Σύνοδος Κορυφής: Αυτά είναι τα βασικά σημεία της συμφωνίας για το σχέδιο ανάκαμψης

Οι 27 κατέληξαν σε ιστορική συμφωνία επί πακέτου 750 δισ. ευρώ για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την κρίση της πανδημίας, συνοδευόμενου από έναν ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027 ύψους 1.074 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ακολουθούν τα βασικά σημεία σύμφωνα με το κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής.

Χρηματοδότηση μέσω δανεισμού

Το ταμείο ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ύψους 750 δισ. ευρώ (όλα τα ποσά αναφέρονται σε σταθερές τιμές του 2018, εκτός αν υπάρχει εξαίρεση) θα χρηματοδοτηθεί από δάνειο που θα λάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξ ονόματος της Ένωσης, σε μία άνευ προηγουμένου εξέλιξη. Η εξουσία αυτή που δίδεται στην Κομισιόν θα είναι «περιορισμένη σε μέγεθος και διάρκεια». Η αποπληρωμή πρέπει να γίνει μέχρι το 2058 το αργότερο».

Δάνεια και επιχορηγήσεις

Συνολικά, 390 δισ. ευρώ θα διανεμηθούν στα κράτη μέλη μέσω επιχορηγήσεων και 360 δισεκατομμύρια μέσω αποπληρωτέων δανείων. Ο κορμός των πόρων ανασυγκρότησης θα αφιερωθεί στην χρηματοδότηση μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων που θα καταρτισθούν από τα κράτη-μέλη (312,5 δισεκατομμύρια σε επιχορηγήσεις). Το 70% των προβλεπόμενων επιχορηγήσεων από τα εθνικά προγράμματα ανασυγκρότησης θα διατεθούν την περίοδο 2021-2022, ανάλογα με κριτήρια «ανθεκτικότητας» (πληθυσμός, επίπεδο ανεργίας των τελευταίων 5 ετών). Το υπόλοιπο 30% θα διατεθεί το 2023 και θα ληφθεί υπ΄όψιν η απώλεια σε ΑΕΠ της περιόδου 2020-2021, που θα αποτελεί ευθεία συνέπεια της κρίσης του κορονοϊού. Οι υπόλοιποι πόροι οικονομικής ανασυγκρότησης θα αφιερωθούν σε διάφορα προγράμματα που θα τελούν υπό την διαχείριση της ΕΕ, όπως η έρευνα (5 δισεκατομμύρια), η αγροτική ανάπτυξη (7,5 δισεκατομμύρια) ή το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (10 δισεκατομμύρια) που προορίζεται για τις πλέον καθυστερημένες στον τομέα της ενεργειακής μετάβασης περιοχές.

Μηχανισμός εγγυήσεων

Τα εθνικά προγράμματα ανασυγκρότησης θα αξιολογούνται από την Κομισιόν και στην συνέχεια θα επικυρώνονται με ενισχυμένη πλειοψηφία των 27 (55% των χωρών και 65% του πληθυσμού). Εισάγεται μηχανισμός έκτακτης τροχοπέδησης, ο οποίος επιτρέπει σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη, που θεωρούν ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί στα προγράμματα μεταρρυθμίσεων δεν εκπληρώνονται, να ζητήσουν την εξέταση του φακέλου στο πλαίσιο ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής.

Δαπάνες για το Κλίμα

Οι δαπάνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα; πρέπει να ευθυγραμμιστούν με την Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. Η Ένωση θέτει ως στόχο να αφιερώσει το 30% των δαπανών στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός για την περίοδο 2021-2027, καθώς και το ταμείο ανασυγκρότησης θα πρέπει να υπηρετούν τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας το 2050 και με τους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου μέχρι το 2030.

1.074 δισεκατομμύρια ευρώ

Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός 2021-2027 περιλαμβάνει ειδικό ταμείο 5 δισεκατομμυρίων ευρώ για βοήθεια προς τις χώρες και τους τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο από το Brexit. Περιλαμβάνει επίσης μέτρα ευελιξίας για την πολιτική της σύγκλισης (υποστήριξη στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές) και την Κοινή Αγροτική Πολιτική, ώστε τα κράτη μέλη να έχουν την δυνατότητα να συνεισφέρουν στην χρηματοδότηση αυτών των δύο ιστορικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η πολιτική σύγκλισης διαθέτει 330,2 δισεκατομμύρια ευρώ και η ΚΑΠ 336,4 δισεκατομμύρια (258,6 δισεκατομμύρια απευθείας συνεισφοράς και 77,8 δισεκατομμυρίων για την αγροτική ανάπτυξη). Κονδύλια που προορίζονται για την πολιτική σύγκλισης και την ΚΑΠ περιλαμβάνονται και στο πακέτο της οικονομικής ανασυγκρότησης.

Νέοι ίδιοι πόροι

Για την αποπληρωμή του δανείου των 390 δισ. ευρώ του ταμείου ανασυγκρότησης, η ΕΕ θα αποκτήσει νέες πηγές εσόδων. Σε πρώτο στάδιο θα θεσπισθεί φόρος για τα μη ανακυκλώσιμα πλαστικά από τις αρχές του 2021. Η Κομισιόν έχει επιφορτισθεί με την παρουσίαση πρότασης για θέσπιση μηχανισμού προσαρμογής στα σύνορα (ανατιμολόγησης προϊόντων που έχουν παραχθεί μέσω πολύ ρυπογόνων διαδικασιών), καθώς και για την θέσπιση φόρου επί των ψηφιακών κολοσσών. Και τα δύο μέτρα θα πρέπει να εφαρμοσθούν το αργότερον μέχρι τις αρχές του 2023. Τέλος, ζητείται από την Κομισιόν να εξετάσει νέα μεταρρύθμιση της αγοράς του άνθρακα, χωρίς χρονικό περιορισμό.

Αύξηση των επιστροφών

Παρά την επιμονή πολλών χωρών, ανάμεσά τους και το Παρίσι, οι επιστροφές που χορηγούνται στις χώρες που κρίνουν ότι η συνεισφορά τους στην Ενωση είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με ό,τι λαμβάνουν διατηρούνται και αυξάνονται. Ανάμεσα στις χώρες που θα επωφεληθούν από την αύξηση των επιστροφών οι τέσσερις που συνέπηξαν μέτωπο αντίστασης κατά του σχεδίου ανασυγκρότησης, η Δανία, η Ολλανδία, η Αυστρία και η Σουηδία. Οι επιστροφές για την συνολική τους συμβολή στον προϋπολογισμό 2021-2027 ανέρχεται σε 377 εκατομμύρια (σταθερές τιμές 2020) για την Δανία (αύξηση 91%) 1,92 δισεκατομμύριο για την Ολλανδία (+22%), 565 εκατομμύρια για την Αυστρία (+138%) και 1,07 δισεκατομμύριο για την Σουηδία (+34%). Η επιστροφή της Γερμανίας , ύψους 3,67 δισεκατομμυρίων ευρώ παρέμεινε σταθερή.

Σεβασμός του κράτους δικαίου

Στο κείμενο των συμπερασμάτων τονίζεται «η σημασία της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και «του σεβασμού του κράτους δικαίου». Θα εισαχθεί ένα «καθεστώς αιρεσιμότητας». «Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει μέτρα σε περίπτωση παραβιάσεων», που θα υιοθετούνται με ενισχυμένη πλειοψηφία.

“Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρώπης που ο προϋπολογισμός συνδέεται με τους στόχους για το κλίμα και τον σεβασμό του κράτους δικαίου για τη χορήγηση χρηματοδότησης”, δήλωσε στην συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο Σαρλ Μισέλ έπειτα από τέσσερις μέρες και τέσσερις νύχτες δύσκολων διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες. “Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα εργαλείο για να ληφθούν μέτρα με ενισχυμένη πλειοψηφία στην περίπτωση παραβίασης του κράτους δικαίου”, διευκρίνισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

“Ελήφθη μια πολύ σαφής δέσμευση για να προστατευθούν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ και να ελεγχθούν πιο αυστηρά τα ευρωπαϊκά κονδύλια”, πρόσθεσε.

Η Ουγγαρία και η Πολωνία βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής των Βρυξελλών μετά την υιοθέτηση μέτρων που κατηγορούνται ότι υπονομεύουν τα ευρωπαϊκά νομικά πρότυπα και τις δημοκρατικές αξίες.

Η Βουδαπέστη και η Βαρσοβία τελούν και οι δύο υπό τη διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 7 της Συνθήκης της ΕΕ, η οποία δίδει τη δυνατότητα στην ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις σε ένα κράτος μέλος, το οποίο δεν θα σέβεται τις ιδρυτικές της αξίες. Ωστόσο η απόφαση λαμβάνεται με ομοφωνία, γεγονός που εξουδετερώνει το πεδίο εφαρμογής της.

Η Πολωνία και η Ουγγαρία είχαν απειλήσει να ασκήσουν βέτο σε οποιαδήποτε σύνδεση γινόταν ανάμεσα στην χρηματοδότηση και το κράτος δικαίου, αλλά, στην διάρκεια της τέταρτης νύχτας διαπραγματεύσεων προέκυψε ένα σχέδιο συμφωνίας, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές.

Σύμφωνα με την τελική ρύθμιση, κάθε μέτρο αναστολής της χορήγησης ή ενδεχόμενης μείωσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων λόγω παραβιάσεων του κράτους δικαίου που θα προτείνεται από την Κομισιόν, θα πρέπει να εγκριθεί από μια ενισχυμένη πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ (55% των χωρών και 65% του πληθυσμού)

Ο Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε ότι ζήτησε “να δοθεί τέλος στην ταπείνωση” του άρθρου 7. “Η Ουγγαρία δήλωσε έτοιμη να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 ώστε να μπορέσει να ληφθεί απόφαση στο (Ευρωπαϊκό) Συμβούλιο”, δήλωσε ο Στέφεν Ζάιμπερτ. “Η γερμανική προεδρία του (Ευρωπαϊκού) Συμβουλίου δέχθηκε να φροντίσει η διαδικασία αυτή να προχωρήσει, εντός των ορίων των δυνατοτήτων της”, πρόσθεσε ο ίδιος.

“Εναπόκειται στην Ουγγαρία να αναλάβει την πρωτοβουλία”, διευκρίνισε η καγκελαρία. Ένα βέτο από τον Όρμπαν θα έθετε εν αμφιβόλω όλη τη διαπραγμάτευση για το σχέδιο ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την πανδημία του νέου κορονοϊού, έπειτα από σκληρή μάχη ανάμεσα στις λεγόμενες “φειδωλές” χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά από τη μια και τη Γαλλία και τη Γερμανία από την άλλη. Το σχέδιο, ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσού που θα αντληθεί με την έκδοση — για πρώτη φορά — κοινού ευρωπαϊκού χρέους, θα εγγραφεί στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ (2021-2027), συνολικού ύψους 1,074 τρισεκ. ευρώ. Η διαδικασία βάσει του άρθρου 7 σε βάρος της Πολωνίας ανάγεται στον Δεκέμβριο του 2017. Τον Σεπτέμβριο του 2018 κινήθηκε η ίδια διαδικασία σε βάρος της Ουγγαρίας, αυτή τη φορά με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Προς το παρόν, έχουν ανασταλεί και μετατεθεί σε μελλοντικές συνόδους.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Μοιράσου το:

σχολίασε κι εσύ