Η παραίτηση της Ελιζαμπέτ Μπορν από την πρωθυπουργία της Γαλλίας, προκάλεσε την θεαματική προαγωγή ενός πιστού του προέδρου της χώρας Εμανουέλ Μακρόν, του Γκαμπριέλ Ατάλ. Η Δεξιά χαιρετίζει το κουράγιο της Μπορν, η οποία παραιτήθηκε λίγο πριν από τον συζητούμενο και αναμενόμενο ανασχηματισμό της κυβέρνησης. Η Αριστερά πάλι περιμένει ότι ο Ατάλ θα είναι απλώς ένα άβαταρ του Μακρόν.
Ο Γκαμπριέλ Ατάλ, μέχρι χθες υπουργός Παιδείας, ήταν ένας από τους πιο δημοφιλείς υπουργούς της κυβέρνησης. Από σήμερα είναι ο άρχων του Μεγάρου Ματινιόν. Πρώην σοσιαλιστής, είχε προσχωρήσει στον Εμανουέλ Μακρόν το 2016. Στα 34 του χρόνια, έγινε ο νεότερος σε ηλικία πρωθυπουργός της 5ης Δημοκρατίας της Γαλλίας. Ο Ατάλ είναι επίσης ο πρώτος Γάλλος πρωθυπουργός που δεν έκρυψε την ομοφυλοφιλία του. Στις 5 Νοεμβρίου 2023, εκμυστηρεύτηκε στην εκπομπή “Sept à huit” του TF1 ότι είχε πει στον πατέρα του: “Μπαμπά, έχω ερωτευτεί ένα αγόρι.». Έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με ένα άλλο ταλαντούχο «παιδί» του Μακρόν, τον ευρωβουλευτή Stéphane Sejourné.
Τις τελευταίες εβδομάδες, όταν στο Μέγαρο των Ηλυσίων συζητούσαν την αλλαγή του πρωθυπουργού, κανείς δεν πίστευε πραγματικά σε αυτό το σενάριο. Ούτε ο ίδιος ο Ατάλ, ο οποίος διορίστηκε τον Ιούλιο του 2023 στο Υπουργείο Παιδείας για να προσπαθήσει να καθησυχάσει έναν τομέα σε κρίση, και τα είχε καταφέρει, μέσα σε αυτούς τους λίγους μήνες. Πολλοί θεωρούσαν ότι ήταν απαραίτητος στο Παιδείας.
Τώρα ο Ατάλ, θα πρέπει να οδηγήσει τη γαλλική κυβέρνηση στις σημαντικές εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο. Η άνοδός του ήταν ραγδαία. Πριν από δέκα χρόνια ήταν ένας άσημος σύμβουλος στο υπουργείο Υγείας και μέλος των Σοσιαλιστών.
Δεδομένων όμως των δυσκολιών της δεύτερης θητείας του προέδρου – και της αυξανόμενης πρόκλησης που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση από την εθνικιστική δεξιά – αρκεί μόνο το “εντυπωσιακό” στοιχείο της ανόδου του;
Όμορφος, νεανικός, γοητευτικός, δημοφιλής, πειστικός, ο κ. Ατάλ έρχεται σίγουρα στο αξίωμα ακολουθώντας σύννεφα δόξας. Είναι από τους φανατικούς οπαδούς του Μακρόν και εμπνέεται από το όραμα του προέδρου που είναι να σπάσει το παλιό χάσμα Αριστεράς – Δεξιάς και να ξαναγράψει τους κώδικες της γαλλικής πολιτικής.
Στα 29 του χρόνια, ο Ατάλ έγινε ο νεότερος υπουργός που υπήρξε ποτέ στην Πέμπτη Δημοκρατία με ένα κατώτερο πόστο στην εκπαίδευση. Από το 2020 ήταν κυβερνητικός εκπρόσωπος και το πρόσωπό του άρχισε να καταγράφεται στους ψηφοφόρους. Μετά την επανεκλογή του προέδρου Μακρόν, ήταν για λίγο υπουργός προϋπολογισμού και στη συνέχεια ανέλαβε την Παιδεία.
Σε αυτό το πόστο ο Ατάλ επιβεβαίωσε την επιλογή του Μακρόν. Έδειξε ότι «το έχει». Έχει αυτό που χρειάζεται. Ενεργώντας με αδιαπραγμάτευτη αποφασιστικότητα τερμάτισε την διαμάχη του Σεπτεμβρίου σχετικά με τις μουσουλμανικές ρόμπες abaya και το αν πρέπει να τις φορούν τα κορίτσια στο σχολείο. Ο Ατάλ τις απαγόρευσε.
Ηγήθηκε μιας εκστρατείας κατά του εκφοβισμού – ο ίδιος υπήρξε θύμα, όπως λέει – σε ένα από τα πιο ελιτίστικα σχολεία της Γαλλίας, την École alsacienne στο Παρίσι. Επίσης τα έβαλε με το εκπαιδευτικό κατεστημένο με την πρότασή του να υιοθετηθεί στα σχολεία, ειδική στολή, σχολική στολή. Όλο αυτό το διάστημα, με όλες τις προτάσεις του, κατάφερε να γίνει δημοφιλής στο κοινό.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι μακράν το πιο αγαπητό και δημοφιλές μέλος της κυβέρνησης Μακρόν. Συναγωνίζεται σε δημοτικότητα ο Ατάλ τον κύριο εχθρό του Μακρόν που δεν είναι άλλη από την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν.
Και εκεί, βέβαια, βρίσκεται η ουσία της υπόθεσης. Με την επιλογή του Γκαμπριέλ Αττάλ, ο Μακρόν χρησιμοποιεί έναν άσσο του, για να ξεπεράσει την Λεπέν και το δεξί της χέρι τον Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος είναι επίσης πολύ δημοφιλής. Αλλά θα πετύχει;
Για τους Γάλλους αναλυτές η επιλογή του Ατάλ μπορεί να μην είναι κακή, αλλά άργησε πολύ. Όλοι συζητούσαν τον ανασχηματισμό και ο Μακρόν δίσταζε. Αυτό για τους αναλυτές δείχνει ίσως ότι ο πρόεδρος Μακρόν γνωρίζει καλά την αδυναμία του σήμερα, στην δεύτερη θητεία του, αλλά δεν ξέρει με σιγουριά πώς να την αντιμετωπίσει.
Οι σχολιαστές στην Γαλλία σημειώνουν ότι αυτό που θέλει βασικά τώρα το κοινό δεν είναι τόσο μια αναδιάταξη των προσώπων στην κορυφή, όσο μια νέα αίσθηση του σκοπού της προεδρίας Μακρόν. Αλλά όπως έχουν τα πράγματα, ο Ατάλ κινδυνεύει να αντιμετωπίσει ακριβώς τα ίδια τρία προβλήματα με την πολύπαθη προκάτοχό του, την Μπορν.
Μια σκληρή δεξιά αντιπολίτευση που αυξάνει τη δημοτικότητά της και φαίνεται ότι θα κερδίσει εύκολα στις ευρωεκλογές του Ιουνίου και μια Εθνοσυνέλευση χωρίς ενιαία πλειοψηφία για την κυβέρνηση. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση για κάθε νόμο πρέπει να δίνει κι έναν αγώνα για να σχηματίσει πλειοψηφία. Επιπλέον ο Μακρόν είναι ένας πρόεδρος που δεν φαίνεται να μπορεί να προσδιορίσει ο ίδιος τι θέλει να επιτύχει με τη δεύτερη θητεία του.
Κι έχει και δικά του θέματα να λύσει ο Ατάλ. Θα πρέπει να εδραιώσει την εξουσία του, έναντι δυνατών αντιπάλων στην Βουλή και στην κυβέρνηση. Τι θα κάνει αν τον Ιούνιο ο Μακρόν χάσει τις ευρωεκλογές; Βέβαια ο Μακρόν μπορεί να τον αλλάξει, για να επικαλεστεί έναν νέο αέρα στο δεύτερο μισό της θητείας του. Αν τον αφήσει όμως, ο Ατάλ κινδυνεύει να στιγματιστεί ως απαξιωμένος και φυσικά ηττημένος.
Πάντως στην Βουλή, τον Ατάλ και τον συμπαθούν και τον σέβονται. Από την άλλη όμως οι πολιτικοί σχολιαστές διερωτώνται μήπως ο νέος πρωθυπουργός δεν είναι παρά μόνο χαμόγελα, λόγια και εικόνα. Αν είναι έτσι, το παιδί θαύμα του Μακρόν μπορεί να αποδειχτεί οφθαλμαπάτη.
