ήπια αύξηση που αναμέναμε, με τα δεδομένα των 395 νέων κρουσμάτων στις 9/3, των 394 στις 17/3 των 535 στις 30/3 μας έχουν οδηγήσει σε αναθεώρηση των προβλέψεων λόγω της επίσης μεγαλύτερη παρουσίας των μεταλλαγμένων στελεχών. Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες εκτιμήσεις, αναμένεται μια αρχικά αργή αποκλιμάκωση των κρουσμάτων, τουλάχιστον μέχρι την ερχόμενη εβδομάδα. Εντούτοις, το μη άνοιγμα των καταστημάτων λιανεμπορίου στις 5 Απριλίου, καθώς και το άνοιγμα μόνο των Λυκείων με τη χρήση self-test στις 12 Απριλίου, δημιουργούν καλυτερες προϋποθέσεις και βλέπουμε ήδη την αρχή αποκλιμάκωσης.
Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΘεσσαλονίκηΌσον αφορά στη Θεσσαλία, υψηλότερος αριθμός κρουσμάτων σε σχέση με προχθές (41 κρούσματα) παρατηρήθηκε στη Λάρισα με 139 κρούσματα (Σχήμα 6). Η πορεία της καμπύλης διασποράς του ιού είναι σταθεροποιημένη και ακολουθεί την προβλεπόμενη πορεία του μοντέλου. Στην Καρδίτσα που πλέον είναι κόκκινη περιοχή, έχουμε αυξημένο αριθμό κρουσμάτων σε σχέση με προχθές με 26 κρούσματα (Σχήμα 8) και συνεχίζει η ανοδική τάση η οποία θα συνεχισθεί μέχρι το τέλος του μήνα. Όμοια στη Μαγνησία με 66 κρούσματα (Σχήμα 7) παρατηρείται αύξηση σε σχέση με προχθές και φαίνεται να υπάρχει ανοδική τάση η οποία συγκλίνει με την προβλεπόμενη, ενώ η περιοχή έχει γίνει κόκκινη ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα. Στα Τρίκαλα με 10 κρούσματα (Σχήμα 9) παρατηρείται αύξηση σε σχέση με προχθές, και η συνολική πορεία συνεχίζει να παραμένει ελαφρά ανοδική, οπότε τα Τρίκαλα βρίσκονται πλέον στο όριο της κόκκινης περιοχής, όπως ειχαμε προβλέψει.
Σχήμα 6. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα
Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία
Σχήμα 8. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα
Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα ΤρίκαλαΣτην Αχαΐα, παρουσιάζεται αύξηση σε σχέση με προχθές με 95 κρούσματα (Σχήμα 10). Με τα δεδομένα των τελευταίων ημερών, η αυξητική τάση φαίνεται να επαναδιαγράφεται, και αναμένεται να συνεχίσει με μια σταθερότητα αλλά με διακυμάνσεις και μετά τις 15 Απριλίου, εκτός εάν αποδειχθεί ότι αυτή η ανοδική διακύμανση είναι παροδική, οπότε και θα γίνει αναθεωρημένη πρόβλεψη. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι η πορεία των διακυμάνσεων δε συνάδει με τα ισχύοντα μέτρα, και με δεδομένο ότι δεν γνωρίζουμε τον αριθμό των τεστ που διενεργουνται καθημερινά, είναι δύσκολο να διαιστωθεί εάν οι διακυμάνσεις που παρατηρούνται οφείλονται σε άγνωστες συρροές και μη τήρηση των μέτρων μείωσης της διασποράς, ή στη διακύμανση των τεστ που διενεργούνται σε καθημερινή βάση. Ανοδική εμφανίζεται η κατάσταση στη Λακωνία με 11 κρούσματα (Σχήμα 12), στην οποία έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται η έντονα αυξητική τάση των τελευταίων ημερών. Αύξηση παρουσιάστηκε στην Αργολίδα με 30 κρούσματα (Σχήμα 14) στην οποία και συνεχίζεται η τροχιά αποκλιμάκωσης, με λίγο βραδύτερο ρυθμό από τον αναμενόμενο, και η περιοχή δεν θα εξέλθει από το χαρακτηρισμό κόκκινη μέχρι το τέλος του μήνα. Στην Αρκαδία όπου εντοπίσθηκαν 25 κρούσματα (Σχήμα 11) η καμπύλη κινείται πλέον έντονα ανοδικά, αλλα αναμένουμε να επανέλθει σε πτωτική σε 1-2 ημέρες. Όσον αφορά άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, ανοδική σε σχέση με προχθές εμφανίζεται η κατάσταση στη Μεσσηνία με 12 κρούσματα (Σχήμα 13) και στην Ηλεία με 31 κρούσματα (Σχήμα 15). Αυτή τη στιγμή η Ηλεία είναι από τις περιοχές που έχουν διανύσει μία πολύ έντονη ανοδική πορεία, η οποία έχει καμφθεί όπως είχαμε προβλέψει. Στην Κορινθία παρατηρείται αύξηση σε σχέση με προχθές με 41 κρούσματα (Σχήμα 16), και συνεχίζουν οι διακυμάνσεις, γι’ αυτό και η περιοχή θα παραμείνει κόκκινη για αρκετές ημέρες ακόμη και μέσα στον Απρίλιο. Υπάρχει ανάγκη αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης στην Πελοπόννησο (ιδιαίτερα στην Αχαΐα, αλλά και σε άλλες περιοχές όπως η Κορινθία, η Αρκαδία και η Ηλεία) με σκοπό την διακοπή των αλυσίδων μετάδοσης.
Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα
Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αρκαδία
Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λακωνία
Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Μεσσηνία
Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αργολίδα
Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ηλεία
Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΚορινθίαΣτην Αιτωλοακαρνανία (Σχήμα 17) με 26 κρούσματα παρατηρείται αύξηση σε σχέση με προχθές (11 κρούσματα) (Σχήμα 17), και ενώ έχει ήδη περάσει δύο κορυφώσεις της επιδημικής καμπύλης, οδεύει προς μια τρίτη χαμηλότερης κορύφωσης που έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται όπως αναμενόταν. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε όλες τις επαρχιακές περιφερειακές ενότητες παρατηρούνται διακυμάνσεις οι οποίες ενίοτε αντιστρέφουν ταχέως την καθοδική πορεία και δυστυχώς οι φόβοι που είχαμε εκφράσει τις προηγούμενες ημέρες επιβεβαιώθηκαν, και η περιοχή την προηγούμενη εβδομάδα διάνυσε ένα μικρότερο ανοδικό κύμα, εντός της συνολικά καθοδικής πορείας. Επειδή αυτές οι διακυμάνσεις παρατηρούνται περισσότερο σε περιοχές της επαρχίας, παρά στα 2 μεγάλα αστικά κέντρα, θα είχε ενδιαφέρον εάν υπήρχαν τα στοιχεία του ημερήσιου αριθμού των τεστ τα οποία διενεργούνται ανά περιοχή, έτσι ώστε να μπορούμε να διαπιστώσουμε εάν αυτές οι διακυμάνσεις οφείλονται σε γεγονότα υπερμετάδοσης (που σχετίζονται με δραστηριότητες που δε συνάδουν με την τήρηση των μέτρων) ή με τη διακύμανση του αριθμού των τεστ ανίχνευσης σε ημερήσια βάση. Στην Εύβοια, με 51 κρούσματα παρατηρείται αύξηση σε σχέση με προχθές (Σχήμα 18). Η συνολική πορεία της καμπύλης νέων κρουσμάτων ενώ είχε επανέλθει σε πτωτική όπως είχαμε αρχικά προβλέψει, υφίσταται διακυμάνσεις. Λόγω αυτών των διακυμάνσεων, η Εύβοια προβλέπεται να παραμείνει «κόκκινη» τουλάχιστον μέχρι τα μέσα Απριλίου. Αύξηση στον αριθμό των κρουσμάτων είχαμε στη Βοιωτία με 44 κρούσματα (Σχήμα 19), στην οποία επίσης είχε διαμορφωθεί μια τάση σταθεροποίησης την προηγούμενη εβδομάδα, η οποία όμως ακολουθήθηκε από ανοδική τάση τις τελευταίες ημέρες. Η ανοδική εξέλιξη της πανδημίας στη Βοιωτία, σημαίνει ότι η περιφερειακή ενότητα θα παραμείνει κόκκινη μέχρι τα μέσα Απριλίου. Αυξημένος σε σχέση με προχθές ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων και στη Φθιώτιδα με 18 κρούσματα (Σχήμα 21), η οποία έχει περιέλθει σε σταθερή πορεία με μικρές διακυμάνσεις. Αύξηση του αριθμού κρουσμάτων σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες παρατηρήθηκε στην Ευρυτανία, καθώς εντοπίστηκαν 6 κρούσματα (Σχήμα 22), στην οποία πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, καθώς λόγω των αναμενόμενων διακυμάνσεων, είναι πιθανό να συνεχίσει να είναι κόκκινη έως και τις 15 Απριλίου. Αύξηση παρατηρήθηκε στην Φωκίδα με 9 κρούσματα (Σχήμα 20), αλλά με την συνολική πορεία να παραμένει ελαφρά πτωτική.
Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία
Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Εύβοια
Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Βοιωτία
Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φωκίδα
Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φθιώτιδα
Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΕυρυτανίαΑυξημένος σε σχέση με προχθές ήταν ο αριθμός των κρουσμάτων και στα Ιωάννινα με 31 κρούσματα (Σχήμα 23), που έχοντας προ ημερών ξεπεράσει το όριο της κόκκινης περιοχής, όπως είχαμε προβλέψει (είχε τοποθετηθεί στις 10-11 Μαρτίου), τις τελευταίες ημέρες παρατηρήθηκε έντονη ανοδική διακύμανση, οπότε τα Ιωάννινα διανύουν ένα επιπλέον ανοδικό κύμα, το οποίο παρά την αποκλιμάκωση του, θα συντελέσει ώστε να παραμείνουν στις κόκκινες περιοχές και μετά τα μέσα Απριλίου, άρα χρειάζεται προσοχή στην εφαρμογή των μέτρων αναχαίτισης της επιδημίας. Αντίθετα, αύξηση παρατηρείται στην Θεσπρωτία καθώς εντοπίστηκαν 2 κρούσματα (Σχήμα 24) με τη συνολική πορεία να επανέρχεται σε πτωτική με διακυμάνσεις. Αύξηση παρατηρήθηκε στην Άρτα με 5 κρούσματα (Σχήμα 25), όπου υπήρξε μια ανοδική τάση λίγων ημερών μέχρι να ξανακινήσει η πτωτική πορεία που παρατηρείται τώρα. Στην Πρέβεζα παρατηρήθηκε αύξηση με 2 κρούσματα με τη συνολική πορεία να έχει μια έντονη ανοδική διακύμανση, αποκλίνοντας από την πτωτική πορεία των προηγουμένων ημερών (Σχήμα 26).
Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Ιωάννινα
Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Θεσπρωτία
Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Άρτα
Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΠρέβεζαΌσον αφορά στις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, αύξηση κρουσμάτων σε σχέση με προχθές παρουσιάζεται στην Κοζάνη με 112 κρούσματα (Σχήμα 29), στο Κιλκίς με 47 κρούσματα (Σχήμα 32), στην Πέλλα με 78 κρούσματα (Σχήμα 28), στις Σέρρες με 60 κρούσματα (Σχήμα 36), στην Καστοριά με 25 κρούσματα (Σχήμα 37), στα Γρεβενά με 11 κρούσματα (Σχήμα 35), στην Χαλκιδική με 26 κρούσματα (Σχήμα 38), στην Καβάλα με 53 κρούσματα (Σχήμα 33), στην Πιερία με 22 κρούσματα (Σχήμα 29). Αντίθετα καθοδική ήταν η πορεία της πανδημίας στη Φλώρινα με 2 κρούσματα (Σχήμα 30) και στην Ημαθία με 17 κρούσματα (Σχήμα 27). Στην Κοζάνη η πορεία της πανδημίας φαίνεται να εισέρχεται σε μια νέα αυξητική τάση που εμπεριέχει κινδύνους, ενώ η Καστοριά διανύει ένα επιπλέον ανοδικό κύμα. Παρά την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων η αποκλιμάκωση είναι αργή στη Χαλκιδική, και προβλέπεται να παραμείνει «κόκκινη» και μετά το τέλος του μήνα. Με βάση τα τωρινά δεδομένα, από τις περιοχές της Βορείου Ελλάδας περισσότερο ανησυχεί και πάλι η Κοζάνη, στην οποία έχει διαμορφωθεί αυξητική τάση εκ νέου, η Καστοριά, η οποία διανύει ένα επιπλέον ανοδικό κύμα, ενώ επίσης έντονα ανοδική τάση εχει αρχίσει να διαμορφώνεται πλέον στην Καβάλα, ενώ συνεχίζει στις Σέρρες και στο Κιλκίς, καθώς επίσης σε λίγο μικρότερο βαθμό και στην Πέλλα, στην οποία εμφανίζονται σημάδια αποκλιμάκωσης.
Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία
Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα
Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη
Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα
Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα
Σχήμα 32. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς
Σχήμα 33. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα
Σχήμα 34. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία
Σχήμα 35. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά
Σχήμα 36. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες
Σχήμα 37. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καστοριά
Σχήμα 38. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΧαλκιδικήΌσον αφορά τη Θράκη, στη Ροδόπη εντοπίστηκαν 23 κρούσματα και η συνολική τάση διαμορφώνεται πλέον ξανά σε ανοδική (Σχήμα 39). Υψηλότερος σε σχέση με προχθές είναι ο αριθμός των κρουσμάτων και στην Ξάνθη με 21 κρούσματα (Σχήμα 33), και συνολικά διαφαίνεται αποσταθεροποίηση της τροχιάς αποκλιμάκωσης των προηγουμένων ημερών και ανοδική τάση. Και οι δύο περιοχές έχουν περάσει στο κόκκινο, όπως και ο Έβρος, όπου με 34 κρούσματα (Σχήμα 41), παρουσιάζει αύξηση σε σχέση με προχθές και αναμένουμε να επανέλθει σε σταθεροποιητική τροχιά τις επόμενες ημέρες, αφού διανύσει ένα ανοδικό κύμα, που θα τον κρατήσει στις κόκκινες περιοχές και μετά τα μέσα Απριλίου.
Σχήμα 39. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη
Σχήμα 40. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ξάνθη
Σχήμα 41. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον ΈβροΣτο Ηράκλειο, όπου εντοπίστηκαν 93 κρούσματα , παρατηρείται αύξηση σε σχέση με προχθές (Σχήμα 42). Παρά τις έντονες διακυμάνσεις λόγω του πολύ μεγάλου αριθμού φορέων του μεταλλαγμένου στελέχους Β.1.1.7, το Ηράκλειο διανύει ένα ακόμη ανοδικό κύμα και αυτή η δυναμική σίγουρα θα καθυστερήσει τον αποχαρακτηρισμό της περιοχής ως κόκκινη και μετά τις 15 Απριλίου. Στα Χανιά με 23 κρούσματα (Σχήμα 43) έχουμε αύξηση σε σχέση με προχθές, αλλά διαφαίνεται ήδη η αποκλιμάκωση που επίσης αναμέναμε, παρά το πιο πρόσφατο ανοδικό κύμα που αναμένουμε να σταθεροποιηθεί στις επόμενες 3-4 ημέρες. Αύξηση κρουσμάτων παρατηρείται στο Ρέθυμνο με 36 κρούσματα, στο οποίο έχει διαρφωθεί έντονα ανοδική τάση (Σχήμα 44). Στο Λασίθι παρατηρείται αύξηση σε σχέση με προ χθές καθώς εντοπίστηκαν 18 κρούσματα ενώ η συνολική τάση έχει επιστρέψει σε καθοδική (Σχήμα 45), και πλέον η περιοχή βρίσκεται ξανά κάτω από το όριο της κόκκινης περιοχής.
Σχήμα 42. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο
Σχήμα 43. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά
Σχήμα 44. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ρέθυμνο
Σχήμα 45. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο ΛασίθιΣτη Λέσβο εντοπίστηκαν 7 κρούσματα (Σχήμα 46) και η συνολική πορεία των τελευταίων ημερών υποδεικνύει την σταθεροποίηση που αναμέναμε. Στην Κέρκυρα με 11 κρούσματα (Σχήμα 47) παρατηρείται αύξηση σε σχέση με προχθές, και το ανοδικό κύμα των τελευταίων ημερών έχει ξεκινήσει να αποκλιμακώνεται, όπως είχαμε προβλέψει. Στη Χίο με 10 κρούσματα (Σχήμα 48), παρατηρείται αύξηση σε σχέση με προχθές. Η συνολική πορεία παραμένει καθοδική και η Χίος αναμένεται να παραμένει στις «κόκκινες» περιοχές και τις επόμενες ημέρες. Στη Θάσο, όπου εντοπίστηκαν 7 κρούσματα (Σχήμα 49), η συνολική τάση είναι ανοδική.
Σχήμα 46. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο
Σχήμα 47. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα
Σχήμα 48. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Χίο
Σχήμα 49. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΘάσοΣυμπεράσματα:Η αύξηση που παρατηρείται πλέον στον αριθμό των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνομένοι σε ΜΕΘ), καθώς και ο αριθμός των θανάτων (αν και με κάποια μικρή απόκλιση σήμερα) συνάδουν με τις προσομοιώσεις του μοντέλου CORE, όπως και ο αριθμός των κρουσμάτων, μετά και τις επικαιροποιημένες προβλέψεις προ 15 ημερών, όπου ελήφθη υπόψιν η μεγαλύτερη διασπορά των μεταλλαγμένων και ταχύτερα μεταδιδόμενων στελεχών. Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 6,1% (η ημερήσια τιμή είναι 5,3%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) διαμορφώθηκε στο 0,96 (τιμές του Rt κάτω από τη μονάδα υποδηλώνουν καθαρή μείωση της διασποράς του ιού στην κοινότητα). Η ταυτόχρονη μείωση και των δύο δεικτών, που παρατηρήθηκε και τις προηγούμενες ημέρες, υποδηλώνει κάμψη της ανοδικής τάσης στο σύνολο της χώρας (και κυρίως στην Αθήνα, ενώ αναμένεται να ακολουθήσει και η Θεσσαλονίκη). Όμως, με δεδομένο το άνοιγμα του λιανικού εμπορίου στις 5 Απριλίου (εκτός άπο τις περιοχές της Θεσσαλονίκης, Αχαΐας που θα πραγματοποιηθεί στις 12 Απριλίου και Κοζάνης που ακόμα παραμένει κλειστό) και των Λυκείων στις 12 Απριλίου, είναι ακομα πιο σημαντική η τήρηση των μέτρων, ενώ ύψιστης σημασίας στις επόμενες εβδομάδες θα αποδειχθεί η ορθή και μαζική εφαρμογή των self test, με ταυτόχρονη αύξηση της ιχνηλασίας των επαφών των ανιχνευθέντων ως θετικοί και καραντίνα 14 ημερών για τους συμπολίτες μας που θα επιβεβαιωθεί ότι είναι θετικοί στην μόλυνση με SARS-CoV-2 ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί. Παρά την εφαρμογή οριζόντιων μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας που εφαρμόσθηκαν από τα τέλη Οκτωβρίου, η πορεία της τελευταίας διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή. Οι παραπάνω παρατηρήσεις τείνουν στο συμπέρασμα ότι η διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου θα πρέπει να συνεχίσει να εξετάζεται σε τοπικό επίπεδο. Πλέον προβληματίζουν πέρα από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, η Αχαΐα, η Αιτωλοακαρνανία, η Εύβοια, η Βοιωτία, η Χαλκιδική, καθώς επίσης η Αρκαδία, η Ηλεία, η Αργολίδα, η Κορινιθία, η Φθιώτιδα, η Ευρυτανία, η Λάρισα, η Κοζάνη, η Καστοριά, η Καβάλα, η Χίος, το Ηράκλειο, τα Χανιά, τα Ιωάννινα, η Ημαθία, η Πέλλα, το Κιλκίς, τα Γρεβενά, η Μαγνησία, η Καρδίτσα και πλέον και το Λασίθι. Ανάγκη αυξημένης επιτήρησης έχουν το Κιλκίς, οι Σέρρες και η Πέλλα. Συνολικά, τα τεστ ανίχνευσης θα πρέπει να φτάσουν τουλάχιστον στα 120.000 και να δίνεται έμφαση στοχευμένα στις περιφερειακές ενότητες στις οποίες η δυναμική της διασποράς φαίνεται να είναι ανησυχητική για 1-2 ημέρες ώστε να ανιχνεύονται οι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί φορείς και να σπάει η αλυσίδα μετάδοσης βάζοντάς τους σε καραντίνα. Λόγω της ανησυχίας που εγείρει η παρουσία στην κοινότητα των μεταλλαγμένων στελέχους του SARS-CoV-2 (κυρίως η βρετανική και η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη) και προκειμένου να περιορίσουμε ή τουλάχιστον να καθυστερήσουμε την ευρεία διασπορά τους, προτείνουμε τα ακόλουθα μέτρα πριν συζητηθεί το περαιτέρω άνοιγμα εκπαιδευτικών και οικονομικών δραστηριοτήτων:– πιστή εφαρμογή του ήδη υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου για την τηλεργασία (όσο το δυνατόν περισσότερο, αλλά τουλάχιστον 50%) ή ακόμη και αύξηση του ελάχιστου ορίου τηλεργασίας στο 75% όπου αυτό είναι δυνατόν τόσο από δημόσιους όσο και ιδιωτικούς φορείς – είναι απαραίτητο να υπάρξει άμεσα πολύ μεγαλύτερος έλεγχος της εφαρμογής της σχετικής ΚΥΑ από όλους τους εργοδότες του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Σημερινά στοιχεία δείχνουν ότι το επίπεδο τηλεργασίας στον ιδιωτικό τομέα ανέρχεται οριακά στο 25%. Υπάρχει άμεση ανάγκη για επιτήρηση της εφαρμογής της σήμερα ισχύουσας νομοθεσίας και για την περαιτέρω ενίσχυσή της. – αύξηση του αριθμού των δοκιμών (συμπεριλαμβανομένων τόσο των δοκιμών RT-PCR όσο και των ταχέων δοκιμών που βασίζονται σε αντιγόνα) σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις και γενικά σε χώρους εργασίας με μεγάλη πιθανότητα συγχρωτισμού λόγω της φύσης της παραγωγικής διαδικασίας.– αύξηση του αριθμού των δοκιμών (συμπεριλαμβανομένων τόσο των δοκιμών RT-PCR όσο και των ταχέων δοκιμών που βασίζονται σε αντιγόνα) σε ιδρύματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τόσο για το διδακτικό προσωπικό όσο και για τους μαθητές (ειδικά αυτά του λυκείου για όσα λύκεια έχουν ήδη ανοίξει ή πρόκειται να ανοίξουν)– αύξηση του αριθμού των δοκιμών στους εργάτες γης που έρχονται στη χώρα από τα βόρεια σύνορα– συνταγογράφηση των τεστ και διάθεσή τους από φαρμακεία για προώθηση του αυτό-ελέγχου– μείωση του αριθμού των μαθητών στους 17 ανά τάξη σε όλες τις βαθμίδες της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με οργάνωση των μαθημάτων σε 2 βάρδιες, εναλλάξ μαθήματα ή και υβριδικά μαθήματα με συνδυασμό διά ζώσης εκπαίδευσης και τηλεκπαίδευσης– χρήση συσκευών καθαρισμού αέρα (συσκευές απολύμανσης και φιλτραρίσματος αέρα) σε σχολικές αίθουσες με πάνω από 17 μαθητές, στα καταστήματα λιανικού εμπορίου, σε μέσα μαζικής μεταφοράς, στην ακτοπλοϊα, σε εστιατόρια και σε δημόσιους κλειστούς χώρους. Αυτό θα συντελέσει σε μείωση κατά 20-25% του συνολικού ρυθμού μετάδοσης (καθώς η αερομεταφερόμενη μετάδοση αντιπροσωπεύει πάνω από το 25-30% του συνόλου).– Να γίνει αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, για να χρησιμοποιηθεί ως ενεργός έλεγχος της δυναμικής της πανδημίας και να δημιουργηθεί τεχνητή ανοσία σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Μετά το πέρας του εμβολιασμού ευπαθών ομάδων η έρευνά μας έχει καταδείξει ότι στοχευμένος εμβολιασμός επαγγελματικών ομάδων ανεξάρτητα ηλικίας που έρχονται σε περισσότερες ενεργές επαφές λόγω της φύσης της εργασίας τους θα μπορούσε να μειώσει κατά 70.000 τα ενεργά κρούσματα στον ελληνικό πληθυσμό μέχρι το τέλος Ιουνίου. Τέτοιες επαγγελματικές ομάδες θα ήταν με προτεραιότητα οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και τα καταλύματα, στην εστίαση, στο λιανικό εμπόριο, στην εκπαίδευση, στις μεταφορές, και στην παροχή υπηρεσιών. – Σχετικά με το άνοιγμα των συνόρων σε τουριστικές ροές, αυτό θα πρέπει να συνοδευτεί με τα παρακάτω μέτρα:α) εργαστηριακός έλεγχος των ταξιδιωτών τουλάχιστον 48 ώρες πριν την αναχώρηση με δυνατότητα επανάληψης του ελέγχου 7 ημέρες από την άφιξή τους στη χώραβ) πιστοποιητικό ανάρρωσης από την Covid-19 με ημερομηνία μέχρι 6 μήνες πριν την άφιξή τους στη χώρα. γ) δυνατότητα αυξημένου αριθμού rapid test στα τουριστικά θέρετρα της χώρας και όχι μόνο στις πύλες εισόδου.Αν θέλουμε να συνδυάσουμε τη χρηστή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου από την COVID-19 με την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να προετοιμάζουμε κατάλληλα τους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε επίπεδα υποδομής ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με αυξημένη ασφάλεια και να μην στηριζόμαστε μόνο στα μέτρα περιορισμού δραστηριοτήτων. Ο περιορισμός δραστηριοτήτων και το lockdown είναι τα τελικά μέτρα που παίρνουμε όταν πρέπει να περιορίσουμε την επέκταση της διασποράς του SARS-CoV-2 δραστικά, δεν μπορεί να είναι τα πρώτα μέτρα που παίρνουμε.
