Με αφορμή την ανακοίνωση του State Department για πιθανή πώληση μαχητικών F-35 στην Τσεχία αλλά και την πρόθεση προμήθειας επιπλέον μίας μοίρας από το Ισραήλ το enikos.gr ρώτησε και σας μεταφέρει τι συμβαίνει με τα ελληνικά μαχητικά.
Του Χρήστου Μαζανίτη
Η ανακοίνωση του State Department στις 29 Ιουνίου για έγκριση πιθανής πώλησης μίας μοίρας μαχητικών F-35 προς την Τσεχία έναντι 5,62 δις $ άνοιξε μία – αδικαιολόγητη όπως φαίνεται – συζήτηση στην Ελλάδα σχετικά με παζάρι των ΗΠΑ με τη χώρα μας για υποχωρήσεις έναντι της Τουρκίας κτλ.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά. Στην ανακοίνωσή του το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει: «Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ενέκρινε πιθανή πώληση στην Τσεχική Δημοκρατία αεροσκαφών F-35, πυρομαχικών και συναφούς εξοπλισμού αξίας έως και 5,62 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η προτεινόμενη πώληση θα βελτιώσει τις αμυντικές δυνατότητες της Τσεχικής Δημοκρατίας και θα υποστηρίξει τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ προστατεύοντας από σύγχρονες απειλές και διατηρώντας σταθερή παρουσία στην περιοχή».
Αυτόματα, δημιουργήθηκαν συνειρμοί ότι η Ελλάδα μπαίνει στον «πάγο» για το πρόγραμμα των F-35, το οποίο οδηγείται αν όχι σε ακύρωση τουλάχιστον σε αναβολή, μέχρι να καταλήξει κάπου το παζάρι με την Τουρκία, τόσο για το θέμα με την Σουηδία όσο και της προμήθειας νέων F-16 και πακέτων αναβάθμισης σε Viper.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ έχουν διαμηνύσει ότι ειδικότερα για το θέμα των μαχητικών 5ης γενιάς για την Τουρκία, το κεφάλαιο έκλεισε από τη στιγμή που προμηθεύτηκε και έθεσε σε λειτουργία το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400. Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη χώρα και η εκδίωξη από το πρόγραμμα συμπαραγωγής είναι αποφάσεις που δεν αλλάζουν με τα υπάρχοντα δεδομένα, αφού υπάρχει έγκριση του Κογκρέσου και των επιτροπών του.
Για το αίτημα προμήθειας 40 νέων F-16 και πακέτων αναβάθμισης, η Ελλάδα έχει ξεκαθαρίσει ότι είναι θέμα που δεν την αφορά. Το πρόβλημα η Τουρκία το έχει με την συμπεριφορά της και κατά συνέπεια με το Κογκρέσο, όπου βρίσκει σθεναρή αντίσταση. Και σίγουρα η στάση της με την Σουηδία ή οι σχέσεις της με την Ρωσία και η άρνηση επιβολής των κυρώσεων λόγω του πολέμου στην Ουκρανία κάθε άλλο παρά την ευνοούν.
Σε ότι αφορά, όμως, ειδικότερα το θέμα της προμήθειας από την Τσεχία, γνώστης του ζητήματος από την άλλη όχθη του Ατλαντικού, με βαθιές σχέσεις στην αμερικανική κυβέρνηση, εξηγούσε στο enikos.gr ότι αυτό που έχει σημασία στο συγκεκριμένο σημείο της ανακοίνωσης είναι η λέξη «πιθανή πώληση».
Η Τσεχία βρίσκεται πολλά βήματα πίσω σε σχέση με την Ελλάδα, «που συνεπάγεται χρονικά συμφωνία η οποία μπορεί να πάρει ακόμη και 2 χρόνια μέχρι να αποτυπωθεί σε τελικό συμβόλαιο. Κάτι που μεταφράζεται σε παράδοση μετά το 2030, με αυτά τα δεδομένα» εξηγεί στο enikos.gr.
Από το «letter of intent» που βρίσκεται η Τσεχία στο «Letter of Agreement» που προχωρά η Ελλάδα, είναι πολύς δρόμος. Άλλωστε δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόσφατα το Κογκρέσο έδωσε την έγκριση στο State Department να προχωρήσει στην υπογραφή διακρατικής συμφωνίας με την Ελλάδα επί του αιτήματος πώλησης 20+20 μαχητικών 5ης γενιάς. Το 20+20 σημαίνει ότι η Ελλάδα προχωρά άμεσα στην διαδικασία προμήθειας 20 μαχητικών και έχει ανοιχτή την πόρτα να προχωρήσει στην παραγγελία επιπλέον 20 μόλις το θελήσει, χωρίς να περιμένει πάλι όλη αυτή την διαδικασία, αφού θα έχουν ήδη εγκριθεί.
Σε ό, τι αφορά την πρόθεση του Ισραήλ, αυτό είναι ένα διαφορετικό πρόγραμμα, αφού η χώρα ήδη είναι χρήστης των μαχητικών και έχει διαφορετική – προνομιακή σχέση με τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες του enikos.gr, όλα δείχνουν ότι μετά την Σύνοδο Κορυφής του Βίλνους θα έρθει η πολυπόθητη επιστολή και θα ανοίξει διάπλατα ο δρόμος ώστε το 2028 (αν και ορισμένοι βλέπουν και το 2027) τα πρώτα F-35 να προσγειωθούν στην εκσυγχρονισμένη 117 Πτέρυγα Μάχης, στην Ανδραβίδα.
Όπως έχουμε αναφέρει στο enikos.gr, η πρόθεση της στρατιωτικής ηγεσίας είναι οι διαδικασίες να τρέξουν με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα ώστε ακόμη και τον Οκτώβριο (αν και είναι πολύ στενά τα χρονικά περιθώρια) να είναι όλα έτοιμα προς υπογραφή.
Η διάθεση είναι αμφίπλευρη, αφού τόσο η αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα όσο και στελέχη της κατασκευάστριας εταιρείας έχουν αποδεδειγμένα προβεί σε κάθε απαραίτητη κίνηση για τη επιτάχυνση των διαδικασιών.
