Από μηδενική βάση εκκινεί ξανά ο διάλογος για την ψήφο των Ελληνίδων και Ελλήνων αποδήμων από τον τόπο κατοικίας τους χωρίς περιοριστικά κριτήρια. Το Σύνταγμα ορίζει ότι, προκειμένου να ισχύσει σχετική διάταξη, απαιτούνται τουλάχιστον 200 θετικές ψήφοι. Το σύνθημα για τη νέα προσπάθεια έδωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος, τόσο από τη Βουλή όσο και κατά την επίσκεψή του στο υπουργείο Εσωτερικών, δήλωσε αισιόδοξος ότι οι 200 θετικές ψήφοι είναι επιτεύξιμος στόχος.
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΥ – ΠΗΓΗ: Realnews
Το σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο αίρει όλους τους περιορισμούς που ετέθησαν το 2019 (διαμονή τουλάχιστον δύο ετών στην Ελλάδα την τελευταία 35ετία και υποβολή φορολογικής δήλωσης στην Ελλάδα), έχει αναρτηθεί ήδη σε δημόσια διαβούλευση. Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να κεφαλαιοποιήσει το κεκτημένο του 2021, όταν το ίδιο ακριβώς κείμενο τέθηκε ως σχέδιο νόμου σε ψηφοφορία και συγκέντρωσε 190 ψήφους από Ν.Δ, ΠΑΣΟΚ και Ελληνική Λύση. Σήμερα, η κοινοβουλευτική δύναμη των τριών κομμάτων είναι 202 βουλευτές. Παρά ταύτα, το φιάσκο των εκλογών του Μαΐου και του Ιουνίου, με 18.203 αποδήμους να ψηφίζουν στις πρώτες εκλογές και μόλις 17.365 στις δεύτερες (με περισσότερους όμως εγγεγραμμένους), ανέδειξε και πλήθος τεχνικών ζητημάτων τα οποία αναγκάζουν ΠΑΣΟΚ και Ελληνική Λύση να εκφράζουν ενστάσεις, με τον διάλογο να ξεκινά από την αρχή.
Τα ζητήματα αυτά, σε πολλές περιπτώσεις, ανάγκασαν τους αποδήμους να πρέπει να αλλάξουν χώρα για να ψηφίσουν. Στα ευτράπελα των όσων συνέβησαν στις πρώτες εκλογές συγκαταλέγεται και το ότι η χιλιομετρική απόσταση την οποία θα έπρεπε να διανύσει κάποιος απόδημος για να ψηφίσει σε εκλογικό κέντρο του εξωτερικού ήταν μεγαλύτερη από το να ταξιδέψει στην Ελλάδα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα πολίτες της Αλβανίας, οι οποίοι έπρεπε να μεταβούν στη Βουλγαρία. Αυτή είναι και η βασική ένσταση που θέτει το ΠΑΣΟΚ, οι 32 έδρες του οποίου είναι κρίσιμες για την επίτευξη του στόχου των 200 εδρών.
Αλλαξαν οι συνθήκες
Το ζήτημα της επιστολικής ψήφου για τους αποδήμους φαίνεται πως θα κυριαρχήσει κατά τη συζήτηση στη Βουλή. Το ΠΑΣΟΚ τη ζητά επιτακτικά, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η θετική του ψήφος δεν είναι ακόμα δεδομένη. Και αυτό γιατί οι συνθήκες σε σχέση με το 2021 άλλαξαν. Με δηλώσεις του, ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης έδειξε πως η κυβέρνηση είναι ανοιχτή σε μια τέτοια συζήτηση, ίσως όμως όχι άμεσα. Υψηλόβαθμη πηγή του υπουργείου Εσωτερικών, μιλώντας στη Realnews, τόνισε ότι το ζήτημα της επιστολικής ψήφου για τους αποδήμους προφανώς και απασχολεί το υπουργείο. Επί της αρχής υπάρχει συμφωνία, το ζήτημα όμως δεν είναι της παρούσης. Σε πρώτη φάση, το αρμόδιο υπουργείο δεν θέλει η συζήτηση να παρεκκλίνει από τον βασικό στόχο, που είναι η άρση των περιορισμών. Από εκεί και πέρα, καθ’ όλη τη διάρκεια της τετραετίας, θα υπάρξει προσπάθεια για συνεχείς βελτιώσεις του νομοσχεδίου με νέες διατάξεις. Μεταξύ αυτών και το να ξεπεραστούν αρκετά τεχνικά ζητήματα της επιστολικής ψήφου, με κυριότερο τη διαδικασία ταυτοποίησης. Τα συγκεκριμένα ζητήματα δεν είναι ακόμα ανακοινώσιμα.
Θεωρείται ωστόσο βέβαιο ότι η καθιέρωση της επιστολικής ψήφου για τους αποδήμους -προβλέπεται ήδη ως δυνατότητα από το Σύνταγμα- θα έκαμπτε τις αντιστάσεις της αντιπολίτευσης. Και αυτό γιατί, με δεδομένο ότι οι εκλογείς του εξωτερικού θα είχαν τη δυνατότητα επιστολικής ψήφου και δεν θα χρειαζόταν να διανύσουν σε πολλές περιπτώσεις χιλιάδες χιλιόμετρα για να ασκήσουν αυτοπροσώπως το εκλογικό τους δικαίωμα , αυτομάτως θα καθίστατο άνευ σημασίας το πόσα άτομα απαιτούνται προκειμένου να συσταθεί εκλογικό τμήμα.
Με απλά λόγια, ο εκλογέας που κατοικεί στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας ή στο Μπουένος Αϊρες της Αργεντινής δεν θα πρέπει να ταξιδέψει στο Χιούστον των ΗΠΑ για να ψηφίσει, αλλά θα μπορούσε να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα είτε από το σπίτι είτε στη χειρότερη περίπτωση μέσω των προξενικών Αρχών στη χώρα που διαμένει.
Η τελική απόφαση
Παρά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ταχθεί κατά της άρσης των περιορισμών, η Κουμουνδούρου θα λάβει την τελική της απόφαση εντός της εβδομάδας, αναμένοντας απαντήσεις στα ερωτήματα που έχει θέσει στην κυβέρνηση. Ηδη, πάντως, η πρώτη συνάντηση της ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών με αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ δεν πήγε καλά. Ερώτημα παραμένει και η στάση της Ελληνικής Λύσης. Μολονότι το κόμμα του είχε ψηφίσει τη σχετική διάταξη το 2021, την Πέμπτη ο Κυριάκος Βελόπουλος εξαπέλυσε επίθεση στην κυβέρνηση για το θέμα. Υπέρ της διάταξης έχει ταχθεί η Πλεύση Ελευθερίας των οκτώ βουλευτών, ενώ υπέρ της ψήφου των αποδήμων χωρίς κριτήρια δείχνουν να τάσσονται «Σπαρτιάτες» και Νίκη, χωρίς ωστόσο να έχουν αποκαλύψει τις προθέσεις τους.
Η εκτίμηση υψηλόβαθμων στελεχών της κυβέρνησης είναι πως, ακόμα και αν ο νόμος περάσει και δοθεί η δυνατότητα σε όλους τους αποδήμους να ψηφίσουν χωρίς κριτήρια από τον τόπο διαμονής τους, ο αριθμός τους δεν είναι ικανός να αλλοιώσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Ο Μ. Βορίδης εκτιμά ότι εντέλει όσοι θα έχουν τη σχετική δυνατότητα δεν θα ξεπεράσουν τους 60.000-70.000, αριθμός ο οποίος συνολικά αντιστοιχεί μόλις στο 1%-1,5% του συνήθους αριθμού πολιτών που ψηφίζουν. Δεδομένης και της αποχής που θα υπάρξει, το ποσοστό -αν φυσικά επιβεβαιωθεί ο αριθμός- θα είναι ακόμα μικρότερο.
Σε κάθε περίπτωση, τα ίδια στελέχη λένε πως πρόκειται για πολίτες που είναι ήδη εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και θα μπορούσαν να ψηφίσουν κανονικά αν έρχονταν στην Ελλάδα και ψήφιζαν με αυτοπρόσωπη παρουσία, στοιχείο το οποίο, κατά την κυβέρνηση, καθιστά υποκριτική κάθε ένσταση από κόμμα της αντιπολίτευσης. Το νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές της εβδομάδας και να τεθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια στο τέλος της επόμενης.
