Κατά την πάντα επίκαιρη ρήση του Θουκυδίδη, «Ο πόλεμος δε διεξάγεται τόσο με τα όπλα αλλά με τα χρήματα» , καθώς το ζητούμενο στη σύγχρονη γεωπολιτική σκακιέρα είναι ο έλεγχος του ενεργειακού πλούτου και των πάσης φύσεως εμπορικών μεταφορών και κόμβων.
Τα τελευταία χρόνια, το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (ΥΦΑ) κερδίζει διαρκώς έδαφος στην παγκόσμια αγορά και αποτελεί μια εξειδικευμένη αγορά που αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς στις θαλάσσιες μεταφορές ενέργειας. Αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας μεταφοράς του υγροποιημένου φυσικού αερίου, αποτελούν τα πλοία της εμπορικής ναυτιλίας, τα υπό κατασκευή πλοία καθώς και οι μελλοντικοί σταθμοί αποθήκευσης, υγροποίησης και οι τερματικοί σταθμοί.
Μαζικές παραγγελίες πλοίων μεταφοράς LNG και LPG καταγράφονται τους τελευταίους μήνες, σε σημείο που αναλυτές διατυπώνουν ανησυχίες για το ισοζύγιο προσφοράς – ζήτησης τα επόμενα χρόνια , αφού πολλές πλοιοκτήτριες εταιρείες επεκτείνουν το ναυπηγικό πρόγραμμά τους στα υγραεριοφόρα.
Τα πλοία LNG είναι τα πλοία με τη μεγαλύτερη τεχνολογία και τα πιο καινοτόμα. Μεταφέρουν υγροποιημένο φυσικό αέριο στους – 163 °C. Το φυσικό αέριο δεν επανυγροποιείται. Για τον λόγο αυτό τα πλοία LNG διαθέτουν καινοτόμες μηχανές διπλού καυσίμου (diesel – natural gas) οι οποίες μπορούν να καταναλώσουν είτε diesel (HFO/MDO), ή μέρος του φορτίου που έχει ατμοποιηθεί (φυσικό αέριο). Μέρος του φορτίου που ατμοποιείται φυλάσσεται σε δεξαμενές και μπορεί να καταναλωθεί από τις μηχανές πρόωσης. Το φορτίο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο και τα μέτρα πρόληψης για την προστασία του περιβάλλοντος είναι τα αυστηρότερα απ’ όλα τα πλοία.
Η ηγεσία της Ε.Ε. με την ισχυρή παρότρυνση, αν όχι και εξώθηση, των ΗΠΑ φαίνεται να επιχειρεί μια απότομη στροφή προς το υγροποιημένο αέριο μεταφερόμενο εν πλω , στο όνομα της απεξάρτησης αρχικά από τους σωλήνες μεταφοράς του ρωσικού αερίου. Έχει προηγηθεί και η σχεδόν επίσημη απόσυρση της αμερικανικής στήριξης στον EastΜed. Τα ανωτέρω είναι σχεδόν βέβαια ότι επηρεάζουν το συνολικότερο γεωπολιτικό σχεδιασμό , καθότι οι πλωτοί ενεργειακοί μεταφορείς ίσως προοδευτικά πάρουν τη θέση των ενεργειακών σωλήνων μεταφοράς ορυκτού πλούτου .
Τούτο θα σημάνει τουτοιοτρόπως την αποδέσμευση των εμπορικών συμφερόντων από γεωπολιτικούς κραδασμούς, την απεξάρτηση από χερσαίους και υδάτινους σωλήνες μεταφοράς σε χωρικές επικράτειες και ουσιαστικά τη μη σύνδεση εμπορικών συμφερόντων -σε πρώτο πλάνο- με γεωστρατηγικές αναφορές.
Η ώθηση αυτή που σχεδιάζεται στο χώρο του shipping project and management , δείχνει να κερδίζει έδαφος στη διορατική «φαρέτρα» των εφοπλιστών , καθώς αναζητήθηκε διακαώς μία λύση ώστε οι εμπορικοί ενεργειακοί δρόμοι να μένουν ανέπαφοι από γεωστρατηγικές κρίσεις ή πολεμικές συρράξεις και στενά κρατικά συμφέροντα.
Το ενεργειακό κατάστρωμα φιλοδοξεί να αποτελέσει την «γεννήτρια» μιας ευρύτερης ανασύνθεσης του γεωστρατηγικού σκηνικού στην υφήλιο.
Το νέο εγχείρημα φέρει και τις ευλογίες του μεγάλου παγκόσμιου καταναλωτή , της Ευρώπης , καθώς η νέα ‘‘πράσινη’’ ευρωπαϊκή ταξινομία , που προωθείται με τον Κανονισμό 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (Κανονισμός για την ταξινομία ) έχει ήδη δημιουργήσει μια φιλόδοξη και ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή στρατηγική για τη διενέργεια επενδύσεων στο ενωσιακό πλαίσιο, με στόχο τον αναπροσανατολισμό των ροών κεφαλαίων προς την ‘‘πράσινη ανάπτυξη’’ όπως θεωρείται και η με την ως άνω διαδικασία εν πλω μεταφορά του LNG. Υπό αυτό το καίριο δεδομένο, τα τεχνικά κριτήρια ελέγχου που τίθενται για ‘‘μεταβατικές οικονομικές δραστηριότητες’’ διασφαλίζουν ότι αυτές ‘‘οδηγούν’’ προς την κατεύθυνση της κλιματικής ουδετερότητας και της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.
Σε όλα τα παραπάνω, πάντως, την κινητήρια ισχύ φαίνεται να ενέχει το δόγμα της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας (diversification dogma) όσον αφορά την ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια της Ευρώπης (ίδετε: https://www.atlanticcouncil.org/in-depth-research-reports/issue-brief/european-energy-diversification-how-alternative-sources-and-routes-can-bolster-energy-security-and-decarbonization/) το οποίο έχουν ασπαστεί Ευρωπαίοι και Αμερικανοί, και φυσικά μένει να δούμε στην πράξη την επίδραση του νέου “πλωτού δρόμου του μεταξιού” στην αποτελεσματική αποσυμπίεση ή μη των διεθνών γεωπολιτικών κρίσεων και συσχετισμών.
Γράφει η Νάντια Βασ. Γώγουλου, Phdc ,MSc, Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, υπ. Διδάκτωρ Ιονίου Παν/μίου
