Η συνάντηση που έγινε, αλλά δεν ήταν συνάντηση, καθώς και οι πανταχόθεν προειδοποιήσεις προς την Άγκυρα ότι πρέπει να σεβαστεί την κυριαρχία της Ελλάδας έριξαν σήμερα τους τόνους στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Τα μηνύματα είχαν έρθει από νωρίς προς την Άγκυρα και ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, ενόψει της συνάντησης που αναμενόταν να έχει με τον Έλληνα ομόλογό του, Νίκο Παναγιωτόπουλο, δήλωσε ότι αφενός ο ίδιος ήταν έτοιμος να τον συναντήσει, αφετέρου ότι η Τουρκία ήταν έτοιμη να επιλύσει “όλα τα προβλήματα, με συνομιλίες και συναντήσεις. Ήδη υπάρχουν προσπάθειες που έχουν γίνει. Όπως οι διερευνητικές επαφές και θέλουμε να ολοκληρωθούν. Υπάρχουν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και οι συναντήσεις στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Εμείς είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε άμεσα αυτές τις συναντήσεις, όπως είμαστε έτοιμοι να συναντηθούμε και να συνομιλήσουμε με τους Έλληνες ομολόγους μας. Εμείς σεβόμαστε την εδαφική ακεραιότητα, την πολιτική ακεραιότητα, όπως και τα δικαιώματα των γειτόνων μας και κυρίως της Ελλάδας. Όμως περιμένουμε και από τους γείτονές μας να σεβαστούν τα δικαιώματα και τα δίκαιά μας. Αυτά τα θέματα με συνομιλίες μπορούν να γίνουν πιο φανερά”, είπε ο Ακάρ πριν συναντηθεί με τον Νίκο Παναγιωτόπουλο. Ήταν μια ριζική αλλαγή του “Μητσοτάκης γιοκ”.
Η συνάντηση
Η συνάντηση έγινε, όπως ήταν αναμενόμενο, στο περιθώριο της Συνόδου των Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ. Μετά την οικογενειακή φωτογραφία, οι δύο υπουργοί αντάλλαξαν μερικές κουβέντες. Στα ελληνικά ΜΜΕ γράφτηκε ότι ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ζήτησε να πάψουν οι προκλήσεις.
«Δεν μπορούμε να πάμε έτσι», φέρεται να είπε ο Έλληνας υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος στον Τούρκο ομόλογό του. Σύμφωνα με ελληνικές πηγές, ο Έλληνας υπουργός είπε στον Ακάρ, πως οι εντάσεις πρέπει να σταματήσουν, όπως και οι προκλήσεις, οι παραβιάσεις και οι λεκτικές επιθέσεις από την πλευρά της Τουρκίας. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Χουλουσί Ακάρ άκουσε τις παρατηρήσεις ωστόσο δεν φαίνεται να τοποθετήθηκε σχετικά.
Το βίντεο από τη σύντομη συνάντηση των δύο πλευρών δείχνει πάντως τον Τούρκο υπουργό και να απαντά στον Έλληνα ομόλογό του και τον Νίκο Παναγιωτόπουλο, με την γλώσσα του σώματος να δείχνει πως δεν δέχεται κάποιες από τις θέσεις του Τούρκου υπουργού.
Παριστάμενοι έλεγαν ότι το κλίμα ήταν καλό. Η ουσία είναι πως με κάποιον τρόπο υπάρχει ένας ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας, κάτι που είναι ζωτικό για τις σχέσεις δύο γειτονικών κρατών. Αξίζει να σημειωθεί ότι δύο τουρκικές εφημερίδες, η Yeni Safak και η Milliyet, αρχικά μετέφεραν τη συνάντηση των δύο υπουργών “ξερά”. Χωρίς σχόλια από πηγές. Οι τούρκοι δημοσιογράφοι αργότερα σχολίασαν το σκυμμένο κεφάλι του Νίκου Παναγιωτόπουλου, κατά τη συνάντηση. Είναι σαφές πάντως ότι ο Έλληνας υπουργός προσπαθεί να ακούσει καλύτερα.
Δείτε το βίντεο:
Περίκλειστα τείχη
Δεν είναι τυχαία η αλλαγή πολιτικής από τον Τούρκο υπουργό άμυνας. Καθώς ήταν ο πρώτος Τούρκος αξιωματούχος που θα συναντούσε Έλληνα ομόλογό του, μετά την ένταση των τελευταίων ημερών, η Άγκυρα έπρεπε δια του Ακάρ να δείξει ότι πήρε τα μηνύματα από την Ευρώπη.
Η Τουρκία βρέθηκε χθες πολιτικά εγκλωβισμένη στα τείχη που ύψωσαν η Κομισιόν και η Γερμανία. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, αρμόδιος για θέματα Εξωτερικών Υποθέσεων, Πίτερ Στάνο, ρωτήθηκε από το Αθηναϊκό Πρακτορείο σχετικά με την επιθετική ρητορική της Άγκυρας, όπως εκδηλώθηκε τις προηγούμενες δύο ημέρες και αφορούσε την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας. Ρωτήθηκε επίσης και για τις υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών πάνω από κατοικημένες ελληνικές περιοχές και για τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριο χώρου.
Ο Πίτερ Στάνο δεν άφησε κανένα περιθώριο: “Η Τουρκία πρέπει να σταματήσει όλες τις απειλές και ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας και να σέβεται την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ στα χωρικά ύδατα και τον εναέριο χώρο τους”, είπε. Και σημείωσε ότι «οποιοδήποτε ανοιχτό ζήτημα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με ειρηνικό τρόπο, μέσω διαλόγου, καλή πίστη, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και σύμφωνα με την αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας».
Επίσης, ο Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμπλήρωσε ότι «όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των κρατών μελών της ΕΕ με την Τουρκία, η ΕΕ ήταν και είναι πολύ σαφής: Περιμένουμε από την Τουρκία να έχει εποικοδομητική συμπεριφορά, να απέχει από βήματα που κλιμακώνουν, ρητορική ή ενέργειες και να δεσμευτεί στην οικοδόμηση σχέσεων καλής γειτονίας και όχι το αντίθετο». «Διαφορετικά, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα αναγκάζονταν να εξετάσουν κατάλληλη απάντηση. Αυτό δηλώθηκε ξεκάθαρα δύο φορές πέρυσι από τους Ευρωπαίους ηγέτες και αυτή παραμένει η θέση μας μέχρι σήμερα» επισήμανε.
“Το Τείχος του Βερολίνου”
Ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου εξωτερικών είχε τηρήσει αντίστοιχη στάση, δηλώνοντας ότι η επιθετική ρητορική της Τουρκίας και οι παραβιάσεις αποτελούν «Αφορμή για ανησυχία». Οι δηλώσεις της Τουρκίας το τελευταίο διάστημα «δεν βοηθούν τον εποικοδομητικό διάλογο και τη σταθερότητα στην περιοχή», ενώ «ιδιαίτερα η επιθετική ρητορική, καθώς και η τουρκική παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρου, δίνουν αφορμή για ανησυχία», είπε.
Ο Κρίστιαν Βάγκνερ δήλωσε: «Επί της αρχής μπορώ να πω ότι λάβαμε γνώση των δηλώσεων που έγιναν τις τελευταίες ημέρες και εβδομάδες και ότι δεν βοηθούν τον εποικοδομητικό διάλογο και τη σταθερότητα στην περιοχή. Και ιδιαίτερα η επιθετική ρητορική, καθώς και η τουρκική παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρου, δίνουν αφορμή για ανησυχία». Προσέθεσε δε ότι «η ομοσπονδιακή κυβέρνηση καταβάλλει εντατικά προσπάθειες μαζί με τους εταίρους για τον διάλογο και την αποκλιμάκωση στην ανατολική Μεσόγειο» και παρέπεμψε στη δήλωση της υπουργού Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ πριν από την αναχώρησή της για την επίσκεψη στο Πακιστάν, στην Αθήνα και στην Άγκυρα.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη «γερμανική θέση για την στρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών», ο κ. Βάγκνερ επανέλαβε τη γερμανική θέση ότι : “Η Ελλάδα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, όταν πρόκειται για την ασφάλεια της περιοχής της Μεσογείου. Σε μια περίοδο όπου η τάξη ασφάλειας της Ευρώπης αμφισβητείται θεμελιωδώς από τον Πρόεδρο Πούτιν, πρέπει ως σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ και Ευρωπαίοι εταίροι να στέκουμε ενωμένοι. Πρέπει προβλήματα να λύνονται με συζήτηση και όχι με κλιμάκωση εντάσεων”.
Η τουρκική απάντηση
Απέναντι σε έναν τέτοιο καταπέλτη η Άγκυρα δεν μπορούσε να μείνει σιωπηλή. Έπρεπε τουλάχιστον να σώσει τα προσχήματα. Το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών απάντησε ότι η Ελλάδα… παραβιάζει τον τουρκικό εναέριο χώρο, και «είναι απαράδεκτο ο Γερμανός εκπρόσωπος διατυπώνει αβάσιμες καταγγελίες κατά της χώρας μας». “Είναι λυπηρά τα ατυχή λόγια του Εκπροσώπου Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας… Είναι απαράδεκτο ο Γερμανός εκπρόσωπος να προβαίνει σε αβάσιμες κατηγορίες κατά της χώρας μας, παρόλο που η Ελλάδα είναι η πλευρά που παραβιάζει τον εναέριο χώρο της χώρας μας, πραγματοποιεί πτήσεις πάνω από την ηπειρωτική χώρα μας και παρενοχλεί τα αεροπλάνα μας.”
Η τουρκική απάντηση ήταν σκληρή πράγματι, αλλά πίσω της κρυβόταν η βαθιά ενόχληση της Άγκυρας, για τις ξεκάθαρες δηλώσεις του εκπροσώπου του γερμανικού υπουργείου εξωτερικών, που αν μη τι άλλο έδειχναν ότι έστω και αργά, έστω όχι και τόσο σταθερά, παγιώνεται πάντως η στάση του Βερολίνου στην Ανατολική Μεσόγειο.
