Το δίλημμα μπροστά στο οποίο βρίσκονται αργά ή γρήγορα όλοι οι φίλοι της φωτογραφίας είναι το ίδιο εδώ και χρόνια: mirrorless ή DSLR; Οι φωτογραφικές μηχανές των δύο αυτών κατηγοριών άλλωστε μπορεί να έχουν μία ειδοποιό διαφορά, όμως με τα χρόνια δείχνουν να έρχονται σταδιακά ολοένα και πιο κοντά οι μεν στις δε. Παρ’ όλα αυτά η κάθε κατηγορία ακόμα ξεχωρίζει και υπάρχουν σημαντικοί λόγοι γι’ αυτό. Έλα να αναλύσουμε το πώς έχει η κατάσταση, να δούμε τα πλεονεκτήματα mirrorless και DSLR και να αναλύσουμε ποια είναι η καλύτερη για ‘σένα.
Αρχή λειτουργίας
Η βασική διαφορά των δύο έχει να κάνει με τον τρόπο λειτουργίας του. Οι DSLR (από τα αρχικά του digital single lens reflex) δεν είναι παρά ψηφιακές εκδοχές των παλιών, καλών αναλογικών φωτογραφικών μηχανών. Χρησιμοποιούν ένα σύστημα από κάτοπτρα το οποίο αφ’ ενός ενισχύει το φως και αφ’ ετέρου το οδηγεί από τον φακό στο σκόπευτρο έτσι ώστε ο χρήστης να βλέπει ακριβώς αυτό που ετοιμάζεται να τραβήξει. Μόλις είναι έτοιμος να πατήσει το κουμπί, το κάτοπτρο φεύγει από τη μέση και η εικόνα πάει στον αισθητήρα όπου και καταγράφεται. Οι mirrorless από την άλλη, όπως προδίδει και το όνομά τους, δε διαθέτουν κάτοπτρο, παρά στέλνουν απ’ ευθείας την εικόνα στο CMOS προς καταγραφή.
Βάρος και μέγεθος
Η παραπάνω διαφορά έδωσε στις mirrorless ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα αφού ήταν μικρότερες σε μέγεθος αλλά και σε βάρος από τις DSLR. Παράλληλα όμως, πάντα στην αρχή, η ποιότητα των λήψεών τους ήταν σημαντικά υποδεέστερη εκείνης των DSLR, ένα χάσμα που στην πορεία όμως και με την εξέλιξη της τεχνολογίας γεφυρώθηκε σημαντικά. Στην πράξη, μία mirrorless είναι πολύ πιο βολική στη μεταφορά, ιδίως αν έχεις φροντίσει να την έχεις πλαισιώσει και με έναν σχετικά μικρού μεγέθους φακό. Αρκετοί επαγγελματίες όμως θεωρούν πως ακριβώς αυτό το «πλεονέκτημα» κάνει τις mirrorless δύσχρηστες αφού ενός τα πλήκτρα στο πίσω μέρος τους είναι πολύ μικρά και αφ’ ετέρου η κατανομή βάρους όχι ιδανική.
Το zoom(ι)
Ένα -ακόμα- στοιχείο που διαφοροποιεί mirrorless και DSLR είναι η λειτουργία εστίασης, το zoom που λέμε. Οι mirrorless ξεκίνησαν όπως και οι compact μηχανές, δοκιμάζοντας δηλαδή διαφορετικά επίπεδα εστίασης, μέχρι ο αισθητήρας να είναι «ικανοποιημένος» με την ευκρίνεια της εικόνας. Οι DSLR πάλι χρησιμοποιούν αυτόματη εστίαση ανίχνευσης φάσης (phase-detection auto-focus ή PDAF) η οποία είναι ταχύτερη σαν διαδικασία αφού επί της ουσίας γλιτώνει το «trial and error» των mirrorless. Οι κατασκευαστές των τελευταίων πάντως βρήκαν τον τρόπο να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα ενσωματώνοντας λειτουργία PDAF στους φακούς των μηχανών ενώ εσχάτως έχουν εμφανιστεί και υβριδικά συστήματα.
Σκόπευτρο
Το σκόπευτρο είναι πολύ πιο σημαντικός παράγοντας σε μία φωτογραφική μηχανή απ’ ό,τι πιστεύεις. Αν ρωτήσεις έναν επαγγελματία φωτογράφο, το πιθανότερο είναι να σου πει πως προτιμά να χρησιμοποιεί αυτό αντί της οθόνης στο πίσω μέρος μίας μηχανής, για να έχει καλύτερη αίσθηση της εικόνας που ετοιμάζεται να τραβήξει. Το σκόπευτρο αποτελεί βασικό τμήμα μίας DSLR αφού είναι απαραίτητο για τη λειτουργία της. Οι mirrorless διαθέτουν ηλεκτρονικά σκόπευτρα (EVF), παίρνοντας την εικόνα τους απ’ ευθείας από τον αισθητήρα, ενώ κάποια μοντέλα προσφέρουν δυνατότητα στόχευσης μόνο μέσα από την οθόνη LCD τους. Οι high-end προτάσεις της κατηγορίας ωστόσο, έρχονται με εκπληκτικής ποιότητας EVF που πραγματικά εντυπωσιάζουν.
Μπαταρία
Το σκόπευτρο όμως παίζει ρόλο και σε κάτι ακόμα πέραν της διαδικασίας λήψης: την αυτονομία της μηχανής. Ένα ηλεκτρονικό σκόπευτρο ή ακόμα χειρότερα, μία οθόνη LCD, απαιτούν πολύ περισσότερη ενέργεια σε σχέση με το οπτικό σκόπευτρο, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα ο γενικός κανόνας να είναι πως οι mirrorless δυσκολεύονται πολύ περισσότερο στον τομέα της διάρκειας μπαταρίας σε σχέση με τις DSLR. Δεν είναι έκπληξη αν μία μηχανή που ανήκει στην τελευταία κατηγορία σου προσφέρει τετραψήφιο αριθμό λήψεων πριν η μπαταρία της παραδώσει πνεύμα. Οι mirrorless από την άλλη αντέχουν για μερικές εκατοντάδες «κλικ» μέχρι να χρειαστούν αλλαγή μπαταρίας.
Φακοί
Τόσο οι mirrorless, όσο και οι DSLR προσφέρουν το πλεονέκτημα των εναλλασσόμενων φακών. Σε ό,τι αφορά τις DSLR υπάρχει πολύ μεγαλύτερη ποικιλία, κάτι απολύτως λογικό και αναμενόμενο αν αναλογιστεί κανείς τις δεκαετίες που είναι διαθέσιμες. Οι mirrorless μπορεί να βρίσκονται στο προσκήνιο σημαντικά λιγότερα χρόνια, ωστόσο με τις εταιρείες να έχουν εστιάσει σε αυτές, βλέπουν τη γκάμα των διαθέσιμων φακών τους να αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς -όταν στον αντίποδα, η ανάπτυξη των DSLR έχει επιβραδυνθεί σημαντικά. Σε αυτό το τελευταίο πρόσθεσε και τους προσαρμογείς φακών που επιτρέπουν τη χρήση φακών για DSLR σε mirrorless μηχανές και το παζλ ολοκληρώνεται.
Εν τέλει, ποια είναι η καλύτερη;
Θα είμαστε όσο πιο ξεκάθαροι γίνεται: δεν υπάρχει «καλύτερη» επιλογή ανάμεσα σε mirrorless και DSLR. Πρόκειται για δύο κατηγορίες, η καθεμία εκ των οποίων έχει τα δικά της πλεονεκτήματα: αλλού υπερέχει η μία και αλλού η άλλη. Τα πάντα εξαρτώνται από την προτίμηση, την αίσθηση και τις προτεραιότητες του κάθε φωτογράφου. Αμφότερες οι κατηγορίες διαθέτουν μοντέλα που θα σε αφήσουν με το στόμα ανοιχτό με τις επιδόσεις τους – πώς να συγκρίνεις την EOS-1D X Mark III ή τη Nikon D6 με την EOS R3 ή τη Nikon Z9 για παράδειγμα;
Αυτό που θα σου προτείναμε είναι να πειραματιστείς και με τις δύο κατηγορίες προκειμένου να βρεις εκείνη που ανταποκρίνεται περισσότερο στα «θέλω» σου και τότε -και μόνο τότε- να κάνεις την επιλογή σου. Η αγορά φωτογραφικής μηχανής άλλωστε αποτελεί επένδυση, γι’ αυτό σκέψου την καλά.
